Katalog

HABER EDİTÖR: CAFER KURT TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 5 3 HAZİRAN 2020 ÇARŞAMBA Prof. İbrahim Kaboğlu, “bekçi yasasını” Cumhuriyet’e değerlendirdi: PARTI KOLLUĞU CHP İstanbul Milletvekili Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, TBMM İçişleri Komisyonu’nda alelacele görüşülerek dört ay sonra TBMM gündemine getirilen “Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu Teklifi”nin “parti kolluğu” oluşturma tehlikesi içerdiğini ve bir çok maddenin Anayasa’ya aykırı olduğunu belirtti. Yeni yasa teklifiyle bekçilere tanınan geniş ve keyfiliğe açık yetkilerin, devletin ahlak polisliği yapması ve bireylerin hayat tarzına müdahale etmesi riskini içerdiğini vurgulayan Kaboğlu, “Bu düzenleme, bekçilere verilen görev ve yetkiler ile birlikte, ‘parti kolluğu’ yaratma tehlikesine de açık. Bu nedenle, ‘paralel kolluk’ ve ‘ahlak polisi’ gibi nitelemelerle CHP, HDP, İYİ Parti vekillerinin komisyonda yönelttiği eleştiriler haksız değil” dedi. Kaboğlu, yasanın getireceği ayrışma ve çatışmalara ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu. n Anayasaya aykırı: Teklif ile bekçiler, polis ve jandarma içinde ve dışında adeta 3. bir silahlı kolluk olacak ve verilen görev ve yetkiler yelpazesinde de, idari ve adli kolluk ötesinde, yerel yönetimlerin yetkilerini, hatta yurttaş hak ve sorumluluklarını da kapsamına alarak nihayet, “görevyetkisorumluluk” zinciri bakımından Anayasa’ya açık aykırılıklar oluşturacak. Çok kolluklu rejim: 6360 sayılı yasa, Türkiye’yi ikiye böldü. Büyükşehir belediyeleri ve diğerleri. Bu ayrım, sadece yerel yönetimler bakımından değil, yerel yönetimlerdeki farklılaşma, merkezi yönetim birimlerinde de ayrışmalara yol açtı. Örneğin, diğerleri arasında, büyükşehirlerde il genel meclisi kaldırıldı ve belediye yönetimi ile il sınırları örtüştü. Bu ayrışma, Anayasa md.2 ve 127’ye aykırı. Bekçi düzenlemesi, aykırılıklara madde 126’yı da ekledi. Çünkü büyükşehirlerde köyler mahalleye çevrildi. Yasa önerisi, Türkiye’de ikili yönetim yokmuş varsayımı ile hazırlanmış. Böylece, büyükşehir mahalleleri ile diğer illerin köyleri arasında ayrımcılık ortaya çıkarak Türkiye, birden çok kolluk rejimine tabi olacak. Teklifteki bir Prof. Kaboğlu, “bekçi yasasının” birçok maddesinin Anayasaya aykırı olduğunu belirterek “Teklifteki birçok düzenleme, hukuki belirlilik ve güvenlik ilkelerine aykırıdır ve keyfî durumlar yaratmaya elverişlidir” dedi. Asli kolluk olan polisler için yetkilerin yardımcı kolluğa da tanınması ve bekçinin durdurma yetkisinin polisinkinden fazla olması eleştiriliyor. TEHLİKEYE AÇIK DÜZENLEME n Silahlı kolluk nite Anayasa’ya aykırılık içer lemesi: 772 sayılı Çar mektedir. Teklif, bekçileri şı ve Mahalle Bekçile “kolluk” olarak isimlendir ri Kanunu’nu yürürlük mekten kaçınan yürürlük ten kaldırarak bekçile teki 772 sayılı Kanun’dan ri genel kolluk teşkilatla ayrılarak, çarşı ve mahalle rı bünyesine “yeni bir si bekçilerini yardımcı “si lahlı kolluk” olarak da lahlı bir kolluk” olarak ni hil eden Çarşı ve Mahal telemekte ve onları or le Bekçileri Kanunu Tek ganik olarak genel kollu lifi, bekçilik kurumunu düzenleme şekli iti Kaboğlu ğa dahil etmektedir. Bu şekliyle “parti kolluğu” barıyla birçok ciddi sakınca ve yaratma tehlikesine de açık. çok düzenleme; hukuki belirlilik ve güvenlik ilkelerine aykırıdır ve keyfî durumlar yaratmaya elverişlidir. Madde 5/1b, “yardıma ihtiyaç duyduğu değerlendirilen” kadın ve çocukları, kimsesizleri, engellileri ve acizleri en yakın genel kolluk birimlerine teslim etmenin, bekçinin görevi olduğunu düzenlemekte. Oysa kanunda