Katalog

N Ü K L E E R S A N T R A L L A R Unutulmayacak bir tarih: 26 nisan Çernobil kazası, nükleer santrala sahip herhangi bir ülkede de olabilirdi. Anadolu'nun ve dünyanın diğer bölgelerinin çehresinl bozacak her türlü plandan vazgeçmek zorunludur. GATA Çernobil ve nükleer santrallar Stj. Dr. Bülent Bozdoğan Tıp Faküit.si pılması ıçın gönderıldı Tahlıyedekı gecıkmeyı ıse Sovyetler Bırlığı, santral çevresındekı radyasyon oranının duşuk olması nedenıyle yerel yonetıcılerın olayı önemsememelennden kaynaklandığını açıkladı Radyasyon kazaları ıçın özel olarak duzenlenmış Moskova 6 hastanesınden 300den fazla gorevli Çernobil kazazedelerının bakımı ıçın görevlendırıldı 5000 doktor ve hemşlreden oluşan 230 sağlık ekibı Çernobıl'e ve tahlıye bölgesıne gönderıldı 188 devamlı ve 38 mobil istasyon kurularak tahlıye alanında sureklı radyoaktıvıte kontrolu yapıldı 800 laboratuvar Prıpyat Nehrı ve Dynyeper nehırlerınden saat başı ornekleme yaparak radyoaktıvıte olçumu yapılıyordu Ukrayna'dakı sut ve yıyecek ornekler1 sureklı olarak denetlerdı Kazadan sonra Prıpyat nehn boyunca genış setlerınşa edıldı Hdrenaj çıkışı muhurlendı Ayrıca santral çevresındekı 6 mıllık alanda kontamıne toprağın dığer alanlara yayılmaması ıçın özel onlemler alındı Tahlıye edılen 100.000 kişi epıdemolojık çalışmalar ıçın ozel takıbe alındı, ozel kayıt sıstemı gelıştırıldı Kaza sonrası Moskova 6 No'lu hastanesınde 299 hasta kabul edıldı Kaza sonrası ılk 3 ayda 29 kazazede radyasyon ve termal etkılere bağlı olarak oldu Toplam ölu sayısı kaza sırasında olen ıkı ışçıyle bırlıkte 31 e ulaşmıştı Yatan hastaların genel tedavısı Yanıkların tedavısı, trombosıt ve erıtrosıt transfuzyonu, proflaktık antıbıyotık tedavısı, enfeksıyon gelıştığınde spesıfık antıbıyotık tedavısı, sıvı replasmanı, parenteral hıperalımentasyon tedavısınden oluşuyordu Nısan 1986 Cumartesı saha karşı saat 01 23'te Çernobıl'dekı sessızlık 40 sanıye sonra oluşacak korkunç patlamayla bozuluyor ve tarıhın en buyuk nükleer santral facıası meydana gelıyordu Ukrayna'da Kıev'ın 130 km kuzeyınde Prıpyat IMehrı kıyısında yer alan Çernobil Nükleer Santralı 4 No'lu reaktörunde meydana gelen patlamanın ardından, 300 metre yukseklığe ulaşan radyoaktıf maddeler, kuzeybatıya esen rgzgârların etkısıyle Doğu Avrupa ve iskandınavya başta olmak uzere genış bir alanda radyasyon bulutu oluşturuyordu Kazanın oluşması llk olarak 4 No'lu reaktörde buhar patlaması oluştu 6u patlama sonucu gorevlı ıkı ışçı oldu Daha sonra asıl radyoaktıvıte salınımına neden oıan ıkıncı patlama gelıştı Çok fazla ısınmış olan zınkonyumun neden olduğu ıkıncı patlamanın ardından, grafıt çekırdekte yangın çıktı Yangının oluşturduğu yuksek ısı ve 1500 feet yukseklere ulaşan alevler nedenıyle radyoaktıvıte çabucak yukseldı Çernobil nükleer santralı güvenli miydi? 