Katalog

12 19 OCAK 2021 SALI HABER/YORUM Emekli Mülkiye Başmüfettişi Mahmut Esen’den 3600 ek gösterge yorumu: 10 yıl sonra hiçbir Erdoğan da ‘istikametimiz Avrupa’ diyor ama… Erdoğan son yaptığı açıklamalarda “AB üyelik hedefimizden hiç vazgeçmedik, istikametimiz Avrupa” dedi. Türkiye’de sağcısından solcusuna, siyasal İslamcısından laik ve Atatürkçü çevrelere kadar “Avrupa istikameti” çok farklı nedenlere dayanır: 1) Gerçekten katılımcı demokrasiye ve sosyal devlet hedefine bağlı olanlar “Avrupa’nın ulaştığı nesnel çağdaş değerleri benimsedikleri için” Avrupa’ya sıcak bakarlar: laiklikten kadınerkek eşitliğine, sendikal haklardan hukukun üstünlüğüne kadar uzanan bir “nesnel değerler sistemidir” Avrupalılık onlar için. 2) “Batılı” değil de “Batıcı” kafada olanlar ise alt gruplara ayrılırlar: a) Kapitalizmi sıkıca benimsedikleri için böyledirler b) Türkiye’nin “Batı himayesinde!” kalmasını düşündükleri için “Avrupacı” ve “Batıcıdırlar”. c) Bu coğrafyadaki siyasal İslamcılar ise Avrupa ve Batı’ya zaten mecburdurlar. İktisadi, mali ve siyasi olarak ayrılmaz iktidar bağımlılıkları vardır. S. Arabistan’dan Mısır’a, Afganistan’dan Fas’a kadar ticari, mali, siyasi ve askeri bağlar bunu gerektirir. Demokrasi olmadığı için tek yanlı bağımlılıklar geçerlidir. Türkiye Cumhuriyeti, Atatürk Türkiyesi ile Avrupa’yla (ve Batı) ilişkilerini, “karşılıklı ulusal çıkarları doğrultusunda dengeleyebilmiş tek bölge ülkesi olmuştu”. Bugüne gelince, AKP’nin 2002’den beri uyguladığı politikalar laiklikten kadınerkek eşitliğine, sendikal haklardan hukukun üstünlüğüne Avrupa’nın bu alanlardaki değerler sistemi ile taban tabana zıddır. AKP, Avrupa ve Batı’yı siyasal İslamcı yapılanmada bir “ara istasyon” olarak görmüş ve “Türkiye’nin Ortadoğulaştırılması” için kullanmıştır. Zaten bu da Avrupa ve ABD’nin işine gelmektedir: Bir akademisyen olarak tüm yaşamım boyunca TürkiyeAvrupa ilişkilerinde çalışmalar, yayınlar yapmış, seminer ve konferanslar düzenlemiş biri olarak tüm olayları yaşadım: bakanları, başbakanları, uzmanları, iş ve işçi çevreleri ile görüştüm. (*) Eğer 1961 Anayasamız doğrultusunda TürkiyeAvrupa ilişkileri yürütülebilse, AB üyeliğimiz söz konusu olabilirdi. 1961 Anayasası’nı ortadan kaldırmak için yapılan askeri ve sivil darbeler, içimizdeki “Batıcı” ve dinci kimi askeri ve sivil güçlerle birlikte yürütüldü ve “Batı” tarafından da desteklendi: En son ABD ve FETÖ tarafından yapılan Ergenekon ve Balyoz operasyonları Avrupa tarafından “sempati” ile karşılandı. 15 Temmuz sonrası kaçan FETÖ’cüler Avrupa ülkelerinde destek gördü. 12 Mart ve 12 Eylül sonrasında AB üyeliği süreci zaten Özal ve Çiller dönemlerinde, “Batı kapitalizmine tek yanlı bağlanma” sürecine oturtuldu. AKP döneminde ise siyasal İslamcılık üzerinden, “özelleştirmeler ve yabancılaştırmalar yolu ile” bağımlılıklar zemin değiştirilerek ve derinleştirilerek sürdürüldü. Bugün Ankara’nın Avrupa ve ABD ile yürütülen ilişkileri, AKP’nin niyeti farklı olmakla birlikte, eski güdülerle yürütülmektedir. Konjonktürel olarak ise 2002’den beri Türkiye’nin içine sokulduğu ekonomik darboğaz ve dev açıklar, AKP’yi Batı (ve Avrupa) finans kaynaklarına mecbur bırakmıştır. Gelmekte olan seçimler, Ankara’yı (ve Erdoğan’ı) ABD ve AB’ye yakın durmaya mecbur