Katalog

BULMACA TASARIM: SERPİL ÜNAY 1320 OCAK 2019 PAZAR SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, geçenlerde 89 yaşındayken ölen ünlü tiyatro sanatçımız... Sinema ya da tiyatroda, kalabalıkların hep bir ağızdan konuşur gibi yapıp anlamsız sesler çıkararak oluşturdukları uğultulu ses efekti. 2 Nasreddin Hoca’nın Çin’deki benzerinin adı... Huysuz atları yola getirmek için dudaklarına takılan tahta kıskaç... Yunan mitolojisinde erkek olarak kişileştirilen kuzey rüzgârı. 3 Altın... “Anka gibi tutarsa da ’ı namımız / Zevki kederde mihneti rahatta görmüşüz” (Şeyh Galip)... Nil Irmağı’nda çalışan bir tekne türü... Uzaya gönderilen ilk canlı olan köpek ırkı. 4 Yılmaz Güney’in “Arkadaş” filminde canlandırdığı karakterin adı... Antalya’nın Finike ilçesinde bir yayla... Tekerlek çemberinin parçalarından her biri... Anlamlı iz. 5 Bireyin kişisel görüşlerinden bağımsız olan... Doğu Anadolu’da bir ırmak... Bağışıklık yetmezliği olanlara damardan verilen antikor. 6 Meksika mutfağına özgü bir tür et yemeği... Sınır boyu... Nazi partisinin askeri polis örgütü... Üstü kapalı olarak anlatma... “Ekmeği bol eyledik / Acıyı eyledik / Sıratı yol eyledik / Geldik bugüne” (Hasan Hüseyin). 7 Japonların yedi mutluluk tanrısından biri... Boğanotundan elde edilerek hekimlikte kullanılan zehirli bir madde... Eski dilde yüz, çehre... Galyum elementinin simgesi. 8 Motorlu taşıtlarda direksiyon ile tekerlek arasındaki bağlantıyı sağlayan mil... Eğik olarak kesilmiş kenar... Bir nota... Atıf Yılmaz’ın yönettiği ve Tarık Akan’ın başrolünü oynadığı bir film... Pantolon yapımında kullanılan bir kumaş cinsi. 9 Bir şeyin esas tutulan yüzü... Eyeri ata bağlamakta kullanılan kolan kayışı... Aygıt... Japon müziğine özgü, bambu kamışlarından yapılan nefesli bir çalgı. 10 II. Dünya Savaşı yıllarında Japonlar tarafından kullanılan avcı uçağı tipi... Kütahya’ya özgü bir tür sürahi... Ölüm cezası... Numaranın kısa yazılışı. 11 İskambilde koz... Güneydoğu Asya’da bir ırmak... Romanya’nın plaka imi... Gamdan yapılmış büyük bira bardağı. 12 Trabzon’un Sürmene ilçesine özgü, ekşimsi tadı olan bir peynir... Radyum elementinin simgesi... Bir çift meydana getiren iki şeyden her biri... Eritre’nin para birimi... İlk damıtılan ve içinde anason bulunmayan rakı. Bu haftaki bulmaca ödülü Batı Diye Diye Daniela Dahn Yordam Kitap 6 OCAK 2019 1710 KAZANANLAR: Aytan Alpar, BALIKESİR, Mustafa Sapmaz, AFYON, Ercan Erdoğan, Güner Erbay, Nurittin Yıldıran, ANKARA, Selami Demirkan, BARTIN, Hayal Koçer, SAMSUN, Erdal Barın, SAKARYA, Selim Doğan, GİRESUN, Vildan Yalçın, Keziban Akgür, Sevdiye Bakıner, Ata