Katalog

EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 23 AĞUSTOS 2020 PAZAR Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye’nin not görünümünü ‘negatif’e düşürdü Finansman riski büyüdü Fitch’e göre döviz rezervlerindeki düşüş, zayıf para politikası, negatif reel ve kısmen güçlü kredi teşvikinin tetiklediği yüksek cari açık, Türkiye’nin dış finansman risklerini artırdı. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, yeni açıklama yaparak Türkiye’nin kredi notunu “BB” olarak teyit ederken, not görünümünü ise “durağan”dan “negatif”e çevirdi. Bu kapsamda geniş bir değerlendirme notu da yayımlayan Fitch’e göre “döviz rezervlerinin tükenmesi, zayıf para politikası, negatif reel faiz oranları ve kısmen güçlü kredi teşvikinin tetiklediği yüksek cari açık” dış finansman risklerini artırdı. Rezervler sorunlu Merkez Bankası’nın rezervlerindeki zayıflamaya özellikle dikkat çeken Fitch, brüt rezervlerin 2019 sonunda 105.7 milyar dolarken ağustos ortasında 88.2 milyar dolara gerilediğini belirtti. Rezervlerdeki azalma swap kanalıyla bankalardan Merkez’e 40.5 milyar dolar aktarılmasına ve Katar’dan yine swap’la 10 milyar dolar karşılığı riyal gelmesine rağmen gerçekleşti. Swap hariç rezervlerin 2019 Aralık ayındaki 87.3 milyar dolardan 29.3 milyar dolara gerilediğini belirten Fitch, net rezervlerden swap’la alınan döviz çıkarıldığında Merkez Bankası’nın eksi 30.2 milyar dolarda olduğunun görüldüğünü vurguladı. Fitch, özel sektörün döviz borcunu çevirememesi durumunda, Merkez Bankası’nın rezervlerinin swap’la bankalardan alınan borçlardan oluşmasının büyük risk doğuracağı uyarısı da yaptı. Döviz piyasasına yapılan müdahalelerin ekonomi politikalarının itibarını aşındırdığını da ileri süren Fitch, şu yorumu yaptı: “Türkiye’nin dalgalı kura olan bağlılığı, kredi notunu destekleyici bir unsurdu ve 2018 ortasındaki TL krizine ekonominin uyumunu sağlıyordu. Bu durum, bu yıl dövize gerçekleşen kapsamlı müdahalelerle zedelendi.” Siyasi baskı uyarısı Ayrıca Fitch’in Merkez Bankası’nın durumuna ilişkin şu vurgusu da dikkat çekici: “Siyasi baskılar, Merkez Bankası’nın sınırlı bağımsızlığı ve gelişmelere yanıt vermekte gecikmesi, politikanın sıkılaştırılmasında yetersiz kalınması riskini artırıyor. Bu da dış dengesizliklerin artmasına, piyasada istikrarsızlığa ve daha uygunsuz bir düzeltmeye yol açıyor.” l Ekonomi Servisi Fitch, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 3.9 küçülmesini, 2021’de ise yüzde 5.4 büyümesini bekliyor. İhtiyaç uzun vadeli dış kaynak Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB), hazırladığı raporlarla Covid19 salgınının dünya ve Türkiye ekonomisine etkilerini mercek altına almaya devam ediyor. Bu kapsamda TSKB Ekonomik Araştırmalar tarafından hazırlanan “Toparlanma Arayışında Yapısal Dönüşümü Gözetmek” başlıklı rapora göre, orta vade li küresel görünümde aşağı yönlü riskler sürüyor. Bu ortamda Türkiye’nin iç talep ağırlıklı büyüme kompozisyonunun olası olumsuz yan etkilerinden kaçınmak için uzun vadeli ve hedef odaklı dış kaynak ihtiyacı büyük önem taşıyor. Ayrıca rapora göre, “yeşil” ve “adil” bir toparlanmayı hedefleyen, yapısal dönüşüm ve kalkınma odak lı fonlama imkânlarının önemi pandemi öncesi dünyaya göre daha da arttı. Türkiye’de