Katalog

ÖÖ R E N I M EN ERJI Temel bilim öğrencilerine TÜBİTAK bursları Yıldan yıla düşen bilim adamı sayısım arttırmak için öğrenciler özendiriliyor. Yeni burs düzenlemeleri, yüksek lisans ve doktora öğrencilerine de yararlar saglıyor. Hülya Peker urkıye Bılımsel ve Teknık Araştırma Kurumu, Turkıye'de kalkınma hedeflerı doğrultusunda pozıtıf bılımler alanından araştırma ve gelıştırme yapmak, yaptırmak ve koordıne etmek amacıyla kurulmuş bir kurum Kuruluş kanununda bu amaç çerçevesınde en önemlı görevlerlnden birlnin "blllm adamlannın yetlştlrllmesl ve gellştlrllmesl Içln imkanlar sağlanması" olduğu belırtılıyor Kanunda bu destek ve teşvığın yönetımı ıse "öğrenım devrelerınde ustun yetenek ve başarılarıyla kendını gösteren gençlerı ızleyerek, onların yetışme ve gelışmelerıne yurtıçınde ve yurtdışında burslar sağlayarak, yanşmalar tertıp ederek ve yayınlar yaparak yardım etmek" olarak tanımlanmış Bu konuda TUBİTAK'ın kuruluşundan berı geçen 27 yılda bilim adamı yetıştirme konusunda çok önemlı bır rol oynadığını, gunumuz Turk bılım adamlannın pek çoğunun yetışmesınde buyuk katkıları olduğunu belırten TUBITAK Başkan Yardımcılarından Prof. Dr. Namık Kemal Pak şöyle dıyor "Ancak son yıllarda ekonomık kıstasların kışılerın yaşam felsefelerınde en belırleyıcı rolu oynar hale gelmesı, muspet bilımler alanına gıden gençlerln sayısında çok bellrgın bır duşuşe neden olmuştur Ünıversıtelerın temel muspet bılimler alanında eğitim veren bölumlerıne kayıt yaptıran öğrencı sayısının toplam ogrenci sayısı ıçındekı payı, 1969'da %15 ıken, bu yüzde son yıllarda %2'ye duşmuştur işın nıcel düşmeden daha acıklı yanı, temel muspet bılım dallarına gıden öğrencilerın nıtelıklennde de son yıllarda çok bellrgın bir düşuş görulmesıdır Artık evrensel olarak kabul gören bir gorüş bılımde gelışmışlığırı ekonomik gellşmışlığın temel dayanağı olduğudur Bilimde gelişmişliğin temel göstergelerınden bırisi ıse bu alanda ıstıhdam edılen ınsan gucu sayısıdır Ne yazık kı ulkemızde yuzde olarak bu sayı gelışmış ulkelerdekı değerın on mıslı altındadır Aslında çok cıddı bır ıkılemle karşı karşıyayız Ulkemızdekı bılım adamı sayısı olması gereken değerın on mısl1 altında, buna karşın bu alandakı ınsan kaynağımızda ıse belırgın bır nısbı duşuş var " Dunyada bılım ve teknolojı alanında çağı yakalama hedefinin gerçekleştırılmesı, öncelıkle evrensel ölçulerde yetişmış, nıtelıklı bılım adamlannın mevcudıyetını gerektırıyor Bunun ıçın yapılması gereken ılk ışlerden bırı ulkenın yeteneklı gençlerıni bu alanlara çekecek gerçekten özendırıcı önlemlerın acılen alınmasıdır 27 yıl önce kuruluş yıllarında özendırme destek ve teşvık ışlevlerını hakkıyla yerıne getırerek bılım alanında bır anlamda mıni aydınlanma dönemı denılebılecek bır döneme ımza atmış olan TUBİTAK'ın son yıllarda bu yarıştan koptuğunu vurguluyor, Prof. Dr. Namık Kemal Pak. Unıversıte öğrencısıne ayda 20 bın lıra burs vererek bır destek sağlanamayacağı ve özendırıcı olmadığı teşhısınden yola çıkan TUBİTAK'ın yenı yönetımı, burslar konusunda yeni duzsenlemeler yaptı Ayda 250 bin TL Sovyetlet, ABD'ye reaktör satıyor ğ^ Wi l^hukümetı, uzaya gönderı# % ^ # f t ^ l e n uydulara yakıt sağlamak amacıyla kurulan kuçuk bır Sovyet nukleer reaktörunu satın almayı tasarlıyor New Mexıco yakınlarındakı dört laboratuvardan bılım adamları Topaz 11 adıyla bılınen reaktöru bır denemeden geçırecekler ABD, Topaz reaktörunden çok daha genış kapsamlı olabılecek kendı uzay reaktörunu (SP100) kurmak ıçın çalışmalar yurutuyor Ancak Amerıkan Bilim Adamları Federasyonu'ndan Steve Aftergood, SP100'un henuz var olmaması nedenıyle boyle bir yola başvurulduğunu belirtıyor Gerçekte Amerıka, uzay aracları ıçın kuçük bır reaktörden yararlanmayı duşunmuyor