Katalog

2 23 AĞUSTOS 2020 PAZAR gorus@cumhuriyet.com.tr OLAYLAR VE GÖRÜŞLER LIBERALIZM ÇÖKTÜ Yazar: PATRICK J. DENEEN, Newsweek Notre Dame Üniversitesi’nden siyaset bilimi profesörü Patrick J. Deneen’e göre Çeviren: M. BIROL GÜGER eski aristokrasinin keyfi yönetimini devirmek için ortaya çıkan liberalizm, yeni seçkinlerin doğmasına neden oldu. Kendini işçi sınıfından tamamen Baskıcı rejimde Çoğu insan, Amerika’nın tanımlayıcı özelliğinin “liberal bir ulus” olduğu konusunda hemfikir. Öyle yalıtan bu seçkinler, bugün yozlaşmış ve oligarşik bir düzene hükmediyor. cak bugün çoğu Av demokratik cephe ki Amerika Birleşik Devletleri, kuruluşundan bu yana çoğu kez liberal felsefeye bağlılığıyla tanımlanmıştır. Liberalizm, belki de her şeyden önce, doğarken üzerimize yüklenen kimliklerden bağımsızlığımızı ilan ettiği rupa ülkesinde “liberal” olarak tanımlanan “Klasik liberalizm” savunucuları, liberalizmin ahlaki üstünlüğünün kanıtı 20’nci yüzyılın en büyük siyasal/kültürel ve toplumsal/ekonomik mucizesi olan Türkiye Cumhuriyeti, 21’inci yüzyılda, varlığını sürdürebilme sınavı ile karşı karşıyadır. alan partiler şimdiye kadar, iktidarın bu kavgacı, ayrıştırmacı stratejisine alet olmamışlar, gerek kendi aralarında gerekse partilerinin içinde, demokrasiyi yeniden kurmak hedefinden sapmamışlardır. miz; kim olduğumuzdan çok, olmayı istediğimiz kişiyi kucaklayan bir anlayıştı. Ancak ABD, kuruluşundan bu yana hiçbir zaman bu felsefeye tam uyumlu olmadı ve dahi liberal felsefeyle çelişen birçok başka mirasa ve uygulamaya sahipti. Bugün, liberal felsefenin bizi dönüştürmeye çalıştığı; birbirlerine karşı yükümlülük ve sorumluluk taşımayan, geçmiş ve gele Muhteşem Gatsby filminden bir sahne. olarak ekonomik ve maddi başarı ölçütlerine işaret ediyorlar. Kapitalizm mucizesi, küresel servet birikimini tanımlıyor, ancak dağılımını görmezden geliyor. Klasik liberalizm, son nefesine kadar bu eşitsizliğin meşruiyetini savunacaktır, ancak gelenek Bu açıdan iktidar partileri ile muhalefet partileri arasındaki mücadele: İnsanlığın daha iyiye, daha doğruya, daha güzele, daha özgür ve daha adil bir topluma doğru yaptığı binlerce yıllık bir savaşımın, 21’inci yüzyılda Türkiye Cumhuriyeti topraklarına yansımasıdır! Bu nedenle, kimin kazanacağı bellidir: 6) Bu çerçevede, “Demokratik İttifakın” en geniş şemsiyesine sahip olan CHP’ye parti içinden ve dışından yöneltilen iki eleştiri vardır: Birinci eleştiri, “Demokratik rejime yeterince enerjik olarak sahip çıkmadığı, iktidarın demokrasi ve hukuk dışı dayatmalarına direnemediği” biçimindedir. İkinci eleştiri ise “Atatürk Dev cek nesillere karşı görevleri olmayan insanlar; kötüye kullanma hakkına sahip olduğumuzu düşündüğümüz doğanın efendileri ve vatandaşlardan ziyade tüketiciler haline geldik. sel yaklaşım bu tür bir eşitsizliği adaletsiz, oligarşik ve son derece istikrarsızlaştırıcı olarak görmekte. Zira seçkinlerin servetlerindeki artış karşısında, işçi sınıfı içinde yaygın uyuşturu Bütün sorun, daha iyiye, daha doğruya, daha güzele, daha özgür ve daha adil bir topluma gidiş için ödenecek olan bedelin süresi ve miktarıdır. HHH rimlerinin temelini oluşturan laikliğe (ve dolayısıyla Atatürkçülüğe) yeterince sahip çıkmadığı” şeklinde özetlenebilir. Muharrem İnce hareketi, enerjik muhalefet yapılamadığı biçi ‘Herkesin herkese karşı savaşı’ Manevi duyguların zayıflaması ve yurttaşlık sorumluluğunun kaybıyla birlikte, “herkesin herkese karşı savaşı” şeklinde tanımlayabileceğimiz Hobesyan (1) bir düzenin koşullarını isteyerek ve