Katalog

YAŞAM OD AK If AIDS bilim adamları arasında da sorun yarattı Reşit Canbeyli fyl blr prezervattt, patlamadan 25 litre hava He alşlrilebilmelldlr Yukarda prezervatıfın şiaebilme özelllğl saptanıyor Kılıtlar bazen elektronlk testlere de tabi tutu 1981'den bu yana tofc ybnlu luyor Akım geçlren kılıf hatalıdır Kılıf 1 Dak tartısmalara neden olan AIDS, sımdı de bılım adamları arasında da 300 ml su taşıyabllmelldır surege/en bır tartısma konusu Sorun, AIDS vıruiunun nıtelığı, kesfı ve bu vırusun varlığını belırleyen fesfte kımın oncelığının bulunduğuna dayalı Tartısmalann odaklastığı ıkı araştırma kurumundan bırının Fransa'da Pasteur Enstıtusu, dığennın ıse ABD'de Ulusal Kanser 'dekı ıkı Enstıtusu (NCI) olması, olaya son prezervayıllarda gıderek onem kazanan bır tıf uretıcıAvrupa ABD bılım yansması boyutu sı, Yenı da kazandınyor Zelanda kuzularının bağırsaklarını kullanarak "derı kılıf" uretıyor Kalın bağırGercekte bırkac yıllık gecmışı olan, sağın çekum adı verılen kese şeklındeki ancak geçen aylarda ABD'de boîumunden yararlanıyorlar Çekumları Federal Mahkeme'ye bıle ıntıkal doğum kontrolunde kullanılan yegane edecek kadar ctddı boyutlara ulasan evcıl hayvan grubunu kuzular oluşturusorun, NCI'dan Robert Gallo'nun yor araştırma grubuyla, Pasteur'den Luc Montagnıer'nınkını karsı karşıya Mezbahada ayrılan çekumlar tuz ıçıngetınyor Bu basıt bır oncelık de saklanır Bunların sağlam olanları iartışmasının otesınde anlam tasıyor uretıcı tarafından seçılır Sağlıklı bır çeKımı uzmanların gorusu, Gallo'nun kum duvarında kuçuk bır delık bulunur AIDS vırusu konusunda yanlıs ız Bu delığı açık ucundan çok uzakta olansurmesı ve prestı\ıyle çevresını bunun lar, çok buyuk ya da çok kuçuk olan ya doğruluğuna ınandırmasının, AIDS da hasar gormuş olan keseler prezeraraştırmalarında bır yıllık bır vatıf yapımına uygun olmadıklarından, geakmeye neden olauğu alınmazlar doğrultusunda Gallo, AIDS Seçılen çekumlardakı yağ ve doku arvırusunun, kendı arastırmaları tıkları kostık bır deterjan ve yıkama ma kapsamına gıren, losemıye yoi kınesı yardımıyla temızlenır Daha sonra acabılen bır vırus turu (HTLV vırusu) sıcak hava ıle nazıkçe kurutulur ve duzolduğu savıyla çeşıtlı yayınlar leştırılır Bu aşamada zarlar şeffaf bır yapmıs, Montagnıer'nın bu goruşe parşomen ya da salam derısını andırır karşı cıkan ve AIDS'e LAV adını Tahta kutular ıçınde Porto Rıko'ya taverdığı bır vırusun neden olduğuna şınan kuru malzeme, burada kuçuk, orılıskın savları bır sure gereken ılgıyı ta ve buyük olmak uzere uç sınıfa ayrıgormemıstı lır Bu sınıflandırma, pazarlama amacıAncak ozellıkle son yılda alınan yenı na yonelık olmayıp, bır sonrakı aşamasonuclar, Montagnıer grubunun naklı da, bağırsağın hangı boyuttakı alette ışolduğunu ortaya çıkarmış, bu arada lem goreceğını belırlemeye yarar Bu Gallo da eskı gorusunden çubuk şeklındeki alete geçırılen keseuzaklaşarak, RTLVIII dıye nın ağız kısmı, elastık bır bant uzerıne adlandırdığı bır AIDS vırusu kıvrılarak gerılır ve erıtıcı özellıktekı bır bulduğunu acıklamıstı Na var kı bu madde yardımıyla yapıştırılır gelısmeler yenı bır tartısmayı Bırı yağ ıçeren, bırbırınden farklı ıkı haslatmakta gecıkmedı Cunku Gallo maddeyı kaynaştıran bu yapıştırıcı malyenı vırusunu, Montagnıer'den zeme haylı zor bır ışı başarıyor Uluslaınceleme amacıyla LAV