Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE [email protected] 7 7 TEMMUZ 2020 SALI Birliğin, Fransa’nın talebiyle Türkiye’yi görüşeceği zirve öncesinde Borrell, Ankara’ya geldi AB ile zorlu gündem BrükselAnkara hattında, Libya, Suriye ve Akdeniz’de enerji, etkinlik mücadelesi ekseninde gerilim sürerken Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Türkiye’ye kritik bir ziyaret düzenledi. İki gün sürmesi beklenen ziyaret çerçevesinde Borrell, dün Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile bir araya geldi. Görüşmenin ardından gergin bir havada geçen ortak basın toplantısında, Çavuşoğlu’nun “Türkiye aleyhine ilave kararlar alırsanız biz de sahada, Doğu Akdeniz’de adımlar atarız” mesajı dikkat çekti. Çavuşoğlu, vize serbestliği sözünün de tutulması gerektiğini vurguladı. Dışişleri Bakanı, “Bir sürü sorunumuz var ve çözüm bekliyoruz. Siyasi saiklerle değil ortak değerlele Türkiye’ye bakmalarını istiyoruz. Şu an Rum kesimi ve Yunanistan ilişkilerimizi rehin alıyor. Aynı zamanda Fransa var. Başka konularda anlaşamadığımız için sorunlarını AB’ye taşıyorlar” dedi. Doğu Akdeniz konusunda bir tıkanma olduğunu belirten Çavuşoğlu, bunun sorumlusunun kendi haklarını korumakla mükellef Türkiye olmadığını kaydetti, diyaloğa hazırız mesajı verdi. Kriz başlıklarından birine dönüşen göç mutabakatı konusunda ise “Ortak sorunda ortak hareket etmemiz lazım. Her şeyi Türkiye’den beklemek sorunu çözmez, daha da derinleştirir” açıklamasını yaptı. Gümrük Birliği’nin de modernleşmesi konusunu gündeme getirdi. Dışişleri Ba Çavuşoğlu, ilişkilerin Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve Yunanistan tarafından rehin alındığını söyledi. Fransa’ya tepkisini yineledi. Ankara, AB’nin Türkiye karşıtı yeni kararlar alması halinde Doğu Akdeniz’de adımlar atılacağı mesajı verdi. AB Yüksek Temsilcisi Borrell ile Çavuşoğlu ortak basın toplantısı düzenledi. kanı, Türkiye’nin epeydir AB zirvelerine çağrılmamasına tepki gösterdi. “Önümüzdeki günlerde komisyon toplantısında, Türkiye’nin malum ülkeler yüzünden gündemde olacağını görüyoruz. Türkiye aleyhine kararlar sorunu çözmez, derinleştirir” vurgusu yaptı. Çavuşoğlu, Fransa’nın Doğu Akdeniz’de Türk gemilerine yönelik taciz iddialarına ve Paris’in yaptırım tehditlerine yönelik tepkisini yineledi. Paris’in dürüst davranmadığını söyleyerek özür dilemesi çağrısında bulundu. Türkiye’nin, AB’nin yeni tip koronavirüs salgınında güvenli ülkeler listesine alınmamasına da değindi. Bu konuda AB’nin adil davranmadığını belirtti. ‘D. Akdeniz kilit bölge’ Borrell ise Türkiye ve AB arasındaki ilişkilerin “en iyi döneminde olmadığını” söyledi. “Türkiye kilit bir ortak ve aday ülke. İlişkideki dinamikleri değiştirmemiz gerekiyor. Buradan çıkmanın karşılıklı olarak faydası olacağına inanıyoruz” dedi. Borrell, “Avrupa için Doğu Akdeniz kilit bir bölge. İleriye dönük hareket edebilmek için önemli. Bu nedenle tek taraflı yaklaşımla değil işbirliği ile çözülebilir” ifadesini kullandı. Türkiye’den Avrupa’ya vize serbestliği öngören mutabakatın güncellenmesi gerektiğini savundu. ‘Gideni durdurmayız...’ Çavuşoğlu ise bir soru üzerine “Göç konusunu yine Doğu Akdeniz’e bağlarsanız o zaman bu konuyu nasıl çözeceğiz?.. Türkiye sözlerini yerine getirdi. AB şartlarını yerine getirmedi. Yeniden gözden geçirelim diyorsunuz. Ama ilerleme için Rum kesiminin endişelerini yerine getirelim diyorsunuz... O zaman Türkiye bizi tehdit ediyor diye eleştirmeyeceksiniz. O zaman Türkiye gitmek isteyenleri durdurmama politikasına devam edecek. İki üyenin her şeyi rehin almasına izin vermeyin. İzin verirseniz Türkiye’yi suçlamayın. İlave kararlar alırsanız biz de sahada, Doğu Akdeniz’de atacağımız adımları atarız” yanıtını verdi. Toplantı sonunda Çavuşoğlu, Borrell’e getirdiği dezanfektanı hediye etmek istedi, ancak Borrell’in “Bir ek yapmak istiyo rum” demesi üzerine “Buyurun burası özgür bir ülke” ifadesini kullandı. Borrell, “Ne olursa olsun, Türkiye bölgede önemli bir aktör olmaya devam edecek. Dolayısıyla ilişkilerimiz de devam edecek. Suriye’deki savaşın çözülmesi gerekiyor. Siyasi çözüm bulunursa o insanlar da evlerine döneceklerdir” dedi. Borrell daha sonra Bakan Akar ile görüştü. Akar, AB’nin Türkiye’ye ön yargılardan uzak ve objektif yaklaşmasının iki tarafa da yarar sağlayacağını belirterek “Ülkemizin de sahip olduğu hak ve menfaatleri dikkate almayan, tek yanlı yaklaşımların kabul edilemez olduğu bir gerçek” dedi. Akar, Fransa’nın gemisinin taciz edildiğine yönelik iddialarına ilişkin “İddiaların gerçekleri yansıtmadığını bir kez daha gözler önüne serdik. Özür beklediğimizi Fransız dostlarımızın bilmesini istiyorum” diye konuştu. Borrell ise, “Türkiye ile AB arasında yanlış anlaşılmaları önlemek için görüşülmesi gereken birçok konu var. Anlaşmazlıkları çözmenin yolu diyalog” dedi. Borrell, Libya’da iki NATO müttefikinin savaş gemilerinin karşı karşıya gelmesinin kabul edilebilir olmadığını sözlerine ekledi. Borrell, geçen ay Yunanistan’ı ziyaret etmiş, “AB’nin dış sınırlarının korunmasında kararlıyız” demişti. Ardından Güney Kıbrıs’a gitmişti. Paris ise gemi krizi sonrasında AB’yi 13 Temmuz’da toplantıya çağırmıştı. lANKARA/ Cumhuriyet DSÖ’YE ÇAĞRI YAPILDI Havada parçacık uyarısı Dünyayı kasıp kavuran yeni tip koronavirüs (Covid19) salgınında virüsün havada küçük parçacıklar halinde insanlara bulaştığına dair kanıt olduğu iddia edildi. Onlarca uzman, virüsün havada küçük parçacıklar halinde insanlara bulaştığına dair kanıt olduğunu belirtti ve Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) tavsiyelerini gözden geçirme çağrısında bulundu. New York Times gazetesinin haberine göre, DSÖ’ye yazılan açık mektupta 32 ülkeden 239 bilim insanının imzası bulunuyor. Bilim insanları, mektupta virüsün hapşırık ya da öksürük sonrası çıkan büyük damlacıklarla havada dolaşarak ya da bir oda boyunca dolaşabilen daha küçük damlacıkların solunmasıyla bulaşabildiğini, yani havadan bulaştığını kaydetti. Gazeteye konuşan DSÖ’den Dr. Benedetta Allegranzi, son aylarda hava yoluyla bulaşmanın mümkün olabileceğini birkaç defa açıkladıklarını, ancak bunun kesin kanıtlarla desteklenmiş bir durum olmadığını söyledi. Aç kapa tedbirler Yeni tip koronavirüs salgınında dün itibarıyla küresel çapta vaka sayısının 11 milyon 588 bini aştığı, 537 bin 397 kişin yaşamını yitirdiği duyuruldu. Avustralya’da vakaların yükseldiği Victoria, komşu eyalet Yeni Güney Galler’le sınırlarını kapatmaya karar verdi. Ülkenin en kalabalık iki eyaleti arasındaki sınırların, yüz yıl sonra ilk defa kapatılacağı gündeme yansıdı. Bakanlar da yakalandı