Katalog

K İ M Y A VE YAŞAM Bir 'kutsal emanef in bilimsel öykiisü İsa Peygamber'in kefeni olduğu sanılan kefen bezinin yapılış tarihi nasıl saptandı? ömer Kuleli Osman Gürel Torino Kefeni'nin gizi S on uçyuz yılda kendı yordam ve yöntemlerıyle gelışen doğa biliminın olağanustu atağı, hıçbır engel tanımıyor Insanl'ğın başlangıcından gunumuze uzanan gelenek, görenek, töre, hukuk, dın vb gıbı butun kurumlar ve kurallar, bılımın hatır gönul tanımaz sorgulamasından kaçamamışlardır Uygarlık tarıhınde bınlerce yıl çok önemlı etkılerı bulunan ve duygusal ınanç temelı uzerıne kurulmuş olan dınlerın doğa bılımınce sorgulanmaları, genış kıtleler arasında her zaman şıddetlı tartışmalara yol açmıştır inanç ıle bilimsel bılınç arasındakı bu çatışmaların en unlu örneğı, geçen yüzyılda başlayıp, aralıklarla çağımızda da alevlenen evrlmcllerle yaratılışçılar arasındakı uyuşmazlıktır Yukarıdakı durum kadar yaygın olmasa da bır kutsal maddenın gızını çözerek tarıhsel gerçeğı ortaya çıkarma savaşımını yaklaşık on yıl surduren bılım, geçen yılın sonunda kesın sonuca ulaşarak bır kez daha zafere ulaşmıştır BuTorino Kefeni sorunudur İtalya'nınTorıno kentınde, St John Katedrah'nde keten bezınden yapılmış bır kefen, kutsal emanet olarak saklanmaktadır Kefen, dövulerek hırpalanmış ve çarmıha gerılmış olduğu sanılan bır kışının doğal boyutta sarımtrak ızlerını taşımaktadır Adamın hem ön hem de arka tarafı nın ızlerının bulunması, bezın bu kışıye tumuyle sarıldığını ve bır kefen ışlevı görduğunu belırtmektedır Kefende adamın el, ayak ve yanlarının bulunduğu bölgelerde kanlı yaralardan oluşmuş görunen ızlerden daha koyu lekeler de bulunmaktadır Kefendekı bu ızler pek belırgın değıldır Bu yuzden ancak bellı bir uzaklıktan bakılınca seçılebılmektedır Torino kefeni ilk kez 14 yuzyılda Fransa'da bır yortu gunu halka sergılenınce büyuk heyecan uyandırmış ve kılıse ulularının Isa'nın kefeni olduğu savları derhal bır tartışmanın doğmasına yol açmıştır Kımılerı kılısenın resmı görüşunu benımseyıp kefenın kutsallığına tartışmasız ınanırken, kımılerı de ızlerın Ortaçağ'da kumaşın bır ressam tarafından boyanmasından ılerı geldığını öne surmuşlerdı Kefendekı göruntunun doğal bır sureçle mı oluştuğu, yoksa boya ıle mı yapıldığı, gunumuzde bılımın kolayca yanıtlayabıleceğı bır sorudur Bu amaçla, 1978 yılında sergılenen kefenden küçük örnekler alarak çözumlemek üzere otuz bılim adamından oluşan bır araştırma ekıbı kurulmuştur Çeşıtlı bılım dallarından uzmanların bır araya geldıklerı STURP adındakı araştırma projesınde, bez Itfleri bır dızı kımyasal ışlemden geçırılmış ve kan leklerıne benzeyen ızlerın gerçekten de kan Ressam mı boyamış? olduklarına karar verılmıştır STURP ekıbının yönetıcılerı olan blyoflzlkçl Heller ıle klmyacı Adler, lekelerde klml anorganlk maddelerl örneklerdeki plgmentler olarak yorumlamışlardır. Projenin öbur uyelerinln topladığı verllerle kimyasal deneylerin sonuçları, kefenln bir sanatçı tarafından boyanmış olmadığı göruşunde birlik sağlamıştır. Ancak bezde çarmıha gerllmiş adam görüntüsünün nasıl geldlği açıklanamamaktadır Berı yandan STURP ekıbının göruşlerı kımlerınce şıddetle eleştırılmıştır özel dedektıflik yapan ve çeşıtlı dergılere bılım üzerıne yazılar yazan Joe Nlckell adlı bır araştırıcı, kefenln bir Ortaçağ sanatçısının yapıtı olduğuna ılışkın kanıtlar toplamıştır Nıckell'e göre adam göruntusu, keten bezı uzerıne bır pırınç alaşımını sürtme ıle ortaya çıkmıştır Nıckell'ın kanıtlarının bır kısmı, Mc Crone Araştırma Enstıtusu'nden VValter Mc Crone'un buluşlarına dayanmaktadır Mıkroskopı uzmanı olan bu araştırıcı, özellıkle sanat yapıtlarının özgunluğunu saptama ve adlıye sorunları uzennde çalışmaktadırlar Mc Crone'a göre kefen ömeklerınde demır oksıt, protein ve cıva sulfur bulunuşu, kana benzer lekeler ve ınsan göruntusu oluşturmakta yapay boyalar kullanıldığının kesın kanıtıdır Böylece, STURP uyelerı ıle Mc Crone arasında tam bır uyuşmazlık ortaya çıkmış, her ıkı taraf bırbirını bilimsel gerçeklerı saklamak ve kışısel ınançlarıyla yargılarda bulunmakla suçlamışlardır Aynı örneklerın