vırusu rarası Aıle Planlaması Federasyonu yetsağladıktan sonra bulmustu Bu kılılerı bu yapıştırıcımn ılk olarak I Dundonemdekı yayınlarında bazı ya Savaşı sırasında balonların hassas karışıklıklar olan Gallo'nun yenı dokusunu tamır etmek amacıyla kullavırusunu, gerçekte Montagnıer'nın nıldığını soyluyorlar vırusunun de karıstığı (ya da daha Derı kılıf kendısı esnek olmadığından, kotusu karıstırıldığıj orneklerden elde erekte penısı sarabılmesı ıçın boyle bır etmış olabıleceğı gundeme geldı elastık şerıt gerektırıyor Yapışkan kuruduktan sonra, rehıdratasyon (tekrar HTLV lll'un yapısmın LAV'ınkıyle nemlendırme) ve kalıte kontrol ışlemı hemen hemen aynı olması, bu arada uygulanıyor Kontrol gayet basıt bır yon Gallo'nun bu vırusun kesfınden once temle yapılıyor Şışırılen kılıf suya dalbır laboratuvara gonderdığı ornekte dırılarak hava kabarcığı çıkarıp çıkarmaLAV sozcuğu ve orneğının oulunması dığı ıncelenıyor ıslerı daha da kanştırdı Bardağı Kılıfa uygulanan su kokenlı bır kaytasıran son damla da, bu ganlaştırıcı, prezervatıfın bağ dokusulaboratuvarın duzenledığı bır nu bakterılerın saldırısından korumaya raporda bulunan LAV ıle ılgılı yardım edıyor Derı kılıflar folyo veya bılgılerın daha sonra tahrıf edılmıs plastık ambalajlarda, lateks benzerınolmasıydı Tum boyutlarıyla henuz den 5 kat daha pahalıya satılıyor Ameortaya çıkanlmamıs bu sorunun, rıka pazarının hacım olarak % 5'ını, deAIDS arastırmacılarını olduğu kadar ğer olarak % 20'sını derı prezervatıfler bılım çevrelerını bır sure dana oluşturmaktadır • 1 N«w Sclentlat ılgılendıreceğı soylenebılır. D Kılıflar, lateks havuzuna daldmlan cam tupler uzennde uretlllyor Urunun kalınhğı, lüplerln havuzdan çıkma süratıne bağlı uçuğun 1yı vulkanıze edılıp edılmediğını belirlıyor Örnek kılıftan enlemesıne kesılen 20 mm lık bır şent, geçırıldığı ıkı hareketlı uç yardımıyla gerılıyor ingılız standartlarına göre yenı bır kılıfın en az 20 megapaskallık bır guce dayanarak % 650 oranında gerılebılmesı gerekıyor ISO'nun yenı standartlarında hem germe hem de şışırme testlerını ongoreceğı sanılıyor Bununla beraber dığer bazı standartlarda olduğu gıbı en az bır yıl eskılıktekı kılıflar ıçın de kalıte kontrolu önerılecek Bu test ıçin çoğunlukla yapay olarak, söz gelımı bır hafta sıcak bır fırında tutularak eskıtılmış ornekler kullanılıyor Nasıl üretiliyor? Kauçuk kılıf: Duyu özelliği yüksek. Deri kılıf: Yüzde yüz güvenilir değil Bu standartların en sıkı şekılde uygulanması bıle, her prezervatıfın yuzde yuz guvenılır olduğuna daır guvence oluşturamaz örneğın Ingilız standartlarına göre ürunler % 1 oranında test edılmekte, dolayısıyla uretımde % 0,05 oranına kadar delıklı kılıf normal sayılmaktadır 1979'da "Consume Report" adlı Amerıkan dergısının yaptığı ıstatıstıksel bır çalışmada, 21 marka prezervatıften 7'sının ortalamanın uzennde hatalı kılıf urettığı açıklanmıştı Aynı raporda yuksek hata oranlı bu kılıfların daıma vagınal bır spermıtısle (vagene yerleştırılerek spermlerı ölduren ılaçlar) bırlıkte kullanılması önerılıyor (Amerıka1da spermısıtle kaplanmış prezervatıflerın pıyasaya surulmeye başlanması bu döneme rastlar) Şu anda Ingıltere'de en az bır kaç Amerıkan malı kılıf pıyasada bulunuyor Prezervatıf, cınsel yolla bulaşan, tedavı edılemez hastalıklara neden olan vıruslerın en kuçuğunden 30 kat daha buyuk