Katalog

BULMACA TASARIM: SERPİL ÜNAY 1317 ŞUBAT 2019 PAZAR SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, “Orman Işırsa”, “Daldan Dala”, “Gün Ola Harman Ola” gibi deneme kitaplarıyla tanınmış yazarımız... Bir çeşit iri karalahana. 2 Konya’nın antik dönemlerdeki adı... Okyanusların çok derin kesimlerine verilen ad... Elektrik ya da telefon tellerinin toplanıp bağlandığı kutu... Peygamberleri Hud’u dinlemedikleri için Tanrı tarafından yok edilen kavim. 3 Siirt yöresinde bahar eğlencelerinin baş yemeği olan bumbar dolması... Kuyumculara taslak hazırlayan kimse... Ağaç rendelemekte kullanılan uzun marangoz rendesi. 4 Çıkış yeri, köken, kaynak... Türkiye’de çağdaş deneysel fizyolojinin kurucusu olarak kabul edilen hekimimiz. 5 “Kirpikler , kaşlar kalem / Bu sinemi deler gider” (Âşık Veysel)... Bir tür bağımsızlığı olan büyük il... Bazı Arap ülkelerinde faaliyet gösteren sol eğilimli parti... Yağmur suyunun biriktiği çukur yer. 6 Anıtkabir’in bulunduğu tepenin eski adı... En küçük izci kuruluşu... Çok büyük. 7 Vatanı Hindistan olup 35 kg kadar büyüyebilen, dünyanın ağaçta yetişen en büyük meyvesi... İspanya’da, tarih öncesi dönemlere ait duvar resimleriyle tanınmış mağara... Amerika’da yaşayan yırtıcı bir hayvan... Rey. 8 Bartın’ın bir ilçesi... Akira Kurosava’nın bir filmi... ABD’nin bir eyaleti. 9 Bir mal ya da paranın, emek verilmeden sağladığı gelir... Geminin baştan ikinci direği... Konya ilinde bir baraj... Kır ya da köy yaşamını anlatan kısa şiir. 10 Güneydoğu Anadolu’da, daha çok kadınların çeşitli yerlerine yaptırdıkları bir tür dövme... Mızmız ve sevimsiz kimseler için kullanılan bir sözcük... Maksim Gorki’nin bir romanı. 11 Tatlı bir şeftali cinsi... Avrupa’da büyük bir yarımada... Kazakistan’ın plaka imi... Bir akademik unvanının kısa yazılışı. 12 Holmiyum elementinin simgesi... Bir başka sözcükle aynı kökten gelen, ancak değişik bir biçim ve anlam içeren sözcük... Yapraklar durumunda ayrılabilen parlak bir mineral... Zehirlenme korkusu. Bu haftaki bulmaca ödülü Onlar Uyanırken Çetin Altan Yordam Kitap 3 ŞUBAT 2019 1714 KAZANANLAR: Sefercan Türk, BALIKESİR, Ayten İnam, İZMİT, Özcan Uludağ, Kayhan Arsoy, Bilal Yeşilöz, Meral Özkan, Sema Özdemir, Zikri Aygün, Onur Gül, İbrahim Savaşan, Eyüp Urucu, İSTANBUL, Orhan Taylan, Mustafa Atilla, KIRKLARELİ, Volkan Çilingiroğlu, Cemal Doğan, Emin Başbuğ, Solmaz Aygün, İZMİR, Durdu Avdan, Nizamettin Vural, Şengül Pehlivan, ANKARA, Nurgül Demiröz, AYDIN, İzzet İzci, Turgut İkiz, ADANA, Süleyman Koçak, KÜTAHYA, Osman Kılıç, ANTALYA Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle [email protected]. tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 03.02.2019 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Wang Hui’nin Çin’in Yirminci Yüzyılı (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 A T I F Y I L MAZ M E T RO F ON 2LEK ARANDAPA Ş A KU P ON 3 FOTA AK ZR SE E R J ENG 4 OMA L İ İ GUANODON İ REM 5 NA İ L İ Ş İ K ÖR F EY E TA 6 S NO P S E R İ GRAF İ AFT R 7 O RAM İ D BO A S E NA AB 8 CO Ş ER İ AT ŞAT V DUÇ E 9 UR B