el birliğiyle yarattık. Bizi kişiler arası yükümlülüklerden kurtarmayı amaçlayan liberal düzenin araçları artık bizim kontrolümüz altında görünmüyor. Amerikalılar artık kendilerini özgür hissetmedikleri endişesini ve korkusunu dile getiriyor; özgürlüğün devlet, piyasa ve teknolojiye tabi olduğunu düşünüyorlar. Liberalizm, çelişkili bir biçimde teorideki haline evrildikçe, mütevazı bir liberalizmi mümkün kılan koşulların altını oydu, The Great Gatsby (2) öldü. Dahası, eski aristokrasinin keyfi yönetimini devirmek için ortaya çıkan bu sistem, yeni bir güçlü elitin doğmasına neden oldu. İnsanları doğum yeri, aile, gelenek ve tarihten özgürleş Patrick J. Deneen oluşan dar bir grubun kabul edildiği akademiler gibi elit kurumlara hükmederken sözde “muhafazakârlar”, serbest kapitalizmin zayıflattığı “aile değerlerini” desteklediklerini iddia ederken liberal serbest piyasayı geliştirdiler. Bugünün seçkinleri, ülkenin zengin ve pahalı kentlerinde dar gruplar halinde yaşam sürüyor, artık işçi sınıfının yanında yaşamıyor ve kırsalda yaşayanların geleneksel görüşlerini küçümseme eğilimi gösteriyor. O esnada yerel kurumlar, özellikle işçi sınıfının insana yakışır yaşam olanaklarına zarar verecek şekilde yıprandı ve çöktü. Ekonomik ve sosyal istikrarı çöken işçiler arasında, çaresizlikten kaynaklanan ölümlerde büyük artışlar yaşanıyor. II. Dünya Savaşı’nın sonundan bu yana sık sık “muhafazakâr” etiketini kullanan, an cu ölümleri ve artan intihar oranlarına tanık olmaktayız. Liberalizm sonrası düzen Liberalizm, kendimizi “bağımsız” kılabildiğimiz zaman mutluluğa ulaşacağımızı öngörüyor, ancak çoğu insanın ihtiyacı olan ve arzuladığı şey, bugünkü liberal toplumda adeta lüks haline gelen karşılıklı ilginin derin bağlarıdır. Liberalizm başarısız olduğu için bugün siyaset, huzursuz ve vahşi hale geldi. Liberalizm sadece izole ve özerk insan vizyonunun gerisinde kaldığı ve kamu sorunlarına kayıtsız bir toplum inşa etme çabası içinde olduğu için değil, bu toplum tipini yaratmayı başardığı için de başarısız oldu. Birkaç yüzyıl önce köklü bir değişim çağrısında bulunan, ancak bugün yozlaşmış oligarşik bir kurum haline gelen eski liberallerin yaptığı türden ha yati tartışmalar, bugün liberalizm sonrası geleceğin temellerini inşa etmek isteyenler arasında yaşanı Günümüzde artık hiç bir iktidar uzun süre, adalet ve özgürlük kavramlarına karşı varlığını sürdüremez! Bütün sorun iktidarda kaldığı sürece topluma ne kadar zarar vereceğidir! İşte “Demokratik Muhalefete Muhalefet Paradoksu” bu süreyi ve zararı artıran bir paradokstur: Baskıcı iktidara, Demokrasi adına muhalefet edenler, kendilerine karşı iktidarın işine yarayacak biçimde muhalefet edenleri engellerlerse, kendi ilkeleriyle çelişkiye düşmezler mi? Eğer, Demokratik Muhalefete karşı yapılan Muhalefet, baskıcı bir iktidarın süresini ve zulmünü artırıyor ve onun işine yarıyorsa, bir çelişki söz konusu değildir: Çünkü Demokratik Hak ve Özgürlükler, Demokratik Hak ve Özgürlükleri ortadan kaldırmak için kullanılamazlar. HHH Bu çerçevede, Demokratik Muhalefet Cephesindeki partilere, bu cephenin en geniş mindeki birinci eleştiri tabanında ortaya çıkmış, (son eylem ve söylemlerine bakarak) ikinci eleştiriye pek de dayalı olmayan, üstelik daha çok bireysel egodan kaynaklanan nitelik taşıdığı izlenimi veren bir hareket olarak görülmüştür. Bu niteliğiyle, ayrı bir parti kurma eylemine dönüşse bile “Demokratik Cepheye” zarar vermesi düşünülemez. Zaten kendisi de, CHP şemsiyesi altında, yeni bir programla siyasete devam