de bu konulara odaklanan finansman imkânları, toparlanmanın daha iyi, daha yeşil ve daha adil olmasına katkı sunacak. Raporda küresel salgının, iktisadi, finansal ve sosyal yönleri olan çok boyutlu küresel kriz niteliğinde olduğu da belirtildi. Evli asgari ücretli Havelsan’ın insansız kara aracı yola çıkıyor Türk savunma sanayisinde yazılım tabanlı çözümlere imza atan Havelsan, askeri sivil alanda bir dizi yeniliği kullanıma sunmaya hazırlanıyor. Havelsan Genel Müdürü Mehmet Akif Nacar, savunma sanayisine çalışmalarına yönelik değerlendirmeler yapan Nacar, şirketin yaklaşık 25 yıllık tecrübeyle simülatörler alanında önemli birikme sahip olduğunu söyledi. 20182019 yıllarında bu birikimi farklı alanlara kanalize etmek amacıyla yola çıktıklarını belirten Nacar, “Hep birlikte ekip arkadaşlarımızla ‘Milli Muharip Uçak Projesi’ne girmeye karar verdik. Bir diğer projemizde insansız kara aracı. Yıl sonunda hazır olacak” dedi. Akdeniz’den giyim ihracatı artıyor Akdeniz Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (AHKİB) Başkanı Gürkan Tekin, bölgeden yapılan ihracatın ocaktemmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25 artışla 235 milyon dolar olarak gerçekleştiğini söyledi. Küresel pazarları ve tedarik zincirini olumsuz etkileyen yeni tip koronavirüs (Covid19) salgını nedeniyle mart ayında uluslararası ticaretin durma noktasına geldiğini belirten Tekin, sektör olarak hızlı bir toparlanma sürecine girdiklerini ve mayısta yüzde 9.4, haziranda ise yüzde 160 ihracat artışı sağladıklarını ifade etti. l Ekonomi Servisi Yataş Grup pandemi döneminde de büyüdü Pandemi döneminde de yatırımlarına ve sürdürülebilir büyümesine devam eden Yataş Grup, 2020 yılı ilk yarı finansal sonuçlarını açıkladı. İlk yarıyı 29.2 milyon TL net kâr ile kapatan Yataş Grup, geçen yılın aynı dönemine göre net satış gelirlerini yüzde 9 yükselterek 605.7 net satış rakamına ulaştı. Finansal sonuçlara ilişkin bir değerlendirmede bulunan Yataş Grup CEO’su Nuri Öztaşkın, şunları söyledi: “Yataş Grup olarak ihracat odaklı bir büyüme stratejisine sahibiz. Pandemi döneminde de Türkiye pazarındaki gücümüzü yurtdışına da taşımak için çalışmalarımızı sürdürmeye devam ettik, yıl sonuna kadar yurtdışında 19 satış noktası daha açtık. l Ekonomi Servisi vergiye çalışacak İşçi, memur ve evli milyonlarca asgari ücretli eylülde daha fazla vergi ödeyecek. İktidardan ise ses yok. MUSTAFA ÇAKIR İşçi, memur ve asgari ücretliler, eylül ayında yükselen vergi dilimleri nedeniyle daha düşük ücret alacaklar. Özellikle asgari ücretin vergi dışı bırakılmaması bunun yanı sıra kesintinin evli ve çocuklu çalışanlardan yapılması tepkilere neden oluyor. Bekâr bir işçinin net asgari ücreti bu yıl için 2 bin 324 lira olarak belirlendi. Bekâr işçi için belirlenen net asgari ücretteki vergi kaybı telafi ediliyor. İşçinin ücreti vergi nedeniyle düşmüyor. Bu nedenle de net asgari ücret değişmiyor. Buna karşın evli, çocuğu bulunan asgari ücretli işçilerin ücretleri eylül ayından itibaren azalmaya başlayacak. Çünkü bir üst vergi dilimine girecekler. CHP Burdur Milletvekili Mehmet Göker, Aile, Çalışma ve Sos yal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un yanıtlaması istemiyle bir soru önergesi verdi. Zar zor geçinmeye çalışan asgari