Satlık, Figen Cangönül, İZMİR, Tayfun Er, C. Erdem İmrak, Dürüye Sabahat Tabakoğlu, Ergun Bener, İSTANBUL, Diclehan Sürücü, ESKİŞEHİR, Ayşe Aslantürk, AYDIN, Ertaç Gülsoy, SİVAS, Melek Günel, BURSA, Ahmet Talu, MUĞLA, Özgür Pamuk, ESKİŞEHİR Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle bulmaca@cumhuriyet.com. tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 06.01.2019 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Necati Cumalı’nın ZelişTütün Zamanı1 (Cumhuriyet Kitapları) kitabını kazananlar: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 B E H İ C E B O R AN MÜ L E B B E S 2APALOSA ADAKARA S I ME 3B İ L İK T E BAREKE AT R E K 4AK KAVA L AK MR A S T EN İ 5 TUT T EĞE T F R E S K I T 6ARAT DAK ALEV İ EMRAH 7 HORA S AN E KO İ REM E LA 8 İ S İ R İ N ÖKAR İ S T İ OB R 9R KAYTAZ ŞİT İ R İ KARA 10 U Z T E AMÜ L DİP EV PA J 11 R A P O R ATALA AF İ T CU 12 Y M İ R E N MA FRER ED İ K 13 A K A AK İ DE K E S TANBOLU 14 N İ N O V A U S A R İ H 15 N D A R D A N E L Fİ 16 C O C O R T A Ü Ç A Y A K 17 A S O R E MN İM LA 18 L FİS B A LMAN B 19 L Ö K KOA L A TUT İ 20 A D TAHT E L BAH İ R 13 Jules Verne’in “Deniz Altında Yirmi Bin Fersah” adlı romanındaki düşsel denizaltının adı... Dalaşı vardır... Büyük bira bardağı. 14 Dinlenmek ve sağlık kazanmak için gidilen orman, dağ, göl kıyısı gibi yerleri kapsayan turizm etkinliği... “ çıkınca ortaya mazi silinmeli” (Tevfik Fikret). 15 Danimarka’nın plaka imi... Bursa’ya özgü, püre haline getirilmiş patatesle yapılan bir tür salata. 16 Felsefede, bir durumdan başka bir duruma geçmeye verilen ad... Eksiği olmayan... İri bir denizsalyangozu. 17 Kuş üretmeye yarar kafesli yer... İçe doğmayla akla gelen yaratıcı duygu. 18 “Nerde varsa böyle zulüm / Çaresi olmuştur” (Ataol Behramoğlu)... Renyum elementinin simgesi... “Nevizade” olarak da bilinen ve mesnevi türünün son büyük temsilcisi olan divan şairi. 19 Babillilerin sıvıları ölçmekte kullandıkları bir hacim ölçüsü... Amerika’nın tropikal bölgelerinde yetişen ve “guanabana, graviola” gibi adlar da verilen bir meyve... Gizli tutulan şey, sır. 20 Y.K. Karaosmanoğlu’nun bir romanı... Skolastik dönemde Hıristiyan felsefesinin iki ana öğretisinden,biri. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 19312009 yılları arasında yaşayan ve özellikle komedi rolleriyle tanınan tiyatro oyuncumuz... Kuzey Amerika yerlilerinin uygarlık ve sanat tanrısı. 2 “Büvelek” de denen kan emici bir sinek... Peşin parayla belli bir süre için bir şeye alıcı olma işi... Toprak... Üstad elinde serteser ahenk olur ” (Y.K. Beyatlı). 