Katalog

[ N O L O J İ H AFTAS I ;el değerlendirilmesi TÜBİTAK haftası boyunca yapılan, kurumun bünyesindeki çalışmaları değerlendiren konuşmaları kısaltarak yayımlamaya başlıyoruz. Daha sonra, değerlendirme ve eleştirilerin ortak noktalarını toparlayan biz yazı yayımlayacağız. ıçe beraber olmaktadırlar Bu husus, bılgı alışverışını hızlandırmaktadır Şu anda bolüm öğretlm üye sayısı 50'nın uzerındedir Araatırma görevllsi sayısı da 50 kadardır Böylece enstıtu araştırıcıları sa/ılan 100'e varan ustun vasıflı bır bilim adamı grubu ile devamlı olarak temas haındedır me bırımlerı bulunan Teletaş gıbı fırmalarca da proje desteklendığı görulmektedır öncelerı yurtdışına teklıf edılen "sayısal radyo llnk" projesı, yurtdışı fırmaların uygun olmayan şartlarda ve malı yönden aşırı destek ıstemelerı uzerıne, enstıtüye verılmış ve başarıyla sonuçlandınlmıştır Sıstem Teletaş tarafından uretılmış, PTT'nın hızmetıne sunulmuştur Enstıtu tarafından desteklenen pro|eler ıse bıllme ve teknolojıye katkıda bulunabılecek orıjınal araştırma konularını ve ıleride fırmalarca üretılebılecek Turkıye ıçın yenı teknolojık konuları kapsamaktadır Orneğın metallerdekı ıç çatlakları metallere zarar vermeden tespıt eden akustık mıkroskop projesı, Turkıye şartlannda gerçekleştırılen bır bılgısayar tasarım projesı bu kapsamda desteklenen projeler arasındadır Konuşmama son vermeden önce, şimdıye kadar yaptığımız gözlemlerımızın ışığı altında bazı genel konulara degınmek ıstıyorum • Ankara Elektronık Araştırma ve Gelıştırme Enstıtüsu gıbı araştırma merkezlerının bellı konularda ıhtısaslaşması gerekir Bır araştırma merkezınde her turlu araştırmanın yapılması mumkun değıldır Belırlı konularda, fakat ılerı duzeyde araştırma yapılması esastır Bu nedenle enstltülerin sayılarını arttırmakta yarar vardır • Enstıtu elemanlarının yurtdışı llgılı kuruluşlarla olan ılişkılerının gelıştınlmesı gerekır • Araştırıcı Istihdamında zaman zaman ortaya çıkan ve genelde hükümet kararlarından kaynaklanan kısıtlamaların kaldırılması gerekmektedır Araştırıcı her zaman, her yerde bulunabilır bır ktşl değıldır • Bu tür araştırma merkezlerınde tecrübe kazanan yetenekli araştırıcıların yanlıs ucret politikaları yuzunden kaybedılmelerının önlenmesı gerekır. Sonuç olarak lısans anlaşmaları Ile yapılan uretım bır bılgı bırıkımı ve teknolojı gelışmesı sağlamamaktadır Bu tur uygulamalarda genellıkle eskı teknolojıler gundemdedır ve özellıkle de ılerı sevıyedekı stratejık öneme haız teknolojilerı lısans anlaşması yoluyla almak mumkun değıldır Lısans anlaşmaları ancak kuvvetlı bır araştırma gelıştırme faalıyetl ıle bırlıkte yOrütüldüklerı takdırde yararlı olmaktadır Ortak çalışmanın ürünleri TÜBİTAKODTÜ arasındakı bu ışbırlığı <ısa sürede semeresını vermış, bılımsel ve eknolojık alanda ulkemızdekı bırçok salayının, elektronık, elektrık ve haberleşne dallarında problemlerıne ışık tutulmuş, inemlı aşamalar kaydedılmıştır Enstıtünun kuruluşundan bu yana yakaşık 40 proje uzerınde çalışılmıştır Proe sonuçları uluslararası ve ulusal duzeyde yayımlanmıştır Enstıtudekı bılgı bırıkınının artması ıle uluslararası yayın sayısında artış olacağı muhakkaktır Enstıtu devletın yükunu azaltmak ıçın gelır getıren projelere ağırlık vermek zoundadır Yıne de önemlı bılımsel nıteliğe laız konularda çalışmaları ıçerıden deseklemektedır Ulkemızdekı sanayının haıhazırdakı sorunları en ılerı sevıyedekı tekiık ve orıjınal sorunlar kapsamında deJildır Bu nedenle daha çok Türkıye şartlarınia bılgı edınme ve teknolojı gelıştırme çaışmalarına öncelık verılmektedir Bu aşamada dahı bırçok projenın ulusararası düzeyde orljinal olan tarafları /ardır Uluslararası duzeyde daha çok