Katalog

10 23 AĞUSTOS 2020 PAZAR ekonomi@cumhuriyet.com.tr Hükümetin tüketerek ekonomiyi canlandırma stratejisi borçları çoğalttı Kredi borçları en EKONOMİ çok Ağrı’da arttı Toplam bireysel kredi borçları Haziran 2020’ye göre son üç ayda yüzde 12 artarak 700 milyar lirayı aştı. Oransal en yüksek artış ise yüzde 26 ile Ağrı’da görüldü. Özellikle küresel Covid19 salgınının ekonomi üzerindeki ri yüzde 22.1 (4 milyar TL) ile Van ve yüzde 20.2 (996 milyon TL) ile Muş etkilerini azaltmak ve kü izledi. En az artış ise yüz çülme oranını sınırlamak için uygulamaya konan SERHAT de 8 (12.6 milyar TL) ile ALİGİL Konya’da. Bu şehri yüzde kredi teşvik mekanizması, 8.2 (1.9 milyar TL) artışla yurttaşın borç düzeyini artırır Bilecik ve yüzde 8.9 (10.9 mil ken şehirler bazında da dikkat yar TL) artışla Muğla izliyor. çekici sonuçlar ortaya koydu. 4 Bireysel kredi kapsamında, 4 Bankacılık Düzenleme ve son dönemin öne çıkan kredi tü Denetleme Kurumu (BDDK) rü olan konutta ise en çok artış FinTürk kapsamında yer alan yüzde 22.6 ile Aksaray’da görül verilere göre, haziran sonu iti dü. Borç miktarı 716.6 milyon li barıyla Mart 2020 sonuna kı raya çıktı. Artışta bu şehri yüz yasla toplam bireysel krediler de 20.3 (210.2 milyon TL) ile Ki (kredi kartları dahil) yüzde 11.8 lis, yüzde 18.9 (180.6 milyon artarak 700.4 milyar lirayı aştı. TL) ile Muş izledi. En az artışlar 4 Bu kapsamda konut kre ise yüzde 5.7 (247.6 milyon TL) disi borçları yüzde 10.8 arta ile Hakkâri, yüzde 6.3 (449.1 rak 234.7 milyar lira, taşıt kre milyon TL) ile Çankırı ve yüzde disi borçları yüzde 19.3 artarak 7 (398 milyon TL) ile Bartın’da 8.5 milyar lira ve diğer tüketici hesaplandı. kredisi borçları yüzde 18.5 arta rak 326.3 milyar lira oldu. Ayrı Taşıtta Gümüşhane ca bireysel kredi kartları borcu 4 Taşıt kredi borcunun en yüzde 0.4 artışla 114.8 milyar çok arttığı şehir yüzde 84 (10.2 liraya çıkarken, kredili mevdu milyon TL) ile Gümüşhane oldu. at borçları ise yüzde 9.4 düşüş Bu şehri yüzde 81.5 (11.2 mil le 16 milyar liraya indi. yon TL) artışla Artvin ve yüz Konutta Aksaray de 64.9 (9.4 milyon TL) artışla Hakkâri izledi. En çok artış 4 Şehirlere göre bakıldığın da yüzde 9.5 (14.2 milyon TL) da genel bireysel kredi borçları ile Ağrı’da. Bu şehri yüzde 10.1 nın en yüksek oranlı arttığı yer (12.8 milyon TL) ile Siirt ve yüzde 25.7 ile Ağrı oldu. Bu şe yüzde 13.7 (51.4 milyon TL) ile hirdeki bireysel kredi borcu 1.6 Van takip ediyor. milyar liraya yükseldi. Bu şeh 4 İçinde temel olarak düşük 33.2 milyon kişiye ulaştı Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’nin verilerine göre, yine haziran sonu itibarıyla 33 milyon 169 bin kişinin bireysel kredi borcu var. Bu kişilerin sayı sı Mart 2020 sonunda 32 milyon 156 bin kişiydi. Aynı dönemde kişi başına bireysel kredi borcu ortalaması ise 20 bin 501 liradan 22 bin 87 liraya yükseldi. miktarlı ihtiyaç kredilerinin yer aldığı ve daha çok dar gelirlilerin kullandığı diğer bireysel tüketici kredilerde ise en yüksek oranlı artış yüzde 41 (1 milyar TL) ile Ağrı’da görüldü. Bu şehri yüzde 35.5 (2.4 milyar TL) ar tışla Van ve yüzde 33.9 (3 milyar TL) artışla Şanlıurfa izledi. En çok artışlar ise yüzde 13.6 (5.7 milyar TL) ile Muğla, yüzde 15.3 (5.2 milyar TL) ile Balıkesir ve yüzde 15.3 (2.5 milyar TL) ile Çanakkale’de görüldü. Türkşeker patatesi 90 kuruşa alıyor Nevşehir’in Gülşehir ilçesinde “patates hasadı tarla günü” etkinliği gerçekleştirildi. Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ (TÜRKŞEKER) tarafından patates üretiminde “alım garantili sözleşmeli tarım” kapsamında ilk hasat Karacaşar Mahallesi’nde Tahir Ulukaya’ya ait arazide gerçekleştirildi. Nevşehir Ziraat Odası Başkanı Mahmut Çalışkaner, “Tarlada 40 kuruşa satılan yazlık patatesi Türkşeker 90 kuruşa alıyor” dedi. Gülşehir Ziraat Odası Başkanı Hacı Mehmet Baysal da tarlada 40 kuruşa satılamayan patatesi Türkşeker’in 90 kuruşa alım garantisi vermesiyle piyasada hareketlilik oluştuğunu kaydetti. Patates alım garantisinin üreticiye umut olduğunu belirten çiftçi Tahir Ulukaya ise alım garantisi sayesinde çiftçinin nefes aldığını söyledi. Philsa ‘güvenli üretim belgesi’ aldı Philsa, Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından belirlenen; hijyen, enfeksiyon önleme ve kontrol değerlendirme programı şartlarını yerine getirerek, “Covid19 Güvenli Üretim Belgesi” almaya hak kazandı. Ofis ortamında alınan önlemler ise uluslararası denetleme firması olan Diversey Consulting tarafından değerlendirildi. Şirketten yapılan açıklamaya göre ofis ve yönetim binalarında aldığı önlemler uluslararası denetim firması Diversey Consulting tarafından mercek altına alındı. Firmanın profesyonel danışmanları tarafından gerçekleştirilen denetim programı, Covid19 ile ilgili Sağlık Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yayımlanan yönergeler ve bilgilendirmeler, Bilim Kurulu yönlendirmeleri ve uluslararası sağlık otoritelerinin yaklaşımları rehberliğine, Diversey Consulting’in temizlik, dezenfeksiyon alanlarındaki tecrübesi ile harmanlanarak oluşturulan denetim programı yüksek başarı skoru ile tamamlandı. Doğalgaz bollaşınca fiyatı da düşecek Enerji Bakanı Fatih Dönmez, çıkarılacak doğalgazın daha ekonomik olacağını belirterek, “Vatandaşımız müsterih olsun” dedi. Karadeniz’de doğalgaz keşfinin açıklanmasının ardından iş dünyasından peş peşe olumlu açıklamalar gelmeye devam ediyor. İş dünyası enerji maliyetlerinin düşme ihtimaline sevinirken, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez de vatandaşa müjde verdi: “Her halükârda kendi üreteceğimiz gazın ithal edeceğimiz gaza göre daha ekonomik olacağını bugünden söyleyebiliriz. Vatandaşlarımız o konuda müsterih olsunlar.” Karadeniz’de doğalgaz rezervi keşfi ile birlikte ithalatta ciddi azalma beklediklerini belirten Fatih Dönmez, Fatih Sultan Mehmet Türbesi’ni ziyaretinde açıklamalarda bulundu. “Malın bol olduğu yerde fiyatların düşmesi kaçınılmaz” diyen Dönmez, “Bu keşifle Türkiye’nin cari açığı da düşecektir” yorumunu yaptı. İş dünyasından bazı tepkiler ise şöyle: Petrol Ürünleri İşverenleri Sendikası (PÜİS) Genel Başkanı İmran Okumuş: “Karadeniz’de Sakarya Gaz Sahasında keşfedilen doğalgaz rezervi Türkiye için bir milat niteliğindedir. Gerek arz güvenliği, gerekse ülkemiz ekonomisi açısından bunu çok önemsiyoruz.” Sabancı Holding Enerji Grup Başkanı Kıvanç Zaimler: “Karadeniz Tuna1 sahasında bulunan yeni doğalgaz rezervi, ülkemizin gelişimini ve potansiyelini öne çıkaran ve enerji sektörümüzün geleceğini şekillendirecek çok önemli bir gelişmedir.” İsveç’in en büyük bankalarından SEB’in Ekonomi Strateji Başkanı Per Hammarlund, Türkiye’nin Karadeniz’de doğalgaz bulmasınının ülke adına olumlu bir durum olduğunu belirterek, ‘Türkiye’nin uzun vadede borçlanma ihtiyacı azalacak, Türk Lirası istikrar kazanacak” diye konuştu. Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar da Karadeniz’de doğalgaz rezervi keşfinin milli enerji ve maden politikasının geleceği için çok stratejik bir adım olduğuna işaret etti. l Ekonomi Servisi TPAO’ya 4 petrol arama ruhsatı verildi Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na (TPAO), 5 ilde 4 petrol arama ruhsatı verildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün Petrol Hakkına Müteallik Kararları, Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, TPAO’ya Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman, Mardin ve Adıyaman’da, bazıları birden fazla ilin sınırlarında yer alan toplam 4 saha için petrol arama ruhsatı tahsis edildi. Yüzölçümleri 29 bin 634 hektarla 61 bin 55 hektar arasında değişen sahalar için verilen ruhsatlar 5 yıl süreyle geçerli olacak. Kolonyada ihracat rekoru Covid19 salgınıyla kişisel hijyen ürünlerine talep arttı. Türkiye’nin kolonya ihracatı da ocakhaziran döneminde yıllık bazda 3 kattan fazla artarak 13.2 milyon dolara yükseldi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye yılın ilk 6 ayında 86 ülkeye kolonya ihracatı gerçekleştirdi. Ülkenin kolonya ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre 3 kattan fazla artış gösterirken, son 10 yılda bu rakamın yaklaşık 7 kat yükseldiği görüldü. Kolonya Ocakhaziran döneminde Türk kolonyasına en fazla talep gösteren ül ke Almanya oldu. Yılın ilk yarısında Türkiye’den en çok kolonya satın alan diğer ülkeler Belçika, İran, Irak, Hong Kong ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) oldu. Bu yılın ilk yarısında 3 bin 34 tonluk kolonya ihraç edilirken, 2019’un ilk yarısında bu rakam yaklaşık 1080 ton olarak gerçekleşmişti. Öte yandan Türkiye ocakhaziran döneminde 543. 2 bin dolarlık da kolonya ithal etti. Söz konusu rakam geçen yıla göre yaklaşık yüzde 24 azalırken, son 10 yılda düşüş yüzde 54’ü buldu. l Ekonomi Servisi İlk 7 ayda otomobil üretimi yüzde 24 azalarak 440 bin 103 adet oldu. Otomotiv sanayiinde üretim düşüşü sürdü Otomotiv Sanayii Derneği’nin (OSD) 2020 yılılı temmuz ayıyla ilgili açıkladığı veriler, dünya çapında koronavirüs salgınından büyük yara alan otomotiv sanayii üretiminin sıkıntılarının Türkiye’de de devam ettiğini ortaya koydu. Ayrıca özellikle kredi teşvikleriyle iç piyasa satışlar hızla artarken, dış pazarlardaki sorunlar ihracatta gerilemeye neden oluyor. 4 Temmuz ayında geçen yılın aynı ayına kıyasla otomotiv sanayiinin toplam taşıt üretimi yüzde 12 azalarak 118 bin 30 adet olurken, bu kapsamda otomobil üretimi de yüzde 10 azalarak 77 bin 706 adede geriledi. 