Katalog

10 10 ŞUBAT 2020 PAZARTESİ [email protected] TASARIM: BAHADIR AKTAŞ EKONOMİ Yalnız bir yılda 948 bin kişi yoksul, aç ve muhtaç duruma geldi Başka babalar yanmasın Biryılda1.3milyon kişi daha güvencesiz hale düşürülerek her an çocuklarına bakamamanın acısını, kendi bedeninin acısında unutmaya itildi. Üst üste ülkeyi sarsan felaketlerin yaşandığı ve onlarca canın yittiği geçen hafta, vicdanı olan herkesin yüreklerine kor düşürecek bir olayla sona erdi. Hatay’da çocuğu nu okula bıraktıktan sonra valilik önü gelerek “Uzun süredir işsizim, çocuk larım aç” diyen babanın, üzerine ben zin dökerek yaktığı ateş, utanma duygusu olan tüm yurttaşları yaktı. Çok uzun bir zamandır OLCAY BÜYÜKTAŞ yapısal bir soruna dönüşmüş işsizlik, yanına ek lenen güvencesizlikle be raber ülkenin sağlık sorununu teh dit eder boyutlara ulaştı. SGK aylık istatistik bülteni, Çocuk Hizmetle ri Genel Müdürlüğü verileri, 24 mil yon kişinin açlık sınırında yaşadığı ülkede sadece son bir yılda 1.3 mil yon kişi daha güvencesiz hale gele rek, her an çocuklarına bakamama nın acısını, kendi bedeninin acısında unutmaya itildiğini ortaya koydu. Korunan çocuk sayısı arttı Dr. Güray Kılıç ve Dr. Ergün Demir’in yaptığı çalışma, ekonomik yoksunluk nedeniyle koruma kararı talep edilen çocuk sayısı giderek arttığını da ortaya koydu. Yoksulluk ve işsizlik nedeniyle çocuklarının karnını doyuramadığı, giydiremediği, altını değiştiremediği için çaresizlik içinde devletten çocukları hakkında koruma ve bakım tedbiri talep eden aile sayısı on binleri aştı. Korunma, yardım ve bakıma muhtaç çocukların sayısı 2014’te 80 binken, bu rakam 2018’de 176 bini aştı. Eylül 2019 itibarıyla 1 milyon çocuk, şartlı sağlık yardımı 2.4 milyon çocuk da eğitim yardımı almak zorunda kaldı. 9 milyon güvencesiz Sosyal Güvenlik Kurumu’nun aylık istatistik bülteni 2019 Kasım sigortalı istatistiklerine göre, hiçbir sosyal güvencesi olmayan, çalışmayan, 18 yaşını doldurmuş ve maddi yoksunluk nedeniyle GSS primlerini ödeyemediği kişi sayısı 9 milyonu aştı. Veriler, bir önceki kasım ayı ile geçen kasım arasında 1.3 milyon kişinin daha sosyal güvenceden yoksun kaldığını gösterdi. Yine bir yıllık sürede 948 binden fazla kişi aç ve muhtaç hale geldi. Gerçek yoksulluk, işsizlik ve muhtaç kişi sayısına her geçen gün artan eğitim yardımı alan kişi sayısı da eklendi. BDDK swap limitlerini kıstı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) TL swap işlemlerinde limiti yüzde 10’a indirdi. BDDK’den yapılan açıklamada, “Bankaların yurtdışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan ve vadede TL alım yönündeki türev işlemlerin toplamının bankaların en son hesapladıkları yasal özkaynaklarının yüzde 25’i ile sınırlı rakamı yüzde 10’a düşürüldü” denildi. Söz konusu oranın günlük olarak solo ve konsolide bazda hesaplanması uygulamalarına devam edilecek. Ekonomist Uğur Gürses, BDDK’nin adımıyla ilgili, “BDDK swap kısıtını iyice daraltmış. Türkiye’deki bankalar, dış piyasalara TL borç verme yönlü swap işlemlerinde iyice kısıtlandı. TL’nin faizini hızla düşürüp döviz satarak rezerv eritenler, yasakların dozunu artırarak TL’yi koruyamaz” yorumunu yaptı. Temel gıdada KDV