1000 MW gucunde ıçınde su dolu basınç tuplerındezınkonyum kaplı nükleer yakıt çubukları ıçeren ve yaklaşık 2000 tonluk nükleer zıncır reaksıyonunu azaltmakla gorevlı nötron emıcı grafıt ıle çevrılı bir grafıt çekırdek reaktöruydu Guvenlık açısından ABD'dekı pek çok reaktorun yapısına benzemekle bırlıkte, optımalden duşuk özellıklere sahıptı Soz konusu guvenlık ozellıklerı şunlardı a) Inç başın^ 571b'lık basınca dayanabılen60cm kalınlığında çelık duvar ve 1 80 m kalınlığında beton duvarlarla çevrılıydı b) Yangını önlemek ıçın helyum ve azottan oluşan atmosferık kalkanı mevcuttu c) Buharı soğutmak ıçın bırkaç mılyon galonluk havuza sahıptı 500 raddan yuksek doz alanlar ıse kemık ılığı transplantasyonuna tabı tutuldular Çernobil kazası çok temız ve guvenılır enerjı sağlandığı ıddıa edılen nükleer santrallara aıt ne ılk kazadır ne de sonuncusu olacaktır 10 Ocak 1957: Ingıltere Wlndscale Nükleer Santralı Nükleer sılah ıçın plutonyum ureten bu santralda grafıt kor reaktörunun ateş alması sonucu oluşan kaza sonrası yapılan uzun vadelı arastırmada 39 kanserden ölum ve 200'u aşkın kanser vakası bıldırıldı 28 Mart 1979: ABD Pennsylvanıa Three Mıle Island'da oluşan kaza sonrası çevrede kanser gorulme rıskı 10 kat arttı 4 Mayıs 1986: Federal Almanya Kuzey Ren Vestfalya eyaletındekı Hamm nükleer reaktorunde barız sızıntı oluştu Reaktör hazıran ayının ılk gunlerınde kapatıldı Çernobıl'de oluşan kaza nükleer santral bulunan herhangi bir ulkede oluşabılırdı Kazayı Sovyetler Bırlığı'ıiın teknolojık yetersızlığıne, yerel veya polıtık nedenlere bağlamak, nükleer santralların potansıyel felaket rıskını gızleme çabasının sonucudur Her nükleer santral her an patlayabilecek bir nükleer bombadır. Nükleer santral kazaları ulusal bir sor un değıldır Uluslararası bir sorundur ABD'lı bir doktorun Çernobil kazası sonrası yazdığı makalede "Ve Ruslar kendılerını ımhaya başladıiar Bu lyı haberdı Kotu olansa belayı dünyanın öbur tarafından bıze göndermesı" şeklınde kazayı değerlendırmesı hekımlık ve ınsanlık dışılığı yanında kazanın uluslararası boyutunu göstermesı açısından ılgınçtır (Detroıt Medıcal News MAY 12 1986 p6) "Çernobıl'ın en buyuk dersı Yarattığımız teknolojı dunya uluslarını önlenemez bıçımde bağıntılı ve bağımlı kılmıştır Bızler aynı atmosferı, aynı gezegenı ve teknolojik nsklerı paylaşıyoruz Bızım guvenlığımız dığer ulkelerle bağlantılıdır, çevre saldırısına dayanma yeteneğı, gereklı bılgı kontrolu sağlama gucu ve çevre felaketlerıne tepkımıze bağlıdır " Çernobil facıasının ıkıncı yıldonumunde Ankara, izmır ve Mersın'de nükleer santral kurulması kararının yenıden gözden geçırılmesı gerekmektedır Anadolu'nun ve dünyanın çehresını bozacak her turlu plan ve faalıyetlerın gereklılığının bir kez daha gozden geçırılmesı ıçın 26 nısan hatırlanması gereken bir tarıhtır D Gökyüzü havanın 1 Duvvami Kızılderililerin Re almak isteyen "VVashington böyle diyor ve "yıldırım gib yazıyordu. Dünya Çevre Günü neden Başkanı Franklin Pierce'ya ) yayımlıyoruz. Çevırı: Kimya Muhendisleri Oc W ashınglon dakı Buyuk Reıs bızım toprağımızı satın almak ıstedığını bıldırdı Dostluk ve lyınıyet sozlerı soyledı O bızım dostluğumuza layık olmadığı ıçın bu soz lerı söylemesı 1yı Bız yıne de onun teklıfını duşuneceğız, çunku satmazsak beyaz adamın belkı de sılahla gelıp toprağımızı alaca ğını bılıyoruz Gökyuzu nasıl satın alınır ya da satılır ya da toprağın ısısı7 Bunu duşunemeyız bıle bız Havanın tazelığıne suyun pırıltısına bız sahıp değılız kı sız bızden onları satın alasınız Kararımızı vereceğız Beyaz kardeşlerımız mevsımlerın gerı ge leceğıne nasıl ınanıyorlarsa