4 Yılın ilk 7 ayında ise üretim geçen yılın aynı ayına kıyasla toplamda yüzde 27 gerileyerek 636 bin 757 adede indi. Otomobil üretimi de yüzde 24 azalarak 440 bin 103 adet oldu. Yine ilk 7 ayda traktör üretimi (16.8 bin adet) de eklendiğinde toplam üretim 653 bin 592 adet oldu. 4 Yine ilk 7 ayda üretim; ticari araç grubunda yüzde 32, ağır ticari araç grubunda yüz TAYSAD’ın payı 96.5 milyar lira Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD), 88 üyesiyle Türkiye’nin en büyük 1000 sanayi kuruluşu arasındaki yerini aldı. Bu üyelerin 10’u ilk 100 arasında bulunuyor. Dernek İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından hazırlanan listede yer alan üyelerinin 96.5 milyar TL’lik üretimden satışlar hacmiyle toplamdan yüzde 11.6’lık pay aldığını da vurguladı. Ayrıca, yayımlanan ve ilk 500 sanayi şirketinin olduğu listede ArGe’ye bütçe ayıran 262 firma içerisinde, TAYSAD üyesi olan 40’ın üzerinde şirket var. de 16 ve hafif ticari araç grubunda yüzde 33 azaldı. 4 Ayrıca üretim kamyonette yüzde 35, minibüste yüzde 24, büyük kamyonda yüzde 19, otobüste yüzde 19 ve midibüste yüzde 14 azalırken, küçük kamyonda yüzde 88 arttı. l Ekonomi Servisi Kimyacılar medikal, hijyen ve temizlik ürünleriyle direniyor KPMG Türkiye’nin yayımladığı 2020 yılı ilk yarı yıl değerlendirmesine göre, Türkiye’de 27 sektöre hammadde sağlayan kimya sektör de pandemi döneminde küresel ticarette yaşanan büyük daralmadan etkilendi. Ancak medikal, hijyen ve temizlik ürünlerine gelen yoğun talep, diğer ürünlerde yaşanan ciro kaybının belli bir noktaya kadar telafisini sağladı. Düşen hammadde fiyatları ise sektör oyuncularına belirli ölçüde maliyet avantajı sağladı. KPMG Türkiye Petrol ve Gaz Sektör Lideri Hakan Demirelli, ihracatın yüzde 10’unu oluşturan kimya sektörü için 2020 ihracat hedefinin yıl başında 22 milyar dolar olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti: “Bu seviye 20.6 milyar dolarlık 2019 gerçekleşmesinin yüzde 7 üzerindeydi. Yaşanan salgın sürecinde hedef 20 milyar dolar seviyesine çekildi. Bu seviye küçülme gibi algılansa da küresel ekonomide yaşanan kırılmayla kıyaslandığında görünümün pozitif olduğunu işaret ediyor. Genel görünümü en iyi sektör diyebiliriz.” l Ekonomi Servisi Türk müteahhitler dünya listesinde ikinci Dünyanın en büyük uluslararası müteahhitler listesini açıklayan ABD’li Engineering News Record’a (ENR) göre Türkiye, geçen senelere göre yine damga vuran ülkelerden biri oldu. Dünya gazetesinden Kerim Ülker’in haberine göre listede en fazla müteahhidi olan ülke Çin. 74 şirketle birinci olan Çin’i, 44 şirket ile Türkiye takip ediyor. Üçüncü olan ABD merkezli şirketlerin sayısı ise 35. Dördüncü Japonya 13, beşinci Güney Kore ise 12 şirketle listede yer alıyor. Rönesans 23. sırada Türk müteahhit şirketleri arasında ise öne çıkan firma Rönesans oldu. Geçen yıl 33’üncü olan Röne sans bu yıl listede 23’üncü sırada yer aldı. Listede bu yıl ikinci olan Limak genelde 67’nci oldu. Tekfen 65, Yapı Merkezi 78, Ant Yapı 80, TAV 84, Enka 86, Mapa 91’inci olarak ilk 100’e giren Türk firmaları olarak öne çıktı. Listede 2 şirket ile temsil edilen tek Türk firması ise Çalık Holding oldu. Holdinge ait Çalık İnşaat 171, Gap İnşaat ise 216’ncı sırada kendine yer buldu. ENR 250’nin ilk sırasında ise İspanya’dan ACS, ikinci sırada Almanya’dan Hochtief, üçüncü ise Fransa’dan Vinci şirketleri yer alıyor. Çinliler ise ilk 10’da 3 firma ile temsil edildi. l Ekonomi Servisi