ediyor. “Avrupa istikameti” bugün ancak, umutsuzluk yüzünden gitmek isteyen gençlerimizle, Türkiye’den geçerek Avrupa’ya sığınmaya çabalayan zavallı göçmenler için geçerlidir. Siyasi çevrelerde ve TV kanallarında, Avrupa ilişkilerini bilen bilmeyen herkesin “AB süreci, AB üyeliği” gibi meseleleri hâlâ geçerliymişçesine “geyik muhabbeti” ucuzluğuna indirmesi, “trajikomik” bir durum yaratıyor, çok yazık. Herkes şunu bilsin: Türkiye ile AB (ve Avrupa) arasında ticari, mali, iktisadi ilişkiler evet çok önemlidir. Ancak Türkiye’nin AB üyeliği diye bir süreci artık yoktur. 8 Mart 1995’te TBMM’de, muhalefetteki Refah Partisi’nin milletvekili olarak Abdullah Gül’ün AB üzerine yaptığı konuşmayı okuyun: sonra AKP iktidara geldikten sonra 2004’te AB ile Abdullah Gül’ün yeni hükümetin dışişleri bakanı olarak Brüksel ile yaptığı müzakere süreci anlaşmasına göz gezdirin: AKP’nin AB ile, Özal ve Çiller çizgisinin: üyelik süreci yerine tek yanlı bağımlılığın gerçekleştiğini görürsünüz. Üstelik “bizim hoşgörümüz!” ile 2004’te AB üyesi olan Kıbrıs Rum Kesimi (Kıbrıs Cumhuriyeti) ve Yunanistan AB’nin tam üyesi olarak “veto hakkına” sahip iseler. Daha 1980’li yıllardan beri Almanya ve Fransa Türkiye’nin AB üyeliğine karşı olduklarını en üst düzeyde siyasileri ile açıklamışlardır. Dolayısıyla Erdoğan’ın bugün, “AB üyeliği hedefinden vazgeçmedik” demesinin hiçbir anlamı yoktur. Ekonomik krizden çıkmamız için, gelmekte olan seçim dolayısıyla yapılmış taktik bir açıklamadır… Erdoğan’ın “Avrupa istikametini” ben, “yaklaşarak uzaklaşmak” ironisi içinde değerlendiriyorum. (*) Hemen hemen hepsini, “Yolumun Kesiştiği Ünlüler” kitabımda yazdım, Ecevit ve Demirel’den Gül ve Erbakan’a, Edward Heath’ten Andrew Mango’ya kadar. (Kırmızı Kedi, 2019) 19 OCAK 2021 SAYI: 34800 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yayın Koordinatörü Serkan Ozan Yazıişleri Müdürleri İpek Özbey Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ekler) Görsel Yönetmen Münevver Oskay Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Gece: Ayça Bilgin Demir l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Jale Özgentürk l İç Politika: Ali Açar l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Fotoğraf: Uğur Demir l Spor: Sami Gürel l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: l İstanbul: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Yenibosna mh. 29 Ekim Cd. no: 1A/41 Bahçelievler/İstanbul Tel : 0212 454 35 10. l Ankara : İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Saracalar mh. 57. cd. no: 21/A Akyurt/Ankara Tel : 0312 353 29 61. l İzmir: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Fatih mh. 199 sok. no:1/7 SarnıçGaziemir/İzmir Tel : 0232 483 96 60. l Adana: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Levent mh. 1791 sok. no: 33/A Yüreğir/Adana Tel : 0322 346 36 25. l Trabzon: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Organize sanayi Bölgesi no: 2 Arsin/Trabzon Tel : 0462 71 40 20. l Antalya: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Yenigöl mh. Serik cad. Havaalanı yolu üzeri no: 38 Antalya Tel : 0242 340 50 40. Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 06:48 08:18 13:20 15:49 18:12 19:36 Ankara 06:32 08:00 13:04 15:36 17:59 19:21 İzmir 06:53 08:19 13:27 16:03 18:25 19:46 değeri kalmayacak Özellikle memurların emekliliklerini ilgilendiren 3600 ek gösterge, muhalefetin gündeme getirmesi ve iktidarın her seçim öncesi söz vermesine karşın çözülmedi. Emekli Mülkiye Başmüfettişi Mahmut Esen, yaptığı çalışma ile 3600 ek göstergenin, 10 yıla kadar sorun olmaktan çıkacağını beSEFA lirtti. Sorun çözülmezUYAR se 10 yıl sonra sorunun çalışanlar için geçerliliğini yitireceğini ve çözüm gerçekleşmeden ortadan kalkacağını kaydeden Esen, “Vaadin zamana yayılması ve gecikmeli olarak yerine getirilmesi halinde ek gösterge verilmiş olmasının fazla bir cazibesi ve anlamı kalmayacak” dedi. AKP iktidarı, her seçim öncesi 3600 ek göstergeyi gündeme getiriyor ve seçim vaadi olarak sunuyor ancak bu konuda atılmış somut bir adım henüz yok. Başta öğretmen, polis, hemşire ve din hiz‘HIZLA YERINE GETIRILMELI’ Durumu öğretmenler üzerinden örneklendiren Esen, halen görevde olan öğretmenlerin yüzde 50.7’sinin 20092019 arasında kadrolu göreve geçtiğine, bu yüzden bu öğretmenlerin şimdiden 3600 ek gösterge ile ilgilerinin kalmadığına dikkat çekti. Esen, “Her yıl ortalama 40 bin yeni öğretmen alımı ile bu oran daha da artacaktır. 1012 yıl sonra Emekli Sandığı Kanunu’na tabi öğretmen yok denecek kadar azalacaktır. Sonuç itibarıyla 3600 ek gösterge sözünün hızla yerine getirilmesi gerekmektedir. Vaadin zamana yayılması ve gecikmeli olarak yerine getirilmesi halinde ek gösterge verilmiş olmasının fazla bir cazibesi ve anlamı kalmayacaktır” ifadelerini kullandı. metleri görevlisi gibi kamu personelinin maaşını ve emekliliğini ilgilendiren 3600 ek göstergeye yönelik çalışma yapan emekli Mülkiye Başmüfettişi Esen, ek gösterge rakamlarında 1994, ödenecek zam ve tazminata ilişkin rakamlarda ise 2006’dan bu yana kayda değer bir iyileşme yapılmadığını belirtti. Sorunun yıllardır çözülmemiş olmasından iktidarın bu konuda istekli olmadığı, sorunu zamana yaymak istediği ve sorunun kendiliğinden çözülmesinin beklendiğinin anlaşıldığını kaydeden Esen, 3600 ek gösterge için vaatte bulunulan öncelikle öğretmen ve polis sayısının 1 milyon 200 bini aşkın olduğunu ve bu sayının toplam memurların yüzde 41’ini oluşturduğunu kaydetti. Öğretmen ve polis memurlarına 3600 ek gösterge verilmesi halinde birinci derece kadroda görev yapanların aylıklarında net 71 lira, emekli aylıklarında ise 814 lira 7 kuruş artış olacağına işaret eden Esen, bu artıştan faydalanabilmek için 1 Ekim 2008’den önce göreve başlamış olunması gerektiğini, bu tarihten sonra göreve başlayanların emekli aylıklarında en fazla 63.9 lira artış olacağını vurguladı. “Buradan, ek gösterge verilmesinin kamuya mali yükünün her geçen yıl azalacağı görülmektedir” diyen Esen, “Zira 1 Ekim 2008’den sonra göreve başlamış olan ve emeklilik statüsü farklı memurların sayısı her yıl hızla artmaktadır. Bu durumda olanlara 3600 ek göstergeden kaynaklı daha düşük emekli aylığı bağlanacağı için kamunun mali yükü de azalacaktır. Bu gidişle çok değil, 810 yıl sonra, halen çalışmakta olan kamu personelinin ve emeklilerinin 3600 ek gösterge konulu bir sorunları da kalmayacak, sorun kendiliğinden ve çözümlenmeden ortadan kalkmış olacaktır” dedi. l ANKARA ESKI EMNIYET MÜDÜRÜ, FETÖ’DEN AÇIĞA ALINDI Eski İstanbul İl Emniyet Müdür Yardımcısı Murat Çetiner, FETÖ soruşturması kapsamında açığa alındı. Oda TV’nin haberine göre Mart 2011’de HDP yürüyüşünde Murat Çetiner, dönemin milletvekili Sebahat Tuncel ile tartışmıştı. Sebahat Tuncel, Emniyet Müdürü Çetiner’e tokat atmıştı. Bu olay yargıya taşınmış ve Çetiner, Tuncel’e açtığı davayı kazanarak, 36 bin TL tazminat almıştı. Çetiner’in adı 15 Temmuz darbe girişiminden önce Ankara’daki FETÖ çatı davasında da yer aldı. İddianamede Murat Çetiner’in, FETÖ’nün eski Emniyet imamlarından Kemalettin Özdemir ile hareket ettiği ve dinlemeye alındığı belirtildi. Çetiner’in FETÖ soruşturması kapsamında açığa alındığı kaydedildi. l ANKARA/ Cumhuriyet İZMİR MERKEZLİ OPERASYON ESP ÜYESI 5 KIŞI TUTUKLANDI Ezilenlerin Sosyalist Partisi’ne (ESP) yönelik operasyonda gözaltına alınan 49 kişiden 5’i tutuklandı. İzmir merkezli 12 ilde gerçekleştirilen operasyonunda gözaltına alınan 49 şüpheliden 47’si adliyeye sevk edildi. İzmir Sulh Ceza Hâkimliği’ne çıkarılanlardan ESP İstanbul İl Eşbaşkanı Ezgi Bahçeci, HDP PM üyesi Sıtkı Güngör, ESP yöneticisi Kerim Altınmakas, Limterİş Sendikası Örgütlenme Uzmanı Deniz Bakır ve Gülşah Polat tutuklandı. Tutuklama talebiyle mahkemeye sevk edilen kişilerden ETHA Haber ajansı muhabiri Pınar Gayıp, ESP Eş Genel Başkanı Avukat Özlem Gümüştaş, SKM MYK üyesi Satiye Ok, Alev Özkiraz ve Ceren Çoban hakkında ev hapsi kararı verildi. Diğer şüpleliler ise adli kontrol kararıyla serbest bırakıldı. l İZMİR / Cumhuriyet ANKARA’DA EYLEM ÜSTÜ YAKALANMIŞLARDI IŞİD’li teröristlere 15 yıl hapis istemi Ankara’da eylem için keşif ve istihbarat çalışması yaptıkları sırada Emniyet ve MİT’in ortak operasyonu ile yakalanan 2 IŞİD’li hakkında, 15 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı. İddianamede, IŞİD’in “mezarcısı” olduğu belirtilen Anvar Elmusa Elhayal’ın cep telefonunda, Avusturya’nın başkenti Viyana’da düzenlenen saldırı ile ilgili görüntüler ile askeri amaçla kullanılan konum belirleme programının çıktığı yer aldı. Ankara Emniyet Müdürlüğü ile MİT Ankara Bölge Başkanlığı’nın koordinesinde Kasım 2020’deki operasyonda, IŞİD bünyesinde çatışma bölgelerindeyken aktif silahlı faaliyet gösterdikleri ve Ankara’da keşif ve istihbarat çalışması yaptıkları tespit edilen Amir Rakan Elmusa Elhayal ve Anvar Elmusa Elhayal yakalandı. Cumhuriyet Savcısı Abuzer Furkan Aydoğan tarafından hazırlanan ve Ankara 27’nci Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edilen iddianamede, her iki sanığın da kaçak yollarla Türkiye’ye giriş yaptıkları, yakalandıklarında üzerlerinde çıkan kimliklerin, Suriye’de bulunan ve terör konusunda haklarında istihbari bilgi bulunmayan kardeşlerine ait olduğu belirtildi. Saldırı görüntüleri İddianamede, sanık Anvar Elmusa Elhayal’ın, IŞİD’in Suriye’de etkin olduğu dönemde üst düzey sorumlu olduğunun belirlendiği, 2017’de eylem yapılacak yerlerin tespiti için keşif amacıyla Türkiye’ye gönderildiğinin belirlendiği aktarıldı. Anvar Elmusa Elhayal’a ilgili yapılan dijital incelemede, cep telefonunda, Kasım 2020’de Avusturya’nın başkenti Viyana’da 3 kişinin öldüğü 15 kişinin yaralandığı saldırıyla ilgili görüntüler ele geçirildi. İddianamede, Anvar Elmusa Elhayal’ın telefonunda değişik koordinatlara ait fotoğrafların yer aldığı, bu fotoğrafların örgütün kullandığı “Atak