Katalog

H AFTAN I N 6 Ü N D E M İ OKURD AN BİZE i Amatör astronom olarak isteklerlm Gazetenizin aralıksız 76 yıldır (doğduğumdan beri) bir okuyucusuyum ve gazetenizi çok beğeniyorum. He/e Cumhuriyat Pazar ve Cumhuriyef Spor ekinizi çıkarttığıntzda çok ievindim. Ama bir eksiğiniz daha vardı. Çünkü gazeteniz çok vönlü bir gazete idi. bonunda onu aa çıkarttınız. Bilim ve Teknik Dergisi'ni. Ancak bu güzide derginizin de bizlere göre (amatör astronomlara) bazı eksikleri var. Ben, Türkiye de sayısmm çok az olduğuna ınandığım amatör astronomlardan birisiyim. 75 kez büyütebilen bir teleskobum var. Bununla, Satörn'ön uydulanrth halkasını, Jüpiter'in uydularını, Venüs'ün evrelerini, Ândromeda Galaksiti'ni ve Orion Bulutsusu'nu görmekteyim. Ama daha fazlasını aörmek istemekteyim. Bu yüzden ve ülkemizin JÜBİTAK dıtında tek ve gerçek Bilim ve Teknik Dergiii'ni yayımlavan bir kuruluf olduğunuz için sizden derginiz hakkında bazı isteklerim olacaktır: nsanın "çaresiz" kaldığı anlar, olaylar çoktur. Bunlar kendi dışımızdaki nesnel koşullardan veya kendi yapımızdan, duygusal dünyamızdaki iç engellemelerden kaynaklanabilir. Ama bu tür çaresizliklerin hepsi görecelidir, zaman ve şartlarla sınırlıdır, zorluk dereceleri her insan için farklıdır. Göreceli olmayan, bütün canlılar için geçerli tek bir çaresizlik bilinmektedir: ölüm. Insanoğlu, ölümü de. "göreceli çaresizlikler" arasında sınıflandırmanın yollarını aramaktadır. Doğanın bu yasasım "yasa olmaktan çıkarmak" mümkün mü? Orta sayfamızda okuyacağınız gibi insanoğlu, bu soruyu, kendini, yaşamı araştırarak, öğrenerek yanıtlamaya çalışmaktadır. İnsanın "kendini keşfetme" macerası bugün ilginç noktalara varmıştır. Bilimin hemen her dalının, dolaylı dolaysız bu konu üzerinde yoğunlaştığını söylemek abartma olmayacaktır. İnsan uzayda da "kendini aramakta", tarih öncesi kalıntılarda da, elektronik mikroskop altında da... Ölüm, "matematiksel bir olay" olarak ele alındığında, ölüme "geriye saydırmak" düş olmaktan çıkmıştır. Ama sonrası? Ne kadar "geriye saydırılsa", nihayet, gene de bir "eksiler sonsuzluğu" içinde, bir "ertelemeçerçevesinde" kalınmaktadır. Bu açıdan, mutlak ölümsüzlüğe ulaşmanın imkânsızlığından bahsedilmektedir. "ölümü durdurmak", insanın doğaya, doğanın yasalarına egemen olma mücadelesinin bir yanını oluşturur. İnsan, bir milyar yıl sonra örneğin, bu yasalara hükmedecek bir güce ulaşabilir mi? Bu soruya cevap vermek zordur. Ama hükmedebilirse, "vay ölümün haline!.. " İç sayfalanmızda bulacağınız insan gibi öğrenen bilgisayar konusu da "ölümü yenebilme" ile çok yönlü ilişki içindedir. insan gibi öğrenen, düşünen, hareket eden bilgisayar yapılabilir mi? İnsanın kendi benzerini yapay olarak üretme uğraşları, insanın kendi kendini keşfetme macerasını izlemektedir. Hem de çok sıkı bir şekilde... Gelecek cumartesiye kadar iyi haftalar... f İÇİNDEKİLER 1 Çesitli uzay güzelliklerinin aalakii, hulutsu, açıkkapalı yıldız •ümeleri, çift yıldızlar, gezegenler...) yerlerini tarif eden, uzaklığı ve kendileri hakkında bilgi veren bir yazı dizisi (retimleriyle birlikte) yayımlamanızı, 2 Uzay hakkında çeşitli bilgiler veren yayınlan tanıtmanızı, 3 Çeşıtli büyöklükte ve güçte teleskop [aynaiımerceku] yapabılmek için gerekli olan çizimleri, malzemeleri hakkında bilgi vermenizi istemekteyim. Mert YILMAZ Utanbul a PALEONTOLOJİ Yepyenl türde bir dinozor bulundu Etobur canavarın yükaekllği 5 metre, ağırlığı 2 ton DOĞA VE YAŞAM insan glbl öğrenen bilgisayara doğru Bilgisayar Kongresi yapılıyor Egolzm konusunu da yazın Bilim Teknik Dergi'mizin 5. sayısında "saldırganlık" konusunu iflemenize ievindim (dar kapsamlı da olsal). Saldırganlığı okuyunca hemen usuma ondan daha da ıvedilikle ele alınmast gereken ve toplumsal gerilemenin ana etkenlerinden olan bireycilik (egoizm) konusu geldi. Bu konuda aydınlanmak ve düsünmek ihtiyacı hissediyorum. Ali PAMUKÇU Istanbul FİZİK Kuvantum teorlainl doğrulayan deney yapıldı P YEŞİL SAYFA Günes ışınları avlarlmlzl aydınlatıyor Elektrlk tasarrufu Alternatif yemek TIP Mammografl Türklye'de 50 blnTL. BİLİM KÜLTÜR Uzaydakl kara dellkler Vehbi Belgil Yanl bir süpernova türü mü kaşfsdildl? YAŞAM En iylyi verme mücadelesl Seçkin yazarlann, arastırmacılann, çalıstığı Cumhuriyet gazetesi her zaman olduğu gibi okuyucusuna en iyisini verme mücadelesı içindedir. Uzun söredir izlediğim Cumhuriyet gazetesini saygı duyarak okuyorum. Pazar eki, Spor eki simdi de Bilim Teknik eki onurlu bir çahsmanızın ürünüdür. Cumhuriyet ve Bilim Teknik Dergisini en iyiyi vermeye çalıstığı için Kutlarım. Adem ŞENER Baltkesir ölümü engellemek mümkün mü? Tıp, ölümü durdurabillyor, •rtalayablllyor, ama... 0 Blllm, 3 saatllk öğle şekerlemealnl destakllyor m BİLGİSAYAR | Q ARMAĞANLI BULMACA DÜŞÜN BUL SORUN CEVAP VERELİM ZOOLOJİ Yırtıcı ve vahsl bir hayvan: Tasmanya Şcytanı Bilgisayar kanserojan hücreleıi ballrlayablllyor ANATOMİ Sealmlz nasıl çıkıyor? Babakler aslında birer opera sanatçısı ODAK Reşlt Canbeyll Cumhuriyet BılımTeknık Sahibı Cumhuriyet Malbaacılık ve Gazetecılik Turk Anonım Şirketı adına Nadlr Nadl. Genel Yayın Müdüru' Haaan Cemal, Muessese Muduru Emlne Ufakhgil.Yazı isleri Müdürü:Okay Gönenaln, Yayın Yönetmenı: Orhan BursaİL