AN İ ZM K İ L İ Z KOMA R 10 A T A ANNAKA R E N İ NA TİG 11 R O B E R İ E T Ü V V E S T A M 12 O G A N O K A R R A Z O R E L L A 13 N E DAN B E N J AM İ N T İ AN 14 N E E M B A B A İ L İ K 15 H E R M E N Ö T İ K A R 16 Ü Z M E N E OÇ LU AS 17 B İ O B A N İ H A L E 18 R E T O R İ K U Y U M R 19 İ B A H E KAME R İ Y E 20 S E J M S AĞU U R AN 13 Kütahya’nın bir ilçesi... Soyundan gelinen kimse... Yurdumuzda yetişen ve kaliteli bir şarap veren siyah üzüm cinsi. 14 Brezilya kökenli bir dans ve müzik... “ uyur, düşman uyur, hastei hicran uyumaz” (Şeyh Galip). 15 Arapçada “ben”... Boru sesi... Kumtaşı... Bir gösterme sıfatı. 16 Yüzyıllar önce Japonya’da geliştirilmiş bir dövüş ve savunma sanatı... Nijerya’nın para birimi. 17 Hafif ve gözenekli bir çökelti taşı... Boynun arkası... Arap abecesinde bir harf. 18 Binek hayvanlarının sırtındaki oturmalık... Polonya’nın plaka imi... Hastalık nöbeti, kriz. 19 Endonezya’da yaşayan bir hayvanın dışkısından elde edilen, dünyanın en değerli kahvesi... Osmanlılar döneminde Romanya’nın yerli halkına verilen ad. 20 İngiltere’de çok sevilen bir bira cinsi...Hiçbir heyecan ya da zihin etkisiyle uyarılamayan ruh dinginliği. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Diktatör Pinochet döneminde tutuklanarak gitar çalmaması için elleri kesilen, sonra da kurşuna dizilen Şilili müzisyen ve şair... Zeki ve becerikli olmadığı halde kendini öyle sanan. 2 Yankı... Afrika’da yaşayan bir antilop... Tacikistan’ın para birimi... “odur ki doğru vara / Göz odur ki Hakk’ı göre” (Yunus Emre). 3 Japon Buda inanışında mistik ve büyü törenlerinde kullanılan nesne... Hinduizm’in savaş tanrısı... Bolu’nun Gerede ilçesinde, kayak merkezi ve mesire alanı olan bir dağ. 4 Geri vites kolu... Eski Rusya’da halk tarafından peygamber ya da keramet sahibi sayılan keşiş ve azizlere verilen ad... Seçiciler kurulu. 5 Güney Amerika’nın yağmur ormanlarında yaşayan bir maymun... Asya’da bir çöl... “Benden gayrısına gönül verirsen / ola bağlana yolların dostum” (Pir Sultan Abdal)... Çok esirgeyici, merhametli... Bir nota. 6 Satranca benzer bir strateji oyunu... Uzun süreli uçuşlarda vücudun saat farkına uyum sağlayamaması nedeniyle oluşan rahatsızlık... Kuru ve pullu küçük leke ve kabarcıklar halinde deri lezyonu... Üç dört tel ipekten bükülmüş iplik. 7 Ahbaplık, arkadaşlık... Venedik’te ünlü bir köprü... Ekvator bölgesindeki büyük suların geçtiği havzalarda bulunan geniş ve balta girmemiş ormanlara verilen ad. 8 İşletilen paranın faiz katılmamış 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... bütünü... Ayçiçeğine verilen bir ad... Yüz metrekare tutarında yüzey ölçüsü birimi. 9 “Yiğidin başına bir iş gelirse / Onu ellere açıcı olma” (Karacaoğlan)... “Nereye Kadar”, “Ayak Sesleri”, “Çağrı” gibi albümleriyle tanınmış şarkıcımız... Utanma, hayâ... Kırklareli’nin Demirköy ilçesinde, “tabiatı koruma alanı” kapsamına alınan bir göl. 10 Afrika’da yetişen ve “paşaağacı” da denen bir ağaç... Herkesçe kabul edilebilecek bir temele değil de kişisel görüşe dayanan... Kalın bükülmüş sicim... Yanağın alt kısmı. 