kullanılan bu ibare belirsizdir ve bekçilerin keyfî davranışlarına sebep olabilecektir. Yürüyüşlere müdahale: Kamu düzenini bozacak mahiyetteki gösteri, yürüyüş ve karışıklıkların önlenmesi amacıyla bekçilere önleyici tedbir alma yetkisi veren madde 6/1ç’de, keyfî sonuçlar doğurabilecektir. Neyin kamu düzenini bozacak mahiyette olduğunun ve hak sınırlayıcı olabilecek tedbirleri gerektirdiğinin tespiti, bir yardımcı kolluk mensubuna bırakılamaz. Yine bu düzenlemedeki “karışıklık” sözcüğünün anlamı da belirsiz olup, keyfî bekçi uygulamalarına yol açabilecektir. Ayrıca “önleyici tedbirler” gibi kapsamı belirsiz bir ibareyle bu silahlı kolluk mensuplarına verilen sınırları belirsiz yetki, Anayasa m.2’deki hukuk devleti ilkesine aykırıdır. Bekçinin, madde 61g’de düzenlenen, halkın sükun ve istirahatini bozanları ve başkalarını rahatsız edenleri engellemek şeklindeki görevindeki “engellemek” sözcüğünün ne tür tedbirleri içerebileceği belirsizdir ve keyfî uygulamalara yol açabilecektir. Silah yetkisi var: Çarşı ve mahalle bekçileri 4/7/1934 ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu’nun 16’ncı maddesinde belirtilen zor ve silah kullanma yetkisini haizdir. Bilindiği üzere, md.16, Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu’nun en sorunlu maddelerinin başında geldiği halde, burada sıralanan yetkilerin bekçilere aynen verilmesi, yaşam hakkı açısından ciddi risklere yol açabilecektir. ‘Ölçüler belirsiz’ Kimlik sorma yetkisi: Yine istisnai bir yetki olan kimlik sorma yetkisinin, 7. madde aracılığıyla yardımcı kolluk mensuplarına kadar genişletilmesi, keyfî durumlara yol açabilecektir. Bekçinin, madde 7/1a’da düzenlenen ve durdurma yetkisini kullanabileceği bir durum olan “Bir suç veya kabahatin işlenmesini önlemek” ölçüsü de belirsizdir. Bekçinin suç veya kabahatin işleneceğini hangi ölçüye göre saptayacağı öngörülemezdir. Madde 7/2, makul bir sebebin bulunması halinde bekçinin durdurma yetkisini kullanabileceğini belirtmekte. Asli genel kolluk olan polisin makul sebebi belirleme yetkisine ilişkin olarak Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu m.4/Aç’de koyulmuş ölçütler, kanun teklifinde yardımcı kolluk için öngörülmemiştir. Bekçinin durdurma yetkisinin polisinkinden büyük olması bir çelişki ve tutarsızlıktır. Madde 7/3 aracılığıyla bekçiye verilen, kimliğini ispatla(ma) yan kişiyi tutma yetkisi, Anayasa m.19’da düzenlenen kişi hürriyeti ve güvenliği hakkına aykırı. Madde 7/6, belirli durumlarda, bekçiye, durdurulan kişi üzerinde el ile dıştan kontrol yetkisi vermekte. Silah veya tehlike oluşturan diğer bir eşyanın bulunup bulunmadığının tespiti için el ile dıştan kontrol, kişinin üstünü aramaktır. Bekçilere verilen bu el ile dıştan kontrol yetkisi, üst arama için hâkim kararı ya da gecikmesinde sakınca bulunan hallerde kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri koşulunu öngören Anayasa m.20/2’ye aykırıdır.” l Haber Merkezi TBMM’nin ilk gündemi bekçiler Türkiye Büyük Millet Meclisi, koronavirüs salgını nedeniyle ara verdiği çalışmalarına, 48 gün sonra önlemler ile yeniden başladı. Meclis’in ilk gündemi salgın nedeniyle görüşmeleri ertelenen, çarşı ve mahalle bekçilerine görev bölgelerinde ve çalışma saatleri içinde kişileri, araçları durdurabilme ve kimlik sorabilme gibi yetkiler tanıyan “Çarşı ve Mahalle Bekçileri Yasa Teklifi” oldu. Teklif görüşülürken tartışmalara sahne oldu. Genel Kurulu’nda, önce AKP’nin, Genel Kurul’un bu aya ilişkin çalışma takvimini içeren grup önerisi kabul edildi. Buna göre, haziranda denetim konuları görüşülmeyecek, 4 Haziran’da bekçilere yönelik kanun teklifinin görüşmelerinin tamamlanmasına kadar Meclis çalışmalarını sürdürecek. 