Katalog

Pazar 4 Mart 2018 EDİTÖR: EMRE DEVECİ TASARIM: SERPİL ÜNAY Yoksulluk tırmanışta Ekonomide açıklanan “pembe” tablolar gerçek hayatla örtüşmüyor. İşçi, memur ve emeklinin alım gücü hızla düşüyor. Temel harcamalar artıyor Ekonomide çizilen “pembe tablolara” karşın Türkiye’de yoksulluk artıyor. Gıda, barınma gibi temel harcamalardaki artış, ücret lerdeki artışları geçti. İşçinin yaşaya bilmesi için yapması gereken aylık as gari harcama 2 bin lirayı aştı. Temel harcamalardaki artış iki ayda 100 li raya, son bir yılda ise 450 liraya yak laştı. Öyle ki, harcama lardaki artış, asgari üc retteki artışı ikiye kat ladı. Ortalama 3 bin 147 lira maaş alan me MUSTAFA ÇAKIR mur, her ay 2 bin 68 lirayı sadece gıda ve barınma için harcıyar. Ge riye kalan tüm ihtiyaçları için ise ma aşından sadece 1079 lira kalıyor. Emeklinin durumu ise işler açısı. Ta mamı yoksulluk sınırının altında, yüz de 75’i de açlık sınırının altında maaş alıyor. Türkiye şartlarında bu ücretler le geçinebilmek ise olanaksız. İşçi, me mur ve emeklide son durum şöyle: n İŞÇİLER: Türkiye’de yaklaşık 7 milyon işçi asgari ücretle geçinmeye çalışıyor. Toplam 13.8 milyon işçi ol duğu dikkate alındığında işçilerin yarı sı asgari ücretli. Yıl başında 1404 lira dan, 1603 liraya çıkarılan asgari ücret, geçim ücreti olmaktan çok uzak. Da ha açıklandığında açlık sınırının altın da kalan asgari ücret, bir işçinin yaşa yabilmesi için yapması gereken aylık asgari harcamanın yanına bile yakla şamıyor. Türkİş’in araştırmasına göre bekâr bir çalışanın aylık yaşama ma liyeti şubat ayında ilk kez 2 bin liraya aşarak, 2 bin 22 lira 8 kuruşa çıktı. Bir ailenin insan onuruna yaraşır düzeyde geçimi için gerekli harcama tutarı da yılın ilk iki ayında 93 TL arttı. Son bir yıldaki artış ise 437 TL oldu. Asgari ücret 199 lira artırılırken, harcamalardaki bir yıllık artış ise asgari ücretteki artışın iki katını da aştı. Şu anda 1603 lira olan asgari ücretle değil bir ailenin, bir işçinin bile geçinebilmesi mümkün değil. Çoğu barınma ve gıdaya n MEMURLAR: Memurlarda da durum farklı değil. Ortalama memur maaşı 3 bin 147 lira. Türkiye KamuSen’in araştırmasına göre, 4 kişilik Asgari ücret 1603 lira, ancak bir işçinin yaşayabilmesi için yapması gereken aylık asgari harcama tutarı şubatta 2 bin liranın üzerine çıktı. memur ailesinin ortalama gıda ve barınma harcamaları toplamı ise 2 bin 67 lira 49 kuruş. Ailenin sadece aylık gıda harcaması 1244 lira 4 kuruş oldu. Memur, ortalama maaşının yüzde 65.7’sini yalnızca gıda ve barınma harcamalarına ayırıyor. Ortalama ücretle geçinen bir memur ailesinin ulaşım, sağlık, eğitim, haberleşme, giyim gibi diğer zorunlu ihtiyaçlarını karşılaması için maaşından geriye yalnızca 1079 lira, 46 kuruş kalıyor. Bir ailenin aylık en düşük harcama tutarı 5 bin 400 lira civarında. Ortalama memur maaşının 3 bin 147 lira olduğu dikkate alındığında memur her ay 2 bin 253 lira açık veriyor. l ANKARA Emeklinin durumu daha kötü n EMEKLİLER: Emeklilerin durumu ise işçilerden de memurlardan da kötü. DİSK EmekliSen’in verdiği bilgiye göre, işçi emeklileri ortalama 1500 lira, memur emeklileri ise ortalama 2 bin 100 lira maaş alıyor. Emeklilerin tamamı yoksulluk sınırının altında, yüzde 75’i de açlık sınırın altında maaşlarla yaşamaya çalışıyor. Emeklilerin yüzde 60’ı bankalara kredi borçlusu. Yüzde 25’i icralık. DİSK EmekliSen Başkanı Veli Beysülen, geçmişte prim yatırdığı halde “işyeri sahteymiş” denilerek maaşları kesilen emekliler olduğunu da söyledi. Bu kişilere yapılan maaş ödemelerinin de geri istendiğine işaret eden Beysülen, “Bu şekilde 30 bin kişiden bahsediliyor. Madem işyerleri sahteymiş, bu kişiler için prim ödenmemiş