11 Osmanlı Devleti’nde Bulgarlardan oluşturulan “Voynuk” örgütündeki subaylara verilen ad... Piyasada tepki ya da etki... Elam Krallığı’nın başkenti. 12 Uyanık, gözü açık... Kıbrıs Rum Kesimi’nde bir kent... Mevlevi tarikatının, 14. yüzyılda yaşamış önde gelen şeyhlerinden biri. 13 İslam dinine göre haram sayılan faiz... Metal parlaklığı verilmiş deri... Mersin’in Silifke ilçesinde antik bir kent... Bir zaman birimi. 14 Evrensel alıcı olan kan grubu... Eski Mısır’da güneş tanrısı... Geçim sıkıntısının gittikçe artması, yoksullaşma... Madagaskar’da yetişen ve kâğıt yapımında kullanılan bir bitki. 15 Hakkâri’deki Cilo Dağı’nda çok büyük bir buzul kütlesi... Yön göstermek için belli yerlere konulan işaret. 16 “Akdeniz anemisi” de denen kansızlık hastalığı... Aralarında ses benzerliği bulunan iki değişik harfin, kafiyenin son harfi olarak kullanılması. 17 Kâğıtları bir arada tutmaya yarayan çengel... İki dağ arasındaki geçit... Sıkıntı, güçlük. 18 Denizfilinin dişlerinden yapılan değerli bir tespih... Kadastro haritalarında parseller topluluğu... Baryum elementinin simgesi. 19 “Zülfünün gibi kuvvetli çelik tellerine / Takılan gönlüm asırlarca peşinden gidecek” (F.N. Çamlıbel)... Japonya’da etkin bir yanardağ... Bir harf üzerine konulan işaret. 20 Mersin ilinde, kaya resimleriyle tanınmış bir kanyon. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ [email protected] Arma Kış Dörtlü Şampiyonu 186 takımın katılımı ile 29 Şubat tarihleri arasında İzmir’de oynanan Türkiye Kış Takımlar Şampiyonasını İstanbul’dan Tezcan ŞEN’in kaptanı olduğu ARMA takımı finalde Eskişehir Adalar Briç Takımını (Abdullah GülsünZafer Bilgin, İbrahim AydınNecdet Can, Osman GemiciEnder Padır) yenerek kazandı. Arma, Tezcan ŞenMert Bilgen, Erdinç ErbilHakan Peyret ve Sedat AlufErdoğan Kaya çiftlerinden kurulmuştu. Peyret, Bilgen, Şen, Kaya, Aluf ve Erbil Geçen Haftaki Problemin Çözümü (20196) imp KG zonda ¦ V10985 ¦ 86 ¦ 8652 ¦ A2 ¦ ARD72 ¦ A72 ¦ AR43 ¦V Güney 1¦ 4SA 6¦ Batı 3¦ Pas Herkes pas Kuzey Doğu 3¦ 4¦ 5¦ Pas Atak ¦R. Nasıl oynarsınız? Analiz ve çözüm: Bir kör ve iyi dağılmışsa bir de karo kaybımız var. Karo kaybından kurtulamayacağımıza göre kör kaybından kurtulmaya bakmalıyız. Bunu da ancak yan renkleri temizledikten sonra karo ile eli dışarı verip rakiplerin el çaka yer çaka gelmesiyle yapabiliriz. Konuşmalar bize bunun mümkün olabileceğini gösteriyor. Çünkü Batıda 67 trefl var, Doğuda trefl fiti ile birlikte 67 kör var; Batının körü tekse karo ile el tuttuğunda treflden başka dönecek rengi kalmazsa döndüğü trefle yerden kör atıp elden çakarız ve kör kaybından kurtulmuş oluruz. Başka bir olasılık daha var fakat birinciye göre oldukça zayıf: Batıda RD sek kör varsa ve karosu da ikiliyse kozları topladıktan sonra AR karoyu çekip, yerin trefline çakıp körle elden çıkmak. İşe pikleri çekerek başlayalım ve elleri saymaya çalışalım. ¦As çektiğimizde Doğu ¦4’lüsünü atıyor. Eğer Batının trefli yedili ise günümüzde uygun zon durumunda oyuncular çok “hafif” açışlar yapabiliyorlar, yani trefl altılı da olabilir