Katalog

BİLGİSAYAR TEKNOLOJİSİ Kişisel gazete çıkartabilirsiniz Çeviri: Dr. îsmail Kıhnç/Trabzon Bilgisayarteknolojisi sayesinde Elektronik yayın, fotokompozisyon atelyesine, maketçiye, baskıcıya gerek kalmadan, zaman ve para tasarrufu sağlayarak, tek başına "kişisel gazete" çıkarma olanağım veriyor. K işisel yayın, mikroyayın, bilgisayar destekli yayın adı da verilen elektronik yayın mikrobilgisayar uygulamalarının en yenisi ve en umut vericisidır. llk önce Macintosh Apple'da uygulanan teknik şimdi diğer mikrolara yayılıyor. Elektronik yayının anahtarı ucuz lazer yazıcı olup, bununla geleneksel yayına benzer şekilde yayım yapılmaktadır. ilk kez olarak bir gazeteyi, kitabı, tezi, teknik bir el kitabını düzenleyen kişi metnin yaratışılından yayınına kadar tüm işlemleri yapmaktadır. En karmaşık sayfalama (sayfa düzenlerne) işlemleri fotokompozisyon atelyesine, maketçiye, baskıcıya gerek kalmadan yapılabılmektedir. Kazanılan zaı.ıan ve para tasarrufu lle önceden tasarlanmayan ışler yapılabilir. En ilginci de klşlnln kendi gazeteslnl yayımlayabilmesidir. Buyuk bir gazete gibı değil, ama posta yoluyla 2000 aboneye yollayabıleceğiniz bir gazete. Bilgisayar ile basın tekniklerini nasıl birleştirebiliriz? Büronuzda ya da evinizde kendi gazetenizi bir mikro, özel yazılım, lazer yazıcı ve fotokopi makinesi ile yaratmanız bugün olanaklıdır. Bir metın işleyicisi nasıl bir okumayazma bilmeyeni bir ödül almaya yöneltmezse, sayfalama yazılımı da size maket ya da gazetecilik tekniklerini öğretmez. Ama işinizi kolaylaştırır. Aşağıda adı geçen araçlar size kitapların sayfalarını yazmaya, afiş yapmaya ya da katalog yapmaya yardımcı olacaktır. Gazetenizi gerçekleştirmek için ilk zorunluluk, işlemlerin akış kurallarını, özellikle elektronik yayının evrelerini öğrenmektir. önce yazılımdan, özellikle sayfalama yazılımlarından başlayalım. Sayfalama ya da maket, bir yayının özelliğidir. Gazetelere bir göz atarsanız iki gazete arasındaki sayfa düze yazılımı ile uyum sağlıyorsa, sayfaya resim koymak sorun çıkarmaz. Bilgisayarınıza bağlı elektronik bir kalemle ya da resim sayısallaştırıcısıyla sadece siyah ve beyaz renklerde resim yapabilirsıniz. Bılgısayarla olursa fotoğraflarınızı bir sa yısallaştırıcı ile yapabilirsıniz Bu sayısal bir işaret veren elektronik bir aygıtla bırleşen optik sistemdır. Her resim birçok noktaya bölünür (nokta sayısı ne kadar çok olursa resim o kadar orijinaline yakın olur.) Bu noktanın koordinatları bilgisayarın belleğıne kayıt edilir. Sayısallaştırılan her foto ekranda istenıldiği gibı kullanılabilir. Yeri değiştirilir, büyütülür, daraltılır. Fakat bellekte bu resımler çok yer alır. Bit başına 400 noktaya sahip olan bir sayfalık resim 2 MB yer alır. Bu da önemlı disk hacmi gerektirir. Kimi yazılımlar ise 50 KB'lık resim kaydedebilir. Resimlerın nıteliği pek iyi değildir. Bu nedenle geleneksel resim teknikleri kullanılır. Bunun için resimlerınizi bu işle uğraşanlara verin. Size ya bir