VVashıngton'dakı Buyuk Reıs de Reıs Seatile'ın dedıklenne öylesıne ınanmalıdır Sözlerim yıldızlar gibidir ^ Referanslar • Politlcal and Medlcal Le»»ons of Chernobyl Chrisllne K Cassel MD JAMA 1 Aug 1986 • Radlalion Accldents and the Role o( the Physlcan A Post Chernobyl Pertpectlve Oordon K Mac Leod MD VVIIIIam R Hendee PhD M Roy Schwarz MD JAMA 1 Aug 1986 • The Accident «t Chernobyl and the Medlcal Responte H Jaack Gerger MD JAMA 1 Aug 1986 • Immodlate Medical Conaequences of Nucleer Accidenta Leaaons From Chernobyl R P Gale MD Jama 7 Aug 1987 • Phyalclans Reactıon to Chernobyl Explo«lon L e u o n t In Radlatlon • and Cooperatlon ChartM Manvlck JAMA 1 Aug 1986 Kaza sonrası önlemler Çernobıl'dekı ılk patlamadan yaklaşık 36 saat sonra 1100 otobusluk bir konvoy kaza bölgesıne hareket ettı ve 18 mıl çapındakı alanda 2530OOO'ı çocuk olmak uzere yaklaşık 100.000 kışı 3 saat ıçınde tahlıye edıldı 110.000 klşl tnuayene edılerek radyasyon etkısı araştırıldı 18.000ı çevre klınık ve hastanelere daha ayrıntılı ınceleme yapılması ve bir grup çocukta kromozom çalışması ya 4 numaralı re<< beton ve çelıkten bir yapıyla sarıldı Benım sozlenm yıldızlar gıbıdır, hıç kaybolmayacaklardır Yeryuzunun her bir parçası halkım ıçın kutsaldır Her bir parıldayan çam ığnesı her kumlu kıyı karanlık orman dakı sıs ağaçsız köşe vızıldayan bocek halkımın duşuncesınde ve deneylmınde kutsal dır Ağacın ıçınde yukselen özsu kızılderılının anılarını taşır ıçınde Beyazların olulerı yıldızlar arasında dolaşmaya gıttlklerınde doğdukları toprakları unuturlar bızım olulerımız ıse bu harıka toprağı hıç unutmazlar Çunku o bızım anamızdır Bız toprağın bir parçasıyız ve o da bızım bir parçamızdır Kokulu çıçekler bızım kızkar deşierımızdır geyıkler at, buyuk kartal da erkek kardeşlerımız Yuksek kayalıklar, yu muşak çayırlar, mıdıllının ve ınsanın vucut ısısı hep aynı aıleye aıttır VVashıngton'dakı Buyuk Reis bıze topraklarımızı almak ıçın haber saldığında bızden çok şeyler ıstıyor demektır Buyuk Reıs bıze kendı kendımıze rahatça yaşayacak bir yer vereceğını de söyluyor O bızım babamız, bız de onun çocuklan olacağız Ama bu hıç olabılır mı? Tanrı sızın halkınızı sevıyor, kızılderılı çocuklarını ıse terk ettı Beyaz adamlara ışlerındo yardımcı olsun dıye makıneler yolladı, onlara buyuk köyler yaptı Yakında beklenmedık bir yağmurdan sonra gelen sellergıbı kaplayacaksınız toprağın ustunu Benım halkım gıden bir sel gıbı, ama dönuşu olmayan Hayır bız ayrı ırklardanız Çocuklanmız bırlıkte oynamıyor, yaşlılarımız da aynı öykulerı anlatmıyorlar bırbırlerıne Tanrı sıze lyı davranıyor, bız ıse yetimlerız Toprağımızı satma teklıfınızı duşuneceğız, ama bu kolay olmayacak çunku bu toprak bıze kutsaldır Bız bu ormanları sevıyoruz Bılmiyorum, yaşamımız sızınkınden o denll farklı kı Derelerımızde ve nehırlerımızde akan su yalnızca su değıl, atalarımızın kanıdır Sıze toprağı satarsak bılesınız kı o kutsaldır Çocuklarınıza onun kutsal olduğunu oğretın Denızın berrak suyundakı her kımıltı benım halkımın yaşamından olaylar anılar anlatmalıdır sıze Suyun hışıltısı dedelerımın sesıdır Nehırler kardeşımızdır susuzluğumuzu gıderirler, kanolarımızı taşırlar çocuklarımızı bırbırlenne yaklaştırırlar