üçte pikini ve bir de körünü gördük, etti 11 kart, geriye karo için iki kartlık yer kalıyor. (¦Asını hemen ikinci elde çekmek daha iyi olabilir. Batıda Dx varsa ve Damını ¦Asının altına atmazsa yan renkleri temizledikten sonra yatırılabilir. Fakat Batının körü tekse ikili karo Damını kapsa bile yatacağından onu ilk fırsatta debloke etmesi gerekir.) İki pik daha çektiğimizde Doğu iki küçük kör daha atıyor. Şimdi ¦Asa gidip ¦2’liye çakıyoruz ve ¦Asını çekiyoruz. Diyelim ki Batıdan Dam ve Doğudan 10’lu geldi. Şimdi karar anı. Batının karosunun ikili olduğuna karar verirsek şimdi DV seke oynamaktan başka çaremiz yok, Ruayı çekmeden küçük karo oynarız ve Batının Vale ile alıp el çaka yer çaka gelmesini umarız. (Bu durumda eli 3127’dir.) Yok, eğer treflisinin altılı olduğuna inandıysak şimdi Rua karoyu da çekip karo oynamalıyız. (Bu durumda eli 3136’dır.) İşte dört el: ¦ V10985 ¦ 86 ¦ 8652 ¦ A2 ¦ 643 ¦R ¦ DV7 ¦ R98754 ¦ ARD72 ¦ A72 ¦ AR43 ¦V ¦ ¦ DV109543 ¦ 109 ¦ D1063 Kış Dörtlü’de gelen bu elde 26 masanın onunda şlem oynanmış, beş masada yapılmış beş masada batılmış. Diğer 16 masada 4/5¦ oynanmış: 14 masada 5¦ yapılmış, sadece bir masada +1 yapılmış. Haftanın Problemi (20197) imp Herkes zonda ¦ V103 ¦ ARD ¦ V86 ¦ D943 ¦ ¦ 1096 ¦ AR10974 ¦ R762 Tezcan Şen’in rapor ettiği bu elde Güneyde 5¦ oynuyorsunuz. Batı pik çıkıyor, Doğunun Asına çakıyorsunuz ve iki turda kozları topluyorsunuz. Artık kontratın batmayacağını iddia edebilir misiniz? İyi bir hafta sonu diliyoruz. SATRANÇ GM SUAT ATALIK [email protected] Politikacı Politikacılık bir meslek mi? Hiç sanmıyorum, bilim, sanat, spor eğitimlerinden verdiğiniz emeğe kadar ne kadar değerliyse politika da bana göre o kadar ucuz. Bu yüzden gelişmiş ülkelerde politikaya bu mecralardan temiz ve dürüst insanları çekmek esastır. Belediyeler birçok lisanda adlandırıldığı üzere yerel yönetim demekken, satranca buralardan da sponsor veya hami bulmak şart. Diğer tüm sporlarda olduğu gibi, devlet ve özel teşebbüslerden satranç yarışma ve yarışmacılarına para akması işin taltif yönü. 20142017 arası Tekirdağ’ın merkez ilçesinde satrancı ayağa kaldırmak için yerel yönetimle işbirliği yaptım. 650 biten 8 saatlik bir simültaneyi, adımı verdiğim İsviçre Yöntemi bir turnuva, onu da Türkiye’de organize edilmiş en önemli kapalı GM turnuvası izledi. 2016 yılının sonundaki söz konusu yarışma her biri uluslararası değer olan satranççıları yöre halkıyla bir araya getirmek için vücuda getirilmişti. Kültürü yükseltmezseniz sanat, spor ve bilime nüfuz edemezsiniz. Özel bir formatla, ödülleri az tutup, ayakbastı parasını tatminkar hale getirmiş olduğum organizasyonun özelliği tur sonrası halka açık müşterek analiz saatleriydi. Yerel politikacılar ertesi sene noncommunicado kalmayı tercih ettiklerinde, önce açık turnuvadan adımı çektim, arkadan beldede organize edilen Türkiye Şampiyonası, Büyükustalar Turnuvasının yerini aldı. Ülke şampiyonalarının organizasyonunu kimsenin eleştiri hakkı yoktur lakin neye destek olduklarını bilmeyen politikacılar bu sene aynı beldede Scheveningen