çözumlenmesıyle böylesıne farklı göruşlerın ortaya çıkışı sıradan ızleyicılerı şaşkınlığa düşurur Ancak yalnız fızıksel kanıtlar yeterlı olmaz Isa'nın gömü bezlerı, sanat tarıhı, ıkonografi, tıbbı kanıtlarla da ıncelenmektedır Karşılıklı suçlama Doğaldır kı henuz bıtmeyen tartışmanın sonlandırılması, yenı araştıncıların bulgularına gelıp dayanmıştır Kefen bezlnin yaşının belirtenmesi bu bakımdan buyuk önem kazanmıştır Organık kökenlı malzemenın yaşının belırlenmesınde en yaygın yöntem, karbonun 14 numaralı Izotopunun gorece mıktarının belırlenmesıdır Karbon, doğada bır kaç ızotopunun karışımı halınde bulunur En büyuk oranda bulunan karbon 12, kararlı bır atomdur Ancak karbon 12'den ıkı fazla nötron taşıyan karbon 14 atomu radyoaktıftır ve beta ışınımı yaparak yaklaşık 5730 yılda yarı kütlesine ınmek uzere parçalanır Doğada fotosentez yapan ve bu nedenle havadan karbon dıoksıt soğuran bıtkıler, canlı kaldıkları surece bunyelerındekı C12/C14 oranını korurlar Bıtkı öldukten sonra ıçerdığı C14, yavaş yavaş parçalanarak azalır işte böyle bır malzeme ıçındekı C 12/C14 oranı saptanırsa, gerlye doğru hesap yaparak malzemeyı oluşturan bıtkının hangi tarihte olduğu bulunabılır Torino kefeni ıçın de bu yöntem kullanılmıştır Her ne kadar kılıse yetkılılerı radyokarbon yöntemı ıçın kefenden örnek vermekte uzun sure nazlanmışlarsa da sonunda ellışer mılıgramlık uç örnek Oxfprd Unıversıtesı Zurıh Federal Teknık Ünıversıtesı ve Arızona Unıversıtesı'nde Incelenebılmıştir Sonunda kefen bezının ketenının Isa'dan sonra 1260 Ile 1390 yılları arasında bıçılmış olduğu % 95 doğrulukla saptanmıştır Dahası, bu bezın Isa'nın kefeni olamayacağı.TorınoBaşpıskopos u tarafından geçen yılın ekım ayında halka bır bıldırıyle de açıklanmıştır' Şımdı ne olacak dersınız7 Radyokarbon sonuçları kefenın kutsallığına korukörune ınananların bır kısmında duş kırıklığı uyandıracaktır, ama buyuk çoğunluk ınançlarını gözden geçırmektense kefen örneklerındekı çözumlemelerde hıle yapıldığını ve bu sonuçların bilimsel sahtekârlık urünu olduğunu öne sureceklerdır Kefenın isa'ya aıt olmadığına ınananlar ıse konuyu tumuyle kapanmış sayarak bir 'ıkça tekrarldyan soğuk algmhğı ve uoütmool BOÖAZBURUN FARANJİTİ u hastalık kendını altı yaşına kadar olan çocuklarda sık sık tekrarlayan soğuk algınlığı ve boğaz uşutmesıy le bellı eder Sureklı nezle durumundakı çocukta sendromun bır dığer turudur Yazın ılk belırtıler aralıklı da olsa ızlenır Ancak sonbaharla bırlıkte başlayan ılk soğuklarla hastalık kendını açıkça ortaya koyar B dılen yanmalar yemek yemeyı guçleştırır Bazı durumlarda kulak ağrısı da burunboğaz faranjıtıne eşlık eder Bu son belırtı genel olarak kendılığınden geçer Anne babaların, hastalığın akut bır hal almasını önlemek ıçın bır çocuk doktoruna başvurmaları gereklr Burun tıkanıklığı ve akmasına karşı çocukların yaşına göre gunde ıkı uç kez olmak uzere bır ıkı tatlı kaşığı incidal şurup önerılebıllr Üç yaşından buyük çocuklarda, gunde uç kez birer damla akıtılması şartıyla burun damlasına başvurulabıhr Çözüm Burun tıkanıklığı ıle bırlıkte Belirtiler kendlnı Aralıklı olarak tekrarlayan soğuk algınlığı bellı eden ve boğaz uşütmesı hastalığın tıpık belırtileburun rıdır Rahatsızlığın ılerı aşamalarında burun akıntısı tıkanıklığı gözlenır Hasta çocuklar ağızları aracılığı ile nefes alıp verır Boğazda hisse Akut durum Ağızdan nefes alme Boği Kulak ağfa celemenın önemı, dınlerin kutsal saydığı kimi nesnelerın uzerındekı sarsılmaz saDoktorun önerileri: nılan önyargıların, gerçeğı ortaya çıkarma• Çocuk gellslrken vücudun savunma makanlzması güçlenlr, bdyfece ia yı hedef edınen bilimsel araştırmaların ran/lte neden olan etkenlar yavaş yavaş ortadan kalkar. önünde savrulup grttığıne Ömek olmasıdır Acaba, Topkapı Sarayı Müzesl'nde • Zayıf durumdakl metabollzmaya güç kazandırmak Içln Ilaca başvunılabllir. saklanan kutsal emanetlerin de böyle bır Doktor tanlynln» göre kullanılır. incelemeden geçirilmesıne gırışebılecek cesur, bilime inanmış yönetıcı ve polıtıkacılarımızı ne zaman görebilecegiz? • daha üzerınde durmayacaklardır Bu ın