Katalog

ZOO LOJ İ Yumurtasever yılan ılanların yumurtayı çok sevdığı soy lenırdı Yıne de bu bır dızı fotog rafı gorene dek ınsan bır yılanın ko ta bır yumurtayı nasıl yutuverdığını pek ko lay canlandıramazdı go/lerının onunde Kendı başından uc defa daha buyuk bır yumur tayı yutan Afrıkalı açgozlu surungenın bılım sel adını da verelım Dasypeltıs Dığer butun yılan turlerınde oldugu gıbı bu yılanın da çene kemıklen kafatası kemıklerınden lamamen bağımsız Ağzını açma yeteneğı de en yaman oburları bıle kıskandıracak derecede gelışmış Yılanların hepsının bırer canavar olduğu nu duşunmeyın Işte bu Afrıka yılanı dostumuz da yumurtayla karın doyurmayı seven bır barışsever surungen Herhalde yumurtayı olduğu gıbı yutuvermesı de kırıp ıçındekı akı nı ve sarısını dokmek endışesınden kaynaklanıyor Ancak cekıngen bır yılan olan bu tur gecelerı ortaya çıkıp karın doyurduğundan bu fotoğrafların cekılmesı uzun geceler sa bırla beklemeyı gerektırdı Yıne de yumurtayı yutmak hayvan ıçın pek kolay olmuyor Dızı fotoğraflarda, yılanın ka Y Oldüren çiftleşme ışı peygamberdevesının erkeklerını yedığı bılınır Hatta yaygın olan göruşe gore, başarılı bır çiftleşme ıçın erkeğın kafasını yıtırmesı zorunludur ^gcak son zamanlarda, özellıkle de Çın peygamberdevelerı (lenodora arıdıfolıa sınensıs) uzerıne yapılan araştırmalar bu boceklerın aşk hayatlarının hıç de sanıldıgı kadar dehşet verıcı olmadığını ortaya koydu Leıcester Unıversıtesı'nden C P Kyrıacou bu cınslenn çıftleşmesının barışçıl kosullarda gerçekleştığını çoyluyor Buna rağmeı kuçuk erkek peygamberdevesı ılp gostenşlı dışısı arasındakı ılışkı bır haylı muşkulpesent Yıyoceklerı oluşturan başka bocekler gıbı yenılıp yutulmamak Içın cıftleşmeye hazır erkek dışısıne buyuk bır rın doyurmak ıçın bır haylı zahmete katlanıp zorlandığını gormek mumkun Hemcınslerının çoğu gıbı o da saldırgan değıl Hatta dışlerı bıle yok Dasypeltıs yıla nı yalnız bıraz obur Her defasında adeta ca nı çıktığı halde gunde bır duzıne yumurtayı govdeye ındırıyor Yumurtaya yaklaşıyor on ce çenesıyle adeta şoyle bır okşuyor bonra dılıyle bır yalıyor Gerçekten de sankı tadı na bakıyor once Koca lokmasının buyuklu ğunu şoyle bır hesaplıyor Dılı de yumurta nın durumu hakkında ona bılgı sağlıyor Yanı yılana yumurta yerıne başka bır sey yuttur mak o kadar kolay değıl Bazı arastırmacı lar bunu denemeye kalktılar da Ama ne tah mın edersınız Her seferınde yılan kazandı Yılan yumurtayı ağzına alınca boynunun guçlu kaslarıyla onu ezıp kırması çok kolay Yumurtanın sarısını ve akını telaşla yutluk tan sonra da kabuğunu dışarı auyor Ve gel sın ıkıncısı Çunku Afrıka da bıle kuşlar bu tun bır yıl boyunca yumurtlamıyor kı Bu ne denle dasypeltıs bazen çok uzun suren yı yeceksız gunler ıçın enerjı depolamak zorun da (A.K.) D Çiftleşme sırasında çoğu kez erkeğını yıyen dışı peygamberdevosı eğer toksa erkeğını yemıyor, fakat başarılı bır nesıl ıçın erkeğın le dakârlık yapması gerek dıkkatle yaklaşıyor Bunu yaparken anten lerı, bacakları ve arka govdesıyle dişısın.n gorebıleceğı şekılde sınyaller verıyor Bu sın yaller onu muhtemelen olası bır saldırıdan koruyor Ancak bır ıkı saat ıçınde dışıye yak lasmış oluyor Aralarındakı mesafe artık bır kaç santımetreyı geçmıyor Bu durumda erkek bır