olan, spermler ıçın duşunulmuş bır engeldır Kılıflar 0 1 mıkrometre uzunluğundakı organızmaları geçırebılır mı 7 Bu vırusler, kılıf standartlarını belırlemeye esas olan hava ve su molekullerınden bınlerce kez daha buyuktur Prezervatıflere uygulanan "Nonoxyl9" gıbı spermısıtlerın spermlere olduğu kadar vıruslere de oldurucu etkısı olabılır Bu etkıyı buyuk bır olasılıkla, vıruslerın butunluğunu sağlayan dış zarlarını hasara uğratarak gerçekleştırebılır Bununla beraber kauçukta bulunan çınko oksıt ve dığer çınko tuzlarının vırusıt olabıleceğıne daır belırtıler bulunuyor RusselFell "Çok şaşırırdım" dıyor "Eğer bır vırus, kauçuk gozeneklerındekl yolculuğunda canlı kalmayı başarabılseydı " Bugun hıç kımsenın, hatta uretıcılerın buyuk çoğuluğunun bıle vıruslerın prezervatıf duvarını geçme olasılığı hakkında, kesın bır bılgısı yok Ancak bazı ıstatıstıksel verıler ve deneysel bulgular "prezervatıf cınsel yolla bulaşan hastalıkları önler" şeklındeki sezgıyı desteklıyor D ateks kauçuk, "elastomer" ya da "polımer" adı verılen uzun molekul zıncirlerınden oluşan bır grup elastık maddenın en guçlusudur Kımyasal adı "Polyısoprene" olan lateks, "hevea brasılıensıs" ağacından elde edılır Dığer elastomerlerın çoğu yapaydır "Hevea brasılıensıs" her ne kadar Brezılya ormanlarına özguyse de en lyı lateks Malezya ve Tayland'dakılerden elde edılıyor Lateks, gorunum ve ışlev açısından sute çok benzer Çunku her ıkısı de su ve buyumeye etkılı besınsel hucreler ıçeren beyaz sıvılardır Lateks ağaç kabuğunu çevreleyerek yukselen helezon şeklınde mıkroskobık tuplerın ıçınde bulunur Kauçuk, toplayıcıların tuplerın aksı yonunde yaptığı helezonık ınce yarıklar yardımıyla toplanır Lateks, barındırdığı bakterılerın asıdık artıkları nedenıyle aynı sut gıbı kesılebılır Bu nedenle toplayıcılar, taze latekse asıdını notrolıze etmek amacıyla amonyak ılave ederler Taze lateks °/o 70 su, % 30 kauçuk hucresı ıçerır Bır santrıfuj ışlemıyle hucre yoğunluğu % 60 a yukseltılır Atılan sıvı lyonıze su şeklınde tekrar eklenerek kabuk benzerı yabancı maddelerı uzaklaştırmak amacıyla bır kez daha santrıfuje edılır Vulkanızasyonun (lateksın kauçuğa donuşturulmesı) ılk aşaması, çınko ve kukurt tuzlarının 2 5 mıkrometre boyutlarına ındırgendığı bır oğutme ışlemıdır Soğutucular yardımıyla oda sıcaklığına getırılen lateks kauçuğuna mercan pembesı gıbı parlak boyalar eklenır Bır sonrakı aşama, % 55 katı ıçerıklı bu maddeye cam tuplerın daldırılmasıdır Prezervatıfın, çevresınde oluştuğu bu tuplerın cam olanları metallere yeğlenıyor Çunku darbe karşısında cam kırılırken, metalde çızıkler oluşur Tup uzerındekı en ufak bır çızık, farkına varılmadan bınlerce hatalı kılıf uretılmesıne neden olur Hareketlı tupler once temız kauçuk havuzuna dalar, ardından ınfraruj fırınına gırer Boylece su ıçerığı °/o 23 ora nında azaltılmış olur Artık sıra, boyalı kauçuk havuzundadır Hareketlı cam çubukların havuz ıçınde kalma surelerı, prezervatıfın çeper kahnlığını belırler Ne kadar yavaş hareket ederse çeper de o oranda kalın olur Ortaya çıkan urun, artık laboratuvarlarda bıle kendısını oluşturan maddelere ayrılmayacak homojenlıktedır Basınçlı su yardımıyla tuplerden çıkarılan kılıflar, akan suyun etkısıyle bez torbalara taşınırlar Olası yabancı maddelerden arıtmak amacıyla torbalar deıyonıze su ıle yıkanır D L ABD