Katalog

BİYO MEDİKAL ODTÜ, diinya çapında çalışmalar yapıyor Yüksek İhtisas Hastanesi ile işbirliği yapan Elektronik Mühendisliği Bölümü, suni kalp kapakçıkları ile ilgili "sinyal işleme ve modelleme" geliştirdi. Böylece tıp ve elektronik mühendisliği dalları arasında ülkemizde ilk kez bilimsel bir işbirliği kuruldu. Elektronik, doktorlara, hastayı kesip biçmeden teşhis koyma olanağı sağlıyor. Gencay Şaylan sını ustlenmış bulunmakta, dıöer taraftan da tıpçılarla yakın işbirliği ıçınde araştırma faalıyetlerı yurutmektedır araştırma bırımınde başka ılgınç çalışmalar da yapılmaktadır Orneğın amelıyat sırasında hastalara kas gevsetme ılacı verılmektedır ve böylece onları sunı solunum cıhazında tutmak mumkun ol maktadır Ancak hastanın sunı solunum cıhazında tutulacağı donemı mumkun olduğu kadar kısa tutmak gerekmektedır Bunun ıçın kasların gevşeme duzeyını saptamak son derece onemlı sayılmaktadır Guvenılır bır sınyahzasyon sıstemı otuşturup kas gevşeme duzeyını olçmeye yonelık bır araştırma da başa Biyomedikal mühendislik alanında rı ile yurutulmektedır 20 kişi görevli Hastane ıçınde kurulan hızmet bırımınde 6 elektronik muhendısı 1 bılgısayarcı ve 13 teknısyenden olusan 20 kışı çalışmaktadır Bırım hastanenın tum elektronik araç ve gereçlerının bakımını, tamırını ve ayarını yapmakta ayrıca Sağlık Bakanlığı'nın alacağı elektrome kanık cıhazlar ıçın teknık şartnamelerı hazırlamaktadır Ayrıca satın alınan arac ve gereçler ıcın kabul testı yapılmaktaaır Hastanenın eloktronık tıbbı cıhaz donanımı mılyarlarca lıraya mal ol maktadır ve bunların hepsının sureklı çalışması gerekmektedır Nıtekım bu cıhazların sureklı çalışır durumda olması sayesınde hastanenın tedavı faalıyetlerı buyuk bır gelışme gostermıştır Orneğın 1981 yılında toplam açık kalp amelıyatı sayısı 320"'ken bu sayı 1986 yılında 1100'e cıkmıştır Yanı hızmet bırımının kurulması ile cıhazların arızasız çalışmaları ve performansları yukselmıs bu ıse amelıyat sayısında çok onemlı bır sıcrama yapılmasını sağlamıştır Sinyal ışteme ve goruntuleme cıhaz ları teknolojısı çok hızlı bır bıçımde değışmektedır Bu nedenle malıyetlerı son derece yuksek olan cıhazlar 2 3 yıl ıçınde teknolojık açıdan eskımekte degıştırılmelerı gerekmektedır Bu alandakı teknoloıık gelışmelerı ızlemek değerlendırme yapmak ve karar vermek ayrı bır uzmanlık dalı halıne gelmış gıbıdır Nıtekım artık bu tur hızmet verenlerın adına klınık mühendisliği denen ye nı bır meslek dalı oluşturduğu ılerı surulmektedır L O rta Doğu Teknık Unıversıtesı Elektronik Muhendıslığı Bolumu'nde Turkıye ıçın yepyenı bır dal sayılabılen "Biyomedikal Mühendisliği" alanında onemlı adımlar atılıyor Ankara'dakı Yuksek İhtisas Hastanesi ile yakın ılışkıler ıçınde bulunan bolum, araştırma ve eğıtım yanında uygulamaya yonelık faalıyetler yurutuyor Biyomedikal mühendisliği dalında 1974 yılında başlayan lısanustu eğıtım 1982 yılından ıtıbaren Yuksek İhtisas Hastanesi ile yakın işbirliği ıçınde goturuluyor Halen çeşıtlı amaçlara hızmet etmek uzere bolum, hastane ıçınde bır bırım kurmuş bulunmaktadır Tıp ve elektronik mühendisliği dalla rı arasında ulkemızde tlk kez ortaya çı kan bu yakın işbirliği onemlı bilimsel gelısmelere kaynaklık etmektedır Bılındığı gıbı elektronik teşhis araçları, teknolo jının en hızlı bıçımde gelıştığı alanı oluşturur Organızmanın goruntulenmesı, organızmadan ya da onun çeşıtlı parçalarından gelen fızyolojık sınyallerın al gılanabılmesı tıp ıçın çok onemlı