Geçen mayıs ayında Amerıkalı bılım adamları Topaz 11'ıyte ılgılı tasarımların gerçekleştırıldığı Sovyet laboratuvarlarını gezdıler ve Sovyet meslektaşlarının yuksek sıcakhğa dayanabılen madde üretıminde önemlı aşamalar kaydettıklerını bildirdiler Hatta Amerıkalı bılım adamlarından bırısı uzay ıçın nukleer guç uretımı alanında Sovyatler'ln kendllerlnl astığını itı raf ettı Sovyet reaktöru, ısıyı elektrığe dönuşturen "thermıonıc" ışlemıyle çalışıyor Bu sıstemde, aşırı sıcak madenı bır yuzey daha soğuk bır yuzeyın yanına yerleştırılıyor, böylece elektronlar, kaynama noktasındakı sıcak tabakayı soğuk yuzey uzerıne çekı yorlar Bu tasanm uyarınca, madenlerı 1800 Kelvın'e ulaşabılen sıcakhğa tabu tutuluyorlar (a.hns, 19 oc.) T Gunumuze kadar ayda 200 bın lıra olan yuksek lisans bursu ve ayda 300 bin lira olan doktora bursu 800 bın lıraya çıkarılıyor Karşılıksız ve sınavsız olan bu burslar lisans ustu çalışması yaptıracak veya yaptırmakta olan öğretım uyelerıne, bu calışmayı yapacak olan öğrencılere dağıtılmak uzere tahsıs edılecek Araştırma görevlısı olarak çalışanlara bursun yarısı kadar ödeme yapılacak Bu bursun tahsıs edıleceğı öğretım uyelerı fen bılımlerı atıf endeksınce taranan dergılerdekı yayınları ve gene bu endekslere geçmış atıflarına bakılarak verılecek TÜBİTAK bursları Son olarak bu yıl Ilk defa uygulamaya konulacak olan ve TUBİTAK'ın yenı yönetımınde görev alan bazı bılım adamlannın ucretlerını bır fonda toplanmak uzere kuruma bağışlamaları sonucu oluşan bır burs var Bu bursa son dört yılın ÖYS matematık puan sıralamasında ılk 200 arasına girip muspet bılımler alanında öğrenım gören öğrenciler arasında malı desteğe ıhtıyacı olup da başka kaynaklardan yeterlı malı destek sağlayamamış öğrenciler başvurabılecekler Fonun oianakları ıle orantılı öğrencıye dağıtılacak olan bu karşılıksız bursun mıktarı ıse ayda 500 bın lıra olarak belirlenmiş ü Ayda 250 bin TL Buna göre şımdiye kadar ayda 20 bın lıra olarak verılen unıversıte lisans bursları 19911992 öğretım yılı ıçın ayda 250 bin laraya, yıllık kıtap desteğı de 250 bın lıraya çıkartılıyor Karşılıksız olan bu burslar ünlversltolerln Temel Fen Billmleri, Mühendlsllk ve Tıp dallarında öğrenım görmekte olan öğrencılere verılıyor Bu burslar ıçın unıversıtelere her yıl ayrılacak konten|anlar, bır öncekı yılda fen bılımlerı atıf endekslennce taranan dergılerde yapılan yayınlarla atıf sayısı toplamının, unıversıtenın ılgılı bölumlerındekı toplam öğretım üyesı sayısına bölunmesıyle bulunan değerlere göre belırlenecek Okuduğu tüm derslerde geçmış ve kültur derslerı dışındakı deslerının her bırınden en az yüz uzerınden 75 alan öğrenciler unıversıtelerıne tahsıs edılmış olan bu burslara başvurabılecekler ve burslara hak kazananlar bır sınav sonucunda belirlenecek Ayrıca 1991 yılı uluslararası matematlk ve fizlk olimplyatlannda ulkemızı tem sıl ederek derece alan ve yukardakı dallardan bırıne kayıt yaptıran öğrencılerle, ÖYS'de matematık veya fen puanına go re ılk 500'e gıren ve matematık, fızık, kımya, bıyolojı veya jeolojı bölumlerınden bırını ılk uç tercıhlerı ıçınde belırtıp bu bolumlere kayıt yaptıran öğrencılere bu burs otomatık olarak verılecek Dünyanın görünüşü ır heykeltıraş ve bır bılgisayar grafiği uzmanı, bınlerce uydu fotoğrafının arasındanYeryuzu'nunbulutsuzgöruntulerını bularak bır araya getırıp bır harıta oluşturdular Bu en ayrıntılı harıta bılgısayarlaçızıldı Harıta, 32mılyonrenklınoktadan oluşuyor (40ekranlıkbırtelevızyonda10bın B noktabulunuyor) Heykeltıraş Tom Van Sant ve NASA'nın Jet Itkı Laboratuvarı'ndan Lloyd Van VVarren, harıtanın bılgisayar verı tabanını oluşturmak ıçın bır yıl çalıştılar Van Sant'ın asıl amacı, Yeryuzu'nun uç boyutlu bır modelını oluşturmak 2067