Katalog

10 7 OCAK 2020 SALI DOLAR AVRO STERLIN FAİZ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ BORSA ALTIN CUMHURİYET EKONOMI ALTIN 24 AYAR 5.9780 sabit 6.6880 3.7 kuruş 7.8550 1.6 kuruş 11.77 sabit Zammı yenileyinMemur ve emekliye yüzde 5.5 zam toplusözleşmeyi tartışmaya açtı Yıl içinde gelen zamlara ve 2020 yeniden değerleme oranına işaret eden memur konfederasyonları, toplusözleşmenin “derhal” yenilenmesini istedi. Memur ve memur emeklilerine enflasyon farkıyla birlikte yüzde 5.5 zam veril mesi memur toplusözleşmesini ye niden gündeme getirdi. Yıl içinde gelen zamlara ve 2020 yılı yeniden değerleme oranına işaret eden me mur konfederasyonları, toplusöz leşmenin “derhal” yeni lenmesini istiyor. Hükümet ile Memur Sen’in toplusözleşme gö rüşmelerinde anlaşama MUSTAFA ÇAKIR ması üzerine devreye giren hakem heyeti, me mur ve memur emekli lerine bu yıl için sadece yüzde 4+4 zam verdi. TÜİK verilerine göre tem muzağustos dönemi enflasyonu ise yüzde 6.49 geldi. Toplusözleşme ye göre enflasyonun maaş zammı nı aşan bölümü “enflasyon farkı” ola rak ödeniyor. Geçen yılın ikinci yarısında toplusözleşme zammı yüzde 5’ti. Bu nedenle de aradaki yaklaşık yüzde 1.5’lik fark, ocaktaki yüzde 4’lük sözleşme zammına eklendi. Bu da memur ve memur emeklisine yüzde 5.5 zam anlamına geliyor. Geçen yılın enflasyonu yüzde 11.8 çıktı. Hükümetin bu yıl için başta vergiler olmak üzere kendi alacaklarına yaptığı yeniden değerleme oranı zammı da yüzde 22.5 oldu. MemurSen Genel Başkanı Ali Yalçın, “Enflasyon tahmini tutmayan, teklif ettiği maaş zammı oranı enflasyonu yenmeye yetmeyen bakışın faturası bordrolara yansıyor. Sorunun kalıcı çözümü için ise maaş ve ücret artışında; enflasyon tahminine değil enflasyon tahminlerinin tutmadığı gerçeğine göre hareket edilmeli, enflasyon canavarının değil toplusözleşme nin yetkili taraflarının iradesi benimsenmeli” dedi. Anında buharlaştı Türkiye KamuSen Genel Başkanı Önder Kahveci, enflasyonun yine memur maaşlarını erittiğine işaret ederek “2019’da memurlarımız toplamda 2020 Ocak ayıyla sıfır zam almış oldular. Ekonomik gelişmelerden en çok etkilenen kesim olan kamu çalışanları ve emeklilerimizin zam oranlarının revize edilmesine yönelik olarak bir adım atılması zaruri bir hal almıştır” dedi. KESK, daha yılın ilk günlerinde ardı ardına gelen zamların yüzde 4’lük maaş artışını çoktan buharlaştırdığını belirterek “Çoktan hükmünü yitiren 2019 yılı ‘toplusözleşmesi’ derhal yenilenmelidir” açıklamasını yaptı. Birleşik Kamuİş de, iktidarı, ücret artışlarını “manipüle edilen enflasyona göre değil, gerçek enflasyona göre” belirlemeye davet etti. l ANKARA 345 bin aracın yüzde 55’i dizel Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) dün açıkladığı “Motorlu Kara Taşıtları, Kasım 2019” raporuna göre, trafiğe kayıtlı toplam taşıt sayısı, kasım sonu itibarıyla 23 milyon 170 bin 769 oldu. Kasımda geçen yılın aynı ayına göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı, traktörde yüzde 