Katalog

O Y U N C A K S A N A Y İ İ Oyuncakta doğala dönüş Plastik teknolojinin gelişmesi ve ucuzluğu, tahta oyuncak üretimini geriletti. Öngün Sanlı G ünümüzde çocuklarımızın doğadan uzaklaşmaları bir yana, her yanımızı saran plastik ve diğer sentetik maddeler yüzünden doğal malzemelerle olan ilişkileri bile çok sınırlı kalmaktadır. Son yıllarda Batılı ülkelerde başlayan ve giderek yaygınlaşan doğal'a dönüş akımı, oyuncak sektöründe de tahtaya olan ilgiyi arttırmıştır. Doğal bir malzeme olmasının yanı sıra, sıcaklığı ve sağlamlığı da tahtayı oyuncak sektörünün vazgeçilmezleri arasına sokmaktadır. Tahta oyuncak deyince aklınıza sadece tahta küpler ve trenler gelmesin. Tahtadan üretilen oyuncaklar çeşit olarak tahmin edebileceğinizin hayli üzerinde. Gerçi artık Pinokyo gıbi sevimli tahta kuklalar üretilmiyor, ama şehirler, çiftlikler, hayvanat bahçeleri kurmak için her çeşit evler, hayvanlar, ağaçlar, çok çeşitli modellerde araba ve trenler, zihin ve el becerilerini geliştirici oyuncaklar, sabır ve zekâ oyunları, puzzle'lar, domirvolar, araba ve trenler için pistler, raylar, hatta tahta cıvata ve somunlardan vinç, uçak, kamyon gibi çocukların istedikleri modeli yapabilecekleri yapboz türü oyuncaklar bile üretilmektedir. Tahta oyuncak üretimi ülkemlzde, plastik teknolojisinin yaygınlaşması ve ucuzlaması ile giderek rekabet gücünü yi tirmiş ve tarihe karışmıştır. Ancak Batılı ülkelerde tahta, oyuncak piyasasından hiçbir zaman silinmemiş, küçük de olsa pazarda belli bir payı korumuştur. Bu ülkelerde tahtanın çok kaliteli ve ucuz oluşunun yanı sıra, tahta oyuncak geleneğinin de köklü olması, bugünlere gelebilmesındeki en önemli faktörlerdendir. Özellikle üretimde yeni teknolojileri kullanarak ışçiliğin maliyet içindeki payını azaltabilen, yeni tasarımlar geliştirerek çeşitlerini arttıran, dolayısı ile günümüz çocuklarma hitap etmeyi başarabilen üreticiler bugünlere rahatlıkla gelebilmişlerdir. Ülkemizde ithal oyuncakların piyasada yaygınlaşması ile birlikte, vitrinler daha bir renklenmiş, canlanmıştır. Ancak bu oyuncaklardan pek çoğu eğitici yanı fazla olmayan, dayanıksız, çocuğun aktif ve yaratıcı oynamasına fırsat tanımayan türden oyuncaklardır. Çocuklukla Uzakdoğu malı, pilli, uzaktan kumandalı arabalar, hoplayan zıplayan hayvanlar, otomatik tabancalar ve tüfekler vitrinlerin büyük bir bölümünü kaplıyor. Bunların içinde tahta oyuncak ne yazık ki yok denecek kadar az. Umudumuz, eğitici yönü ağır basan, dayanıklı, sağlığa zararlı maddeler içermeyen oyuncakların anne ve babaların bilınçli çabaları ile, piyasadaki payını arttırması ve tabii bu arada da tahta oyuncakların bu alanda hak ettiği yeri bulması. G ilim yapılabilmesi için Türkiye'de şartlar vardır, ancak destek ve gerekli örgütlenme eksikür. Hükümetler, ülke kalkınmasına uzun vadeli bakabilmeli, ilgili kurumlarla birlikte bilim politikalan saptamalı, ülke gereksinimleri göz önüne alınarak araştırmalar ve bilim üretimi, atılım yapılabilecek belirli konular üzerinde yoğunlaştınlmalı. Parasal destek, vakit kaybedilmeden sağlanmalı. Sanayi ile işbirliği geliştirilirken, temel bilim araştırmalanna önem verilmeli... Bunlar, TÜBİTAK'ın