Katalog

SAĞLIK Cildiniz kuruyorsa Nedeni, sabunlar ve kuru hava olabilir. Mustafa Taşyürek (Işsağlığıuzmanı) Şahmat Çeviri: Fatma Artunkal ISAAC ASIMOV Bilgisayarlar hesaplamaları insanlardan çok daha hızlı yapıyorlar. O halde bize yapacak iş kalmadı mı acaba? Insanlar m mı edildl? dildl? mat olmaktan çıkaramayacaktır Böyle bır zafer, olsa olsa sonuçta ınsanlar arası ve bilgisayarlar arası ayrı ayrı maçlar yapılacak demektır Buna benzer bır şeyı yarışmalı sporlarda zaten göruyoruz At sırtındakı bır adam, yaya bır adamdan daha hızlı gıder, dolayısıyla doğal olarak at yarışları yapılır, bu koşularda yaya ınsanların rekabet edemeyeceğı kabul edılır Ama pekâlâ aynı coşku ıle yapılan yaya ınsan koşuları da vardır ve madem karşılaştırıyoruz atların yaya kalacağı otomobıl yarışları yok mu? Pekı, ya satranç oynamak bır belırtı ıse ve bılgısayarlar enınde sonunda butun entelektuel faalıyetlerde ınsanları altederlerse? Bu mumkun olabilir mı? Bana kalırsa, mumkun olamaz insan beynı, 10 mılyar sınır hucresı ve 90 mılyar da destek hücresı ıçerır Bılgısayarların bu kadar çok sayıda bırım sahıbı olmaları ıçın daha çok zaman gerek Ayrıca sorun, sırf bırım sorunu da değıl insan beynının hucrelerı, tasavvur bile edemeyeceğımız ıncelıkte bır karışıklıkla birbırıne bağlanmıştır Her bır hücre, çok sayıda başka hücreyle anlayamadığımız bır örneğe göre bağlıdır Ustelık, hücreler, bılgısayar bırımlerı gıbı duğmeye basınca çalışan ya da duran şeyler değıller Her bır hucre mılyonlarca buyuk ve karmaşık molekul ıçerıyor ve bunların ıç ışleyışlerı hakkında hâlâ bılgı sahıbı değılız Bır bılgısayarın ınsan beynının karmaşıklığını taklıt edebılmesı ıçın köprulerıo altından daha çok suların akması lazım, hem zaten bılgısayarlara bu potansıyelı vermeye çabalamanın da pek anlamı yok Genetık muhendıslık teknıklerı ıle ınsan beynırnn kendını gelıştırmeye çaiışmak ve bılgısayarları gayet lyı başardıkları sayılarla haşırneşır olma ışınde bırakmak daha kolay olurdu Ama sayılarla haşırneşır olmayı bılgısayara bırakırsak, karmaşık ınsan beynımıze uğraşacak bır şey kalacak mı? Kalmaz olur mu Sanat, edebıyat, bılımsel araştırma ve bu türden pek çok şeyın sunduğu oyunlar bıldığımız kadarı ıle sınırsızdır Bıreysel oyun taşlarının sayısı muazzamdır, kombınezonlar ıse hesaplanamayacak kadar çok Insanlar, sanatçı olarak, yazar, bılımadamı, muzısvon, mucıt olarak ve daha başka neler neler olarak bır şeyler ortaya koyabılırler ve bunu yaparken onceden kolayca belırlenmış prosedurlere göre değıl de, adına "ılham", "ıçgöru", "duşgucu", "fantezı" vb dedığımız bılınmeyen sureçlere göre hareket ederler Bır bılgısayarın tekrarlaması ıçın bılgısayarı E ğer kuru bır cılde sahıpsenız veya her kış cıldınız kuruyorsa bununla mucadele etmek ıçın çeşıtlı yollar vardır Bu sabunlarıp, deterjanların ve dezenfektanların defalarca kullanılması sonucu olabilir Kuru hava, özellıkle ısıtılmış hava (guneşe veya kurusoğuk ruzgârlara aşırı maruzıyet gıbı) derının kavrulmasınaçok kurumasına neden olabilir Lıncolnvvood (ABD'de St Francıs Sağlık Merkezı'ne göre egzama gıbı derı bozuklukları kuru deri ıle ılgılidır Kuru derı ıle mucadele etme veya kuru derı oluşumunun önlenmesı konusunda adı geçen sağlık merkezının bazı önerılerı şunlardır, Soğuk hava ve guneşten derınızı (cıldınızı) koruyunuz Soğuk havalarda eldıvenler, eşarplar, boyunbağları, şapkalar ve ayakkabılar gıbı eşyaları kullanmak gerekır Gıysıler guneş ışınlanna karşı derıyı koruduğu gıbı, derı kanserı oluşmasına karşı da ayrıca ek bır yarar sağlar Aşırı banyodan veya sabunları fazla kullanmaktan, sıcak sudan ve kımyasallardan kaçının Sıcak su ıçınde kalma suresının uzun olması, derının gözeneklerının açılarak kurumasına, solunumun artmasına, sonradan da nem kaybının fazlalaşmasına neden olur özellikle kuru kış aylarında nemlendırılmış hava gereklıdır Nemlendırıcı tertıbat veya cıhaz nem sağladığı gıbı havayı da temızler (Kaynak: Safety and Health, Vol. 139. No: 3 • March 1989) D Antifiriz zararlıdır M ichıgan Devlet Unıversıtesı Toksıkolojı Bölumu, antıfırızın tatlı fakat ıçıldığınde öldurucu olduğunu behrterek, çocuklar