10.8, otomobilde yüzde 1.5 azaldı. Ocakkasım aralığında bir önceki yılın aynı dönemine göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı yüzde 28.3 azalarak 607 bin 595 adede geriledi. Ocakkasım döneminde trafiğe kaydı yapılan 344 bin 971 adet otomobilin yüzde 55.3’ünün dizel, yüzde 35.3’ünün benzin, yüzde 5.9’unun LPG yakıtlı olup yüzde 3.5’inin de elektrikli veya hibrit olduğu belirtildi. l Ekonomi Servisi Eticarette güven işbirliği Ticaret Bakanlığı, eticarette güven ortamının tesis edilmesi ve tüketicide güven algısının oluşturulması için Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile (TOBB) işbirliğine gitti. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, “Türkiye’de eticareti kullanmayanların yüzde 45’i, ödeme sistemlerine duyduğu güvensizlik endişesiyle eticarete yaklaşmıyor” dedi. İşbirliğiyle güven damgası sistemini oluşturduklarını anlatan Pekcan, “Sisteme gönüllülük esasına göre guvendamgasi.org.tr üzerinden elektronik ticaret yapan bütün firmalar üye olabilecek. Siteler belli aralıklarla denetlenecek” dedi. TOBB Başkanı Rıfat Hirsacıklıoğlu, “Eticaret sektöründe daha güvenli alışveriş dönemi de başlamış olacak” diye konuştu. Güven damgası almaya hak kazanan ilk 12 eticaret sitesine damgaları verildi. Bu siteler şöyle: ePttAVM, Farmasi, Gittigidiyor. com, Pegasus Havayolları, Beko ve Arçelik’in eticaret sistemi üzerinden satış yapan bayileri, Migros Sanal Market, Sigortam.net, Sahibinden. com, Modanisa, Sarar ve Sefamerve. Türk Akımı’nda sevkıyat başladı Rusya, Türk Akımı üzerinden Yunanistan ve Kuzey Makedonya’ya doğalgaz sevkıyatına başladı. Rusya, Rus doğalgazını Ukrayna’daki hatları kullanmadan Orta Avrupa’ya taşıma planları kapsamında Türk Akımı hattını inşa ediyor ve Baltık Denizi boyunca Almanya’ya Kuzey Akımı boru hattının kapasitesini iki katına çıkarıyor. Bulgartransgaz Üst Yöneticisi (CEO) Vladimir Malinov, Bulgaristan ulusal radyosu BNR’ye yaptığı açıklamada, “Rus doğalgazı Türkiye sınırında yeni giriş noktası ile sadece bizim için değil, Yunanistan ve Kuzey Makedonya’ya sevk ediliyor” dedi. l Ekonomi Servisi Raporun tanıtımı Kaslowski (soldan), Bakan Ersoy ve Narin’in katılımıyla yapıldı. Turizmde yüksek gelire ulaşmak zor Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TTYD) tarafından, Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) işbirliği ile hazırlanan “Turizmde Dönüşüm Senaryoları”, turizmde herhangi bir yapısal önlem alınmazsa 2033’te kişi başı turizm harcaması 905.1 dolarda kalacak. Çeşitli tanıtımlarla stratejik adımların atılması halinde bu harcamanın 1.146 dolara çıkacağı öngörülüyor. Raporda, 20182033 aralığına ilişkin stratejik adımlara yer verildi. Son stratejik adım olan ve “Tanıtım Atağı” olarak adlandırılan senaryo hayata geçirilirse, 2033’e gelindiğinde turist sayısı 104 milyona, turizm gelirleri 119.3 milyon dolara, kişi başı gelir de 1.146.6 dolara yükselecek. Raporun tanıtımında konuşan TTYD Başkanı Oya Narin, “Senaryola ra göre işsizlik oranı 7.6’ya düşecek, yaratılan ek turizm gelirinin dönem GSYH artışı ortalamada 1.6 puan yukarıya çekecek” dedi. TÜSİAD Başkanı Simone Kaslowski, “Turist sayısındaki artış önemli ancak sürdürülebilir büyüme açısından kritik olan, turist başına gelirin artırılmasıdır” diye konuştu. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, “Hanutçuluk yapan acentelerimiz ve rehberlerimiz var. Taksiciyi otelin kapısına yanaştırmak yerine komisyon geliri için rent a car bulunduran otelcilerimiz ya da 12 aylık personel istihdamını hedeflemek yerine ‘Sezon geldiğinde komşunun personeline yüzde 5 fazla vererek çalarım’ diyen otelci arkadaşlarımız da var. Kalıcı bir sonuç istiyorsak zihniyet değişikliği çok önemli” dedi. l Ekonomi Servisi 50 bin kamu konutu satılıyor MUSTAFA ÇAKIR lik ve adalet hizmetlerinde çalışan perso K nelin kullandığı konut sayısı yaklaşık 140 amuya ait varlıkları özelleştirmekle övü bin. Kampus alanında kalan veya hizmet nen hükümet, bu yıl 50 bin kamu konu binaları ile bütünleşik bulunan da yaklaşık tunu satacak. Konutların satışından ise 1.2 59 bin kamu konutu yer alıyor. Yanıta gö milyar lira gelir bekleniyor. re, bunların dışında kalan 50 bin kamu ko Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın, İYİ Par nutunun “ekonomiye kazandırılması” dü ti Denizli Milletvekili Yasin Öztürk’ün soru şünülüyor. Bu kapsamda ilk etapta kat önergesine verdiği yanıta göre, genel büt mülkiyeti/irtifakı olan 5 bin kamu konutu çeli idarelere tahsisli 218 bin 575, diğer nun satışı planlanıyor. Yanıtta, “Öte yan idarelere tahsisli 30 bin 939 olmak üze dan 2020 içerisinde lojman satışlarından re toplam 249 bin 514 kamu konutu bu 1 milyar 200 milyon TL gelir elde edilmesi lunuyor. Bu konutlardan savunma, güven hedefleniyor” denildi. l ANKARA Faiz ödemesi 3 yılda yüzde 144 arttı Yeni parti hazırlığında olduğu bilinen eski Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kendisine yönelik faiz suçlamasına Twitter’dan yanıt verdi. “Geçmişi her yönüyle değerlendirmeye hazırım. Ancak bizim Türkiye’nin bugününe ve geleceğine odaklanmamız ge rek. Gerçekleri saklamadan sorunlar konuşulmalı” ifadesini kullanan Babacan “Merkezi yönetim bütçesinden ödenen faiz 2017’de 57 milyar iken 2018’de 74 milyar TL’ye çıktı. Hüküme tin programına göre faiz Babacan ödemeleri 2019’da 103 milyar, 2020’de 139 milyar TL. Dikkatinizi çekmek isterim: Devletin vatandaşlarından vergi toplayarak piyasaya ödediği faiz 3 yılda 57 milyardan 139 milyar TL’ye ulaşıyor. Artış oranı yüzde 144. Dahası, Türkiye’nin hayat pahalılığı gibi, işsizlik gibi devasa sorunları var” dedi. Erdoğan: Bunlar faizciydi Erdoğan, önceki akşam bir programda yeni parti çalışması yapan Ali Babacan ve Mehmet Şimşek’e göndermede bulunarak “Ben 2008’de ‘Kriz bizi teğet geçecek’ dediğimde, şimdi yeni parti kuran arkadaşlar krizin teğet geçeceğine inanmıyordu. Bunlar hep faizciydi” demişti. 