sa/ıda yayın yapılmamasının bır nedenı de iğretım uyelerımızde ve araştıncılarımızia yayın yapma alışkanlığının henüz am anlamıyla yerleşmemış olmasıdır Enstıtunun faalıyetlerıne projeler bazınJa baktığımızda bunların 1. Uluslararası kuruluşlarca desteklelen projeler 2. Ulusal kuruluşlarca desteklenen Drojeler 3. Enstıtu tarafındar desteklenen jrojeler jeklınde olduğunu görmekteyiz. NATO tarafından desteklenen VLSI ve/a entegre devre tasarım merkezı proje3i, Aselsan veya Teletaş gıbı fırmaların mal ettıklerı cıhazlarda kullanılacak entegre devrelerln tasanmlannın yapılmannı öngörmektedir Ulusal kuruluşlarca desteklenen projeer arasında özel sektör yanında kamu kuuluşlarınca ve askerı kuruluşlarca destekenenlerı de görmekteyiz Bu arada keni\ bunyesınde genış araştırma gelıştır Bilim devre dışı bırakılmamalı M BEAM'nin esasta teknolojl üretlmlnden çok, adaptasyon Ile ıle teknık gelıştırme araştırmalarında bellı ölçuler ıçınde etkın olduğu ıfade edılebılır Bu sonuç bır bakıma doğaldır Çunku dunyada da sanayının kısa vadede adaptasyon ve teknık gelıştırme araştırmalarına öncelıkle ıhtıyaç duyduğu bıhnmektedır Ayrıca merkezın bu dönemdekı çalışmalarında sözleşmelı araştırmaların ağırlık bulduğu görulur Bu kuruluş ve gelışme surecınde MBEAM'nin kamu kuruluşlarına sözleşmelı proje hızmetlerı sunmaya ağırlık vermesı genelıkle buyuk malı destek gerektıren projeler seçmesı, ulke ekonomısıne kamu ağırlığının suregelmesı gıbı hususlar, özel kesım uzerınde olumsuz bazı etkıler yaratmıştır Bu nedenle de buyuk bır sanayıcı kesımının MBEAM'yl temelde kamu kuruluşlarına araştırma projelerı sunan bır kurum olarak değerlendırmesıne yol açmış ve merkezın bılımsel ıle teknık etkınlığının yaygınlaşması açısından önemlı bır engel oluşturmuştur Mıllı düzeyde, bilimsel ve teknık etkınliklerde arzulanan başarıya ulaşabılmede dunyadakı gelışım seyrıne bakınca, gerekli personel, donanım ıle bılgı bırıkımı açısından krıtik bır kıtleye ulaşabılmek ıçın bu tip çalışmalann ağırlık bulduğu bır dönemın zorunlu bır aşama olduğu da anlaşılıtOığer yandan Batı'da bu tür kuruluşlar çok eskıden berı hızmete sokulmuşlar ve özellıkle 2 Dunya Savaşı'ndan sonra bütün dunyada başlayan mıllı konseyler oluşumuna paralel olarak bu tür araştırma öneriler Marmara Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Merkezi'nin (MBEAM) bilimsel değerlendirilmesi (Kısaltılmış metin) merkezlerı de ülkelerın hızmetıne sokularak çok daha etkın bır yol olarak benımsenmıştır Esasen bızım merkezımın TÜBİTAK'ça kurulmasını da bu dunya gıdışının paralelınde bır sonuç olarak değerlendırmek dgğru olur Ancak, Batı'nın olaya çok önceden başlaması sonucu, ulke olarak aramızda mevcut mesafeyi kapatma zorunluluğu yanında, Batı'nın dev adımlarla ıleıiemesı de duşunülünce Marmara Bılımsel ve Endustrıyel Araştırma Merkezı'nın yarattığı hızmetler ve yaptığı bılımsel etkınlıklerı yeterlı görmemek de çok doğaldır Bu sonuç ıse haklı olarak bızlerı bu merkezın bılımsel ve teknık etkınlıkler bakımından yenl atılımlann arayışı içıne sokar . . Prof. Dr. Yusuf Vardar Teknoioji transferi yeterli ml? "Bu bakımdan da önce bızım ve bızım gıbı gelışmekte olan ulkelerde bılımsel ve teknık etkınlıkler açısından düşunulen önemlı bır genel yanılgıya ışaret etmek ıstıyoruz a) Genelde, bilim teknolojl ekonoml polltika arasında sureklı olarak ılerleyen bır devresel etkıleşım ^ardır Bu etkıleşım devresı kopukluğa uğıatılmadan, dengelı olarak sürdurülebıldığı oranda, o ulkede bılım ve teknık etkınlıklerden yeterınce sonuç alınabılır Bu devrede kopukluklar ve dengesızlıkler olduğunda ıse butün gayretler ve harcamalar sonuçsuz kalmaya mahkümdur Sonuç Devamı sayfa 12'de 11