ve evde beslenen hayvanların erışemeyeceğı yerlere konulması konusunda uyarılarda bulunmaktadır Antıfırız zehırlı olan etılen glıkol ıçerır Fakat bu maddenın tatlı olması, çocuklar ve evde beslenen hayvanlar tarafından seve seve ıçılmesıne neden olabılmektedır Sadece ıkı yemek kaşığı dolusu bır çocuğu, 1112 kg 'lık bır köpeğı veya 22 5 kg bır kedıyı öldurebılır Eğer antifırızın ıçıldığınden Kuşkulanırsanız, derhal acıl tıbbı yardım olanaklarını araştırın iş Sağlığı Zararları: Dört tip temel ış sağlığı zararları vardır Bunlar (bazı Örneklerle) şunlardır • FizlksetGurultu, ısı, soğuk, radyasyon (ışıma) ve stres • ErgonomlkVıbrasyon, kaldırma, oturma, ayakta durma ve tekrarlanan hareketler • Blyolo|lkBakterı, bulaşma ve alerjı • KlmyasalGazlar, buharlar, sısler ve tozlar Butun bunlar ışte olduğu gıbı ış dışında da olabilir ünya Satranç Şampiyonu Gary Kasparov, 1989 ekım ayında, bır bılgısayarı, ıkı el satrançta yağdan kıl çeker gıbı yendı ve bunun uzerıne bazı ınsanlar derın bir nefes aldılar Bır ınsan bır bılgısayarı yenmıştı, demek kı ınsanlığın makıneler uzerındekı ustünluğu bâkıydı Aslında bu tepkı, bırçok bakımdan yanlıştır Bır kere zafer sadece geçıcıdır, ılle surecek dıye bır şey yoktur Satranç oynayan bilgisayarlar öyle çok eskı sayılmaz Olsa olsa son yırmı otuz yılın işı Satranç oynayan bu bilgisayarlar, programlama gıtgıde daha karışık ve daha yuksek randımanlı kılındıkça ve bılgısayarın mumkun olan sayısız satranç hamlesını hesaba katma kapasıtesı adım adım genışletıldıkçe, her gun bıraz daha lyı oldu Şu anda satranç oynayan bılgısayar, bazı ınsan buyuk ustaları yenmış bulunuyor, nıtekım bu bılgısayarı yenmek ıçın dunya şampıyonunun kolları sıvaması gerektı Bılgısayarın ıkı yenılgısı, bılgısayar uzmanları tarafından dıkkatle ıncelenecek ve bu yenılgılerın açığa çıkardığı programlama zaafları gıderılecektır Bır dahakı sefere Kasparov'un ışı daha da zorlaşacak ve Kasparov belkı de yenılecektır Pekı, Kasparov yenılırse ne olur? "Ustunlük" açısından bunun hıçbır anlamı yoktur Şımdı bilgisayarlar, ınsandan matematıkçılerın tekrarlamak içın bır ömur harcamaları gereken matematık hesapları göz açıp kapayıncaya kadar yapıyor (Şu ucuz cep hesap makınelerı bıle arıtmetık problemlerını insanlardan daha hızlı çözebılmekte) Bilgisayarlar, normal matematıkçılerden mılyonlarca defa daha hızlı çalışmakla kalmıyor, ustelık hata ıhtımalı olmadan çalışıyorlar Ne kı bu, bılgısayarların matematıkçılerden daha "akıllı" olduğu anlamına gelmez Bilgisayarlar, sadece sayıları buyruk uzerıne daha buyuk bır hızla daha buyük bır dakıklıkle ve yorulmaksızın manıpule edebılırler Manıpulasyonun aynntılarını ıse matematıkçının buyurması gerekmektedır Işte, satranç oynayabılme yeteneğı de bunun ötesınde esaslı bır ılerlemeyı temsıl etmez Satranç, son derece kısıtlı bır oyundur 64 kareden oluşan bır yuzey uzerınde altı farklı tıpte 32 parça taş ıle oynanır, her bır taş, sadece onceden belırlenmış ve kısıtlı bır örneğe gore hareket edebılır Kuşkusuz, muazzam sayıda bıreysel satranç oyunu ımkânı vardır, o başka ve Kasparov gıbı bır adam, hlç durmaksızın satranç çalıştığından, çok buyuk sayıda açılış, kapanış ve oyun ortası kombınezonu ezberlemıştır, dolayısıyla bazı bakımlardan (her bakımdan değıl) mekanık bır şekılde oynar llke olarak bır bılgısayar da aynı şeyı daha buyuk bır kıtle belleğı ıle yapabılır ve bu nedenle, sonuçta herhangı bır ınsanı gerıde bırakabılır Ve eğer bılgısayar bır ınsanı geçerse, bu hıçbır şekılde bılgısayarın mesela çok sayıda dıferansıyel denklemı aynı anda çözmesınden farklı bır üstunluk, sahıci bır ustunlük barındırdığı anlamına gelmez Nıtekım bılgısayarın zaferı, satrancı yarışmalı spor programlamamıza ızın verecek dakıklıkte tarıf edemıyoruz bu süreçlerı, çünku beynımızın bu sureçlerı nasıl urettığinı bılmıyoruz Mesela ben, şu okuduğumuz makalelerı çabucak yazmamı, butün doğru kelımelerı doğru sırada seçmemı mumkun kılmak ıçın beynımın neler yaptığını zerre kadar bılmıyorum Bu açıdan bakıldığında, ınsanlar, her zaman ıçın bılgısayarın erışemedığı bır yere sahıp olacaklardır. Mat edılmeyeceğiz.