Katalog

S O R U N Y A N I T L A Y A L I M D Ü Ş Ü N BUL Hız durumları ne olur? GemlikBursa'dan Hasan Ceylan, Mecit Yıldız ile Osman Güleç'in sorusu şöyle: "90 km/saat hızla giden bir otobüsle ve aynı yolda gene 90 km/saat hızla giden bir otomobil var. Acaba baş başa mı, giderler yoksa birisi öne mi geçer? Burada kat edilen yol önemli değil. Hangi hızla durumları nasıl olur?" Bu soruyu Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü'nden Prof. Dr. Ömür AKyüz yanıtlıyor: Bu soru birçok okura saçma görünecektir. Ancak ben sırf soruluş şekline bakarak, olayın incelikleri üzerinde duracağım. Amaönce, "saçma" diyeceklerin gözüyle bakarak her ikisi için de eşit büyüklükte hız değeri söz konusu olduğu için, bu durumda en ufak bile farklılık olmazsa, her an her uzunlukta yolu aştıklarında başa baş olmamalarının imkânsız olduğunu söyleyeceğim. Sonra da olaya iki soruyla yaklaşacağırn: 1 Belirtilen hız değerleri, araçların hız göstergelerınden ayrı ayrı mı okunmakta? Eğer böyleyse, ikı değışik göstergede kaçınılmaz yapım hastalarından dolayı ufak farklılık olabilir. Bu yüzden her an her iki gösterge de aynı sayı üzerinde duruyor olsâ da çok uzun bir yol sonunda bu araçlardan bir tanesi diğerine göre azıcık önde (veya azıcık geride) kalabilir. 2 Değerlerin eşit verilmesi ile araçların hızlarının kesinlikle eşit olduğu mu amaçlanıyor? Eğer böyleyse artık her iki aracın baş başa gitmelerinden başka bir durum kesinlikle düşünülemez. Zira "eşit hız"ın tanımı "hep aynı uzaklıkları, aynı zaman aralığında gitmek"tir. D Manisa'dan Latif Tozlu, "Bilebildiğim kadarıyla dünyanın merkezinin sıcaklığı 5000°C cıvarında. Dünyamızda bütün ülkelerin enerji sorunu olduğu bilinıyor" dedıkten sonr« sorularına geçıyor: 1 Dünyanın merkezindeki enerjiden faydalanmak mümkun mü? 2 Böylesine bir yararlanma mümkun olduğunda maliyet yüksek olur mu? 3 Bu enerjiden faydalanma sonucunda "dünyamız" bundan nasıl etkilenlr? Bu soruları Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü'nden Prof. Dr. Ömür Akyüz yanıtlıyor: Bu soruları cevaplamak çok kolay: 1 Evet; 2 Teknik olanakların gelıştırilebilmesine bağlı; 3 Dünyanın tüm enerji ihtıyacı sürekli olarak buradan karşılansa bıle ıçerıdeki kütlenin ve dolayısıyla ısı sığası çok buyuk olduğundan herhangı bir ciddi etkilenme olacağını sanmıyorum. 2. soruya tekrar dönersek, bu konudaki teknik güçlüklerin çok büyük olması dolayısıyla, şimdılık yalnız yüzeye, volkanik veya benzerı etkılerle çok yaklaşan sıcak katmanların etkilerinden yararlanılabilmekte; buna jeotermal enerji denılmektedir. Dünyanın merkezindeki enerjiden faydalanılır mı? metler halindedir. Bunların çalışma esaslarını BilımTeknik'in eski sayılannda çeşitli yazarlar açıklamışlardı. Hatta Doç. Dr. Aynur Erginsav'ın bu konudaki bir soruyu cevapladığını hatırlıyorum. U Armağanlı bulmacamız Bılmeceyi doğru olarak çözen 20 okurumuza "Uzayda Piknlk" kitabını armağan ediyoruz. Yandaki bölme işleminde^er harf bir sayı yerine kullanılmıştır. Bölme işlemini sayıları kullanarak yazabilir misiniz? txbmt/ gjç tkp kpy gtm abm adt tpy tm Çözümler kazananlar AD'nin uzunluğu nedir? rBEHİÇ AK Mikrodalga ışın kaynağı nasıl çalışır? Ordu'dan Nazan Aydoğdu, "Mikrodalga kızılötesi görünür ışık, laser gibi ışık kaynaklarının çalışma esasları nelerdir?" diye soruyor. Bu soruyu Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü'nden Prof. Dr. ö m ü r Akyüz yanıtlıyor: Soruda çeşitli adlarla sorular "ışık"lar, aslında degişik dalgaboylarında veya değişik yayılma özellikleri taşıyan 'elektromanyetik' dalgalardan başka şeyler değildir. Genelde elektromanyetik dalgalar, uygun bir sürücü mekanizmayla (bunlar genelde elektronik devrelerdir) titreştirilen elektronlar tarafından salınırlar. Ancak dalga boyu atomik boyutlara yaklaşıp daha da küçüldükçe artık bu dalgaları, daha çok molekülatomçekirdek gıbi sistemlerin maruz kaldıkları enerji değişiklikleri oluşturur. Görünen ışık, bunun yakın komşuları kızılberisi ve morötesi ışınlar, xışınları (veya röntgen ışınları) böyledir. Maser ve Laser'e gelince; bunlar elektromanyetik dalgaları çok özel koşullarda oluşturan sistemlerdir. Bu sistemlerden elde edilen "ışık" ışınlarının hepsı bırbirleriyle son derece uyumlu, paralel ve dar de10 cm'dir. Dairenin yarıçapı 10 cm'dir. CB, AD'ye eşittir ve dairenin yarıçapıdır. Dolayısıyla, AD uzunluğu 10 cm'dir. '.Teleandregenos Ütopyasında Evlilik Hayatı" kitabını kazananlar Hasan Ünal istanbul, Yavuz Köse Edırne, incl Kalkan İstanbul. İlter İnan Zonguldak, Aylin Roditl izmır, Onur Altınay istanbul, Muhittln Hakan Demlr Ankara, Nevin Görgün, Konya, Ibrahlm Aykaç Şanlıurfa, Şerife Yılmaz Antalya, Tuncay Yelli Adana, Atakan Akbulut istanbul, Sellm Cellek izmir, Zekl Akbaş Ankara, Güzln Erkek Afyon, Meral Özcan Bursa, Nazmiye Özbllgin İstanbul, Leyla Kepir Ankara, Hasan Kırağı izmir, Emre Oskaylar Eskışehir. Sorgu AN beyin şaşırdığı durum da enteresan. Sorgucunun halıne tavrına bakacağına, nasıl anladığına şaşıyor. O kadar bariz ki, kim olsa anlar. Hiç, 123. sayfa ile 124. sayfanın aynı yaprağın iki yüzü olduğunu bilmeyecek kadar kitap görmemiş midir? 75