atlayışla dışısının sırtına konuyor Çıft leşme yaklaşık uç saat kadar suruyor Özellıkle aç dışı peygamberdevesı kanıba lızme yatkın oluyor Kalıfornıya Unıversıte sı'nden E Lıske ve Jackson Davıs bırkaç dı şıyı ıkı uç gun aç bıraktıktan sonra bunları cıftleşmeye gonullu erkeklerle bır araya koydular Zavallıların çoğu daha bır adım bıle atamadan dışılerı tarafından yendı Ancak bılım adamları yalnızca bır kez çiftleşme sıra sında erkeğını yıyen bır dısı peygamberdevesıne tanık oldular Başarılı bır çiftleşme ıçın erkeğın kafasını yılırmesı ne alışılmış bır olay ne de zorunlu Eğer dışıler toksa erkekler ıçın olumcul bır tehlıke soz konusu değıl Ancak dogada dışının, erkeğı ıçın ne oranda bır tehlıke oluşturduğu bılınmıyor Ancak bıyolojik açıdan bakıldığında yenme olayı mdntıklı gozukuyor Çunku erkerv bocek çıft leşme ardından dışı tarafından yenıldığınde, dışısı daha çok yumurtlayabılır Ustelık bu çıftleşmeden sonra erkeğın yenı bır dışı bu labılme şansı yoksa yaptığı "fedakârlık ' nesıllerının çoğalmasına daha çok hızmet et mış oluyor Başka hayvan turlerınde de başarılı cıtt leşmenın erkek ıçın olumcul bır şekılde sonuçlandığı gozlendı Orneğın araneus pallı dus örumcek turunun erkeğı dışısınden çok daha kuçuk Bu nedenle de çiftleşme sıra sında dışıaıntfi arka govdesıne tam yerleşe mıyor Erkek duştuğu an, dışı zehırını akıtıp sonra da erkeğı tumuyle mıdesıne ındırıyor Frankfurt'takı Senckenberg Araştırma Enslıtusu'nden Manfred Grasshoff bu orumcek turunde kanıbalızmın başarılı bır çiftleşme ıçın zorunlu olduğunu kanıtladı Çunku er kek duştuğunde, dışı onu yavaş yavaş etkısız hale getırmozse, sureklı kaymalardan oturu çıftleşmenın gerçekleşmesı mumkun jlamayacak (S.N. Natur und Wissen schaft) M Cinsiyeti çevre sıcaklığı belirliyor yavruların dunyaya gpldığını gosterdıler Bu ıkı sıcaklık arasında kalan durumlarda ıse cınsıyet dağılımı orantıb olarak değışıyor Ku luçka makınesıyle yurutulen deneylerde yu murta gelışımındekı duyarlı evrenın 7 ıle 21 kuluçka gunlerı arasında olduğu ortaya çık mış, yanı bugunler arasındakı sıcaklık cın sıyetı belirliyor Doğal kosullarda yumurtadan her beş dı şıye karşılık bır erkek yavru çıkıyor Araştırmacılar sıcaklığa bağlı cınsıyet be lırlenımının gecmışte dınozorların yeryuzunden sılınmesınde rolu olabıleceğını duşunu yorlar, şayet dınozorlar ıçın aynı tur bır cınsıyet belırlenımı söz konusu olmuşsa o donemde meydana gelen kısa surelı bır ıkiım değışıklığı bıle dev surungenlerin ortadan kalkmasına yol açmıştır (| M NWH) emelılerde ve kuşlarda cınsıyetın cıns kromozomları tarafından belırlendığı herkesçe bılınır Surun genler amfıbıler ve balıklar ıçın de aynı belırlenme bıçımı soz konusudur Ancak kımı kertenkele ve kaplumbağalarda cınsıyetın yumurta gelışımı sırasındakı sıcaklığa bağlı olduğu bırkaç yıl once anlaşılan şaşırtıcı bır durum Kısa sure once Amerıkalı araştırmacılar Allıgator Mıssısıppıensıs'te (Guneydoğu ABD'de yaşayan 6 metreye kadar boyu olan krokodıl turu) çevrenın sıcaklığı ıle yumurtadan çıkacak yavrunun cınsıyetı arasında sıkı bır bağıntı olduğunu keşfettıler Araşlırmacılar gelışım suresınde 30°C'nın altında bır sıcaklıkta tutulan yumurtalardan dişı yavruların çıktığını. sıcaklığın 34°C'nın uzerıne yukselmesı durumunda ıse erkek