Katalog

BİLİM KÜLTÜR Teknoloji ve İhracat Vehbi Belgıl I bercısıdır Incelemelerden edınılen sonuç oksıjen, azot, demır ve kalsıyum gıbı elementlerın de göktaşlarında bulunduğu yolundadır 12 aralığı 13'une bağlayan gece dışarıya çıkmayı duşunursenız Yılın ıkıncı en büyuk göktaşı yağmuruyla karşılaşablllrsinlz. Bunlar ıkızler takım yıldızından saçılan (Gemınıd) göktaşı surüsudur Bu suruye aıt göktaşları maksımum zamanından yaklaşık ıkı gun önce ve sonra da görulebılır Taşların atmosfere gırış hızları sanıyede 35 km En sık olduğu zamanda ıse (13 Aralık saat 2 00 dolayı) saatte yaklaşık 50 kadar göktaşı sayabıiırsınız ikızler göktaşı yağmurunun geçen yıl hava koşullarından dolayı ızlenemedığını de belırtelım U hracatımızın arttırılması büyük bir sorun Hatta baş sorun Bununönemını bılmeyen yok Ama, geleneksel mallarımızın dış satışını çoğaltmakla kalkınamayacağımız da bılınıyor Sanayı urunlerımızı arttırmak gerekıyor Bu da hızla sanayıleşmekten geçıyor Konuyu ılk kez ılk plancılarımız getırmışlerdı gundeme, altmışların başlarında Her yıl bir mılyon artan nufusumuzun butun ıhtıyaçlarını sadece tutun, fındtk, ıncır, uzum satarak karşılayamayız Çunku, bunların tarımına aynı oranda yer ayıramayız Toprağın ımkânları sınırlı Buna karşılık, sanayıde onumuz açık Satabılmek koşulu ıle uret uretebıldığın kadar Toprak sınırı yok bunda Hong Kong 1 000 kılometre karelık bir yer Istanbul'un beşte bırı buyuklukte Ama dunyayı urune boğuyor Sanayı urunlerıne, tekstıle, oyuncağa, saate, transıstörlü radyoya, elektronık araçlara Sorunu bu şekılde ortaya koyunca, sanayı malı ureten teknolojının önemı kendıhğınden ortaya çıkıyor Teknoloji, yanı, makıne de ınsanı gundeme getırıyor Batı var gucu ıle adam yetıştırmeye çalışıyor Ama, en kısa zamanda Torna, tesvıye ışçısını 6 ayda, frezecıyı 7 ayda, tarım adamını dört mevsımde, yanı, tam bir yılda, soğuk tekntğınde çalışacakları 6 ayda, tarım araçlarının onarımında çalışacakları 6 ayda Bızdekı gıbı 45 yılda değıl Işçı okulları mıllı eğıtımden alınmış, ayrı bir örgute bağlanmış Bunlardan çıkanlar, ayrıca bir staj geçırmeden doğruca fabrıkalara gıdıyorlar Çunku, yetışmelerı fabrıka koşullarında sağlanmış Stajla ayrıca vakıt yıtırılmıyor On beş gun önce mezun olan bir freze ışçısını, SaıntNazaıre'de, Concorde uçagına en ınce parçaları yapan atölyede çalışır görunce şaşırmıştım işçı, ışlerını en kısa zamanda bıtırme noktasından da not alıyordu okulda Bu da normaldı Parçalar sanat eserı gıbı cam dolapta saklanmak ıçın değıl, bir makınede hemen kullanılmak ıçın uretılıyordu Batılı butun ulkeler (tabıı, burada Batı sadece Avrupa değıl, aynı zamanda Amerıka ve Japonya), bu şekılde, çabuk üretım yarışına gırmışlerdı Ve nıhayet, ürunlerın kalıtelı ve guzel görunuşlu olmaları daönemlı ıdı "Dumanı doğru tutsun" tutumunun burada yerı yoktu çıka dışlısı