Katalog

HAZİRAN'DA GÖKYÜZÜ O DAK Türkiye'de bilgisayar kullanımı Reşit Canbeyli Artan sayılar ve sorunlar Venüs'ün son akşam günleri 20 hazirandan itibaren Venüs'ü aralık ayına kadar sabah yıldızı olarak göreceğlz. Mars da eylül ayına kadar akşamları görülemeyecek ve sabah gezegenlerinden biri olma konumunu sürdürecek. ODTÜ Amatör Astronomi topluluğu Haziran 88, gezegen heritası. Gezegenler Güneş'ten uzaklıklarına göre numaralandırılmıştır. M I erkür, 13 haziranda evrensel zamanla saat 4.00'te güneş ile dünya arasında olacak ve ay başında 2.6 olan parlaklığı ay sonunda 1.4 kadire yükselecek. Aylardır gökyüzünü uzakta bir fener gibi süsleyen Venüs'ü bu ayın 20'sinden itibaren aralık ayının sonuna kadar sabah yıldızı rolünde göreceğiz. Ay başında 4.1 olan parlaklığı, ay sonunda 4.3'e ulaşacak olan Venüs, ayın ilk günlerinde güneş battıktan sonra batı ufkunda akşam yıldızlığınm son demlerini yaşayacak ve ay sonuna doğru güneşten önce batmaya başlayarak giderek sabaha kayacaktır. Kova takımyıldızında konuk olarak bulunan Mare ay başında 1.33'te doğacak ve sabah görülebilecek gezegenlerden biri olmayı sürdürecek. Ay başında parlaklığı 0.3, ay sonunda 0.7 olacak olan Pratik yaşamda güneş nsanlar henüz küçük yaşlarda astronomi öğrenmeye Güneş ile başlarlar. Şeklini, hacmini, büyüklüğünü ve güneş enerjisinin kullanımını merak ederler. Dünyamızdan 150 milyon km. uzaklıkta bulunan ve ışığı 8.5 dakikada gelen Güneş bıze en yakın yıldızdır. Güneş tutulmalarının dışında gündüzlerı görebileceğimiz tek yıldız güneştir. öyle ise pratik yaşantımızda güneşten nasıl yararlanırız? Gecelerı nasıl kutup yıldızından yararlanarak yönümüzü buluyorsak, gündüzleri de güneşten bul^biliriz. Şımdı saatımızi elimize alalım ve yüzümüzü güneşe dönellm. Saatimizin akrebiyle güneşin aynı doğrultuda olmasına dikkat edelim. Saatimızin akrebiyle saat 12.00 arasında kalan açıortay bize güney yönünü gösterecektir. Diyelim ki saat 16.00 ve yüzümüzü güneşe çevırdik; saatimizin akrebiyle 12.00 dogrultusu arasında kalan açıortay 14.00 doğrultusundadır. Açıortayın yönü bıze güneyı gösterir. Ya da eğer yönümüzü biliyorsak bu ışlemin tersini uygulayarak yönumüzden saatin kaç olduğu konusunda bir yaklaşımda bulunabiliriz. Ancak unutulmaması gereken nokta, bir günün bütün bir yıl boyunca net 24 saat olmadığıdır Standart zaman hesaplamalarında ortalama güneş zamanı kullanılır. Ayrıca yaz ve kış aylarındakı saat uygulamalarını da dikkate almak gereklidir. Mars doğuş saatlerinin geceye kaymasına karşın eylül ayına kadar akşamları görülemeyecektir. Jupiter bu ay koç takımyıldızından, boğa takımyıldızına doğru hareket ediyor. Haziran ayında gece yarısından sonra, Galile uyduları diye adlandırılan en parlak uyduları ile birlikte Jupiter sabah gösterilerini Satürn'den devralıyor. Ay başında 2.0 olan ve ay sonunda 2.1'e ulaşacak olan Jupiter, görkemli görüntüsünü yaz ayı sabahlarında sürdürecek. Haziran ayının kuşkusuz en önemli cismi yay takımyıldızında yer alan Satürn. Yılın başından beri sabah gösterileri yapan Satürn, haziran ayı ortalarından başlayarak yıl sonuna kadar tüm gözlemlerin göz zevki olacak. Dürbünlerle bakıldığında bile karışık halka sistemi tek parça olarak gözlemlenebilir. Ayın ilk günlerinde 21.43'te doğacak olan Satürn'ün parlaklığı 0.1'den ay sonuna doğru 0.0'a yükselecektir. Uranüs ay başında 21.47'de doğmasına karşın ay boyunca 5.5 olacak olan parlaklığı yüzünden aletsiz gözieme elverişli olmayacak. Yeri çıplak gözle saptanabilir, ancak gözlemek için en az bir dürbün gerekli olacak. Neptün, ay başında 22.17'de doğacak ancak ay boyunca sahip olacağı 7.9 kadirlik parlaklığı yüzünden, teleskop yardımı olmadan gözlenemeyecektir. Yıldızımız Güneş haziran ayı başında yaklaşık 5.37'de doğacak ve 20.23'te batacaktır. Yazın başlangıcı ve en uzun gün olan 21 haziranda ise Güneş 5.35'te