111.413 2271 puan 2085.70 85.73 lira 302.87 5.53 lira Ferhan Özay, iklim değişikliğinin en önemli risklerden biri haline geldiğini belirtti. BELIRSIZLIK FAZLA Aon Türkiye Eş Üst Yöneticisi (CEO) Ferhan Özay, geçen yıl Türkiye’de en fazla öne çıkan risklerden birinin alacak olduğunu belirtti. Batan şirketlerdeki artışın şirketleri alacak riskini yönetmeye itiğini ifade eden Özay, “Alacak sigortasında fiyat ve ödenen tazminatlar arttı. Mesafeli yaklaşanlar olaylar yaşandıkça ilgi duymaya başladı. Kamu bu alanda da ön almak istedi ama sonuçlara bakınca sisteminin çok iyi bilinmediği görülüyor. Bu alandaki tanıtımı daha iyi olabilir” dedi. Ekonomiyi etkiliyor Yeni yıla ilişkin Türkiye özelinde “ileri riskler”in varlığına işaret eden Özay, bölgedeki savaş atmoferi nedeniyle gerginliğin yüksek olduğunu, bunun ekonomiyi de etkilediğini söyledi. Özay, şöyle devam etti: “Volkswagen’in yatırımda geri adım atmasına bu açıdan bakmak lazım. Satın almalar durmuştu. Şim Alacak riskinin 2019’da öne çıktığını hatırlatan Aon Türkiye Eş Üst Yöneticisi Özay, birçok politik riskin de 2020’ye taşındığını vurguladı. di hareketlenme var ama belirsizlik yine de fazla. 2020’de bu tür risklerin devam etmeyeceğiyle ilgili belirti de yok. S400, Akdeniz’deki enerji tartışmaları ve Ermeni meselesini de bu kapsamda sayabiliriz. Bunlar politik risk olarak görülüyor. Dolarda da artış var. 2020’de sektör artı büyüyecek ama şahlanacak bir yıl olmayacak. Sisli bir ortamda yol alıyoruz. Turizm, yurtdışı inşaat ve ihracattaki gelişmeler ise sigorta pazarını hareketlendiren sektörler oldu.” Dünyada öne çıkan risklerle ilgili de bilgi veren Özay, iklim değişikliğine dikkat çekti. Son birkaç ayda yaşanan olayları özetleyen Özay, Venedik’te fırtına ve yağmurla suların 187 santim yükseldiğini, Avustralya’daki yangınların hâlâ sürdüğünü, Doğu Afrika’daki yağmurların da 1 milyon insanın evinde ayrılmasına neden olduğu hatırlattı. Özay, “Bunlar antrenmansız olduğumuz riskler” diye konuştu. ‘FIDYE YAZILIM’ ATAĞI ÇOĞALDI Teknolojinin yeni riskler ortaya çıkardığını hatırlatan Üst Yönetici Özay şunları anlattı: “Örneğin bilgisayardaki dosyaları kullanamamanıza neden olan fidye yazılım atakları yaygınlaştı. Arayıp para istiyorlar. Bu rakam ABD’de 1236 bin dolar. Bu atakların yaygınlığının da bir göstergesi. Üstelik sanal para talep ediyorlar. Ayrıca orta ölçekteki şirketlere ataklar daha kârlı hale gelmeye de başladı. Nasıl korunulacağıyla ilgili daha pratik çözümler üretmeli sigorta sektörü. Çünkü nereye evrileceği belli değil bu tür risklerin.” Ayrıca siber riskler açısından kişisel verilerin korunmasının da büyük önem taşıdığını belirten Özay, “Çünkü bu alanda yaşanan zararlar nedeniyle, örneğin İngiltere’de hastanelere yönelik olarak toplu dava yolu deneniyor.” SEKTÖRDEN l Allianz Türkiye’nin “Yaşam Döngüsü” konulu reklam filmi, bu yıl 31’incisi yapılan Kristal Elma Türkiye Reklam Ödülleri Yarışması’nda “FilmTV, Sinema” kategorisinde “Büyük Ödül”ün sahibi oldu. l AvivaSA Emeklilik ve Hayat’ın, kurumsal yönetim anlayışını yaygınlaştırmayı