Katalog

COĞRAFYA Avrupa'nın en ucuna yolculuk Sanki kıta dışına düşecekmişçesine Kuzey Kutbu'na yanaşmış Vardö kasabası: 24 saat batmayan güneş ve yalnızlığın korkulu düşü... Ynzı ve fotoiZra/lar Nadır Paksov F ınlandıya nın kuzeydekı son kentı Rovanıemı den Laponya nın derınlıklerıne doğru yola koyulma amacıyla 67 ncı kuzey enlemınde yanı Kuzey Kutup Oaırebi nın tam ustunde atostopa duruşumdan daha yarım saat bıle geçmemıstı kı onumden vızır vızır geçen arabalardan bırı kıyıma yanaşıverdı Sonu Kuzey Buz Denızı nde bıten 800 km lık bu yolun gorup goreceğı taşıt nımetı yalnızca yaz aylarıyla sınırlıymış Yaz sona erıp Norvec ın ve de Avrupa nın en kuzey uç noklası Nordkap ta gece yarısı guneşı nı ızlemek uzere yola koyulan tatılcıler elını etpgını cektıgınde, yol gunde tek sefer yapan otobuse kar kureme araçlarına ve ren geyıklerıne kalırmış Kutup yollarında otostopa durmak yaş saatımız 40 a ıkı varken 20 lı zamanların heyecanını yakalama gıbı alternatıf duyguların otesındp bır qereklılıktı çunku bu hatta ısleyen tok yolcu otobusu vardı ve o da çoktan kaçmıştı Önumde duran arabanın surucusune bıldığım tek Fınce sozcugu ( kıtos Teşekkur ederım) soyler soylemez, sıyah saçlı açık tenlı cakır gozlu adam kıbar lakat vakur bır tepkı gosterdı Ben Fınlı değılım1 Norveçlıyım (Bunun ne anlama geldığını Iskandınavya gezım kıdemleştıkçe kavradım Meğer Norveç ve Isveçlıler aynı coğralyayı paylaşmakla bırlıkte Fınlılerı farklı bır kokenden geldıklerı ıçın bıraz yan gozle suzerlermıs) Norveclı on koltukta bana yer açtıktan Avrupa'nın en kuzey beldesı Vardö'nun konumunu gostcrır harita 22816 yordu' Başkent Oslo dan oteye geçmedım dıye şaşırma sakın1 Vardö Norveç r en ırak koşesıdır Kıta Avrupası nın bıttığı sonra otostopçulara sempatı duyan surunoktadır ötesı culere ve de kendıme baştan kolaylık olKuzey Buz Desun dıye hazırladığım gıdeceğım yerı benızı, ufukları Kulırten kartona baktı 800 km lık kutup zey Kutbudur yolunun sonuna dek (Norveç ın en kuzey Oslo'ya olan kıyılanna) tek seferde taşıt bulamam dıuzaklığı 3000 ye Fın Laponyası nın ortasında yorenın km yı geçer Bu en bııınen beldesının (3000 nufuslu Ivalo uzaklık Oslo ıle kasabası) adını boyamıştım kartona SuItalya arasındarucu kartondakı Ivalo sozcuğunu gorunkı mesafeye ce Ben daha oteye, bu yolun sonuna denk duşer1 Vardo'ye dek gıdiyorum Istersen bana Vardo 70 ıncı Vardo de temmuz ortası. Hava sılır ustu 78 derece. Kasabanın ana cadeşlık edebılırsın dıye de ekledı kuzey enlemın desıne alışverıse cıkmış Vardölu hanımlar . Hemen onumde harıtadan Vardo'yu dedır Yanı kuaradım Avrupa coğrafyasından neredey tup noktasından se dıparı duşecek denlı kuzeydoğuya yaçuk lımandan martı çığlıkları gelıyordu 20 derece berıde Geçen ağustosta hava naşmış kuçuk bır nokta Vardoyu belırlıBalıkhanede artık denız kuşları egemensıcaklığı dokuz buçuk dereceye kadar yordu Norveç ın, Iskandınav dı çıktı Bu son ellı yılın 1en sıcak gunuydu yarımadasının ve de Avrupa nın en kuGecenın on ıkısındekı ya da sabahın adeta bayram yaptık Mayıs rtasından zeydoğu ucu onu, arkası sağı, solu Ku ılk yanjindakı bu sıslı alacalık yetmıyorağustoso kadar Vardo de guneş hıç bat zey Buz Denızı Sonsuzlukta erışılmez mns gıbı uzaktan gelen sıs duduklerı bu maz, hava yırmı dort saat hep aydınlıktır buyulu bır belde gıbı gorundu bırdenbıre ıssı/ kımsesız tenhalıkta btıiı daha bır Aralık başından subat sonuna kadar da Vardo bana Yureğımın hayal bıle edeesrarengız urpertıye sevk edıyordu Sarhep karanlığı yaşarız' Okulda bırkaç Afmedığı soğuk kutup duşlerı belırdı ıçimdunya saksılarının oda ıçınden sarmalarıkalı