indirilsin Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, üreticinin, tüketicinin ve esnafın rahatlaması için temel gıda ürünlerindeki KDV oranının yüzde 1’e düşürülmesi gerektiğini söyledi. Palandöken, “Sofralarımızdan eksik etmediğimiz temel gıda ürünlerindeki KDV oranı yüzde 8’den yüzde 1’e düşürülmeli. Bu konuda atılacak adım, üreticiden tüketiciye, sanayiciden esnafımıza kadar tüm kesimleri büyük oranda rahatlatır. KDV oranı aşağı çekilip maliyetlerin azaltılması fiyatları düşürürken enflasyon da düşüşe geçer. Başta dar gelirli vatandaşlarımız olmak üzere tüm vatandaşlarımızın alım gücü yükselir” dedi. Kışlık sebze üreticiyi üzdü Bafra Ovası’nda birçok türde kışlık sebze yetiştirilerek Türkiye’nin dört bir tarafına gönderiliyor. 110 bin dekar alanda kışlık sebze üretimi yapılan Bafra Ovası’nda çiftçiler, kışlık sebze fiyatlarının kendilerini tatmin etmediğini söyledi. Girdi maliyetlerinin yüksek oluşu ve buna karşılık sebze fiyatlarının düşük olmasından şikâyet eden üreticiler, “Yaklaşık dönüme 3 bin lira masrafımız oldu” dedi. Utku Çakırözer Zamma ‘objektiflik’ kılıfı MUSTAFA ÇAKIR Hükümet’ten yüksek hızlı trenlerin (YHT) abonman biletlerine yapılan zamma, “normal ücretlerle abonman ücretler arasındaki adaletsiz farklar daha objektif ve rasyonel orana çekilmiştir” savunması geldi. YHT’nin abonman biletlerine yapılan fahiş zamları değerlendiren CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, “zamların akla zarar açıklamalarla savunulmaya devam edildiğini” belirtti. Çakırözer, AnkaraEskişehir hattında öğrenci abonman biletinin bir yılda 424 liradan 960 TL’ye çıkarıldığını, aynı hatta tam biletin ise 520 liradan 1687 liraya yükseltildiğini, PolatlıEskişehir hattında yapılan zammın ise yüzde 238’e vardığını anımsattı. Demiryolları yönetiminin yapılan zamları ilk olarak “zam değil, indirim oranlarında indirim” açıklaması ile savunduğunu anımsatan Çakırözer, “O trenleri her gün kullanmak zorunda kalan 5 bin memur ve öğrenci bilet fiyatlarındaki değişimin adının ne olduğunu çok iyi biliyor” dedi. İktidarın tüm açıklamalarına karşın halkın zamlara büyük tepki verdiğini belirten Çakırözer, CİMER’e yüzlerce başvuru yapıldığını anlattı. CİMER’e yapılan başvurulara demiryolları yönetimi tarafından verilen yanıtı paylaşan Çakırözer şöyle konuştu: n Yanıtta, ilk olarak, 2009’dan itibaren yapılan indirimlerin vatandaşları YHT ile tanıştırmak, vatandaşlara YHT’leri sevdirmek için yapıldığı belirtiliyor. İndirim halk için yapılır. “Normal ücretlerle abonman ücretler arasındaki adaletsiz farkın” yapılan zamla “daha objektif ve rasyonel orana çekildiği” savunuluyor. n Kamu hizmetine yüzde 238’lere varan zam dünyanın neresinde objektif ve rasyonel olarak adlandırılabilir? Yapılması gereken komik açıklamalar değil, bu zamları geri almaktır. l ANKARA İş’ten ekonomiye 382 milyar TL destek Türkiye İş Bankası’nın aktif büyüklüğü, 2018 yılsonuna göre yüzde 12.4 artarak 2019 yılsonu itibarıyla 468.1 milyar TL’ye ulaştı. İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, 2019 yılsonu itibarıyla nakdi kredi hacimlerinin 289.2 milyar TL’ye ulaştığını, kredilerin toplam aktif içindeki payının da yüzde 61.8 seviyesinde gerçekleştiğini söyledi. Bali, “93 