Ingılız dıfransıyelı ıle nasıl oluyor da bir arada çalışabılıyordu? Bunları yapanlar bırb'ırlerını hıç görmuyorlardı Oysa, bu ış bir standardızasyon, tolerans ve lıberal ekonomı ışı ıdı Belırli ölçülere göre uretılen parçalar neden bir arada çalışmasın? Nıtekım, Belçıka'da eğıtılen Işçılerımıze komple bir vıtes kutusu yaptırılmıştı, Dışlılen, kapaklan, kamaları ıle bırlıkte Her parça ayrı yerde yapılmıştı Sonra bunlar bir araya getırılınce tıkır tıkır ışlemeye başladı Yeni buluşa öncelik Teknoloji İhracat sadece en lyı yapma, en tyılerı monte edıp satma ışı değıl, en son teknolojıyı uygulama ış de Amerıkalı ıktısatçı Robert M Solow, 1987 Nobel Iktısat Ödulü'nu almıştı iktısadı buyume teorısıne katkısı ıçın Neydı katkı"? Yenı buluşların önemını belırtmektı Şoyle dıyordu Solovv Yatırımınız ne kadar buyuk olursa olsun, son teknıklerı de kullanmazsanız tam sonuç alamazsınız Bunu bızden bir örnekle somutlaştıralım Istanbul'un yarı buyukluğundekı bir Iki kalıtsal hastalık: Kistik fibroz ve huntington koresi skıden mukovısıdozs adıyla bılinen kıstık fibroz. en sık gorulen kalıtsal metabolızma hastalıklarından bırı Her 1 000 yenı doğan çocuktan bırı bu genetık bozukluğu taşıyor Kıstık fıbrozda bronş ve slndırım sısterrtı mukozalarından salgılanan mukus normalden daha az akışkan ve kıvamlı nıtelıkte Mukus yoğunluğundakı bu bozukluk, solunum guçluğu ve solunum yolu enfeksıyonlarına yol açar Hastalık, sındırım sıstemınde rahatsızlıklara neden olarak kışının çcğunlukla genç yaşlarda ölümuyle sonuçlanır Buna karşın huntington korasl hastalarının 3555 yaşlarına kadar, hastalıklarından hiç haberı olmuyor ilerı yaşlarda ortaya çıkan bu kalıtsal hastalıkta kasların ıstemsız kasılması sonucunda kışılerde sureklı hareketlı bir huzursuzluk ve kasılma görulmekte Huntigton hastaltgı ıleriedıkçe kişi kendine ve cevresine karşı saldırgan davranışlar göstererek bilincıni yitiıiyor, ruhsal bir karanlığa gömüluyor. D /WWK E En kallteliyi ithal Batı, kendı mallarını en ucuz, en kalitelı, en güzel görünuşlü olarak uretmekle yetınmıyor, bu durumdakı yabancı ürünlerı de alıyor Bazı ülkeler bazı ürunlerın uretımınde çok ılerı gıtmış Motorda, rulmanda, sübapta, dışiıde Böyle ürünler derhal ıthal edılıp monte edıldıkten sonra dünya pıyasalarına sunuluyor işçılerımizı en çok şaşırtan da bu oluyordu Amerıkan motoru, Alman vıtes kutusu ıle, Bel alanda, mılyarlar, trılyonlar harcayarak (sermaye) bir kağnı fabrıkası kurdunuz, dıyelım Böyle bir yatırım ulkenın iktısadı buyumesıne katkıda bulunabılır mı? Ben on katlı ınşaatıma sırtta harç taşıtıyorum, sız hortumla harç çekıyorsunuz ve ışınızı bir ikı saatte bıtinyorsunuz Ben sızınle başa çıkabılır mıyım? Ihracatçı bir fırma haberleşmelerını telefonla, teleksle, faksla, uydu telefonu ıle yaparsa pıyasa taleplerını anında karşılar Ben ıse mektupla, telgrafla en