3 Gırtlaktaki aşırı ve süreğen yangı... Fovizm akımının temsilcilerinden biri olup parlak renkli yapıtlarıyla tanınmış Fransız ressam. 4 Radon elementinin simgesi... Kaş ilçesinin karşısındaki Yunan adası... Bir tür pamuklu kumaş... Sıcak bölgelerde yetişen çok sert bir ağaç... Duvar içindeki kapaksız küçük dolap. 5 Verme, ödeme... Buda’ya ya da kutsal kişilere ait olduğu kabul edilen emanetlerin saklandığı Hint kökenli anıt... Yahudilikte kullanılan kutsal büyü zarları ya da çubukları... Tiz erkek sesi. 6 Doğu Karadeniz yöresinde, denizde kopan fırtınaya verilen ad... Avuç içi... Hatay’ın Reyhanlı ilçesinde ünlü bir höyük... Arjantin’in plaka imi. 7 İngiltere’de çok sevilen bir cins bira... Aynı yerde bulunan insanların tümü... 18. yüzyılda yaşayan ve “Ukiyoe” akımının en başarılı sanatçılarından biri olan Japon baskı ustası ve ressam. 8 Kasaplık hayvanların timüs ve pankreas bezlerine verilen ortak ad... Hatay 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... yöresine özgü yoğurtlu bulgur çorbası... İçinde bir su canavarı yaşadığına ilişkin söylentilerle tanınmış İskoçya’daki göl. 9 Eski Mısır’da güneş tanrısı... Altay samanlığında, doksan koyun derisinden kürkü, seksen koyun derisinden de külahı olduğuna inanılan cin... Trabzon’un Tonya ilçesinde bir yayla... “ gıcırtısından kalkan sesinden / Dağlar seda verip seslenmelidir” (Köroğlu). 10 Düdenden daha geniş olan çukurluklara verilen ad... Bir soru sözü... Tuzağa düşürülen şey... Bir şeyi yapanın tanınmasını sağlayan özellik... Hakkâri yöresinde yetişen ve yemeği yapılan, maydanoza benzer bir ot. 11 Resimde bir nesne ya da figürü derinlik duygusu içinde verme yöntemi... Bolu ilinde turistik bir göl... Eski Mısır’da 18 litreye eşit ölçü birimi. 12 Akşam ve yatsı namazı... Hindistan’da satranç tahtasına verilen ad... Güney Amerika’da yaşayan rengârenk tüylü bir kuş. 13 Okyanusların çok derin kesimlerine verilen ad... Kaz Dağı’nın antik dönemlerdeki adı... İpliklerin boyanmak istenmeyen bölümlerinin sarılarak boyaya batırılması yoluyla uygulanan boyama tekniği... Alevi inancında, başkalarına dağıtılmak üzere pişirilen bir tür yağlı ekmek. 14 Notada durak işareti... Finlandiya’da bir göl... Atılan her tür gıdanın geri dönüşümünün sağlandığı, tüketime ve israfa karşı çıkan felsefi akım. 15 Eski dilde su... Metal saplama... Görüntülenecek nesneyi kameranın vizör sınırlarına yerleştirme. 16 Kenarları geniş ve yüksek bir şapka... Çin felsefesinde, evrenin birliğini sağlayan düzen ilkesi. 17 Brahmanizm’de bir tanrıyı ya da bir kişiyi onurlandırmaya yönelik tapınma hareketi... Akıl... Kalay elementinin simgesi. 