Bolivya’da Sağlık Bakanı Eidy Roca’nın da virüse yakalandığı belirtildi. Roca, kabinede son 4 gün içinde koronavirüs testi pozitif çıkan 3. bakan. Öte yandan Hindistan’da tablo ağırlaşıyor. Vaka sayısı 700 bini, can kaybı 19 bini geçti. ABD’de dün 24 saate 39 bin 379 yeni vaka açıklandı. Toplam vaka 2 milyon 983 bin 155’e çıktı. Vakaların arttığı İsrail’de mayıs ayında gevşetilen tedbirler yeniden sıkılaştırıldı. Bar, gece kulübü ve spor salonları kapatılırken restoran ve ibadethanelere kişi sınırlandırılması getirildi. Çin’de Pekin yönetimine karşı eleştirileriyle tanınan profesör Şu Zhangrun’un gözaltına alındığı da dün gündeme yansıyan haberler arasındaydı. Şu, son olarak ülkede virüsün yayılmasından “Devlet Başkanı Şi’nin teşvik ettiği aldatmaca kültürünü ve sansürü” sorumlu tutmuştu. Çin’in İç Moğolistan Özerk Bölgesi’ndeki Bayan Nur kentinde ise bir kişide hıyarcıklı veba görüldüğü belirtildi. UUH güçlerinin Sirte yakınlarında operasyon hazırlıklarını gösteren görüntüler dün objektiflere yansıdı. Öte yandan Halife Hafter cephesinin etkinliğindeki Bingazi’de ise önceki gün Türkiye karşıtı eylemler düzenlendi. Libya’da eller tetikte Akdeniz’de etkinlik mücadelesinin kilit noktalarından Libya’da, TSK’nin hava savunma sisteminin de bulunduğu haberleri daha önce gündeme yansıyan Vatiyye Üssü’ne geçen cumartesi günü yapılan saldırının yankıları sürüyor. Birleşmiş Milletler’in (BM) tanıdığı, Ankara destekli Ulusal Uzlaşı Hükümeti’nin (UUH) Savunma Bakan Yardımcısı Selahaddin Nemruş, saldırıya “uygun zaman ve mekânda” karşılık verileceğini belirtti. Ülkenin doğusunu elinde bulunduran güçlerin lideri General Halife Hafter’e atıfla saldırının “Bir savaş suçlusunu destekleyen yabancı hava gücü” tarafından düzenlendiğini söyledi. Gözler, Hafter cephesine desteğiyle bilinen Rusya, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) bağlantılı güçlere çevrildi. UUH güçlerinin Hafter’e karşı yürüttüğü Öfke Volkanı Operasyonu söz cülerinden Abdulmalik el Medeni ise Türkiye’nin kalıcı üs kurmak istediği belirtilen Vatiyye Üssü’ne yönelik hava saldırısının, Mısır’ın Libya sınırı yakınlarındaki Sidi el Barani Üssü’nden havalanan BAE’ye ait Mirage 20009 tipi uçaklarca düzenlendiğini iddia etti. Akar’ın Libya ziyareti Saldırının Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın, Genelkurmay Başkanı Yaşar Güler ile geçen hafta cuma, cumartesi günü Libya’ya yaptığı ziyaretle peşi sıra düzenlenmesi dikkat çekti. Akar, cumartesi akşamı Malta’ya geçmişti. AA’ya konuşan UUH güçlerinden bir yetkili saldırıda ölen ya da yaralanan olmadığını belirtti. Yetkili, üssün hava savunma kapasitesini artırmak için son dönemde getirilen bazı teçhizatın zarar gördüğünü kaydetti. AFP ajansı ise Milli Savunma Bakanlığı söz ‘NATO’yu kullanmaya çalışıyorlar’ Akar, Orta Akdeniz’deki TGC Giresun’u da ziyaret etmişti. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Libya ziyareti sırasında Misrata Hava Üssü’nde BBC’ye verdiği demeçte, Fransa’nın Libya’da Halife Hafter’i desteklemesinin müttefikliğe uymadığını söyledi. Akar, Fransa’nın siyasi hatalarını telafi etmek için Türkiye ile gerilim yaratmaya çalıştığını belirtti. Bir Fransız gemisinin Türk donanması tarafından taciz edildiği iddiasıyla ilgili de konuşan Akar, “Biz Fransız gemisinin taciz etmediğimiz gibi, Fransız gemisi bizim üç gemimizin ilerlediği konvoya 20 deniz mili süratle araya girmek suretiyle çok tehlike li bir manevra yaptı” dedi. Bazı ülkelerin Türkiye’nin hamlelerini kendi çıkarlarına aykırı bulduğunda NATO’yu araç olarak kullanmaya çalıştığını söyledi. Ege’de yaşanan gerilimlere de değinen Akar, “Lozan Anlaşması 23 adanın silahlandırılamayacağını söylüyor. Fakat bu adalardan 16’sı komşumuz tarafından silahlandırılmış durumda” ifadelerini kullandı, Yunan yetkililerin bazı kayalıklarda abartılı törenler ve ziyaret yapmasını eleştirdi. cüsünün saldırı sonucu hayatını kaybeden Türk askeri bulunmadığı, sadece maddi hasar meydana geldiği şeklindeki açıklamasına yer verdi. TSK’nin Vatiyye’ye orta menzilli hava savunma sistemi Hawk (Şahin) bataryası konuşlandırdığı belirtilmişti. Öte yandan UUH Dışişleri Bakanı Muhammed Tahir Siyala’nın, Türkiye’nin Trablus Büyükelçisi Serhat Aksen ile “Libya’daki son gelişmeleri ve Türkiye’den yapılan üst düzey ziyaretleri” görüştüğü bildirildi. Moskova’nın Libya’ya paralı asker gönderdiği iddiaları ise hız kesmiyor. AA’nın haberinde Rusya’nın, Suriye’nin doğusunda Şam yönetimi kontrolündeki bölgelerden, aralarında eski IŞİD mensuplarının da bulunduğu 300 savaşçıyı para karşılığında, Hafter saflarına gönderdiği iddiası aktarıldı. UUH birlikleri, son olarak stratejik öneme sahip Sirte limanını almak için operasyonlarını sürdürüyor. Sirte’nin ele geçirilmesi, petrol yatakları ve tesislerinin kontrol edilmesini sağlayacak. BAE vurgusu Üssün vurulmasını DHA’ya değerlendiren Emekli Tuğgeneral, Dr. Naim Babüroğlu, bu saldırıyla Rusya, Fransa ve BAE gibi güçlerin, UUH’yi destekleyen Türkiye gibi ülkelere “Bu üsse konuşlanmayın; Doğu cephesi (Hafter) elinde bulunan Sirte ve Cufra’ya da operasyon planından vazgeçin; Libya’daki askeri varlığınız hedef listemizin içinde ve her an vurma yeteneğine sahibiz” mesajı verdiğini söyledi. Babüroğlu, “BAE Veliaht Prensi Bin Zayed’in danışmanlarından Abdülhalik Abdullah, paylaştığı tweet’inde, “BAE, Türkiye’ye tüm onurlu Araplar adına hak ettiği dersi verdi dedi. Daha sonra paylaştığı tweetini sildi. Belli ki silmesi için uyarıldı” ifadelerini kullandı. İsrail ablukası altındaki Gazze’de dün Filistinli kadınlar, Tel Aviv’in Batı Şeria’nın bir kısmı ile Ürdün Vadisi’ni ilhak etme planını protesto etti. Abbas yönetimine destek verdi. Abbas, Ortadoğu Dörtlüsü’nü hatırlattı Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Birleşmiş Milletler (BM) kararları çerçevesinde Ortadoğu Dörtlüsü gözetiminde İsrail ile müzakerelere hazır olduğunu söyledi. Filistin resmi haber ajansı WAFA’ya göre Abbas, Avrupa Birliği (AB) dönem başkanlığını üstlenen Almanya Başbakanı Angela Merkel ile telefonda görüştü. Filistin’in İsrail ile müzakerelere gitmeye hazır olduğunu belirten Ab bas, bunun uluslararası meşruiyet zemini üzerinde olması gerektiğini dile getirdi. Ortadoğu Dörtlüsü, 2002 yılında ABD, Rusya, AB ve BM’nin katılımıyla oluşturulmuştu. Görüşmede Merkel’in de iki devletli çözümden yana, uluslararası hukuka bağlılığına dair duruşunu vurguladığı belirtildi. Merkel’in iki tarafın müzakere masasına oturmasının önemine dikkat çektiği kaydedildi. Tahran’dan ‘Körfez boyunca füze’ ABD, İsrail baskısının hedefindeki İran’dan den yeni