edeceğini belirterek bu konuya son noktayı koymuştur. HHH “Millet İttifakı’nı” da içinde barındıran gayri resmi “Demokratik Cephenin”, iktidar tarafından istismar edilebilecek en zayıf iki noktası, Demokratik Rejimin düşmanları olan ırk ve din siyasetinde yatmaktadır: Birinci zayıf nokta, Demokratik rejimin virüslerinden biri olan ırkçılık siyaseti çizgisindedir: Türkçülük geleneğinden gelen İYİ Parti ile Kürtçülük geleneğinden gelen HDP’nin, bu cephe Fotoğraf: The Economist tirmeyi vaat eden bu sistem, ancak sınırsız seçimlerin olduğu sınırsız bir dünyada yetişen kü yor; Washington, D.C.’nin şık mahallelerine bakarak, bize her şeyin yolunda olduğunu söyleyenler arasında değil. şemsiyesini oluşturan CHP’ye ve Muharrem İnce hareketine baktığımızda şunları söyleyebiliriz: 1) Türkiye, hem içte hem dış içinde “Demokrasiyi yeniden kurmak” hedefinde birlikte hareket etmeleri, iktidar tarafından istismar edilebilecek ilk noktadır. (İktidarın terör örgütü PKK ve milli çük bir insan altküme ta, tarihinin en sert siyasal, eko yetçilik vurgusu bu noktadaki is si için ideal olduğunu kanıtladı. 1) Felsefede materyalizmi, etikte haz ahlakını, siyasette monarşiyi benimseyen İn nomik, toplumsal, kültürel ve ah tismarın dışa vurumudur) laki bunalımları ile karşı karşıya İkinci zayıf nokta, yine De dır ve bunun baş sorumlusu ülke mokratik rejimin virüslerinden Küresel eşitsizlik Sözde ilericiler, eşit giliz filozof Thomas Hobbes’un genel görüşleri. 2) Muhteşem Gatsby: Amerikalı yazar F. Scott yi 20 yıla yakın zamandır yöneten iktidardır. 2) Muhalif partiler, gerek tem biri olan dinci siyaset eksenindedir: CHP’nin laiklik ilkesi ile, “De likçi salvolar attıkları ve Fitzgerald tarafından kaleme alınmış, Ame sil ettikleri sınıf ve gruplar, gerek mokratik Cephe” içinde yer alan yalnız kalantorlardan rikan rüyasını eleştiren bir roman. se programları açısından birbir muhafazakâr partilerin özellikle lerinden farklı nitelikler taşımakla de SAADET Partisi ile İYİ Parti’nin birlikte, hepsi, Türkiye’nin içinde bazı kesimlerinin arasındaki fark 1622 TEMMUZ bulunduğu bunalımlardan çıka lılıklar da iktidar tarafından istisbilmesi için ilk koşulun Demokra mar edilebilecek ikinci noktadır. Müjde, gaz çıktı tik Parlamenter Rejimin kurulması (İktidarın Ayasofya’yı ve Diyanet olduğu konusunda birleşmişlerdir. Başkanlığı’nı öne çıkarma hamle Cumhurbaşkanı Er 3) İktidar, artık seçmene anla leri bu noktadaki istismarın belir Yeni çıkan kitabımızı ilk okuyanlardan olmak ister misiniz? doğan, çarşamba günü “Türkiye’ye cuma günü müjde vereceğini” açıkladı. Saatler sonra, yabancı ajanslarda “Türkiye’nin Karadeniz açıklarında 800 milyar metreküp doğalgaz bulunduğuna” yönelik haberler yer aldı. Erdoğan da cuma günü, “Karadeniz açıklarında 320 milyar metreküp rezerv bulunduğunu” açıkladı. Katiller unutturulmak istendi tacak hiçbir olumlu öyküsü kalmadığı için, sadece baskılar, engeller ve ayak oyunlarıyla, partiler arasındaki farklılıkları ve içlerindeki sorunları vurgulayıp kendisine karşı oluşturulan ve “Millet İttifakı’ndan” daha geniş bir nitelik taşıyan, gayri resmi “Demokratik Cepheyi” yıkarak iktidarını sürdürmeye çalışmaktadır. 