gelışmelere kaynaklık edebılecektır Başka bır deyışle fızyolojık sınyallerın elektro nık sinyal halıne donuşturulmesı ve boylece hekımlertarafından algılanabılmesı, teşhis ve tedavı açısındân buyuk bır gelısme sağlayabılmektedır Evrensel standartlar Sozu edılen işbirliği ıçınde onemlı ge lışmelerın sağlandığı soylenebılır Hastane ıçınde cıhaz alımları ve araştırma ıçın 20 mılyar lıra cıvarında bır kaynak kullanılıyor Turkıye ıçın bunun onemlı bır kaynak sayılacağına kuşku yok Nıtekım bu işbirliği ıçınde çok onemlı gelışmeler sağlandığı evrensel standart lara ulaşıldığı açıktır Orneğın sunı kalp kapakçıkları ile ılgılı olarak gelıştırılen 'sinyal işleme ve modelleme" çalışması çok başarılı olmuştur Yuksek İhtisas Hastanesi bılındığı gıbı esas olarak kalp amelıyatları uzerınde yoğunlaşmış bır tedavı kurumudur ve burada yılda 1000 cıvarında açık kalp amelıyatı yapılmaktadır Hastanede haftada 1015 hastaya sunı kalp kapakçığı takılmaktadır ve metalden yapılmış olan bu kapakçıkların kan pıhtılaşması açısındân sorun yarattıkları bılınmekte dır Yanı kapakçık takıldıktan sonra sureklı olarak hastayı ızlemek ve kapağın ne ölçude pıhtı ile yuklendığını olçup gereklı mudahaleyı yapmak gerekmektedır Bu mudahale esas olarak kanı sulandıran ılaç uygulaması ile yapılmaktadır ama, sureklı olarak bu ılacı kullanmak mumkun değıldır Bu ılacın sureklı kullanılması halınde elı kesılen hastanın kanını durdurmak mumkun olmaz Akustik fotoğraflar Yanda parlatılmış bır alümınyum yuzeyın akustik fotoğrafı goruluyor Penk farklılıkları malzemenın elastık özelliklerlndekı değışımlerı gösterıyor Altta ise bır plakanın yuzeyının hemen altındakı bır oyuğun akustik fotoğrafı goruluyor Kesip biçmeden Hekımlerın, ınsan vucudunun kesıtını, hastayı hırpalamadan, kesip bıcmeden gormeye başlamaları oldukça yenıdır Kuşkusuz, X ışınları kullanılan rontgen cıhazları ile ınsan govdesının ıçı gorulebılır hale gelmektedır ama rontgen ile elde edılen goruntulerın yeter sız ve oldukça sınırlı olduğu da bılınmektedır Buna karsılık son 10 yılda buyuk bır gelışme gosteren elektronik ya da sonografık cıhazlarla, manyetık yankılanma araçları ı'e ınsan vucudunun kımyasal, anatomık ve elektrıksel yapısı göruntulenebılmektedır Biyomedikal muhendıslığının temel calısma alaru budur ve halen ODTU Elektronik Mühendisliği Bolumu'nde bu alanda 2 lısans ve 4 hsansustu ders verılmektedır Ayrıca bu muhendıslık dalını ılgılendıren çok sayıda dersten de soz edılebılmektedır Bolumun Yuksek İhtisas Hastanesi ıçınde kurduğu hızmet bırımı, bır taraftan tum elektronik araç ve gereçlerın bakımını.^şletılme Kalp kapakçığının sesi Işte gelıştırılen yenı bır teknık ile sunı kalp kapakçığının sesı sureklı dınle nıp bılgısayara verılmekte ve alınan sınyaller ışlenıp, daha once oluşturulmuş bır modellemeye dayanılarak kapakçıkta yuklenen pıhtı mıktarı olçulebılmek tedır Böylece kanı sulandırıcı ılaçlar kısa surelı olarak kullanılmaktadır Kapak çıktan gelen seslerın ızlenmesı ve bunların pıhtı mıktarını belırleyen sınyallere donuşturulmesı şımdı Yuksek İhtisas Hastanesi nde çok başarılı bır bıçımde yurutulebılmektedtr Bu araştırmayı yapan ve olcme yöntemını gelıştıren elektronıkçı bılım adamlarına gore guvenıInlılığı çok yuksek parametreler yakalanmıştır Başka bır deyışle ses yolu ile ızleme ve sınyallerı yorumlama açısındân Turkıye de genel dunya standartları ıçın oldukça parlak sayılabılecek bır duzey tutturulmuştur Hastane ıçınde oluşturulan hızmet ve