az bir haftada alıcımla temasa geçerım Böyle bir teklif ve onun kabulü bir aylık bir zaman alır Ve sız bu süre ıçinde mallarınızı bo şuna bağlamış olursunuz "Zengının arabası dağları aşmış, fakırınkı duz yolda şaşmış" hesabı Son bir örnek vermek ısterım 10 kasım tanhlı gazetemızden Arka sayfamızın son sütununda "Gökten turıst yağdı" dıye bir haberdı bu Şöyle denıyordu "Turkturızmının kalbı Antalya bölgesıne uçakla gelen turıst sayısı her yıl artıyor 1989 yılının "1 nısan 30 eylul" arasında 840 charter uçak seferı ıle 419 bın kusur yabancı turıst geldı Bir öncekı sayı 300 bın kusur du " Vapurla, trenle, araba ıle bu sonuç alınabılır mı? Tatılının buyuk kısmını yolda geçırmek ıstemeyen turıst, bıraz pahalı da olsa, en kısa zamanı ve yolu seçıyor Bu haberın bıraz altında tamamlayıcı bir başka haber ıse "Efes Muzesı para makınesı" başlıkh ıdı ' Muze, 1989'un ılk 10 ayında 9 mılyar 871 rnılyon elde ede rek hasılat rekoru kırdı " Dort mılyon do lar kadar bu para ne sattın da kazandın bu parayı? Manzara sattın Eskı bir sözumuz var "Tahsıl'ı kemâ lât kem alât ıle olmaz ' (Kötu âletlerle mukemmellık elde edemezsın) Yarım mılyon kışıyı kağnı ıle, at arabası ıle, hatta otobusle getırıp göturmeye kalkarsan tatarağası gıbı yaya kalırsın Çok değıl 78 yıl once bazı muhendıs odaları, profesörler ve kımı aydınlar, renklı televızyona karşı çıkmışlardı Oaha önce de sıyahbeyaza Dışarıya bağımımız artarmış Neden artsın'? O sırada sanayıcılerımız dışarıdan televızyon taleplerı aldıklarını söyleyerek ihracat ıçın televızyon rnpnte edıp satmak ıstıyorlardı Tetbıı onlara da ağza gelen her şey söylenmıştı Paraya doymuyorlarmış Şımdı Avrupa Tek Pazarına gırmeye çalışıyoruz Bu kafalarla gırılırse bağımlılık tabıı artar Televızyon parçaları alıp televızyon monte edıp satacaksın Bağımlılık neresınde bunun? Bu arada ucun ucun televızyon teknığıne de gırmış olursun Bızım yarı buyukluğumuzdekı Japonya'da 122 kusur mılyon ınsan yaşıyor İhracat, 1979'da, 101 mılyar dolar ıdı Ithalat 94 mılyar Ulkenın en buyuk ıthal kalemı petrol Bunu madenler, hatta hurda madenler, makıneler ve yıyecek maddelerı ızlıyordu Ama Japonya enerjıde dışa bağımlılıktan korkmuyordu, korkmuyor Petrol gelmese Doğanguneş imparatorluğunun ışı bıtık llle de dışa bağımlılık ıstemezsen bızım gıbı oturup akşama kadar tavla oynarsın Ikıncı Dunya Savaşı'nın karışık gunlerınde bir ara Musul petrollerı ışını kurcalamıştık ilk ıtıraz Japonya'dan gelmıştı Japon tankerlen Körfez'e su dolu geliyor, petrolle dönuyor petrolu boşaltıp yıne su yukluyorlar Körfezin kum devletlerı de dışa bağımlı su ıçın Canım, bu dışa bağımlılıktan neden bu kadar korkuyoruz? Bız Osmanlı döneminde Avrupa'ya bağlı değıl mı ıdık? Yahya Kemal ne diyordu "Her yaz şımale doğru asırlarca bir koşu " Kanum'den sonra "koşu" durdu, biz de durduk, ve sonunda yıkıldık. • 13