Katalog

BİLGİSAYAR Profesyonel insan ve eğitim, teknolojinin çok gerisinde Bilgisayar eğitimi standartlaştırılmalı nadolu Unıversıtesı Bılgı Işlem Mer kezı Başkanı Doç Dr Onder Özka zanç la soyleşı Bilgısayarların teknolojık gelışımı ve bu gelışımın bılgısayardan genel olarak ve ozellıkle egıtımde yararlanmada ne gıbı olanaklar sagladığı konusundakı goruşunuz nedır9 Ozkazanç Bilgisayar leknolojısı gunu muzde başdondurucu bır hızla gelışmekte dır Teknolojinin getırdığı donanım olanakla rını yazılım endustrısı aynı hızla ızlemekte guçluk cekmektedır Konuyu ulkemız açısın dan ele aldığımızda yerlı yazılım endustrı sının bılgıs?yarların lum teknık olanaklarını etkın bır bıçımde kullanmakta başarılı oldu ğunu soylemek daha guç olacaktır Bılgısa yar teknolojısının bır başka yonu de gıderek daha hızlı daha yuksek kapasıtelı ve buna karşılık daha ucuz bilgısayarların uretılmesı ve pıyasaya sunulması olmuştur Oyle kı gu numuzun cogu mıkrobılgısayarları dunun ana bılgısayarlarının kapasıte ve hızına ulaş mış ve gecmıstır Bunun yanında gerek mık rolar gerekse buyuk sıstemlerde gelıstırılen yazılım ve yard'mcı donanım bilgısayarların yakın olmasını saglamaya yonelık hızlı bır ge lısme ıcındedır Ozellıkle mıkrolardakı yenı bırçok yazılım bılgısayarı kullanmak ıcın bır programlama bılgısını gerektırmeyecek du zeye yukselmıstır Bu yaklaşım uzman olma yan ınsanların da bılgısayarı bır araç olarak kullanıp yapmak ıstedıklerı ışe kendılerını ve rerek yaratıcı guçlerınden sonuna kadar ya rarlanmalarına olanak saglamaktadır Buna bırkaç ornek vermek ıstersek bılgısayarla besle yapmak bunu notaya almak gereklı duzeltmelerı yapmak ıçın dınlemek mumkun oldugu gıbı grafık yaparak bu grafığı boya mak ve sonucunu renklı olarak elde etmek de mumkundur Ayrıca oteden berı bılınen mımarı çızım ve masaustu yayıncılığın da mıkrolarda genış bır uygulama alanı bulun duğunu soyleyebılırız lletışım olanaklarının artması ve ucuzlaması halınde bılgısayarın faksımıle cıhazı ıle teleksın yerını alacağını da eklemelıyız Eğıtıme gelınce konuya ık. acıdan yaklas makta yarar var Bunlardan bırıncısı bılgısa yar desteklı ogretım ıkıncısı ıse bilgisayar eğıtımıdır Bilgisayar eğıtımı konusunda ulkemızde bırçok ırılı ufaklı fırmanın unıversıtelerın ve halta bazı ortaoğretım kurumlarının çeşıtlı kurs ve prograrnlarla bilgisayar ve program lama dıllerı ogretımınde gorev yaptığını bılı yoruz Bunlardan unıversıtelerımızın bılgısa yar muhendıslığı bolumlerının oldukça yuk sek standartta yaptığı meslek eğıtımının ba sarılı olduğunu soyleyebılırız Bilgisayar desteklı egıtıme gelınce bu ko nuda bıreysel çabalar olmakla bırlıkte henuz ulkemız ıçın bır standart olusmamıştır Kanı mızca unıversıtelerımızın bu konudakı pılot uygulamalarının gozden gecırılerek bellı bır standartın oluşturulması çalışmaların bu standartta yogunlaştırılması organıze edıl mesı ve gereklı olan egıtımcı pedagog psı kolog senarıst ve bilgisayar programcısını A ıçeren (bunların hepsı her zaman gereklı ol mayabılır) calışma gruplarının oluşturularak belırlenen konularda profesyonelce bır çalıs manın surdurulmesı gerekır Bu arada bılgı sayar denetımındekı laser dısk compact dısk uygulamalarının Batı da gordugumuz ornek lerının ulkemız egıtım programlarına uygun olarak gelıştırme calısmalarının yapılması unutulmamalıdır Anadolu Unıversıtesı Bılgı Işlem Mer kezı hakkında teknık bılgı verır mısınız'7 Ozkazanç Bılgı ıslem merkezımızın bu gunku durumunu ıfade etmeden onre ıster senız kısaca geçmışıne bır qoz atalım Bu gunku Anadolu Unıversıtesı nın temelınde yatan Eskışehır Iktısadı ve Tıcarı llımler