9 Haziran’da Sayıştay’da boş bulunan 5 üyelik için seçim yapılacak. ‘Sınav tarihleri’ne ret Meclis’te grup önerileri görüşü MECLİS 48 GÜN SONRA ÇALIŞMALARINA BAŞLADI Milletvekilleri sosyal mesafe kuralı kapsamında aralıklı otururken, oturuma katılan milletvekilleri, Meclis çalışanları ve gazeteciler maske taktı. CHP milletvekilleri ise Atatürk imzalı ve Türk bayraklı maskeler kullandı. lürken CHP’nin “YKS ve LGS’nin ileri tarihe ertelenmesi talebinin kapsamlı olarak incelenmesi” talebi de ele alındı. Teklif reddedildi. Söz alan CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, Meclis’in çalışmalarına bekçi teklifini görüşerek başlamaması gerektiğini belirtti. Yurttaşla rın, polis ve bekçiden kaynaklı güvenlik kaygısı yaşadığını söyleyen Altay, “Siz daha yasası çıkmadan gördüğüne yumruk atan, gördüğüne cop sallayan bekçi kanunuyla bu Meclis’i bugün açmakla yanlış bir iş yaptınız” dedi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın dün Genel Kurul’a gelerek bilgi vermesi gerektiğini söyleyen Altay, Meclis’in ilk konusunun virüs olması gerektiğini vurguladı. Teklifi veren gelmedi Tartışmaların ardından Bekçiler kanun teklifinin görüşmelerine geçildi. CHP Milletvekili Ali Öztunç kanun teklifini veren AKP’li Dülger’in Meclis’e gelmediğini belirterek “Dülger ve 55 milletvekilimiz, bu kanun teklifini hazırlamış. Ama AK Parti sıralarında yaklaşık 20 milletvekili var. Kendiniz hazırlayıp sunduğunuz kanun teklifine dahi sahip çıkmıyorsunuz” ifadelerini kullandı. Öte yandan, Rekabetin Korunması Kanunu’nda değişiklik öngören teklif, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda kabul edildi. Düzenleme ile birlikte Türk Rekabet Hukuku mevzuatına, AB mevzuatında yer alan taahhüt ve uzlaşma müesseselerinin kazandırılması amaçlanıyor. l ANKARA/Cumhuriyet Eşkıya dünyaya nasıl hükümdar oldu? Tehlikeli olan tek ötekileştirme ırkçılık değildir. Sadece Kürtleri, Çingeneleri, Yahudileri, Kızılderilileri, Afrikalıları, göçmenleri, mültecileri vs. değil nefretinizin odağına yoksulları koyduğunuzda da tehlikeli hale gelirsiniz. Kadınlara olumsuz anlamda farklı davranıyorsanız tehlikelisinizdir. Hayvanların sizin iştahınıza hizmet için yaratıldığını sanıyorsanız tehlikelisinizdir. İnandığınız dinin dünyaya hâkimiyetini hayal ediyorsanız tehlikelisinizdir. Atalarınızın fetih hikâyeleriyle, tarihinizdeki çeşitli askeri zaferlerle gurur duyuyorsanız tehlikelisinizdir. Başka ülkelerdeki savaşları yemek sofrasının başında ekrandan izleyebiliyorsanız tehlikelisinizdir. Ayaklarınızın altında dolanan dilenci bir çocuğun yanından geçerken, durumu meşrulaştıran bahaneler bulabiliyorsanız tehlikelisinizdir. Farklı cinsel yönelimlere dair tartışmaları “ama”larla yapıyorsanız tehlikelisinizdir. Özgürlüklerin bir sınırı olacağını savunuyorsanız tehlikelisinizdir. Ailenizi, halkınızı ve ülkenizi dışarıdan gelecek saldırılara karşı korumak için her şeyi yapabileceğinizi düşünüyorsanız tehlikelisinizdir. “Öteki” diye bir şey bildiğiniz sürece bir ırkçı kadar tehlikelisinizdir. Kutsallaştırdığınız kitaplardaki “ötekileştirme”yi önemsemediğiniz için... İnsanın cennetten kadın yüzünden kovulduğuna inandığınız için... Yeryüzündeki ilk cinayeti kardeşini öldüren birinin işlediğini anlatan mitolojik hikâyelerden işkillenmediğiniz için... Adaleti aslen var olmayan tanrılara atfettiğiniz... Ve kurduğunuz sistemde adalet peşine hiç düşmediğiniz için tehlikelisinizdir. İnsanın dünyanın hâkimi ve birbirinin celladı olmasını kabul ettiğiniz her noktada