Katalog

KO KU V Parfümünüz nasıl hazırlanı Hoş kokularınızın hangi maddelerden hazırlandığını merak eder misiniz: Teferikotu yaprağı, kunduz dışkısı, timon kabuğu, kişniştanesi, kayın ağacı kabuğu.... Derleyen: Murat A rın M odern parfumerı endustrısı, bılım ıle yaşamın en ıç ıçe olduğu ınsan etkınlıklerınden bırı Kımyasal olarak uretılen parfumler, doğal özlerle uretılenlerı hıç aratmıyorlar Modern parfumerı, hayvan ya da bitki kökenli doğal özlerı kullanmayı surdurmektedır En çok kullanılan nayvansal maddeler kunduz dışkısından elde edılen kastoreum; ıspermeçet balınasının bağırsaklarından çıkarılan ak amber; vb En çok kullanılan bıtkıler ıse, yasemin, gul ve lavanta çiçeği; sardunya ve tefarıkotu yaprakları beyarmudu ve lımon kabuğu; kişnlş tanelerı; sandal ağacı odunu, kayın ağacı kabuğu; vb'dır Ancak bu urunlerın bır bolumunun az bulunur ve hemen hepsının çok pahalı olması, parfum yapımcılarını kimyaya yönelmeye zorlamaktadır Sentez yapma alanında gerçekleştırılen ılerlemeler, bugun genış bır kokulu molekuller yelpazesı oluşturulmasını sağlamıştır Bılınen 9 mılyon molekulden yaklaşık 30 bını, burnumuza hoş kokular sunmaktadır Aromalı doğal urunlerın bırkaç yuzu geçmedığı goz onune alındığındabu sayı çok fazla fıbı gözukebilir, fakat doğal bır esans, her bırı kendıne ozgu bır kokuya sahıp çok sayıda farklı molekullerın bırleşmesınden oluşur Esansa kendıne has kokusunu veren de bu farklı kokuların bır araya gelmesıdır Örneğın frenk uzum lıköru en az 900, kahve 700 değışık kımyasal madde ıçermektedır Kokuların kımyası, doğayı taklıt etmeye değıl, çok mıktarda ve uygun malıyetlerle, doğanın bıze cımrıce ve çılgınca fıyatlarla sunduğu urunlerın benzerlerını ımal Laboratuvarlarda partumle ılgılı çalısmalar buyuk bır tıtızlıkle yapılıyor etmektedır Sentez molekullerln doğal benzerlerıne gore bırçok avantajları vardır Oncelıkle, olası kombınezonları sonsuza kadar çoğaltmaya olanak tanırlar, ote yandan, doğal bır urun yenıden oluşturulduğunda, bu aslından daha lyı kahtede olur, çunku doğal kokuyu saran ve havaya yayılmasını kısıtlayan buyuk molekuller, bu yapay urunde bulunmamaktadır Bu bınlerce kokulu molekulu bırbırınden ayırt etmek ıçın kokularından çok, kımyasal köklerı goz önune alınmaktadır Bu olçutten yola çıkarak, şu bıçımde sınıflandırılmışlardır • Yağlı alkoller (çıçek esanslarının bırçoğunda bulunur) • Terpenık ya da ayrı terpenık alkoller (gulde, portakal ağacı çıçeğınde, sandal ağacında bulunur) • Aromalı alkoller (bırçok çıçekte, örneğın sumbulde bulunur) • Fenol eterler • Aldehıtler (bademın benzoık aldehıtı ya da mıne çıçeğı suyu) • Setonlar (yoğunlaştırılmış durumda Kerevız gıbı kokan yasemının özünu de ıçeren grup) • iyonın (A vıtamınıne yakın kımyasal yapılar) • Esterler (hemen hemen tum esanslarda bulundukları ıçın doğada en yaygın olan famılya) • Asetatlar (yasemin esansının başlıca maddesı olan benzıl asetat gıbı) • Laktonlar (hındıstan cevızı ya da şeftalı kokusu) • Nıtratlı bıleşıkler (sumbulteber ya da tutun aroması) Molekuller bu kadar çeşıtlı olmalarına karşın, endustrıyel olarak o/o8O'ı yalnızca bır