Aka demısı zamanında 1975 te kurulan merkezı mızın 1982 de genışletılme zaruretı doğmuş ve 1974 ten başlayarak me kezımız hızlı bır gelısme gostermıştır Bılgı ıslem merkezımı zın yonptımınde 1984 ten başlayarak fıılen gorevlendırılmekle bırlıkte 1975 ten berı mer kezle yakın ılgım olmustur 1982 dekı gelısmenın başlıca nedenı Acı kogretım programlarının baslamasıdır Mer kezımız sadece bır unıversıte bılgı ışlem mer kezı olmakla kalmayıp aynı zamanda bır sı nav merkezı olarak da organıze edılmıstır Bu nedenlc merkezımız ışletım programlama ve bılgı gırıs bırımlerı yanında test değerlendır me ve sınav organızasyonu bırımlerını de kapsamakta ayrıca bır de elektronık dızgı bı rımımız bulunmaktadır Başka bır deyısle derslerın sorularının hazırlanması ve test kı tapcıklarının basımı dışında tum sınav orga nızasyonu ıslerı merkezımızce yurutulmek tedır Mevcut donanıma gelınce merkezımızde halen bır adet 4 MB ana belleğe sahıp IBM 4341 model L9 ve bır adet 8 MB ana bellege sahıp IBM 4381 model 12 ana bilgisayar bır bırlerıyle kanal bağlantılı olarak çalışmakta dırlar Bu makınelerın çevre donanımı ıse • Yerel VP uzaktan bağlantılı 72 adet ter mınal • 5 adet matrıs yazıcı • Bırı 600 dıgerlerı 1200 ve 2000 satır/da kıka hızda uç satır yazıcı • Ikı adet manyetık teyp bırımı • Ikı adet dısk denetım bırımı • Uç adet 32 şer portluk yerel ve ıkı adet 8 er portluk uzak termınal denetım bırımı • Bır adet ıletısım denetım bırımı • Yaklaşık 5 4 GB toplam kapasıtede 8 adet dısk bırımınden olusmaktadır Ayrıca ceşıtlı cıns VP kapasıtede 14 adet kışısel bilgisayar da bulunmaktadır Yenı tasındıgımız bılgı ıslem merkezı bına sının sıstem odası elden geldığınce modern koşullarda donatılmıs olup 2x120 KVA gucun de 45 dakıkalık kosıntısız guc kaynagı ıle gu venceye alınmıstır Ayrıca sıstern odası ve bı nanın yapımı sırasında gunun bilgisayar tek noloıısı goz onunde tutulmustur Merkezınızde yurutulmekte olan ışler hakkında ozet bılgı verır mısınız9 Ozkazanç Bılgı ıslem merkezımızde Acı koğretımın tum programlarına kayıtlı ogren cılerın kımlık ^e not bılgılerı tutulmakta ka yıt ve kayıt yenıleme ışlemlerı yapılmakta ay rıca eğıtım onlısans VP Avrupa da uygulanan programların sınav ışlen de yurutulmektedır Bunun yanında tum orgun bolumlerın kayıt ve kayıt yenıleme ışlemlerıyle bazı fakultele rın not ışlerı de merkezımızde yurutulmek tedır Merkezımızde yurutulen yonetım bılı şım sıstemlerını aynıyat ogrencı harçları ve odenek muhasebe sıstemlerı bordro ve per sonel ışlerı gıbı ana baslıklar altında topla yabılırız Bunun yanında sınav arastırma program gelıştırme konusunda tum akdde mık personele destek verılmekte gerek ana bılgısayarlar gerekse kısısel bılgısayarlarda program gelıştırme cabaları surdurulmekte dır tular ve aşırıya gıtmesını onledıler Program cılar sozleşmeyle alınıyor ve telıf hakkı odenıyor Bu tur gırışımler dısında yazılımların kıtlı gı hesap ve bilgisayar teknıklerı ıçın devlet komıtesının 200 bılgı ışlem merkezı yarat ma kararı almasına neden oldu Işte bunlar dan bırı anlattığımız Moskova dakı merkez Bu merkezler halkın gereksınmelerıne yanıt verecekler Bu karar ulusal duzeyde yapılan ışlerden sadece bırı Bu yıldan ıtıbaren ko mıte var olan programların katalogunu ozel kışılerın gereksınmelerı ıçın ya da devlet ku ruluşları ıçın yayımlayacak Bilgisayar ortaokulda zorunlu ders oldu Derleyen: Dr. Ismaıl Kı/mç orbacov un Sovyet Rusyası on cekı lıderlerın Sovyet Rusyası değıl Perestroyka mıkrobılgısa yar dunyasını da değıştınyor Bu alanda resmı ve yonetıcı kurumlar buyuk ge cikmeyı yakalamak ıçın buyuk hamlelere gı rışmeye karar verdıler Amaç yazılımların akılcı basımı ve dağıtımı ve ozellıkle Sovyet malı buyuk bilgısayarların yogun donanımı SSCB mıkro alanında gecıkmeyı yakala mak ıstıyor Moskova merkezınde Smo lensk Bulvarı 4 no lu bınanın gırış katı Bılgı Işlem Hlzmetlerı Merkezı nın yenı yerı Haf tada yedı gun açık olan merkez gunde her yaş cınsıyet ve meslekten 200 kadar Mos kovalı ya hızmet verıyor Bu başarıya daya narak yonetıcı V N Bouslenko bu merkezı aı leler ıçın çekıcı hale getırmeye çalışıyor Mer kezde kahve .