Civilian” adlı konum belirleme programından indirildiğinin tespit edildiği belirtildi. Yine iddianamede, sanığın IŞİD’in etkin olduğu dönemde örgüt adına kepçe operatörlüğü yaptığı, örgütün yaptığı toplu katliamlarda cesetleri gömme işini üstlendiği de aktarıldı. Her iki sanık da Ankara 27’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nde 15 yıla kadar hapis ist§emiyle yargılanacak. l ANKARA/Cumhuriyet ‘FUAT AVNI’YE MÜEBBET HAPIS 15 Temmuz darbe girişimi sırasında İstihbarat Daire Başkanlığı’nı ele geçirme ve Türkiye’de istihbarat fonksiyonlarını işlevsiz hale getirme çabası içerisinde oldukları gerekçesiyle arasında “Fuat Avni” hesabının kullanıcıları arasında olduğu öne sürülen eski Başbakanlık uzmanı Mustafa Koçyiğit ile eski İstihbarat Daire Başkanlığı çalışanı Bülent Günay, “anayasal düzeni ihlale teşebbüs” suçundan müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Aralarında eski Emniyet müdürü Akif Güngör’ün olduğu 7 sanık, “anayasal düzeni ihlale teşebbüse yardım”dan 13 yıl 4 ay ile 16 yıl 6 ay; 8 sanık ise 7 yıl 6 ay ile 10 yıl 6 ay arasında cezalandırıldı. İddianamede, sanıkların, örgüt elebaşı Fethullah Gülen’in talimatlarıyla Emniyet’in İstihbarat Daire Başkanlığı’na sızdırıldığı, gizli bilgileri örgüt içerisindeki “mahrem abi” ve “imamları”na aktardıkları kaydedilmişti. l ANKARA DERSHANELER IMAMI YAKALANDI Ankara İl Emniyet Müdürlüğü ekipleri, FETÖ’nün “Ankara dershaneler sorumlusu” olduğu belirlenen Hakan A’nın Etimesgut’ta saklandığını tespit etti. Gözaltına alınan zanlının, Ankara Narkotik ile Mali Suçlarla Mücadele Müdürlüğü soruşturmalarında firari olduğu belirlendi. FETÖ’nün dershanelerinde yöneticilik yaptığı, Bank Asya hesabı ve “ByLock” kullanıcısı olduğu tespit edilen Hakan A. Emniyet’e sevk edildi. l ANKARA BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 23 4 5 6789 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SAĞA: 1 1/ Gale 2 ta ununa bulan3 mış 4 HEZAREN Ç ÜLÜŞ SEK İ B İ LAR BAR RA REV İ R tavuk ya 5 İ K A N E A S da dana etinin kızartıl6 7 S A Z AK İ MA ZAR İ YEM masıyla 8 M A D A M P O L yapılan 9 A N E Z E T A Ş yemek. 2/ Dışa vuran sevinç... Balerinlerin geleneksel kostümü. 3/ Tuzağa düşürülen şey... Ölçüt. 4/ Üç kişiyle oynanan bir iskambil oyunu. 5/ Tarhana çorbasına verilen bir başka ad. 6/ İnce deri ya da ince kabuk... Genellikle yakmak için kullanılan iri saman. 7/ Temeli taklide dayanan sözsüz oyun... Boru sesi... Şarkı, türkü. 8/ Harman kalktıktan sonra yerde kalan toz ve samanla karışık taneler. 9/ Bir spor dalı... Bir kimseyi kötüleme, yerme. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ İskandinav ülkelerine özgü bir içki... Donuk renkli. 2/ Padişaha sunulmak üzere hazırlanan ve mesir macununa benzeyen bir macun. 3/ Uğraş... Sivas’ın Şarkışla ilçesinde bir kaplıca. 4/ Bizans İmparatorluğu döneminde vali aşamasında olan yöneticilere verilen ad... Adları sıfat yapan bir yapım eki. 5/ Demiryolu... “Sana derim allı gelin, has gelin / Suya gider sağ elinde gelin” (Karacaoğlan). 6/ Hitit... Sonuçsuz, başarısız. 7/ Yaylı çalgıların yapım ve tamiriyle uğraşan kimse... Azerbaycan’ın plaka imi. 8/ Bir cetvel türü... Hararet. 9/ Yufka ekmeğinin, içine türlü katıklar konularak sarılmış biçimi... Şekerkamışından elde edilen bir içki.