4) İktidarın siyasal stratejisi, halkın zaten artık bıktığı kavga ve tileridir.) “Demokratik Cephe”, De mokratik Rejimin düşmanları olan ırkçılık ve dincilik tuzaklarına düşmezse ilk seçimde başarıya ulaşacaktır. HHH Türkiye Cumhuriyeti’nin Yirmi Birinci Yüzyılda karşılaştığı bu Demokrasi Sınavını, insanlık tarihinin gelişme çizgisine uygun bir biçimde ve barışçı, demokratik Antalya’da 23 yaşındaki G.C’ye tecavüzden ve 23 yıl hapis verilen milli güreşçi Recep Çakır, hakkındaki haberlere erişim engeli istedi. Mahkeme, “unutulma hakkı”nı gerekçe göstererek habere erişimi engelledi. Kadına ve çocuğa yönelik dövüş çizgisinde devam etmekte, üstelik bu kavga ve dövüşü “Demokratik Cepheye” ve bu cephedeki partilerin içlerine de sirayet ettirmeye çalışmaktadır. 5) Demokratik Muhalefette yer yöntemlerle hızla aşacağına inanıyorum. İçeridekileri de unutmadan: YAŞASIN HUKUK DEVLETİ... YAŞASIN DEMOKRATİK TÜRKİYE CUMHURİYETİ! şiddet, istismar ve tecavüze duyarsız ka lan yargı, 18 yaşındaki İ.E’yi, cinsel saldı rı sonucu ölüme sürüklemekle suçlanan 8 ay önce kullandığı “Türk muhalif nı Hulusi Akar başkanlığındaki bir Uzman Çavuş Musa O. için yine toplum liderler Erdoğan’ı yenmeli. Bu dar heyet Trablus’a gitti. Her iki cep sal tepki üzerine harekete geçti. Şüpheli beyle değil, seçim süreciyle olma he açısından da kritik önemde gö için tutuklama kararı çıkarılırken İ.E. göz lı” sözlerinin ortaya çıkmasıyla bir rülen, “petrol hilâli”nin kapısı ko yaşlarıyla Batman’da toprağa verildi. likte iktidar ve muhalefet arasında numundaki Sirte ve Cufra’nın si www.galeatiyayinevi.com galeatiyayincilik gletiyayincilik galeati2017 Mescitte 30 öğrenci Eğitim Bakanı, 8. ve 12 sınıflar hariç yüz yüze eğitim ve kursa izin vermedi ama Kuran kursları tam gaz eğitime başladı. Manisa Akhisar’da yatılı eğitim verecek “Zeytinliova Hafızlık Merkezi”nde yüz yüze derslere başlandı. 30 metrekarelik mescitlere 30 öğrenci yerleştirildi, mesafe aranmadı. 2 milyon liralık dava Cumhurbaşkanı Erdoğan, gazetemizde yer alan söyleşisinde kendisinin yurtdışında parası olduğunu dile getiren CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’na, 2 milyon liralık tazminat davası açtı. Kılıçdaroğlu ise “ABD Kongresi, ‘Servetini inceleyeceğiz’ dediğinde Erdoğan, ‘Hodri meydan’ demek yerine, sustu. ABD şantajına teslim olunmaması halinde, 2 milyon lirayı derhal ödeyeceğim” ifadelerini kullandı. Biden tartışmaları... ABD başkan adayı Joe Biden’ın yaklaşık başlayan tartışma hafta boyunca sürdü. Muhalefet, Biden’ın açıklamalarının 8 ay sonra gündeme geldiğini belirterek iktidarı “sessiz kalmakla” eleştirdi. İktidar ise Biden’ın muhatabının muhalefet olduğunu ve muhalefetin yeterince tepki göstermediğini öne sürdü ancak açıklamalara neden 8 ay sessiz kalındığına yanıt vermedi. Kariye de cami oldu Cumhuriyetin ilk döneminde müzeye çevrilen Ayasofya’nın yeniden ibadete açılmasının tartışmaları sürerken, iktidar bu kez de 1945 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla müzeye çevrilen Kariye’yi ibadete açtı. Libya’da umut Birleşmiş Milletler’in (BM) tanıdığı Ulusal Uzlaşı Hükümeti’yle (UUH) yakın işbirliği içindeki Türkiye’den Milli Savunma Baka lahtan arındırılmış bölge olması gerektiği çıkışında bulundu. Ülkenin doğusunda etkinliğini sürdüren General Halife Hafter liderliğindeki güçlerin desteklediği Tobruk merkezli hükümet de ateşkes ilan etti. Zehirli çay iddiası Rusya’nın önde gelen muhalif liderlerinden Aleksey Navalny zehirlenme şüphesiyle hastaneye kaldırıldı. Ekibi, komada olduğu belirtilen muhalif liderin çayına katılan bir madde nedeniyle zehirlendiklerini savundu. Navalny’nin ekibinin çağrılarıyla, Almanya devreye girdi. Navalny’nin Berlinde bir hastaneye nakledilmesi için ülkeye giden Alman sağlık görevlilleri, Rus yetkililerin engeliyle karşılaştı. Doktorlar, nakil işleminin Navalny’nin hayatı için riskli olduğunu açıkladı.