Bilim ve Teknoloji Haftasında, bütün konuşmaalann görüş birliği içinde vurguladıklan en önemli noktalar oldu. Burada, temel bilimcilerin dile getirdikleri kuşkulara da yer vermemiz gerekir: TÜBÎTAK yönetiminde uygulamalı bilimlere, araştırmalara öncelik vehrken, matematikfizik gibi temel bilimleri gerekirse gözden çıkarmak eğilimi hissedilmektedir. Bugün isim olarak ortadan kaldırılan ve uygulamalı bilimlerle birleştirilen Marmara Temel Bilimler Enstitüsü'nün, yarın da varlığına son verileceği endişesi vardır. Fizik bölümünde nötron yıldızları üzerinde uluslararası çapta araştırmalar yapan Doç. Dr. Ali Alpar'ın, konuşmasında, temel bilimlerin vazgeçilmezliğini; Prof. Engin Bermek 'in bugünkü gen teknolojisinin ulaştığı düzeyin perde arkasında temel biyolojik araştırmaların bulunduğunu vurgulamak zorunda kalmalan ilginçtir. Prof. Hilmi Haasalihoğlu da pür matematik araştırmaları örneğinde, temel araştırmaların önemini belirtmek gereğini duymuştur. Bütün dünyada genel kabul gören bu gerçeklerin TÜBÎTAK haftasında dile getirilmek zorunda kalınması, bilim için talihsizliktir. TÜBÎTAK haftasında altı çizilen ikinci bir nokta, teknoloji transferinin Türkiye'nin sorunlarını çözmeyeceği olgusu oldu. Başbakan, açılış konuşmasında, teknoloji transferini kolaylaştırıcı politikalarını, bilim ve araştırmaya "verdikleri önemin" ve yaptıkları "büyük yatırımın" bir örneği gibi sundu. Bilim adamlarının bu görüşü reddetmeleri ve transfer edilen teknolojiyi kullanmak için bile ülkede araştırmaya öncelik verilmesi sorumluluğunu vurgulamaları kayda değer bir olaydı. Bu haftadan itibaren dergimizin her sayısında, çağın teknolojisi bilgisayarla ilgili konulara düzenli olarak yer vereceğiz. Yaklaşık 550 konu başlığını kapsayan beşinci cildimizin dizinini de bu hafta derginiz içinde bulacaksınız. Gelecek cumartesiye kadar, hoşçakalın..: B H AFTAN I N G Ü N D E M İ OKURDAN Bir yerbilimci olarak, derginizde jeoloji ile ilgili makale çevirilerinin yayımlanması beni çok sevindiriyor. Daha önceki sayılannızda olduğu gibi, 142. sayınızdaki "Ege havzası göçebilir" başlıklı çevirinizi de büyük bir ilgi ile okudum. Burada amacım makalenin içeriğini veya çevirmeni eleştirmek aeğıfdir. Bir yerbilimci olarak yabancı dilden törkçeye çevirilen terimlerin çevirideki karşılığı ile Türkiye'de yerbilimciler arasında kullanılan karşılıklan arasmdaki fark dikkatimi çekti. örneğin, Ingilizcedeki "plate" terimi % 9095 oranında Türkçeye "plaka" olarak değil, levha olarak çevrilmektedir. Benzer şekilde "subduction" B İ ZE "subdüksiyon" olarak değil, "dalmabatma" olarak çevrilip kullanılmaktadır. Jeoloji ve jeofizıkte yaygın bir şekilde kullanılan bu terimlerin bundan sonraki çevirilerde Türkiye'deki yerbilimciler arasmdaki kullanımlarının da dikkate alınmastnı dilerim. Ali Polat Karagümrüklstanbul Çeviri hatalan... Cumhurlyet Bilim Teknlk • Sahibi Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik Türk Anonım Şirketi adına Nadlr Nadl • Genel Yayın Müdürü: Hasan Omal • Müessese Müdüru: Emln* Usaklıgll • Yazı Işleri Müdürü: Okay Qön«ıwln • Yayın Yönetmeni: Orhan BurMlı • Grafik Yönetmen: Tülss Haademlr •