Katalog

DOÖUM ÖNCESİ CERRAHİ TARTIŞMA herkes unutuyor." Tabii yine de kafalarda hâlâ birtakım soru işaretleri bulunmakta. Başarısızlıklar ve düşündürdükleri Son olarak fetal terapistler on iki yıl öncs 1979'da gerçekleştirilen ve basarısızlıkla sonuçlanan deneysel bir çalışmadan alınan dersleri göz önünde tutmak zorunda kaldılar. 1979'da Harvard'dan İki doğum doktcru, bir fetusun hidrosefalus olarak adlandırılan ve kafa ıçı sıvısının mıktarının çok fazla artmasına yol açan sorunundan ötürü ilk kapalı rahim amehyatını gerçekleştırdı Gelışmekte olan beynı, yaptığı basınçla baskılayan sıvıyı dışarıya çıkarma fikrı akla yatkın göründü. Tedavı ılk bakışta son derece etkili olmuştu. Ancak sıvının dışanya çıkartılması son derece önemlı birtakım sınır sıstemı hasarlarını gıdermemiş ve kurtulanların çoğunda felçler, körlükler, zekâ gerılıklerı ve sara nöbetleri görülmüştü Sonuçta doktorlar kendılerine şu soruyu sormadan edemedıler: "Acaba yüksek teknolojinin ürünü araçları kullanmakta aşırı istekli mi davranıyorsunuz?" 45 hidrosefalus ameliyatının ardından yalnızca 34 bebsk yaşamlarını sürdürebildi. Bunlardan 24'ünun sinır sistemlerinde ciddi sorunlar vardı. Pek çok fetal terapist için bu deneyim tam anlamıyla tıbbı bir karabasandır Harrison, bu yöntemi hiç denememiş olmasına karşın cerrahi müdahale için bir olasılık bulunduğunu söylemekte. Tabii hayvan deneylerinden de örnekler veren Harrison'a göre bu ancak açık rahım ameliyatıyla mümkün olabılir. Teknik sorunların üstesinden gelme çabası bir yana, gırışım öncesı sinir slstemi hasarı bulunmayan fetusların seçilmesi de çok önemli. Bir hasta gözüyle H Pek çok hastalığın tedavisinde, doğum öncesi kök hücresi nakll, doğum sonrası kemik iliği naklinden daha başanlı olabilir. Kök hücreleri bütün vücudun kan hücrelerini üretir. Kuramsal olarak bir ceninden alınıp diğer cenlne enjekte edilen kök hücreleri, bağışıklık sisteml onları reddecek kadar olgunlaşmadan önce kemik iliğlne glderler. Donör hücreleri yasam boyu sağlıklı kan hücreleri üretmelidir. asta hakları ıle ilgili tartışmaya katılan sayın hekimler; Hasta hakları ıle ılgılı olarak nedense hep hekimler tartıştı. Ben, hastalarım da bu tartışmaya katılmalarına bir başlangıç yapmak istiyorum. Pek sağlıklı bir insan olmadığımdan hekimlerle hep ıç ıçe oldum Bu nedenle epey yanlış uygulama ile karşılaştım Bunlan, siz hekimlere aktarmayı da görev bilıyorum. 1 Hastahekim arasındakı gızlilik; sanırım kartotekslerin sekreterin elinde olması ile bczuluyor. Buna bir muayenehanede tanıklık ettim. Bir hasta, sekretere bir başka hastayı sordu. Sekreter kartına bakarak psikotrop ilaçlar kullandığını, dolayısryla onun "ruh hastası" olduğunu kendi bilgisi (I) ile özetleyiverdi. Bir daha o doktora gitmedlml 2 Bir yakınım göğsundeki sertllk dolayısryla Kanser Teşhis Derneği'ne gitti, mamografi çekildi. Doktor mamografiye bakıp "Meme alınacak" dedl. Kısa bir cümle ile hastalıgının ne olduğu, ne yapılacağı anlaşıldı anlaşılmasına da... Hiç evlenmemiş, çocuk doğurmamış bu bayan, bu doktor sayeslnde şimdi doktortardan nefret edlyor ve tedavi olmayı reddettiğinden şu anda büyük sancılar içinde son günlerlni yaşıyor. 3 Bir kadın hastalıkları uzmanına gittlğlmde kendislnin branşı ile ilgili rahatsızlıklarımı anlattıktan sonra diğ< r (frtıkapandlst ve spastlk koton gibi) rahatsızlıklanmdan da bahsettim. Sancım bunlardan mı lleri geliyor acaba diye. Bana "Siz hasta olun, heklm olmayı bırakın" dedl. Bir hastanın, heklme hiçbir şey anlatmadan, onun sihirbaz gibi hastalığı bulmasını bekJemenln yanlış olduğu fikrlndeydlm oysa 4 Bir haatanede, yine kadın hastalıklan uzmanına muayene oldum. Amacım 6 ayda bir yapılan smear kontrolünü tekrarlatmaktı. Ellmde Bedrettln Pars tarafından yapılan deha öncekl kontrolun raporu olduğu halde bana hiçbir şeylm olmadığını; o raporun başkasınınki ile karışmış olabtleceglnl söyledl. Başka doktora gittim ve ameliyat oidum (Tbtal histeroktoml). Portakal buyükluflünde klstl gözOmle gördüm. 