milyar TL tutarındaki gayri nakdi kredi hacmimiz ile birlikte krediler yoluyla ekonomiye sağladığımız toplam destek 382.2 milyar TL oldu” dedi. 2019 yılsonu itibarıyla, toplam mev duat hacmilerinin 295.9 milyar TL’ye ulaştığını kaydeden Bali’nin verdiği bilgilere göre, İş Bankası, 2019’da toplam 6.1 milyar TL net kâr elde etti. Banka, 2018 yılsonuna göre yüzde 18.4 artarak 58.9 milyar TL seviyesine ulaşan özkaynak büyüklüğü ile özel bankalar arasında ilk sırada yer aldı. Bali, “Tüm paydaşlarımız için sürdürülebilir ve uzun vadeli değer yaratmayı hedefleyerek öncü ve lider banka olmanın getirdiği sorumluluğun bilinciyle ülke ekonomisine destek vermeye devam edeceğiz” dedi. l Ekonomi Servisi Buz üstünde sınırlar sonuna kadar zorlandı BOM, CEM BÖLÜKBAŞI İLE SÖZLEŞME İMZALADI Borusan Otomotiv Motorsport (BOM) ve sosyal sorumluluk bilinci ile oluşturduğu BOM Akademi; Kar ve Buz Sürüş Eğitimi’nin 6’ncısını bu yıl da donmuş Çıldır Gölü üzerinde sürdürdü. Etkinliğe bu sene Çıldır Gölü üzerinde BMW ve MINI ile yapılan buz sürüşüne, Sarıkamış’ta Land Rover Experience ile offroad kar sürüşü de eklendi. Tamamen kar ve buzla kaplı Çıldır Gölü üzerinde hazırlanan parkurda ileri sürüş teknikleri uygulamalı olarak gösterildi. BMW M5 Competition, BMW M4 Competition, BMW M240i xDrive ve Yeni BMW 320i M Paket modellerinin yanı sıra MINI John Cooper Works Countryman ALL4’un kullanıldığı etkinliklerde, katılımcılar BOM Akademi eğitmenleri eşliğinde, hem standart kış lastikleri hem de çivili yarış lastikleri ile otomobillerin sınırlarını zorladı. Türkiye otomobil pazarının 2019 yılında yaklaşık yüzde 20 daraldığını, premium otomobil pazarı Borusan Otomotiv Motorsport (BOM), 2020 sezonu lansmanını da Kars’ta gerçekleştirdi. Ülkemizi sanal arenada başarıyla temsil eden ve dünya ikinciliğine kadar yükselen Cem Bölükbaşı, Borusan Otomotiv Motorsport ile profesyonel sözleşmeye imza atarak ta nın da genel sektöre paralel bir seyir izlediğini belirten Borusan Otomotiv İcra Kurulu Başkanı Hakan Tiftik, 2020’de piyasanın bu düşüşü telafi etmesini beklediklerini söyledi.  Tiftik, “2020 için daha iyi bir performans öngörüyoruz. Geçtiğimiz yılın sonunda pazarda başlayan hareketliliğin yılın geri kalanına yayılmasıyla 2020’de binek otomobil pazarının 450470 bin, hafif ticari dahil otomotiv pazarının 600 bin seviyelerini göreceğini tahmin ediyoruz” dedi. Yeni modellerin gelişiyle Premium segmentte yoğun bir rekabet yaşanacağını belirten Tiftik, “BMW 2 Serisi Gran Coupé modelimiz ile daha önce hiç rekabet etmediğimiz bir segmente oldukça iddialı bir giriş yapacağız. Yeni BMW 3 Serisi ve kımın ‘Genç Yetenek’ projesi kapsamında gerçek pistlere transfer oldu. 2018 yılında ‘Sanaldan Gerçeğe giden Yol’ sloganı ile kurulan BOM ETeam’in misyonuna da paralel atılan bu önemli adım, espor yeteneklerinin motor sporlarına olan ilgisini artırmayı hedefliyor. Yeni BMW 1 Serisi gibi geniş kitlelerin ilgisini toplayan yeni modellerimizle güçlü büyüme öngörüyoruz. Bunlara ilaveten BMW 7 Serisi, 8 Serisi Gran Coupé ve X7 gibi modellerimiz de üst segmentteki gücümüzü artıracak. Türkiye’de temsil ettiğimiz diğer markalarımızdan MINI’nin tamamen elektrikli ilk modeli MINI Electric ile bu alanda rekabete farklı bir boyut getireceğiz. 