Katalog

B İ L İ M İ N ÖNCÜLERİ ÇEVRE Gezegenleri yeniden yaratma Bu arada ıse bazı bılım adamları, yeryüzünde, gezegenlerın çevresını yeniden yaratmak suretıyle, harıkulade keşıflerde bulunmaktadırlar. Kangurular da ateş altında! Avustralyav^lanması serbest bırakılınca, kan^Bı katliamı başladı Bılim adamları arasında, dunyadakı bılimsel çabaları Ay yarışı üzerınde yoğunlaştırma konusunda hatırı sayılır görüş ayrılıkları vardır Pek çok bılım adamı, gezegenleri araştırmaya yönelik yoğun bir programdan çok daha fazla yarar sağlanacağı ınancındadırlar. Bu ışık, bir prızma tarafından parçalandığında, ışığı yansıtan maddenln karakterıstığıne göre ayrıca\ ışığın dalga boyiarının başka maddeler tarafından absorbe edıldığı boşluklara göre renk bantları lusturur ardakı gezegenlerın bu tür absorpsıyon spektrumları, bılım adamlarının o gezegenlerın bıleşımı hakkında çıkarsamalarda bulunmalarını mümkün kılabilir. Böylece venüs'te karbondioksit bulunduğunu teşhıs edebildıler Benzer deneyler Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'de metan ve amonyak buJunduğunu gösterdı O zamanlar, hatta bugün de uzaydaki cisimler hakkında ögrenebilinecek seylerın çoğu spektroskopı yoluyla, yanı yansıyan ışığın analızı yoluyla öğrenilmekt 'eryüzünde gezegen koşullarını yeniden yaratma konusunda en erken deneylerden bıri; 1930'larda Arizona'daki Mt. Wil I son Rasathanesi'ndeyapılmıştır Astronomlar, gezegenlerın spektrumlarını yeniden üretebilirler, fakat ışığın gezegen atmosferındekı bılınmeyen gazlar tarafından absorpsıyonunu nasıl hesaba katabıleceklerdır? •H1I11IH •ım tmı Mt Wılson Rasathanesı nde Adams ve Dunham adlı astro' nomlar, Venüs'ün spektrumunda güçlü, fakat teşhıs edılemeyen absorpsiyon bantları saptadılar ikı astronom, tesisat boruTârından çok uzun bir tüp yaptılar ve çeşıtlı gazların düşük konsantrasyonlardakı absorpsiyonunu test ettıler Şayet yeryüzü organızmalarının Mars'ta çoğalmalarının mumkün olmadığı kanıtlanacak olursa, aygıtlı uzay araştırma araçları çok daha ucuza mal edılebılır Gezegenlere uzay aracı göndermenin malıyetıne ılave bir problem de bunları sterılızasyon ışlemlerıne dayanıklı hale getırmektir Mars'takı muhtemel yaşam bıçımlerinı araştırmak ısteyen bılım adamları, örneğın yeryüzünden gıdecek organızmaların bu gezegenı kırletıp kirletmeyeceğı konusunda kuşku ıçindedirler. ilk bakışta Mars koşulları, orada yeryüzü organızmalarının yaşamlarını surdurmelerıne elvermeyecek denlı sert gözüküyor Oksıjen yok, su çok az, ısı dalgalanmaları uç derecelerde ve Guneş'ten öldürücü bir .ultravıole bombardımanı lakta Ne kı ABD laboratuvarlarında yapılan simülasyon deneyleri, bazı yeryüzü mikroorganızmalarının canlı kalmasının ve hat ta büyüyebılmelerının mümkün olabileceğını göstermıştır. Şu sıralarda bu soruya Dir yanıt bulabılmek ıçın Marsın atmosferını yeryüzünde yeniden yaratma deneylerı yapılmakta l canlı kalıyor Fak rlerden bırı, toprak parçacıklarının bazı organizmaları öldürücü ultravıyole radyasyonuna karşı koruyabileceğı olgusudur. Böylece en azından Mars'a gidecek olan arastırma araçlarının oradakı muhtemel yaşam bıçımlerını yeryüzünden göturulenler ıle kırletmemeye özen göstermelıdirler... andalar, goriller, foklar, filler ve gergedanlardan sonra (liste çok uzun) kanguruların da geleceğı tehlikede. Derileri dana derisi kadar makbul olan kanguruların şorumsuzca avlanmaları bu hayvanların neslini tüketiyor. İşte kanguru katliamından birkaç rakam: Greenpeace'e göre yalnız İtalya'da yılda 10 milyon kanguru derisi işlenıyor. Oysa Avustralya Doğal Parklar ve Vahşi Yaşam örgütü'ne göre, her ülkeye en fazla 3 milyon adet kanguru derisi gönderiliyor. İtalya ve diğer ülkelerde işlenen kanguru derileri bu sayıyı birkaç kat aşıyor. Kangurular son yıllarda Avustralya'da pek sevllmlyorlar. Bir kanguru, üç ıneğin bir günde yediğini bir saatte yiyebılıyor. Bundan dolayı yetiştirilmeleri pahalıya mal oluyor. Kanguru eti Amerika ve Avrupa'da kedi, köpek mamalarında kullanılıyor. Ayrıca 1989 başından bu yana Avustralya'nın bazı bölgelerinde kanguru eti insan yiyeceği olarak satılabiliyor. Çok lezzetli ve az yağlı eti özellikle zayıflama rejimi yapanlar tarafından tutuluyor. Doğal olarak tüm bu tüketim hareketleri kanguru neslinin geleceğini tehdit ediyor. Çevrebılimcilere göre kanguru familyasından VVallaby adlı küçük kanguru, doğadan sılindi bıle. VVallaby 60 santim boyunda, yüzyılın başında Güney Sıdney'de yaşayan bir kanguru çeşidiydi. Avustralya'da sıkça görulen ve en fazla avlananlar kırmızı ve gri dev kangurular. Bu hayvan çok çekingen olmasıyla da ünlü. İnsanlara hiç yaklaşmayan kangurular, genellikle geceleri tuzaklara düşüyorlar. Hareket halindeyken zor yakalanabılen kangurular, geceleyin güçlü far ışıklarıyla korkutuluyor, olduğu yerde kalakalan hayvan kolaylıkla avlanabiliyor. Kangurunun dişisinde müthiş bir analık duygusu görülüyor. Yaralandığında ya da avcılar tarafından çevrildiğim anladığında, yavrusunu kesesinden dışarı çıkartıp yere bırakıyor, dikkatı başka yöne çekmek için tersine koşmaya başlıyor. (c.c) P u