6 Kottuk altında ağn nedenlyle genel cerrahl uzmanına gittim. Gögsümde bir şey olmadıflını, bunun neden ileri geldiğinl anlamak İçin çeşitli tetkikler (röntgenler de dahil) yaptırdı. Samimi otdugum bir doktora bunu anlatttgımda, "Bir süru röntgen çekildi, aldıgınız ışm daha tehlikell, ne gerek vardı bunlara" dedl. Hangl doktor haklı? 6 Safra kesemdeki sancılar ve mide bulantılan nedeni ile bir uzmana gtttlğimde beni muayene bile etmeden "Oastrolojiye gidin, safra kesenizde bir şey yok" dedi. Oysa organlanmın nerede olduğunu biliyorum, mldemde değildi rahatsızlıklar. Başka doktora gittim, ultrason çekildi. Taş varmış. 7 Kasık fıtığı muayenesi için bir doktora gittiğimde, hemşlresine bacaklarımı mumya gibi çarşafla sardırdı (ayakta duruyordum) ve öyle muayene ettl. Herhalde bacak görduğünde heyecana kapılıp hastalarına saldıran bu doktordul Kendlne önlem alıyordu. | Şlmdl bunca uygulamaya ne dersiniz? , Amellyat olmamış gibi Ameliyat öncesi daha tedbirli bir yaklaşım kapalı rahlm girişimlerının de başarısını arttırmıştır. Deneysel başka birçok çalışmada da olduğu gibi ilk sonuçlar başarılı değildı. Ancak ömeğin Idrar torfoasındaki tıkanıklıgı gidermek amacıyla gerçekleştirilen kapalı ameliyatlardaki mortalıte (ölum) yüzdesi kısa bir sürede % 100'den % 30'a düşmüştür. Çalışmalar fetusların dlkkate değer bir özelliğini daha ortaya çıkardı: Amellyat yaralan fetuslarda hem daha çabuk hem de hlç iz bırakmadan mükemmel bir şekilde iyi leşirler. lyileşmenin bu kadar mükemmel olması kozmik fetus cerrahisinin de yolunu açmaktadır Ancak şekil bozukluklanyla ilgili sorunlar genellikle yaşamsal önem taşımadıklanndan, bu konudakı girişimler daha geç başlayacaktır Fetusların bağışıklık alatemlerl de ergln / insanlardaklnden çok farklı. örnegin bir fe.' tustan alınıp başka bir fetusa nakledilen huc1 reler yetişkınlerdekinin tersine reddedilmez'. 1er. Araştırmacılar bu sayede her türlü kan hücresinln ilikteki kökeni olan kök hücrelerine naktederek akdeniz anemitJ, çeşMI bataıldık ve «ızjm yMmlznidMİ gibi hastalıkiarı tedavi etmeyi umuyorlar. Bu konuda çalışmalar son hızıyla sürmektedir. Ancak 1986'dan 1989'a kadar gerçekleştirilen sekiz kök hücresi naklinden (hiçbiri fetusa zarar vermemiştir) yalnızca biri işe yaramıştır. Eğer çalışmaların ardından yöntem başarıya ulaşırsa, doğum sonrası gerçekleştinlen kemik lllği nakillerinden çok daha az masraflı ve etkılı olabilecektir. Yakın geleceği daha az ilgllendiren fakat çok şeyler vaat eden başka bir nakll tOrü de doğrudan genlerin naklldlr. Nakledilen artık sağlıklı kök hücreleri değil, bozuk olan genın kendısıdir Harrison'un, Blake Schultz üzennde gerçekleştirdıği açık rahim ameliyatı gibi, kök hucresl nakli ve gen nakll konuları da tıpta çığır açabılecek nıtelıktedır Tıbbın, fetus henuz ana karnındayken çok başanlı tedavileri uygulama olanağı vaat eden bu branşı, kısa bir surede kendisine önemlı bir yer edinecektir. (Dlscover, 2/91) Idra deliklert ^ Kanalı ökayan rJoku İdrar torbası Tıkalı bir Idrar torbasının içindekilerl cenin boşluğuna akıtmasını sağlayan kateter genellikle kapalı bir rahim ameliyatıyla gerçekleştlrilir. içi boş olan büyük bir iğne annenin rahmini ve fetusun karnını delerek Ilerler, son olarak fetusun genişle.niş olan idrar torbasına girer Daha sonra, iğnenln Içindeki boşluktan serbest bırakıldığında iki ucu da kıvrılan bir kateter sokulur. İğne çıkartıldığında kateterin bir ucu idrar torbasında, diğeri de cenln sıvısını içeren boşlukta kalır. Böyleco idrar geçişini sağlayan kateter uçlan kıvrılmış bulunduğu için yerinde sabitleşir. Ülkü Sünler Kadıköy/tST. i 2757