oğrencı var ilk geldıklennde bunu de Uzak koşelerın zıt coğrafyaların gırdıgı tul perdelı kuçuk pencerelı dık damkendılerıne soyleyınce bana ınanmadıdabına kapıldım Ne de olsa Norveçlının lı uzun kısın ve soğuğun beyaz lar Guneş hıç batmayacak ya da hıç arabasında yabancı bır konuktum önerı tekduzelığmı kırmak ıstercesıne pastel doğmayacak' Boyle şey olur mu' dıye sıne çabucak yanıt vermelıydım Aradan renklere boyanmıs kıbrıt kutusu ahşap tepkı gosterdıler Vardo dekı bırıncı yıllabelkı 10 sanıye geçmıştı ama daha fazla evlerın yarattığı ılıklık urpertımı halıfleten rı dolduğunda şaşkınlıklarını bır gorseybekletmek olmazdı 'Tamam" dedım, tek unsurdu dın' ' Ben de sızınle Vardo'ye gelıyorum1 Sırt çantamı odaya (ırlattım hem bır an Vardo, aslında bızım Heybehada buFın Laponyası nın kuzeylerıne doğru çıonce kendımı dışarı atmak ıstıyordum yukluğunde bır ada, ancak anakaraya 3 kıldıkça once ormanlar yavaş yavaş gorhem de pansıyonun bır gecelığının 200 km lık bır denız altı tunelıyle bağlanmış kemını kaybeder oldu Ağaçlar seyreldı bın Tl sıne denk duştuğunu duymanın otlaklar genışledı Artık, yeşaskınlığından sıyrılmak sıl dıklemesıne değıl, enleLımanın tek sıcak koşesı Kutup Ayısı mesıne baskındı ortama TeBarı kapandığında saat sabahın ıkısıydı peler aşıldıkça kı zaten ufak Yollar bomboş ortalık halâ aydınlıktı sıs tefek tumseklerdı, ormanlar bıraz olsun gerılemıs gıbıydı Dumanlar sılındı goller kuçuldu, doğa ıçınden NATO nun son dınleme ıstasyosahnesıne tundralara çıktı. nunun alacalı hâkı kubbesının sıluetı haYol lyıce ıssızlaştı gok grıyal meyal seçılıyordu Soğuk ıssızlık sısleştı Havayı soğuk bır duler sıs sırenlerı uykudakı balıkçı man kokusu burudu tr>knele'i martı çığlıkları terk edılmış ızDerken onumuzde bırden enımı veren balıkhaneler hepsı el ele bıre bıtıveren bır levha Nor'uşmuş çevremde ağır ağır donerek benı veç e gırdığımızı belırtmez buyulu bır mekâna doğru surukluyordu mı1 uyle elını kolunu salUzaydan getırılıp kondurulmuşçasına pek laya sallaya pat dıye sınır bır koksuz duran o guzelım pastel evlergeçmeye pasaportum pek de ne bır ses ne de bır ışık vardı ımdadıalışkın degıldı Oolayısıyla ma yetışecek Kasabanın ana meydanındoganın buyusunden yanı dakı Vardolulerın gozlerı gıbı korudukları başımızdakı Tana nehrının adanın tek ağacı bıle rakıpsızlıgın qururu soğuk gırdapları arasında Vardö'nun balıkcı lımanı, Kuzey Kutbunun bu enleminde uç nu değıl yalnızlığın mahzunluğunu taşıay hıç batmayan guneşınde, gece yarısı 01 'de ıste boyle goyarı belıne dek muşambalayordu runuyordu a burunmuş som balıgı av Gerçpkustu bır korku fılmını yjbiycı Tunelı geçerken Oddmund denız yuzecılarının cesaretınden kaynaklanan şaşmuş hısbıne kapılüım Yuregımde panık yınden 88 m dennlıkte oldu'jumuzu soy kınlığım bır kat daha arttı başladı Sabahı zor ettım Hava gerçek leyınce ıcırıı oır tıtremf sardı SaatP ba Benı arabasına alan Norveçlının adı ten hif, kararrrıadı Vaıdode^n kosa koid kılırsa gece yarısına az 1 uır zanıan Oddmund mus Vardo dekı uluslararası kdçtım Kuzey sonsuzlugunrla enşılmesı kalmıştı Oddmund benı kd jbanın tek nıtelıktekı balıkçılık okulunda oğretmenguç bır dcjs beldesı deglıdı aıtık pansıyonuna bıraktıgında Otalıkta sıs ı mıs 50 yıllık yasamının tumunu Kuzey |X) Ooç Dr Nadlr Pakaoy Ant ııyj 1 ıp Fakullı>w bır grı aydınlık KOI gezıyordu Balıkçı tpk PalolOji Anabılırn Ddlı oğretinı uyusıd r Lu ya;ı 19yi Denızı kıyıcığındakı 3000 nufuslu Vardo Yunus Nadı yansmasıncla yayınınınfimı? rıt()orm| ıUı nelerının sıra sıra uykuya demırledıgı ku kasabasında geçırmış Oddmund anlatılında ovgııye değer buluruiu