tehlikelisinizdir. İnsan ırkının zaaflarını ve kötülüklerini kamufle etmekte ustalaşan bir sisteme boyun eğdiğiniz sürece tehlikelisinizdir. Kendinizi bir yere ait ve bir yeri de size ait hissettiğiniz için tehlikelisinizdir. Ülkeleri birbirinden ayıran sınırları olağan bulduğunuz için tehlikelisinizdir. Yaşadığınız coğrafyanın size ve atalarınıza ait olduğuna kandığınız için tehlikelisinizdir. Bayrağa yapıcı değil yıkıcı bir değer yüklediğiniz için tehlikelisinizdir. Kimlik politikalarına güvendiğiniz için tehlikelisinizdir. Hiç kimse olmayı göze alamadığınız için tehlikelisinizdir. Tarihinizi utanarak okumadığınız için tehlikelisinizdir. Haklı savaş vardır sandığınız için tehlikelisinizdir. Mülkiyeti ve mahremiyeti değerli kıldığınız için tehlikelisinizdir. HHH Hadi dünyanın şu haline bakın ve tüm bunlara itiraz edin. Kendi iyi niyetinizden ve başkalarının kötü niyetinden bahsederek sahip çıktığınız değerler üzerindeki haklılığınızı ispat edin. Vatandan bahsedin. Aileden. Devletten. Bayraktan. Kutsal kitaplardan. Geleneklerden, göreneklerden, alışkanlıklardan. O ailenin yaraladığı çocuklukları, o devletin ezdiği mağdurları, o bayrağın yüklendiği saldırganlığı, o kutsal kitapların ayrıştırdığı, o geleneklerin sakat bıraktığı insanlığı, bunlardan beslenen korkunç politikaları ve o politikalara başkaldıranların da aynı zehirden beslendiklerini görmezden gelin. Irkçılığa karşı büyük laflar söyleyin. Kapitalizme verip veriştirin. Diktatörlere küfürler edin. Her seferinde. Ve yeryüzünün bütün isyan süreçlerinin ve isyan sonralarının birbirine benzediğini yine es geçin. Bir avuç barışçıl eylemcinin haklı itirazının, şiddete bulanan yağmaların ateşinde hızla eritilişini görmezden gelin. Olay nihayetinde isyan bastırma bahanesiyle iyice güçlenen acımasız otoritelerin lehine gelişsin. Devlet başkanları ellerinde kutsal kitaplarla terbiyesizce ekranlarda belirsin. Ve bir büyük isyan ateşi daha, gözünüzün içine baka baka şanlı isyan tarihinde yerini almak üzere sönsün gitsin. İsyan kıymetlidir. Ama neye nasıl isyan edildiği daha kıymetlidir. Vahşi devletleri yıkmak için önce gelenekleri, görenekleri ve inançları yıkmak gerekir. Değerleri altüst etmek gerekir. Beklenen değil beklenmeyen, umulmadık, hazırlıksız yakalanılan, faka basılan, öngörülemez eylemleri içselleştirmek gerekir. Anca öyle bir isyan önce insanı sonra da dünyayı kökünden değiştirir. HHH Ya da şöyle diyelim. Kimse çağrıldığı cepheye gitmez... Üstüne bir de kimse Coca Cola içmezse... Böyle bir isyanın altından benim diyen hiçbir devlet kalkamaz. Ve ondan sonra hiçbir eşkıya dünyaya sittin sene hükümdar olamaz. “Sevdiklerinizi eğitim bursuyla yaşatın!” CUMHURİYET’TEN YENİ BİR ATILIM... Cumhuriyet Vakfı’nda eğitim bursu için fon oluşturduk. CUMHURİYET GELECEĞİN ÖNCÜSÜ GENÇLERE DESTEK OLUYOR. Gazeteniz Cumhuriyet’te yayınlanan vefat ve başsağlığı ilan gelirlerinin %20’sini Atatürk Cumhuriyeti’nin ilerici gençleri için Cumhuriyet Vakfı tarafından oluşturulan eğitim fonuna aktarıyoruz. Başarılı ve ihtiyaç sahibi gençlerimizin eğitim masraflarına destek olmanız acınızın bir parça dinmesine ve sevdiğinizin adının yaşamasına yardımcı olacaktır. C ANKARA: 0312 442 30 50 İZMİR: 0232 441 12 20 İSTANBUL: 0212 343 72 74 Türkkye İşçç Parttss Ankara Merkez İlçe Yönettm Kurulu Üyess (1967), bağımsızlık, demokrass ve sosyallzm mücadelessnnn emektarlarından CENGİZ URAZ’ı (19382020) yyttrddk. O her zaman Türkkye İşçç Parttss’nnn en ddrençll, özverrll, dayanışmacı ve alçakgönüllü üyelerrnden bbrrss oldu. Anısı önünde saygıyla eğğllyoruz. TÜRKİYE İŞÇİ PARTİLİ VE GENÇ ÖNCÜLÜ ARKADAŞLARI