o zaman emekli etmeseydiniz. Bu kişiler nasıl emekli oldu?” dedi. Beysülen’in verdiği bilgiye göre, primleri asgari ücretten yatanlara ise şu anda 600700 lira emekli maaşı bağlanıyor. Hükümetin asgari ücretin altında emekli maaşı alanların maaşlarının asgari ücret seviyesine çekileceğini açıkladığına işaret eden Beysülen, “Bir de bunu müjde olarak sunuyorlar. Bu olsa olsa utanç tablosu olabilir” dedi. Eşitlik dilde başlar Gerry Rice Çelik vergisi IMF’yi endişelendirdi Uluslararası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Gerry Rice, ABD Başkanı Donald Trump’ın çelik ve alüminyumda ek vergi uygulama kararının hem Amerikan ekonomisine hem de diğer ülkelere zarar vereceğini belirterek, “Sadece diğer ülkelere değil, çelik ve alüminyumu en fazla kullanan imalat ve inşaat sektörleri de dahil olmak üzere Amerikan ekonomisine de zarar verecek. Tedbirlerin, fiilen ülkelerin ithalat kısıtlamalarını meşrulaştırmak için ulusal güvenlik gerekçesini kullanmasını artırmasından endişe duyuyoruz” dedi. Rice ayrıca, IMF’nin, ABD ile ticaret partnerlerini, ticari bariyerleri azaltmak için işbirliği yapmaya ve anlaşmazlıkları olağanüstü tedbirlere başvurmadan çözmeye teşvik ettiğini vurguladı. l Ekonomi Servisi Eski danışman önceden satmış ABD Başkanı Donald Trump’ın eski özel ekonomi danışmanı Carl Icahn’ın, çelik ithalatına yüzde 25’lik ek vergi kararından kısa bir süre önce kârlı hisse satışı yaptığı ortaya çıktı. Icahn’ın iş makineleri üreticisi olan ve çelik fiyatlarının artışından olumsuz etkilenmesi beklenen Manitowoc şirketi hisselerinden 31 milyon dolarlık satış yaptığı öğrenildi. İngiliz Independent gazetesi, satışın 12 Şubat’ta başladığını yazdı. ABD Ticaret Bakanlığı, 16 Şubat’ta Trump’a ek vergi önerilerini sunmuş, Trump 1 Mart’ta kararını açıklamıştı. Karar sonrası, Manitowoc şirketi hisseleri borsada yüzde 6’dan fazla değer kaybetti. l Ekonomi Servisi Arçelik mobil cihazlar ve bilgisayarlardaki cinsiyetçi ve ayrımcılık yaratan sözcük ve söylemlere kırmızı kart gösterecek Türkiye’de kadın erkek arasındaki cinsiyet ayrımı ve eşitsiz lik her geçen yıl derinleşiyor. Tür kiye kadının işgücüne katılımında yüzde 33.8 ile OECD ülkeleri arasın da son sırada yer alıyor. Dünya Eko nomik Forumu’nun Küresel Cinsiyet Eşitliği Endeksinde ise 144 ülke ara sında 131. sırada. 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’ne sayılı günler kala birçok sivil toplum örgütü ve firma da kadın er kek eşitliğine dikkat çekmek için projele ri geliştiriyor. Arçelik ŞEHRİBAN KIRAÇ AŞ, “Dil sürçer, sözlük eşitler” sloganıy la “Eşit Sözlük” pro jesini hayata geçiriyor. Arçelik mo bil cihazlar ve bilgisayarlardaki cin siyetçi ve ayrımcılık yaratan sözcük ve söylemlere kırmızı kart göstere cek. Arçelik, özellikle sosyal medya da ya da bilgisayar yazışmalarında kullanılan cinsiyetçi kelimelere kar şı kullanıcıyı kırmızı harflerle uya racak. Uygulama cep telefonlarında kullanılan T9 klavye özelliğini andı rıyor. Örneğin ‘Adam Gibi’ kelimesi yazılırken aşağıda kırmızı harflerle uyarı gelecek yerine ‘doğru düzgün’ ‘er meydanı’ yerine ‘mücadele alanı’ ‘kadın pilot’ yerine ‘pilot’ kelimesi nin yazılmasını önerecek. Can Dinçer Zeynep Özbil Sözlükte 500 kelime var Eşit Sözlük klavyesi için yazılım geliştiren Arçelik, Eşit Sözlük uygulamasını 4 Mart’tan itibaren başta 17 bin Arçelik çalışanı olmak üzere ücretsiz olarak herkesin kullanımına sunacak. Eşit Sözlük’te şu anda 500 tane kelime var. Bu kelimeler Kadir Has Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma Merkezi ile KOÇKAM Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin destekleriyle geliştirildi. Kullanıcılar da uygu lamayı