çılen bır bar (Moskova da en der gorulen bır olay) vıdeo salonu ve değışik marka bilgısayarların bulunduğu bırçok salon var Saatı 20 kopekle (16 metro bıletı ya da 20 Pravda Gazetesı) herkes Agat mıkrosu uzerınde oyun oynayabılır guçlu bır bılgısayarla çalışabılır (IBM PC e yakın) Su nulan hızmetler şunlar Stajlar eğıtım mık robılgısayar kıralama hesap programları ya da ozel programlar yazma bılışım derne* lerıne teknık yardım değışık onerıler ekper tız kullanıcıların yazdıkları yazılımların satı şı ve dağıtımı Sovyetler, bilgisayarda çağı yakalama peşinde G Burası kaset yabancı dısket uzerınde ya zılımların serbestçe satıldığı (metın ışleyıcı assembler basıc fortran pascal) başken tın tek merkezıdır Bugun SSCB de yazılım cok enderdır ve ılışkıler ve becerı yoluyla elde edılebılır Mıkrolarla ılgılı pek kıtap yoktur Devlet basıc e gırış program lıstelerı de ğışık sorunlara yanıt veren broşurler uzerın de yoğun bır yayın polıtıkası ızlemekte Ama bunları kıtapçılarda bulmak zordur Fırmalar ıse ıstedıklerı yazıhmı gerçekleş tırebılecek bır programcıyı bulup çıkarırlar ya da karaborsada yabancı bır urunu pahalıya satın alıp çevırır ve uyarlarlar Bu nedenle uc yıl once Moskova Unıversıtesı Matematık Istatıstık Grubu arastırma sanayı ve tıcarete yonelık yazılımları yazacak programcıları yetıstırmeye başladı B Berıozıne ve M Matveev ın başkanlıgında Kamaz kam yon (abrıkasının uretımını rasyonalıze ede cek yazılımlar ya da renklı TV de Moskova Kıtap Fuarı nda Molodaıa yayınevının kıtap larını lısteleyen yazılımlar ve ıstatıstık ven lerı hızla kullanan yazılımlar ortaya çıktı Sovyet yazılımcıları da dovız olarak telıf hakkı alıyorlar Madem peresroyka var G Boukharov ve V Tchouklav adlı ıkı genç bır maceraya gırdıler Moskova da bulunan 20 30 000 mıkroda çalıstırılmak uzere bır ya zılım kooperatıfını (Takt) kucuk bır Pİektro nık fırmasıyla bırlıkte yarattılar Boylece ka raborsadakı yazılım fıyatlarını duzene sok Ulusal boşluk lyı yazılımlara sahıp olmak lyı bır şey Bun ları mıkrolarda çalıştırmak daha da lyı Bu rada da yetkılıler gecıkmeyı yakalamak ıçın çok çaba sarf etmek zorundalar Newswe ek Dergısı ne gore ABD de 1987 de 28 mıl yon mıkro bulunmakta SSCB de ıse bırkaç bın olduğu tahmın edılıyor SSCB de uzman ların ya da yeteneklı kışılerın olmamasından kaynaklanıyor bu olay Yakın zamana kadar oncelık buyuk bilgisayarlara verıldi ve ozel lıkle bırkaç tane yapılan bu bılgısayarlar ulu sal savunmaya yonehktı (nukleer ve uzay) SSCB ayrıca laboratuvarlarda karmaşık mık roışlemcıler ve bılgısıyar sıstemlerı gelıştır meyı başardı Ama sanayı buyuk capta ure tımı başaramadı Izvestıa gazetesınde bır uzman bu polıtı kayı tumuyle agır sıstemlere yonelık ola rak adlandırdı ve kamuya yonelık mıkronun olmamasını ulusal bır boşluk olarak nıtele dı O halde hemen harekete gecmek gerektı Butun ulkeyı ılgılendıren ılk onlem su oldu 7 ve 8 sınıflarda bilgisayar zorunlu deıs oluyor Ogretmenler pedagojı enstıtulerın de ozel kurslaıa gıdecpkler Ikıncı onlem ıse kışısel bılgısayarla buyuk yıgınları (ogretıcı muhendıs, araştırmacı, doktor) donatmak