2020 yılında Land Rover’da da merakla beklenen Yeni Land Rover Defender ve Yeni Range Rover Evoque Türk tüketicisinin karşısına çıkacak. Jaguar’ın süper spor otomobili Yeni Jaguar FTYPE da 2020’de Türkiye’de yollarla buluşacak. Tüm markalarımızdaki yeni modellerin etkisiyle pazar payımızı arttırmayı hedefliyoruz.” dedi. Range Roverl off road Sarıkamış’ta BOM Akademi’nin profesyonel eğitmenlerinin eşliğinde performansıyla etkiledi Range Rover, Range Rover Sport, Range Rover Velar, Yeni Range Rover Evoque, Land Rover Discovery ve Yeni Land Rover Discovery Sport modelleriyle Land Rover Experience offroad kar sürüşü yapıldı. İkinci el, altını solladı Otomotiv sektörü son yılların en kötü dönemlerinden birinin geride bırakmaya çalışırken, ikinci el araç tarafında da hızlı bir yükseliş başladı. İkinci elde satışlar 7 milyon adetleri aşarken, fiyatlar da aynı şekilde vites yükseltti. İkinci el araç fiyatları döviz, mevduat ve hatta altından fazla değer kazandı. Aynı dönemde döviz yüzde 5, mevduat yüzde 4, son dönemin gözdesi altın bile yüzde 12 kazandırırken, ikinci el araçlar yatırımcısına yüzde 20 kazandırdı. Otoshops Genel Müdürü Melih Mutlu, “2019 yılının son çeyreğindeki faizlerde düşüş, kredi kampanyaları, olumlu ekonomik veriler ve önceden ertelenen taleplerin dönmesi sıfır pazarını biraz yükseltti. Ancak aralık ayınMelih da bu kez artan Mutlu talep karşısında yeterli araç sağlanamadı. Bu etkenler ikinci el pazarının yükselmesini sağladı. Pazarın artmasındaki etkenlerden biri de ikinci el ticareti yapan fir maların kendi aralarında satış hacminin geçmiş yıl lara göre artış göstermesi dir” dedi. Hem fiyat avantajı hem de sıfır araç stoklarının tükenmesi ile özellikle 13 yaş arası düşük kilo metredeki araçların bü yük talep gördüğünü bil diren Autofocus Genel Müdürü Uğur Sakarya, “İkin ci el stokla rı da kirala ma şirketlerin den pazara su nulan araçların Uğur drastik düşü Sakarya şü sebebiyle sı nırlı kalınca fiyatlar ina nılmaz derecede yüksel di. İkinci el araç fiyatla rı 2019 Eylül’den bugüne yüzde 20 artarak döviz, mevduat ve hatta altından fazla değer kazandı. Aynı dönemde döviz yüzde 5, mevduat yüzde 4, son dö nemin gözdesi altın bile yüzde 12 kazandırırken, ikinci el araçlar yatırımcı sına yüzde 20 kazandırdı. 2000 öncesi dönemlerde ki gibi iyi bir yatırım ara cı durumuna geldi” dedi. TOFAŞ YATIRIMLARA DEVAM EDECEK Geçen yıl yapısal ve ürün yenilikleri kapsamında 107 milyon Avro yatırım yapan Tofaş, Bursa’daki fabrikasında banttan indirdiği 264 bin adet araçla otomotiv sanayi üretiminin yüzde 18’ini, 194 bin 145 adetlik ihracatıyla ise Türkiye otomotiv ihracatının yüzde 15’ini tek başına gerçekleştirdi. Tofaş Üst Yöneticisi (CEO) Cengiz Eroldu, Tofaş çatısı altındaki Fiat, Fiat Professional, Alfa Romeo, Jeep, Ferrari ve Maserati markalarımızın satışları toplamında 2019’da pazar paylarını yüzde 5.7 artırarak yüzde 16.4’e çıkardıklarını söyledi. Eroldu, “2020 yılında yatırımlarımızı geçen seneye göre 2 katından fazla arttırarak sürdüreceğiz. 2019 gibi zorlu bir yılda gösterdiğimiz başarıyı, 2020’ye taşıyarak istikrarlı performansımızı koruyacağız” dedi.