cep telefonlarına ya da bilgisayarlarına indirdiklerinde cinsiyetçi ayrımcı buldukları kelimeler konusunda önerilerde bulunabilecekler. Bu kelimeler uzmanlar tarafından değerlendirilecek doğru bir söylemse klavyeye eklenecek ve buradaki sözcük sayısı zamanla artacak. Bunun için kullanıcıların esitsozluk. com adresini ya da microsoft world ve outlook eklentilerinde yer alan söylem ekle butonlarını tıklamaları yeterli olacak. Kadın sayısı artacak Arçelik Türkiye Genel Müdürü Can Dinçer, Arçelik’te şu anda orta ve üst düzey yönetici sayısının yüzde 17 olduğunu, 2020’de bu oranı yüzde 24’e çıkarmayı amaçladıklarını söyledi. Dinçer, “Teknolojinin gücünü toplumsal eşitliği sağlama yolundaki kararlılığımızla birleştirerek Eşit Sözlük ile Eşitle projesini geliştirdik” dedi. Can Dinçer, Arçelik’in bir dünya markası olduğunu, cinsiyetçi dil kullanımının sadece Türkçede bulunmadığını başka dillerde de olduğunu, Eşit Sözlük projesini faaliyet gösterdikleri diğer ülkelere de uygulamak istediklerini anlatarak, Türkiye’de de kurumların talep etmesi halinde uygulamayı onlara da ücretsiz verebileceklerini vurguladı. Arçelik Kurumsal İletişim Direktörü Zeynep Özbil de “Projeyle günlük hayatta kullanılan cinsiyetçi sözcük, ifade ve deyişlere dikkat çekerek, sözcüklerimizden çıkartıyoruz” dedi. Rusya ile Ukrayna arasında doğalgaz krizi Moskovo ile Kiev arasında bir kez daha gaz krizi yaşanıyor. Uluslararası Tahkim Mahkemesi, Rus Gazprom’un Ukrayna’ya doğalgaz sevkıyatıyla ilgili yükümlülüklerini yerine getirmediğine hükmederek, Rus şirketinin Naftogaz’a 2.56 milyar dolar tazminat ödemesine karar veridi. Bu kararın ardından Gazprom, Ukrayna’ya doğalgaz tedarik ve transit anlaşmalarını bitirme kararı aldı. Ukrayna Dev let Başkanı Petro Poroşenko, sözleşmenin tek taraflı olarak feshedilemeyeceğini öne sürerken, ülkede gaz krizi nedeniyle okullar tatil edildi. Santrallarda doğalgaz yerine akar yakıt kullanımına geçildi. l Ekonomi Servisi Bank Asya TMSF’ye 610 milyon TL ödeyecek Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) Başkanı Muhiddin Gülal, TMSF bünyesinde aktif büyüklüğü 1.5 milyar dolardan 100 bin TL’ye kadar 981 firma bulunduğunu ifade etti. Toplamda 19.5 milyar TL öz kaynağa sahip firmaların 2017 rakamları itibarıyla cirolarında yüzde 3035 seviyesinde bir artış gözlendiğini dile getiren Gülal, 981 firmanın 320 tanesinin faal olmadığını ve bunlarla ilgili tasfiye çalışmalarının başla dığını aktardı. Gülal, Bank Asya’da ki mevduat sahiplerine sigorta kapsamında ödenen 974 milyon TL’nin bir kısmın Bank Asya tarafından TMSF’ye ödendiğini ve Bank Asya’dan kalan 610 milyon TL’lik tutarın da önümüzdeki günlerde ödeneceğini belirterek, Bank Asya’daki taşınmazların ise iflas hükümleri çerçevesinde aktifpasif dengesi gözetilerek masa idaresi tarafından tasfiye edileceğini söyledi. l Ekonomi Servisi Gözünü kaybeden işçiye 105 bin TL tazminat Sakarya’nın Erenler ilçesinde, inşaatta kolonların kalıplarını sökerken fırlayan çivinin sol gözüne batması sonucu görme yetisini büyük oranda kaybeden Hakan Şen (27), müteahhit firmadan şikâyetçi oldu. Sakarya Cumhuriyet Başsavcılığı uzlaştırmacı görevlendirirken, Hakan Şen görüştüğü müte ahhit firma yetkilileri ile 105 bin TL tazminat karşılığında anlaşma sağladı. Şen, “Uzlaştık bir şekilde, ama 200 bin liraya gözünüzü verir misiniz bana? Vermezsiniz, ben de vermem gözümü 200300 bin liraya. Uzlaştırmacının etkisi oldu, bizi bir araya getirdi, uzlaştık” dedi. l Ekonomi Servisi ekonomi 9 CHP’Lİ ÖZTRAK SORDU: Büyüme var, mutluluk ve umut nerede CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Tekirdağ milletvekili Faik