duzıne ternel organık urunden (asetoıı, ızopropen, alfapınen, betapınen, benzen fenol, naftalın) sentez edılmektedır Işte aromatık kımyanın klasık sureçlerınden bırı Betapınenden yola çıkarak mırsene, bundan bırbırlerının sımetrık kopyalan olan jeranıyol ve nerola geçılır Jeranıyoldan gu. lu ve lavantayı anımsatan bır kokusu olan jeranıyol ester ve guçlu bır lımon kokusu veren sıtral elde edılır Sıtralden, menekşe kokan lyonıyon alınır Nerole gelınce, once guçlu bır gul kokusu ıçeren sıtronelol, bundan yeşıl lımon kokan sıtronelal ve taze meyve aromalı bır ester olan stronelıl elde edılır Son olarak, sıtronelalden yola çıkılarak, nane kokusu veren mentole ve çok hoş leylak kokusu olan hıdroksısıtronelale geçılır Aromalı molekuller, buyuk bır paletın renklerı gıbı kabul edılebılırler Bu renkler ıstenılene göre kanştırılmaktadır Kokunun kesın oluşturulmasına kadar bırçok değışıkhğın yapıldığı bu sabır ısteyen çalışma, bır "koku doktorunun" eserıdır Laboratu varında, beyaz önluğuyle, çok çeşıtlı kokuların orneklerıyle çevrılı, karıştırır, dozunu ayarlar, oluşturur, sınar Bu fıkır aklına gelır, bırkaç damla ekler Konsantrasyonları değıştırır, elde ettığı sonuçları not eder Kendını tatmın eden dengeyı buluncaya kadar çalışmalarını surdurur Koku doktortarı Koku doktorlarının sayısı çok azdır Fransa'da yalnızca 80 kadar koku doktoru bulunmaktadır Eğıtımlerı uzun ve usanç verıcıdır Acımasız bır seçımın yapıldığı uç yıllık bır öğrenımden sonra altıyedı yıl asıs tan olarak kalırlar Tum kokuları belleklerınde tutmak, dunyanın tum parfumlerının formullerını bılmek zorundadırlar Bır parfumun hazırlanması uzun suıe alır Örneğın bugun hazırlanmakta olan bır parfum, 1991 yılından önce pıyasaya surulemez Parfum yapımında ılk ış kokunun belırlenmesıdır Özgun, çekıcı, hedeflenen kıtlenın hoşuna gıdecek bır koku duşunu lur Bundan sonra hangı maddelerın kullanılacağı araştırılır, bu maddelerın dozajları, karışımları uygun olup olmadıkları denenır Parfumun şışesı tasarlanır ve uretıme geçılır Urunun hedeflenen kıtlenın ılgısını çekmesınde parfumun tanıtımı da önemlı bır rol oynar Pıyasa araştırmaları yapılır, reklam kampanyası duzenlenır ve sloganlar hazırlanır Bırçok parfum buyuk fırmaların ımzasını taşır, fakat gerçekte, buyuk fırmalar, parfumlerı, yaratımda ve uretımde uzmanlaşmış fırmalardan ısmarlarlar Buyuk fırmanın rolu ısteklerını belırtmek, parfumun genel bır tanımını yapmak ve sunulan kokulardan ıstedıklerıne en uygun olanı seçmekten oluşmaktadır "Chanel 5" Bır anekdot, bu ılışkıyı açıkça sergılemekte ve dunyanın en unlu parfumlerınden bırının adının nereden geldığıne açıklık kazandırmaktadır Tanınmış bır koku Adaçıçeğının çıçek açmış dal uçlarından, hoş kokusu nedenıyle aranan bır esans elde edılır Çıçeğın çanak kısmı (1) ıncelendiğınde çok sayıda damlacık (2) görulur Elektronık mıkroskopla bakıldığında bu damlacıkların gerçekte kuremsı bır baş kısmı ıle bunu taşıyan bır ayak kısmının (34) oluşturduğu salgıbezlerı olduklan anlaşılır . Çanak kısmının yuzeyını kaplayan kıllar bu salgıbezlennı korumaya yararlar Çiçeklerin kokusu nerede gizlidir?