film verecektir ya da fotoğrafı verecektir. Siz de istediğiniz yere koyarsınız. Lazerli fotokopilerle fotoğraflarınızı kâğıt üzerine alabilirsiniz. nini fark edersiniz. Belirli grafik kurallarına ve bir sayıdan diğerine değişmeyen kurallara uyduklarını görürsünüz. Bu kurallar sayfa başına kolon sayısını, karakterlerln boylarını, sayılarını, iki satır arasındaki boşlukları vbg. tanımlarlar. Gazeteye kimlığıni verırler. Maketçi yani birgazetenin sayfa düzenini yapan kişi metin, tablo, resimleri birleştirmek için bu kurallara uyar. Kimi maketlerin yapılması zordur. Örneğin bir fotoğrafı çevreleyen metin işl zordur. Sayfalama yazıhmının seçimi gerçekleştıreceğiniz gazeteye, grafik yeteneklerinize, maketinizin tekniklerine bağlıdır. Bu konuda yeni iseniz basit bir maket seçin. Metin işleyicilerinin klaslk işlevleri dışında, ilk anda aynı genişlikte kolonlarda yazınızı yazmak ve resimle süslemek isteyebilirsiniz. Eğer maketiniz daha karmaşıksa kolaylıkla yazıları ve fotoğrafları önceden hazırlanmış formlarla birleştirmek istiyorsanız, değışik boydaki kolonlarla yazı yazmak istiyor, resimleri değiştirmek, değişik Çurçeveler yapmak istiyorsanız, size bırkaç yazılım gerekir. önce metin işleyici ve sayfalama yazılımı gerekecektir.Kimi kez sayfalama yazılımı metin işleyici ile birliktedir. iki yazılım uyumlu olmalıdır. Düzeltmeleri, değişiklikleri hızla yapmalıdır. Eğer maket işini daha önce öğrendiyseniz, bu yazılımlar size kullanma sorunu çıkarmaz. Ama kimi zorlukları vardır. Karakterlerin boyları kimi kez sınırlıdır. Harfler arasındaki boşluk kimi.kez ayarlanamaz. Bu da büyük başlıklar için uygun değildir. Eğer program cümleleri sayfa sonunda otomatık kesmiyorsa o zaman "bayrak metni" ya da "sol ütü" (yani sadece sol marjda yazma) kullanılmalıdır. Tire seçimi yapılırsa cümleler kesilebilir. Sayfalama yazılımları giderek gelıştığınden bu tür zorluklar giderek azalmaktadır. Ama bu işlere fazla zaman ayırmak istemıyorsanız, yazılımlar size hazır sayfa düzeni örnekleri verir. Gazetenizin resmi gazeteye benzemesini istemiyorsanız, maketın tasarımını yine de profesyonel bir maketçiye gösterin. Size stılıni, karakterlerin büyüklüğünü, kolon sayısını verebilir. Sonra bu modeli gazeteniz için kullanabilirsiniz. Profesyoneller için yeni yazılımlar var. Bunlar maket işlerini kolaylaştıryor ve fotoğrafları, başlıkları daha iyi düzenliyor. Geleneksel yayında metınlerin kompozisyonu bılgısayarla yapılmaktadır. Ama sayfaların montajı yine makas ve tutkalla yapılmakta. Profesyonel sayfa düzeni donanımı çok pahalıdır. Bunun için mikronun kullanılması daha uygundur. Buna göre yazılmış özel yazılımlar vardır ve daha önce sözü edilen sayfa düzenleme yazılımlarından daha açıktır. Mikroların bugünkü ekranlarıyla sonucu tam olarak görmek olanaksızdır. Bu yazılımlar tipografik kodlamaya başvururlar. Şımdi sıra yazdığımız metni ya da gazetenizi resimlemekte. Eğer yazılımınız resim Gazeteniz ekranda hazırdır. Öyleyse