ücretlilerin vergiden muaf tutulması için yapılan herhangi bir çalışma olup olmadığı hakkında bilgi istedi. Göker, “Eğer yoksa, böyle bir çalışma başlatmayı düşünüyor musunuz” diye sordu. Komisyona havale etti Ücretin, Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlendiğini belirten Bakan Selçuk ise ücret ve sosyal hakların işçi ve işveren arasındaki iş sözleşmeleri ve taraflar arasında bağıtlanan toplu iş sözleşmeleri ile ya da işyeri personel yönetmelikleriyle serbestçe belirlenebildiğini kaydetti. Bakan Selçuk, yanıtında, evli, ço cuklu asgari ücretlilerin vergiden muaf tutulması için çalışma olup olmadığı konusunda bilgi verme di. Topu da komisyona atmış oldu. l ANKARA GARANTILI IKINCI EL Kullanılmış cep telefonları ve tabletler, yenilenip sertifikalandırıldıktan ve ambalajlandıktan sonra “yenilenmiş ürün” olarak satışa sunulabilecek. Cep telefonlarının yenilenebilmesi için en az bir yıl kullanılmış olması ve veri trafiğinin bulunması gerekecek. Ticaret Bakanlığı’nın “Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik”, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelikle, kullanılmış cep telefonları ve tabletlerin yenilenmesi, sertifikalandırılması ve tekrar satışa sunulmasına ilişkin usul ve esaslar düzenlendi. Buna göre, kullanılmış mallar, yenileme merkezleri tarafından bakanlıkça belirlenen düzenleme veya Türk Standardları Enstitüsü’nün belirlediği standartlara uygun şekilde yenilenebilecek. Yenilenmiş ürünün ambalajında, etiketinde, reklam ve ilanlarında tüketicinin kolaylıkla algılayabileceği bir şekilde, “yenilenmiş ürün” ibaresine ve ye nileme merkezi bilgisine yer verilmesi şartı aranacak. Yenileme işlemi yapılırken, yenilenen tüm parçaların üretici ya da üreticinin yetki verdiği ithalatçı onaylı parçalar olması halinde “Üretici onaylı parçalar kullanılarak yenilenmiş ürün” ibaresi de yer alacak. Yenilenmiş ürünün “yenilenmiş ürün garantisi” ile satışa sunulması zorunlu olacak. Yönetmelikte, yenileme merkezlerinin kuruluş, başvuru ve izinleri ile yenileme yetki belgesi verilmesinde aranan şartlara ilişkin bilgilere de yer verildi. Buna göre, yenileme merkezlerinin Ticaret Bakanlığı tarafından onaylı “yenileme yetki belgesi” alması zorunlu olacak. Yenileme yetki belgesinin alınabilmesi için “Bakanlıkça veya TSE tarafından belirlenen düzenleme veya standartlara uygun hizmet yeri yeterlilik belgesine sahip olma” şartı aranacak. Bu belgenin geçerlilik süresi 5 yıl olacak ve geçerlilik süresi dolmadan yenilenmesi gerekecek. l ANKARA/Cumhuriyet Muhtasar için uyarı: SON GÜNE KALMAYIN Türkiye genelinde ilk defa uygulanmaya başlanan muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde 26 Ağustos son gün. Kayıt dışı ekonomiyle mücadelede etkinliğin artırılmasını amacıyla vergi dairelerine verilen muhtasar beyanname ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilen aylık prim ve hizmet belgesinin birleştirilmesi uygulaması temmuzda başlamıştı. Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği Başkanı Emre Kartaloğlu işlemin son güne bırakılmaması uyarısında bulundu. l Ekonomi Servisi Genç işsizliğe karşı özel işbirliği başlattılar Hırdavat Sanayici ve İş Adamları Derneği (HISİAD) ile İstanbul Gedik Üniversitesi mesleki eğitim için özel platform kurdu. İmzalanan protokolle bu sektörde çalışmak isteyen üniversite ve meslek lisesi öğrencileri donanımlarını sektörün ihtiyaçları doğrultusunda geliştirebilecek. Bu platform sayesinde öğrenciler sektördeki firmalarında staj ve iş imkânı bulacak. HISİAD Başkanı Çetin Tecdelioğlu, hırdavat sektörünün 800 bine yakın çalışanı ile çok büyük bir aile olduğunu belirtirken, Gedik Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Hülya Gedik, HISİAD Akademi ile vizyonlarının örtüştüğünü söyledi. l Ekonomi Servisi Beslenme ürünlerinde üretimini güçlendiriyor Medikal beslenme ürünlerinin ilk yerel üretimine Gönenli Süt’te başlayan Nestle Health Science, ilk fabrikasını da açmaya hazırlanıyor. Yapılan açıklamaya göre, Ağustos 2021’de faaliyete başlaması planlanan fabrika 29 farklı ürünü pazara sunacak. Nestle Türkiye Üst Yöneticisi Ansgar Bornemann, önümüzdeki üç yılda toplam 250 milyon TL yatırım yapılması planlanan fabrikanın ihracat fırsatları ve lokal büyüme yaratacağını vurguladı. Bornemann, “Hem istihdam hem ihracatla Türkiye’nin büyümesine daha fazla katkı sunacağımıza inanıyoruz. Türkiye stratejik konumuyla çok dikkat çekici bir ülke” dedi. l Ekonomi Servisi Ansgar Bornemann Aktiflerin yüzde 64’ünü kredi olarak kullandırdı Haziran sonu itibarıyla Türk Ekonomi Bankası’nın (TEB) aktif toplamı, yılın başından itibaren yüzde 16 artarak 124 milyar TL’ye ulaşırken, net kârı 764.5 milyon TL olarak gerçekleşti. Verilen bilgiye göre bankanın ekonomiye ve müşterilerine sağladığı desteğin en önemli göstergesi olan kredileri ise toplam aktiflerinin yüzde 64’ünü oluşturdu. Bankanın kredi hacmi 79.7 milyar TL, mevduat hacmi 79 milyar liraya ulaştı. Ayrıca müşterilerin dijital bankacılık kullanımı yüzde 81 olurken, online bankacılık aktif müşteri sayısı 1.8 milyon, mobil bankacılık aktif müşteri sayısı ise 1.6 milyonu aştı. l Ekonomi Servisi Çevreci motora sahip traktör ihracı başladı Avrupa’da uygulanacak olan “Tier 5” emisyon standartları düzenlemesi öncesinde TürkTraktör’ün, geliştirdiği ve ürettiği yeni nesil çevreci motorlara sahip traktörlerini Avrupa pazarına sunmaya başladığı açıklandı. TürkTraktör Genel Müdürü Aykut Özüner, “Avrupa’da Tier 5 emisyon standartları düzenlemesi yakın zamanda uygulamaya geçiyor. Mühendislerimizin çalışmaları ile en son teknoloji kullanılarak geliştirilen ve üretimi de tesislerimizde yapılan motorlarımızı geçtiğimiz ay üretmeye başladık. İlk olarak 10 adet yerli üretim Tier 5 motorlara sahip traktörlerimizin ihracatını gerçekleştirdik” dedi. l Ekonomi Servisi ‘Sürdürülebilir büyüme için katkımız sürüyor’ Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası’nın haziran sonu itibarıyla toplam aktifleri yüzde 16 artarak 22 milyar TL, kredi hacmi yüzde 13.2 artarak 17.1 milyar TL’ye ulaş tı. Bankanın sermaye yeterlilik oranı yüz de 21.24 olurken, ilk altı aylık dönem kârı 190.6 milyon TL olarak gerçekleşti. Çalışmaları hakkında bilgi ve ren Genel Müdür İbrahim Öztop, Türkiye’nin kalkınma hedefleri doğrultusunda yatırımlara sağla dığı kredi desteğiyle sürdürülebi lir büyümeye katkı sağlayan ban kamız, gelecek dönemde de kal kınma ve yatırım bankacılığı fa aliyetleri ile ülke ekonomi sine destek olmaya devam edecektir” dedi. l Ekonomi Servisi İbrahim Öztop