organizasyonuna sponsorluk vermişler. Defalarca yazdığım üzere Scheveningen şaibeli bir format, artık FIDE, ELO çıkartmak için bu formatta organizasyonları kabul etmiyor, sadece norm konusunda o da özel izinle uygulama geçerli. Vakti zamanında Macaristan’da bu formatla FIDE Master olan bir TSF yönetim kurulu üyesini de turnuva organizatö rü yapmışlar. Yaklaşık 30 senedir her yönetimin yandaşı, kâh Avrupa Şampiyonası Başhakemi,kah uluslararası turnuva organizatörü oldu, hatta Çin de 1530 reytinglik performansıyla Türkiye’yi oyuncu olarak bile temsil ettirildi. İronik olarak formatın timsali şahıs 2300’ü Scheveningen organizasyonla geçip, ilk katıldığı Türkiye Şampiyonasında yaklaşık 250 reyting kaybetmişti. Hal böyleyken turnuva ilanını veya katılanları eleştirenler, asıl noktayı bir kez daha gözden kaçırıyorlar. Katılımcı kriteri olarak Türkiye Kupası neticelerinin alındığı ayan beyan belliyken, organizasyon Sofya Kurallarıyla beraberlik teklifinin yasak olduğu ciddiyetten, adı sanı duyulmamış yabancı oyunculardan oluşturulan takımlara düşmüş durumda. Kıssadan hisse,satranç hiyerarşisi olan keyfe keder bir spor dalı değilken, kendini politikacı zannedenler konuyu öğrenmemekte ısrarcı. Hal böyle olunca satrancın yönetiminden, ülke yönetimine dek bu konuda işbirliği paranın sokağa atılmasından öteye geçmemekte. Israrla yapılan Scheveningen turnuvalardan aranjmanlar neticesinden unvan almış olanlar da aslında satranç gücüne sahip olmadıklarından eninde sonunda yok olup gittiklerinde, Türkiye Kupası’na sözde unvanlı oyuncuların neden katılmadığı sorusunun cevabı açık hale geliyor! Akla gelen ilk unvan Büyükustalıktır. Başta bir terim olarak yerleşen unvan 1914 yılında Sankt Peterburg Turnuvasıyla yarı resmi hale geldi. Turnuvanın hamii Çar 2. Nikola’ya da unvanın verilişine daha FIDE kurulmadığı için ‘Gens Una Sumus’diyemeyeceğiz ama o devirden yakın zamana dek uluslarararası GM turnuvaları kazananlar bu şekilde anılırlardı. Şimdi kazanmış olduğum ilk GM turnuvasından bir oyun: IM Suat Atalık (2455)IM Çaba Horvat (2485), Budapeşte 1992, Kabul Edilen Vezir Gambiti 1.d4 d5 2.c4 dc4 3.Af3 Af6 4.e3 e6 5.Fc4 a6 (Oyun 5...c5 6.Ve2 ile başlayan Furman Sistemine dönüşecek.) 6.Ve2!? c5 7.dc5 Fc5 8.00 Vc7?! (8...b5 9.Fd3 Fb7? 10.Fb5! açılışın püf noktası.8... Ac6 9.e4 b5 10.Fb3 Ad4 11.Ad4 Vd4 12.Fe3 Ve5!= daha keşfedilmemişti.) 9.a3!? (Zeitgeist 9.e4 Ag4 10.e5!! Af2 11.Ac3! varyantını Ivan Sokolov’a birkaç sene içinde ortaya çıkarttı.) b5 10.Fd3 Fb7 11.b4 Fd6 12.Fb2 Norm peşinde koşan iki oyuncu da bir iki sene içinde GM oldu.12...Abd7 şartken Siyah pozisyonel bir hata yapıyor.12... Ac6? 13.Abd2 Kd8 14.Kac1 Vb8 (Rubinstein’ın oyunlarını iyi inceleyenler hamleyi hemen tahmin edecektir.) 15.Ae4! e5 16.Kfd1!? Fe7 17.Af6 Ff6 18.Fe4 Kc8 19.Kc5 Fe7 Siyahın materyal kaybedeceği aşikar...20.Ae5! Ae5 (20...Fc5 21.Ad7!c5 de Siyah için inanılmaz derecede kötüdür.) 21.Fe5 Va8 22.Kc8 Vc8 23.Fb7 Vb7 24.Vg4 Kg8 25.Kc1 Vd7 26.Kc8 Fd8 27.Vd7 Şd7 28.Ka8 Ke8 29.Ka7 Şc6 30.Fg7 f6 31.Ff6! Fc7 32.Fd4 Siyah terk eder. 10 C MY B