orijinalinı basmak ve bunu İstediğiniz kadar çoğaltmak kalıyor. Bu baskı ışlemınde lazer yazıcı kullanılırsa, gazeteniz bir el ilanına benzemez. Ama lazer yazıcılar gazetenizi fazla çoğaltamaz. Fiyatın dışında "sayfa betimleme dili" de önemli bir seçim ölçiitüdür. Yazıcı, mikro ve sayfalama yazılımı arasında uyumu sağlar. Belli başlıları Postscript, interpreso ve DDL. Gazetenizin iyi bir grafik tanımlamasını istiyorsanız yani santimetrede 1000 satır ya da bit başına 2500 satır istiyorsanız, maketinizi Linotronic (linotip) ya da Blaser (monotip) türünde fotokompozisyon lazer termınalınde basmak gerekir. Lazerli fotokompozisyon lazerli yazıcı gibi çalışır. Resim bir lazer ışınının süpürmesiyle yaratılır. Fakat bir yazıcı da lazer resimi bir tambur üzerinde oluşturur ve adi bir kâğıda baskı yapar Bir fotokompozisyonda lazer resmi dogrudan fotoğraf kâğıdına (bromür) basar. Son olarak basım kalıyor. Burada iki yol var; fotokopi ve ofset. Eğer 500 adetten az basacaksanız ve gazetenizde resimler sayısallaştırılmış ise en iyisi fotokopidir. Kalıte, ofsete göre iyi değildir, ama ucuzdur. Ama gazetenizi 500 adetten fazla basmak istiyorsanız ofseti kullanın. Geriye son ışler kalıyor: Katlama, zarflama, adresleme ve postalama. Gazeteniz artık okuyucuların elindedir. 'uyumlu bilgisayar almak Içln belkl de son şansınız. /YllATA Micro PC Fiycrtını Sorun! MINTAMicro PC'nin Özellikleri: • Intel 8088 micro işlemci 10 MHZ • 250 K Byte Hafıza (640 K Bytea genişleme olanağı) • 3.5 inch 720 K Byte disket sürücü. (ikinci disket bağlama olanağı) • 720 x 348 grafik monitör. • 12 inch yeşil monitör • QWERTY klavye • Gerçek zaman saati. ı • Seri ve paralel yazıcı adaptörleri. • MSDOS 3.2 Düşünen bilgisayarlar S BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ MÜŞAVİRLİK VE TİCARET A.Ş. 166 97 66 174 08 22 (51) 19 55 71izmir Morkec istanbul Ege Bölgesl: Ankara Bölgeti: (4) 118 66 10Ankara ' IBM Intcrnattonal Bustness Machlnes Flrması mn Tesülll Markasıdır 12 oyyet bilimadamları az sayıda bilgisayara sahip olmaları nedeniyle Amerikan meslektaşlarından çok daha fazla kafa yormak zorundalar Buna karşın Amerikalı bilimadamlarında o kadar çok bilgisayar var ki, bunlardan tam verim alma konusunda pek sıkıntıya girmemektedırler. lllois Teknoloji Enstitüsü'nden Peter Lylos bir gençlik sempozyumunda bilgisayar biliminin mühendis ve bilimadamlarının yetişebileceğinden çok daha hızlı ilerlediğini, dolayısıyla bılgısayarlardan tam anlamıyla yararlanılamadığını dile getirdi. "Eğer bılimadamları biraz daha fazla kafa yorsalar" diyor Lykos "bilgisayarlar çok daha fazla veri sunabilirler". Öylesıne çok ki, araştırmacılar sorulara cevap bulabilmek için, diğer disiplınlere başvurmak durumunda kalırlar. Bu da bilgısayarları teknoloji transferi için bir araç haline getirir. VVashington DC'deki Ulusal Bilim Vakfı bu "bilgıç" bılgısayarlarla daha az bilgili bilimadamları arasındaki uçurumuJopatmak amacıyla bir konsey oluşturdu. (A.a)