Katalog

ASTRONOMİ Aralık ayında gezegenler ve Güneş G unluk hareketın sonucu olarak yıldızlar, Guneş ve gezegenler doğup batarlar Tüm bu cısımler gözlemsel amaçlar ıçın yer çevresınde dönen bır kure uzerınde gıbı duşunulur ve bu koca kure bir eksen çevresınde, saatın ters yönunde dönmektedır Dönme suresı bır gundur Guneş'in bu kure uzerındekı hareketı görunuşte her hangı bır yıldızınkınden farksızdır Fakat yıl boyunca yapılacak bır gözlem sonucunda ıkı önemlı ayrım göze çarpar Bunlardan bırı, Guneş'ın her gun yaklaşık olarak dört dakıka doğuya doğru ılerlemesı. ıkıncısı de, bazı aylarda eşleğın (gök ekvatoru) üstunde, bazı aylarda da eşleğın altında gezınmesıdır Guneş gök eşleğındeyse gece gunduz eşittır Eşleğın altında ulaşabılecegı an uzak konum eşlekle yaklaşık 23 derece yapar Bu bır gundönumudur Çunku kuzey yarımkuredekıler ıçın gece en uzundur ve kış gökbılımsel olarak başlamıştır Aralık ayının dörduncu gunu saat 18 1Q'da yılın en erken aşam tanına tanık olacağız, ayın yedıncı gunu ıse Guneş en erken batacak (saat 16 34) ve 21 aralıkta yaklaşık 9 saat 20 dakıka ıle yılın en kısa gunduzunu yaşayacağız Aynı gun saat 23 30 dolayında ıse kış başlamış olacak Yılın son ayında gezegenlerın durumu ıse şöyle Merkur, Yay Takımyıldızı'na yaklaşıyor ve gıderek Satürn, Uranüs ve Neptün'un oluşturduğu uçluye katılacak 16 aralık saat 17 50 Aralık ayının dördüncü günü, saat 23.30 dolaylarında kış başlamış olacak. dolayında ıse Saturn'le arasında ancak 2 5 derece bulunacak Ayın 22'sınde ıse 20 derece ıle en buyuk uzanımına ulaşacak Bu, gezegenın Guneş'e açısal olarak en uzak kcnumu ve gözlem ıçın oldukça uygun Merkur'un parlaklığı da artmayı surduruyor 25 aralıkta bu yılkı en parlak durumuna erışecek (0 3 kadır) Gezegen, ayın ıkıncı yarısında batı ufkunda, günbatımından hemen sonra gözlenebılır Vanüa'u görmek ıçın akşam tanının sona ermesını beklemeye bıle gerek yok Buyüleyıcı görunumuyle dıkkat çeken gezegen, Guneş battıktan sonra ıse yaklaşık bır saat kadar gözlenebılır Venus, ayın on uçuncu gununde bu yılkı en buyuk parlaklığına ulaşacak Mars, Akrep Takımyıldızı'na doğru yolculuğunu surduruyor Gezegen ay boyunca Guneş doğmadan yaklaşık ıkı saat sureyle ızlenebılır Mars'ın aralık ayı boyunca doğuş saatı ıse ortalama olarak saat 5 00 Jupıter, yılı Ikızler Takımyıldızı'nda kapatacak Oev gezegen 26 aralıkta karşı durumda olacak ve tum gece boyunca gözlenebılecek (Parlaklığı 2 7) Saturn, Uranus ve Neptun, Yay Takımyıldızı'ndakı bırlıktelıklerını surduruyorlar Bu uç gezegen günbatımından sonra batı ufkunun hemen uzerınde gözlenebılır Uydumuz Ay, 5 aralıkta ılkdördun, 12 aralıkta dolunay, 19 aralıkta sondördun ve 28 aralıkta yenıay evrelerınde olacak Bülent Uyamker Ikizler göktaşı yağmuru G uneş çevresınde devınen küçük katı cısımcıkler Yer atmosferıne gırdıklerınde sürtunme etkısıyle ışıldar ve göktaşı ya da ateştopu olarak adlandırılırlar Pek sık olmamakla bırlıkte eğer atmosferde yok olmamışlarsa yere duşerler Atmoster bır bakıma göktaşlanna mezar olur Yere duşebılecek kadar buyuk olanlara ge. . 4 Aur .• • „ A n d Merkür Venus Mars ^ 7 A SatDrn Uranus Neptun 0 Q nellıkle ateştopu denır ve bunlardan bazıları yeryuzüne çapı 1 km ye kadar varan kraterler açmışlardır Göktaşları yılın her gecesınde görulebılır Ancak bazı zamanlar da Yer'ın buyuk sayılarda bır arada bulunan cısımcıklerın yorungesıne gırmesıyle, parçacıklar atmosferın her yönunden ıçen gırmeye başlarlar Her paralel çızgıler grubundakı gıbı perspektıften dolayı aynı noktadan yayılıyorlarmış ızlenımı verirler Bunlar göktaşı surulerı ya da göktaşı yağmurlarıdır Bu surulerın ızledıklerı yörungeler kısa dönemlı kuyrukluyıldızlarınkıne çok benzer ve bırçok surü bu kuyrukluyıldızların yörungelerıyle tanımlanabılır Yer her yıl bir kez aynı sürünun yörungesıyle karşılaşır Ancak göktaşı yağmurlarının sıklıkları (saatte duşen göktaşı sayısı) yıldan yıla değışım gösterır Fakat bazı suruler vardır kı sıklık buyuk bır değışıklık göstermez örneğın uuadrantıd, Perseıd ve Gemınıd yağmurları bır duzenlılık gösterır Pekı göktaşları neden farklı farklı renklerde ışırlar dersınız? Bu daha çok parçacıkları oluşturan elementlerden kaynaklanır Atmosferle buyuk hızlarda yaptıkları çarpışmalar atomların uyarımına yol açar ve hercısım kendıne özgu bır dalgaboyunda (ya da renk dıyebılırsınız) ışıma yapar Bu dalgaboyları tanıdık bazı elementlerın göktaşlarında bulunduğunu göstermıştır örneğın kavunıçısarı renk sodyumun, parlak yeşıl magnezyumun ha 12