18 İran’da tarihi bir kent... İngiltere’nin plaka imi... Meşime, plasenta... Tuzlu ve çorak toprak. 19 “ yine mey içmeğe and içti demişler / Divâne midir bade dururken içe andı”... Tarımbilim. 20 Kompozisyona gündelik nesnelerin katılmasıyla yaratılan sanat ürünü... İçinde yağ, peynir gibi şeyler saklanan mağara. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com 44 Kozun Önemi İkili herkes zonda ¦ 1065 ¦ AD102 ¦ 753 ¦ 642 ¦ ARDV2 ¦ RV95 ¦6 ¦ A83 Batı Kuzey Doğu Güney 1¦ Pas 1SA Pas 3¦ Pas 4¦... Atak ¦R, Doğudan ¦10’lu. Batı Damla devam eder. Öncelikle bu sekansta 3¦’ün beşli kör göstermediğini vurgulayalım, bazı oyuncularda böyle bir yan lış bilgi var. Çünkü 2¦’de en fazla 17 puan bulunur, dolayısıyla 18+ ellerle ikinci renk dörtlü de olsa sıç ramak gerekir. Gelelim oyuna: Karoya çakarız, 9’lu kozu çeker yerden küçük veririz; koz durumunu test etmiş oluruz. (Bu arada elde RV yerde AD10’lu koz bıraktık, daha önce de vurguladığımız gibi bu elde fark etmiyor ama koz bu şekilde oynanırsa sonraki istediğimiz bir zamanda kozla hem yere hem de ele geçebiliyoruz.) %96 olasılıkla iki taraf da koz vermiş tir. (50 olasılığı %4.) Şimdi ¦10’lu ile yere geçip bir karoya daha çakarız ve kozları toplarız. Son iki koza elden iki trefl atar ve elimizi açarız. Görüldüğü gibi eğer 53 koza 4¦ oynarsak beş pik, dört kör ve bir trefl olmak üzere sadece 10 lövemiz var an cak 4¦’e oynayınca iki karoya çakarak löve sayımızı on ikiye çıkarıyoruz. Neden 6¦ oynamadık diye sorarsanız o kadar puanımız yok! Zaten trefl atağına (koz 32 ise) ancak bir fazla yapabiliyoruz. Trefl atağı gel diğinde önce kozları toplar, sonra pikleri oynar ve yer den trefleri boşaltırız. Sonra bir trefle çakar, beş pik, biri çaka beş kör ve bir trefl lövesiyle on bir el yaparız. Geçen Haftaki Problemin Çözümü imp zon yok ¦2 ¦ DV10 ¦ AR42 ¦ AD954 Analiz ve çözüm: Bizim için en kötüsü Doğunun 5’li trefli ve ¦Asının tek olduğu durumdur. Yanlış yol ¦Ası alındıktan sonra pike çakmaktır. Bu durumda ¦Asla el tuttuğunda Doğu Ruanın altından trefl oynar, karo kaybımızı atarız ancak son kozu almak için ele gelemeyiz, Batının 9’lu kozu büyür. Başarıya giden hamle atağı ¦Asla alıp hemen kör oynamaktır. Asla alan Doğu pik oynar. (Ruanın altından trefl oynarsa pik atılır.) Şimdi ¦R da çekilip son pike çakılır, yerdeki koz tahsil edilir ve trefl çakasıyla ele gelinip kozlar çekilir, son iki koz varken şu pozisyona ulaşılır: ¦ ¦ ¦ AR(4) ¦ D9 ¦ ¦ ¦ Dxx ¦ RV ¦ ¦ ¦ 7(6) ¦ V53 Şimdi koz çekip yerden karo atarız, Doğu sıkışır. Karo atarsa AR karo çekilir, trefl çakarak ele gelinir, ¦V sağdır; trefl atarsa karo ile yere geçilir ve trefle çakılarak Rua düşürülür yer sağdır. İşte