hamle geldi. Tasnim ajansı, 120 milletve gözdağı çıkışları sürüyor. kilinin Cumhurbaşkanı Ha İran Devrim Muhafızları’na san Ruhani hakkında mec bağlı Donanma Komutanı lise gensoru önergesi ver Tuğamiral Ali Rıza Tangsir, me planı yaptığını belirtti. Tahran’ın Körfez kıyısı bo Önergenin meclis baş yunca “yeraltı füze şehir kanlığı tarafından ka ler inşa ettiğini” söyledi. bul edilmesi halinde Tangsiri, “Bunlar, İran’ın Ruhani’nin azledilmesi düşmanları için kâbus olasılığını içeren bir sü olacak” diye konuştu. Ay recin başlayabileceği yo rıca “füze fırlatma meka rumları dikkat çekti. An nizmalarının olduğu yüzen cak 290 sandalyeli mec şehirlerin” yapılabilece liste böyle bir kararın, ğine de işaret etti. Tang ABD baskısının artmasıyla sir, donanmanın 428 filo her kesime birlik çağrısı ve 23 binden fazla asker yapan dini lider Ali Hama den oluşan gönüllü güç ney tarafından dizginlene lere atıfla “deniz Besiç” bileceği savunuluyor. Di kuvveti oluşturduğuna ğer yandan muhafazakâr değindi. “ABD kuvvetle kanadın lideri Hamaney’in ri herhangi bir hata yapar Ruhani’nin gücünü azalt sa Meksika Körfezi’ne ka mayı hedeflediği yorumla dar takip edilecek” ifade rı da yapılıyor. sini kullandı. İran Dışişleri Bakanı Ce Öte yandan İran’da ge vad Zarif’in önceki gün çen hafta İsfahan’daki Na mecliste yaptığı konuş tanz Nükle ma sırasında er Tesisi’nde protestolar çıkan yan yaşanmış gın kaygıla tı. Uluslara ra yol açar rası nükleer ken yetkili anlaşmanın lerden “olay mimarların da can kay Ruhani dan Zarif’e bı olmadığı karşı ba ancak dikkate değer mali zı milletvekillerinin “ya hasarın oluştuğu” açıkla lan söylüyor” çıkışı üzeri ması geldi. Yangına ilişkin ne, İranlı Bakan kürsüyü kimi kaynak sabotaj iddia terk etmek istemiş, Mec larını dile getirmişti. lis Başkanı’nın müdahale Ruhani için gensoru planı siyle kürsüde kalarak konuşmayı sürdürmüştü. Zarif, nükleer görüşmelere Yaptırımların da etkisiy Hamaney’in destek verdi le ağır ekonomik kriz ya ğine atıf yapmıştı. şayan, yeni tip koronavi Bu arada İran’da koro rüsle ağır tablonun görül navirüs kaynaklı can kaybı düğü İran’da reformcu ka önceki gün 11 bin 731’e, nattan Ruhani yönetimine vaka sayısı ise 243 bin karşı muhafazakâr cephe 51’e yükseldi. ‘İran’ı gözetleme’ İsrail, askeri istihbarat sağlamak amacıyla uzaya yüksek çözünürlüklü görüntü alma özelliğine sahip casus uydu gönderdiğini duyurdu. Savunma Bakanlığı’nın İsrail Uzay Endüstrisi ortaklığında ürettiği Ofek16 isimli casus uydunun, ülkenin merkezindeki bir üsten fırlatıldıktan sonra başarılı şekilde yörüngesine yerleştiği belirtildi. Yerel basın, uydunun İran’ın nükleer faaliyetlerini gözetleme amacıyla kullanılacağını yazdı. Gazeteciye para cezası Rusya’da gazeteci Svetlana Prokopyeva, askeri mahkeme tarafından “terörizmi savunmak” suçlamasıyla 500 bin ruble (7 bin dolar) para cezasına çarptırıldı. Savcının 6 yıl hapis ceza Prokopyeva sı istediği ancak mahkemenin para cezası verdiği Prokopyeva, 2018 yılında yazdığı, Arkhangelsk’de Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) binasına düzenlenen bombalı saldırı ile ilgili yazısı nedeniyle mahkum edildi. Prokopyeva’nın yazısında, 17 yaşındaki zanlının hükümetin baskısına karşı harekete geçtiğini savunduğu belirtildi. Saldırıda zanlı ölmüş, üç polis yaralanmıştı.