hedefleyen Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği’nin üyeleri arasına katıldığı açıklandı. l Hazine ve Maliye Bakanlığı, “Sigorta şirketleri tarafından, yetkisiz sigorta eksperliği yapan kuruluşlara ekspertiz iş verilmemesi, devam eden uygulama varsa derhal sonlandırılması gerekmektedir” çağrısı yaptı. Sigortalı tarımsal varlık büyüklüğü 55 milyar liraya ulaştı. Hasarlar için çiftçiye 1.3 milyar TL ödendi Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM), 2019 sonu itibarıyla, tarım sigortaları kapsamında 2.1 milyon poliçe düzenlendiğini açıkladı. Bu kapsamda 26 milyon dekar alan, 29 bin civarında sera, 1.8 milyona yakın arılı kovan ve 2018 yılına göre yüzde 40’ın üzerinde artışla 5.1 milyon büyükbaş ve küçükbaş hayvan sigortalandı. Ayrıca sigortalı üreticilerden ve yetiştiricilerden başta dolu, don, fırtına ve selsu baskını, ölüm gibi nedenlerden ötürü 371 bin civarında hasar ihbarı alındı. İhbar alınan illerde, Konya, Malatya, Manisa ve Antalya ön sıralarda yer aldı. Eksperler tarafından sahada gerçekleştirilen inceleme ve tespitlerin ardından yapılan değerlendirmeler neticesinde, üreticilere ve yetiştiricilere 1.3 milyar TL’ye yakın hasar ödemesi yapıldı. Anadolu Sigorta’ya ihracat ödülü Anadolu Sigorta, Hizmet İhracatçıları Birliği’nin düzenlediği, Türkiye’nin sürdürülebilir büyümesine katkıda bulunan firma ve kuruluşların ödüllendirildiği 2018 Yılı Hizmet İhracatı Ödül Töreni’nde “Finans, Sigorta ve Diğer Mali Hizmetler” kategorisinde ödüle layık görüldü. Anadolu Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Erdinç Gökalp, Türkiye’nin artan ihracat potansiyeline dikkat çekerek “Biz de uluslararası standartlardaki hizmet anlayışımızla, bu potansiyele katkı sağlamak için çalışıyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın elinden aldığımız bu anlamlı ödül, doğru yolda olduğumuzu göstermesi açısından büyük bir öneme sahip” dedi. Doğru işbirliği peşinde BNP Paribas Cardif, “insurtech” şimcilik ekosisteminin yaratılmasını he alanındaki girişim deflediklerini belir cileri güçlendirmek ten BNP Paribas Car hedefiyle başlattı dif Genel Müdürü Ce ğı InsurTech İnovas mal Kişmir, “Tek yon Challenge Prog Cemal noloji temelli kuru ramı kapsamında en Kişmir lan, pazara çok hızlı başarılı üç “startup”ı bir şekilde çıkabilen (B2Metric, Uservision ve startup’lar ile köklü fir MuseBirds) ödüllendirerek maların doğru bir işbirliği girişimcilere destek oldu. modelinde buluşması ge Sigorta sektöründe giri rekiyor” dedi. Tamoniki.com yatırımcı arıyor Pedro Tabernero Online sigorta karşılaştırma portalı Tamoniki. ro Tabernero, “Burada amacımız güçlü bir ürün sunumu com’un sigorta şirketi ve bro ve panel yaratmak” dedi. keri olarak faaliyet gösteren Türkiye’de yılın başından stratejik yatırımcılarla işbirli bu yana faaliyet gösteren si ği yapmak için yatırımcı ara te, kasko, trafik ve ferdi ka dığı açıklandı. Şirketin ye za sigortası konusunda kar ni Üst Yöneticisi (CEO) Ped şılaştırma yapıyor.