dört el: ¦2 ¦ DV10 ¦ AR42 ¦ AD954 ¦ 1098764 ¦ 983 ¦ 97 ¦ 83 ¦ DV2 ¦A ¦ D1086 ¦ RV1076 ¦ AR5 ¦ R76542 ¦ V53 ¦2 Haftanın Problemi imp DB zonda ¦ 85 ¦ RD2 ¦ R10982 ¦ A42 Güney 1¦ 4¦ 5¦ ¦ AR5 ¦ R76542 ¦ V53 ¦2 Batı Kuzey Doğu 1¦* Pas 2¦ Pas Pas 4SA Pas Pas 6¦... *1214 puan, Trefl daha uzun olabilir. Atak ¦8. Bütün puanlar Doğuda görünüyor. Oyunu yapmak için bir yol görüyor musunuz? Güney 1¦ 2¦ 4SA 6¦ ¦ AD6 ¦ A84 ¦ AV763 ¦ R7 Batı Pas Pas Pas Herkes pas Kuzey 2¦1 3¦ 5¦ 1) İnverted minör (5+ tutuş, 12+puan) Atak ¦V. Nasıl oynarsınız? İyi bir hafta sonu diliyoruz. Doğu Pas Pas Pas SATRANÇ GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Kalite Fedası Fil mi At mı? Satrancın üzerinde durduğu en önemli sorulardan biri. Cevap değerlendirilecek konumlara bağımlı olarak değişirken, Kale mi yoksa hafif figür mü aynı sıklıkta sorulmaz. Sebebi gayet basit, Kale hafif figürlerden genelde daha iyiyken, kalite fedasıyla bir çok kez At veyahut Fil hakim konumla göreceli materyal kaybını karşılar. Tarihte pozisyonel kalite fedası denince akla ilk gelen Tigran Petrosyan’dı ama henüz başlayan Wijk aan Zee’nin ilk iki turunda Norveçli dünya şampiyonu Carlsen’in de yaptığı kalite fedaları büyük ilgi topladı: GM Ding Liren (2813)GM Magnus Carlsen (2835), Wijk aan Zee 2018,Vezir Piyonu Partisi1.Af3 Af6 2.g3 b5 3.d4 e6 (Bu konum genelde 1.d4 Af6 2.Af3 e6 3.g3 hamle sırasıyla oynanır. Beyazın amacı g3’lü VezirHint Savunmasında Fa6 olasılığını elimine etmek veya c eri fedasını geciktirecek bir Katalan oynamakken, objektif olarak en iyi cevap olan 3... b5 oyunumuza dönüşür.) 4.Fg5!? (Fikir 4...Fb7 5.Abd2 Fe7 sonrası fianchetto yapmayan Fili 6.e3! ile değerlendirmek.) c5!? (Radikal bir karar.) 5.d5Yenilik (Er fedası yavan gelişim hamlelerine oranla denenmeye değer.5...ed5 6.Ac3 d4 7.Ff6 Vf6 8.Ad5 Vd6 9.e4 Beyazın oynamak istediği tarzda bir oyun verir.) Va5!? 6.Fd2 Vb6 7.de6 fe6 (7...de6 8.a4!) 8.a4 b4 9.a5 Vd8 10.Fg2 Ac6!? (10...d5 11.c4! Carlsen’i kalite fedası yapmaya iten fikir.) 11.Ae5 Ae5 12.Fa8 d5 13.a6 (Bu hamle neticesinde Beyaz Fil kurtulmasına rağmen tahtanın diğer tarafında oyunda etkin olmayan bir biçimde kalacağından Siyahların kompanzasyonu aşikar.) Fd7 14.Fb7 Fd6 15.Fg5 Af7 16.Ff6 Vf6 17.Ad2 00 18.00 Vb2 19.e4 (Genelde hafif taş+erin Kaleyi değer olarak karşıladığına inanılsa da Siyahların er yapısı problematik.) Vd4 20.ed5 e5 (Zorunlu! 20...ed5? 21.Ab3 Vd1 22.Kfd1 d4 23.Ka5! Siyah için çok yanlış olurdu.) 21.Ab3 Ve4 22.Vd3 Vg4 (Vezirleri oyunda tutmak doğal olarak 22...Vd3 23.cd3 Ag5 24.Aa5’e göre daha iyi gözüküyor.) 