Öztrak, Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan’ın yanıtlaması talebiyle verdiği soru önergesiyle TÜİK’in 2017 Yaşam Memnuniyeti Araştırması’nı Meclis gündemine taşıdı. “Mutluluk” ve “umutlu olma” oranlarında önemli düşüşler olduğu görülen TÜİK’in 2017 Yaşam Memnuniyeti Araştırması’nda geçen yıllarda araştırmayla birlikte yayımlanan ve hayat pahalılığı, borçlar, gelir, işsizlik, ev ve araba sahibi olma durumuyla ilgili sorulan sorular ile yanıtların yer aldığı tablo, bu yıl yayımlanmadı. Türkiye’nin yüzde 7 büyümesinin beklendiği bir dönemde mutlu ve umutlu olma oranlarının gerilemesinin, aynı dönemde ekonomik durumla ilgili verilerin araştırmadan çıkarılmasının izaha muhtaç olduğunu ifade eden Öztrak, “Ekonominin yüzde 7 büyüdüğü söylenen 2017’de, vatandaşlarımızın mutluluk ve umudu neden gerilemektedir? TÜİK’in farklı verileri arasındaki tutarsızlıklar özellikle son yıllarda artmıştır. Bu uluslararası kuruluşların da dikkatini çekmektedir. Bu çelişkiyi nasıl izah ediyorsunuz” diye sordu. l ANKARA / Cumhuriyet Genelİş Sendikası’NDAN TEPKİ On binlerce eski hükümlü suça itiliyor EMRE DEVECİ Kamuda taşeron olarak çalışan işçilerin daimi işçi statüsüne geçişinde on binlerce başvuru reddedildi. Cumhuriyet’e konuşan Genelİş Sendikası Genel Başkanı Remzi Çalışkan, Türkiye genelinde yaklaşık 150 bin taşeron işçisinin başvurularının emeklilik ve eski hükümlülük gerekçeleriyle reddedildiğini söyledi. Çalışkan, başvurusu reddedilenlerin önemli bir kısmının eski hükümlü olduğuna, on binlerce eski hükümlünün işsiz bırakılarak tekrar suça itilmekte olduğuna dikkat çekti. Genelİş Sendikası Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı, İzmir’de başvurusu reddedilen 6 bin 200 taşeron işçisinden yaklaşık 1600’ünün eski hükümlü belediye işçisi olduğunu belirterek, bu durumun düzeltilmesi talebiyle 6 Mart Salı günü iş bırakma eylemi yapacaklarını söyledi. Yargı yolu kapalı Çalışkan, taşeron düzenlemesinin Kanun Hükmünde Kararname (KHK) olarak ve kimseye danışılmadan yapılmasının olumsuz sonuçlarının ortaya çıktığını vurgulayarak, başvurusu reddedilenlere yargı yolunun kapalı olduğunu ve son kararı valiliklerin verdiğini hatırlattı. Sarı, taşerondan daimi işçi statüsüne geçenlerin özlük haklarının 4857 sayılı yasaya göre düzenleneceğini ancak başvuruda 657 sayılı yasanın şartlarının arandığını hatırlatarak, eşitsizliğe dikkat çekti. Sarı, “işçiler kadro alıp cennete gireceğim derken işsiz kaldılar” dedi ve MİT ve Emniyet’ten gelen arşiv soruşturması ile ret sayısının artmasını beklediklerini dile getirdi. CHP’den şeker için imza kampanyası ABİDİN YAĞMUR CHP’nin 10 il başkanı, Mersin İl Başkanı Adil Aktay’ın davetiyle Mersin’de bir araya gelerek, şeker fabrikalarının satılmasına karşı başlatılan imza kampanyasına destek verdi. CHP il başkanları, siyasi parti ayrımı yapmaksızın, şeker fabrikası olan tüm illerdeki siyasetçileri, yerel yönetimleri, oda ve borsaları ortak tavır almaya çağırdı. 10 il başkanı adına hazırlanan açıklamayı okuyan Aktay, “Ülke ekonomisi ve bağımsızlığımız için, çiftçilerimiz ve işçilerimizin geleceği için, halk sağlığı ve güvenliği için, şeker fabrikalarının kamunun elinde kalması ve nişasta bazlı şekerin ticaretinin yasaklanması bir zorunluluktur. Uluslararası gıda tekelleri ve onların yerli işbirlikçileri para kazansın diye hükümetçe desteklenen nişasta bazlı şeker adlı zehrin, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de yasaklanması için herkesi harekete geçmeye davet ediyoruz” dedi. “Şeker fabrikaları satılmasın” bildirisine Mersin, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Osmaniye, Adana, Niğde, Adıyaman ve Hatay il başkanları imza attı. C MY B