doğacak ve 20.33'te batacaktır. Bu arada Güneş'in görsel parlaklığının 26.78 kadir olduğunu aa belirtelim. Son yıllarda sayılan hızh artı arimakta olan bilgisayanann kullanımı, bilgisayar feknolojhindeki gelişmeler sonucu büyük kamu kurulvşlan, üniversiteler ve özel şirketlerin iinırlarını aşarak evfere kadar girdi. Mikrobilgisayarların geliffirilmesiyle bilgisayar ariık uzmanların yararlanabildiği bir araç olmaktan cıkarak ilkokul öljnncilerinin bile kullanabileceği bir yaygn\lık kazandı. Bilgisayar dergisinin maıi sayısında yayımlanan bir arastırmaya göre 1987'de bilgisayanara harcanan döviz, bir yı/ öncesme göre % 48'lik bir arfışla 208 milyon aoları bulmus durumda. Derginin ithalat verileri ve piyasa gözlermerine dayalı tanminlerine göre 1987'de yaklaşık 25 bin 'ev ve hobi' tiirü, 14 bir( kişisel, 1800 de daha yüksek kapasiieli bilgisayar ithal edilmiş bulunmakta. Bilgisayar pazarının gelismekte olduğunu yansıtan bu veriler, bilgisayanann Türkiye'deki konumu ve kullanımı konusunda da ilginç ipuçları vermekte. örneğin, dergide de belirtildiği gibi, bilgisayarlara harcanan aöviz, ifhal sigara, kahve ve viskiye gı'den mikiara oldukça yakın. Bilgısayarlar için ödenen dövizin dökümüne bakıldığında ise Türkiye'de bilgisayar kullanımının kendı ıçı'nde sorunlar tasıdığı anlasılmakia. 1987 ithalatında arslan payı 188.5 milyon dolarla bilgisayar ve çevre binmlerinindir. Bunalcarsılık, bilgisayarlann cok değisik uygulama alanlannda kullanımına olanak fanıyan yazılımlar için harcanan döviz yalnızca 3.5 milyon dolar, bir başka deyisle toplam harcamalann yaklaşık % 1.7'siair. Bilgisayar donanımının daha cok monitör, disk süriJcü ve vazıcılardan oluştuğu göz önünde hulundurulursa, ortaya karamsar bir fablo çıkmaktadır: Türkiye'de bilgisayar tüm potansiyeli ile değerlendihlmemekieair. Bunun gerçekleşebilmesi, her şeyden öncc bir hilgisayara kullanım esnekliği sağlayan yazılım zenginliği, ek binmler ve değişik amaçlara yönelik dillerden yararlanabilmeye bağlıdır. Türkiye'deki bilgisayar sırketleri çoğunlukla sattıklan aracın desfefc birimlerini, bunlarla başka (çoğunlukla elektronik) araçlar arasında iletisimi sağlayacak ara birimleri ve dil olanaklannı tüketiciye sunmamaktadırlar. Bir vabancı dili ve bilgisayarlan iyi bilen kullanıcılar dışındaki tüketıcilerin bu konularda yeterince aydınlatıldığını söylemek de olanaksızdır. örneğin, Türkiye'de kullanılan bilgisayarlann önemli bir bölümü değişik ail ve işletim sistemleriyle çaltsma kapasitesine sahip olmakla birliicte, bilgisavar tüketicilerinin çoğu bu ailler ve desfek birimleri konusonda yeterli bilgiden yoksundur. özellikle, ev bilgisayarlan nemen tümüyle bir oyun aracı olarak tanıtılmakta ve genellikle yalnız bu amaç/a kullanılmaktadır. ü HAZİRANDA İLGİNÇ GÖK OLAYLARI Gün 1 2 5 6 7 12 13 14 19 20 21 22 24 27 29 Ut 01 21 22 12 00 20 06.21 03 00 04 09.14 18 08 03.57 10.23 08 02 19 04 04 19.46 20 Q6k Olaylan Merkür durağan Uranüs, Ay'ın 5° kuzeyinde Satürn, Ay'ın 6° kuzeyinde Neptün, Ay'ın 6° kuzeyinde Ay, Dünya'ya en yakın konumda (368483 km.) Mars, Ay'ın 2° güneyinde Son dördün Jupiter Ay'ın 6° güneyinde Venüs, Güneş'le Dünya arasında Merkür, Güneş'le Dünya arasında Yeni Ay Regulus, Ay'ın 1.2° güneyinde, çakışma 1 Ay, Dünya'ya en uzak konumda (404541 km.) Yaz Gündönümü, en uzun gün İlk Dördün Spica, Ay'ın 1.1° kuzeyinde, çakışma n Merkür durağan Satürn, Uranüs'ün 1.3° kuzeyinde Antares, Ay'ın 0.4° kuzeyinde, çakışma m Satürn, Ay'n 6° kuzeyinde Uranüs, Ay'ın 5° kuzeyinde Dolunay Neptün, Ay'ın 6° kuzeyinde i) Sovyetler Birliğl'nln batısından, u)Antarktika ve Avustralya'nın güneybatısından, luıAntarktika, Afrika'nın çüneyi ve Avustralya'nın batısından gözlenebillr. Haziran ayı yıldız haritası. Bu harita 1 haziran 23.30, 11 haziran 22.50, 21 haziran 22.10 ve 30 haziran 21.30 tarlh ve saatleri İçin geçerlidir.