23.f3 (23. Ad2?! Ff5 veya Ag5 ile inisiyatifi Siyah ele geçirirdi.) Vh5 24.Ad2 Ag5 (Siyah 25...Fh3 26.Kf2 Ff5 üzerinden beynelle kaliteyi geri almayı tehdit ediyor.) Yazının başında belirtildiği üzere hafif taşın Kaleyle mücadele edebildiği bir konum oluştu. 25.Ve3? c4! 26.Ae4 Ae4 27.fe4 Kf1 28.Kf1 Fh3 29.Ke1 bu tarz konumlardan sadece biri gibi gözükürken sessiz hamle 29...h6!! sonrası 30...b3 31.cb3 Fb4 dengeyi bozar.25.Fc6 Fh3? (25...e4! 26.fe4? Ah3 27.Şg2 Af2! fikri denenmeye değerdi.) 26.Fb5 Ff1 27.Kf1 Kf3! 28.Af3 (28.Kf3 e4) e4 29.Ve3 (Ding Liren haklı olarak beraberliği forse ediyor.29.Ve2 Af3 30.Şh1 Ve5! sonrası kendi hatlarına sıkışmış Kale ile oyuna hakim konumdaki At arasında benim tercihim Af3’den yana ama 31.Kf3! imkanı hala var.) Af3 30.Kf3 Vf3 31.Vf3 ef3 32.Şf2 Beraberlik 0,50,5 GM Magnus Carlsen (2835)GM Yan Nepomniyaşçi (2763), Wijk aan Zee 2018, Modern Benoni Savunması 1.d4 Af6 2.c4 g6 3.f3 (Grünfeld karşıtı bir devamyolu.) e6!? 4.e4 c5 5.d5 d6 6.Ac3 Fg7 7.Age2 ed5 8.cd5 a6 9.a4 00 10.Ag3 Abd7 (Bu konum Modern Benoni Savunmasına ait ama genelde 1.d4 Af6 2.c4 g6 3.Ac3 Fg7 4.e4 d6 5.f3 00 6.Age2 ile ŞahHint Savunmasının Saemisch Varyantı üzerinden oluşur.6...c5 (6...e5?! 7.Fg5!) 7.d5 e6 8.Ag3 ed5 9.cd5 a6 10.a4 Abd7) 11.Fe2 Ae8!? (11...h5 sonrası Ah7 fikri daha yaygındır.) 12.Ff4 (Bence bu hamle 12.00 Kb8 13.Fe3 Ac7’ye izin veren varyantlardan daha kritik.) Kb8 13.00 c4!? (Siyah 13...Ae5 14.Vd2 yerine a7g1 diyagonalini devreye sokuyor.) 14.Fc4!? Vb6 15.Kf2 Fd4 16.Vd2!?Yenilik (Bu kalite fedası daha evvel mektupla satrancın bir türü olan eposta şampiyonalarında denenmiş ama 16.Ah1!? Vb2 17.Vd4 Va1 18.Kf1 Va3 19.Fh6 Vc5! Siyahın kalite almayı reddedip siyah karelerde oynamayı amaçladığı bir plan teoride yerleşmiş durumda.) Ae5 17.Ff1 Ff2 18.Vf2 Vf2 19.Şf2 (Daha evvel de belirttiğim biçimde Fil+er,Kaleye karşı konumlarında kompanzasyon aşikardır.) Fd7 (19...f5 20.ef5 Ff5 21.Fe5 de5 22.Ke1) 20.Fe3 f5 21.ef5 gf5 22.Fd4 Af6 23.Şg1 Kbc8 24.Ka3 Ac4 25.Kb3 b5 26.ab5 Ad2!? (Beyaz Filin önemini vurgulayan riskli bir hamle.26... ab5 27.Fe2 veya Fd3 ve Fil Çifti baki kalır.) 27.Kb4 Af1 Siyah 27.Şf1 ab5 bekliyor ama...28.ba6! Ag3 29.hg3 Kb8! (29...Ka8 30.a7 ve Beyaz Kale eksik olmasına rağmen Kb7,b4b5b6 fikri ciddi boyutta bir kompanzasyon verir.) 30.Kb8 Kb8 31.Ff6 Ka8 32.Ad1! (Taşı geri alan Beyazlar hala kalite eksik ama bu noktada beraberlik teklif eden Carlsen’in teklifini Nepomniyaşçi geri çevirmiyor.) Beraberlik ama Siyah oyuna devam edebilecekmiş gibi gözükse de 32...Ka6 33.Şf2 Ka5 34.Ae3 Şf7 35.Fc3 Kb5 36.Şe2 Şg6 37.Şd3 Fc8 38.Şd4 Fb7= sonrası taraflar ilerleme kaydedemezler. 0.50.5 C MY B