Katalog

Cumartesi 1 Aralık 2018 EDİTÖR: CUMHUR ÖNDER ARSLAN TASARIM: ERSİN ÖZTEKİN Kaybeden hep futbol İhalesi yapılan yasal bahiste aslan payını ‘kasa’ alıyor, kulüplerin payı yok denecek kadar az DOÇ. DR. TUĞRUL AKŞAR* 27Kasım’da yasal bahis oluşumu İddaa ihalesi yapıldı ve ihaleye tek firma olarak giren Turkcell iştiraklerinden İnteltek, 10 yıllığına toplamda 200 milyar TL hasılat taahhüdü ile ihaleyi kazandı. Spor Toto Teşkilat Başkanlığı bu ihale sonucuna son onayı verirse, İnteltek ve Spor Toto Teşkilatı ile arasındaki 14 yıla ulaşan birliktelik, bir on yıl daha uzamış olacak. Bu ihale Türk sporuna finansman kaynağı yaratmak bakımından çok önemli. Yıllık 10 milyar TL’ye ulaşan bir satış hasılatından bahsediyoruz. Bu hasılattan başta futbol olmak üzere belirlenen bazı spor dallarında faaliyet gösteren kulüplere, “isim hakkı” adı altında belirli tutarlarda paralar aktarılıyor. 236 milyondan 9 milyara 2004’te 236 milyon ciro yapan İddaa oyunu, 2006’da ilk kez milyar TL’nin üzerinde bir ciroyla, 1.2 milyar TL hasılatla kapattı. 2008’de 2.3 milyar TL hasılata ulaşan İddaa’nın 201718 cirosu 9 milyarı geçti. 14 yılda on milyar TL’ye yakın yıllık bir ciroya ulaşabilmek büyük başarı olarak değerlendirilebilir. 20042018 arası İddaa’nın cirosu 38.3 kat artarak 234 milyon TL’den, 9 milyar 44 milyon TL’ye ulaşırken, kulüplere dağıtılan tutar 17.8 kat artarak 21 milyondan 374 milyona ulaştı. Bu süreçte İddaa’nın kümule cirosu 57 milyar 985 milyona ulaşırken, kulüplere aktarılan tutar ise 3.3 milyar oldu. Yani, geçen 14 yılda kulüplere aktarılan tutar, toplam satış hasılatının yüzde 5.76’sı kadar gerçekleşti. Bu verilere göre son 14 yılda İddaa cirosu yıllık ortalama 4.1 milyar olarak gerçekleşirken, kulüplere “isim hakkı” adı altında yıllık dağıtılan ortalama tutar 238.9 milyonda kaldı. Spor Toto Teşkilat Başkanlığı’nın bu süreçte bir başka önemli gelir kalemi de bayi depozito bedellerinden elde olunan faiz getirisi oldu. Başkanlık geçen on dört senede depozito bedellerinden 500 milyon TL’ye yakın bir faiz getirisi elde etti. Sayıştay Başkanlığı’nın raporuna göre, Spor Toto Teşkilat Başkanlığı’nın merkezi bahis hasılatı 9 milyara ulaştı. İddaa’nın 2004 ile 2018 arası spor federasyonlarına aktardığı tutar 1 milyar 600 milyona ulaşırken, son 5 yılda amatör spor kulüplerine aktarılan tutar yaklaşık 67 milyon oldu. 20042017 yılı ilk çeyreğine kadar futbol, basketbol, voleybol, hentbol, su topu, masatenisi gibi pek çok spor branşına da isim hakkı olarak aktarılan tutar ise yaklaşık 3 milyara yakın gerçekleşti. 201718 sezonunda Süper Lig kulüplerine 87.9 milyon aktarıldı. Yüzde 80’i futbol Futbol dışında basketbol, voleybol, tenis, masatenisi ve atletizm gibi farklı spor branşlarını da programa dahil ederek o alanlara da kaynak aktarıyoruz. Sistemin yüzde 80’ini futbol, yüzde 16’sını basketbol, geri kalanını da diğer spor dallarındaki müsabakalar oluşturuyor. Türk sporunun önemli sponsorlarından Spor Toto Teşkilat Başkanlığı 20172018 sezonunda Spor Toto 1. Lig, 201718 İddaa Gelirleri Paylaşım Tablosu TAKIM 1 Beşiktaş 2 Başakşehir 3 Fenerbahçe ALINAN PAY (TL) 6.666.000 6.150.000 5.857.000 TFF 2. ve 3. Lig kulüplerine isim hakkı bedeli olarak 158 milyon 526 bin ödeme yaptı.  Nereye gitti? Bahis oyunları içinde en fazla gelir elde eden organizasyon İddaa oyunu. İddaa’nın 201718 satış hasılatı 9.043.898.884 TL olarak gerçekleşti. Spor Toto Teşkilat Başkanlığı’nın 2017 Sayıştay Denetim Raporu’na göre toplam hasılatı 9.132.316.554 TL oldu. Söz konusu rapora göre İddaa oyun hasılatı, Spor Toto toplam satış hasılatının neredeyse tamamını oluşturuyor (yüzde 99). Spor Toto Teşkilat Başkanlığı’nın bahis oyunlarından gelen hasılatı nereye, hangi oranda dağıtacağı da yine yönetmelikle belirlenmiş durumda. Bu yönetmeliğe göre toplam hasılatın yüzde 5960’ı ikramiye olarak dağıtılırken, (bu oran son yasal düzenlemeyle yüzde 70’e çıkartıldı), kulüplere dağıtılan tutarın toplam gelirler içindeki payı ise Sayıştay raporlarından elde edilen verilere göre yıllık ortalama yüzde 5.76 civarında gerçekleşti. Sayıştay’a göre Spor Toto Teşkilat Başkanlığı, 201718 sezonunda İddaa ve diğer spor bahis oyunlarından toplam 9.043.898.884 TL gelir elde etti. Faiz ve diğer gelirlerle birlikte 2017’yi 9.132.316.554 TL hasılatla kapatan Spor Toto, bu gelirlerin yüzde 59’unu ikramiye olarak dağıtmış durumda. Bir başka önemli gider kalemini ise yüzde 10.11’lik payıyla reklam ve tanıtım giderleri oluşturuyor. Gelirlerden vergi olarak kamu bütçesine aktarılan tutarların toplam gelir içindeki payı yüzde 5 olarak görünürken, vergi hariç kamuya aktarılan toplam kaynağın gelire oranı ise yüzde 12.93. Yani, kabaca toplanan gelirin yaklaşık yüzde 20’si kamuya gitmiş. Tüm kulüplere ödenen “isim hakkı” yüzde 4.13. Bu orana karşılık gelen tutar 373.6 milyon. Kulüplere “isim hakkı” altında ödenen bu tutardan yüzde 15’e yakın da Türkiye Futbol Federasyonu’na yönetmelik gereği aktarılan bir pay daha var. Buna göre, kulüplere net ödenen tutar (yüzde 15 TFF kesintisi yapıldığında) 56 milyon daha az bir tutarla, 317.5 milyona gerilemiş oluyor. Bayilere ödenen 807.9 milyonluk tutar ise toplam gelirin yüzde 8.93’ünü oluşturuyor. İddaa gelirlerinin dağıtımında aslan payını 688.613.661 TL’lik ve yüzde 7.61’lik payı ile Spor Genel Müdürlüğü’nün aldığını görüyoruz. Spor Genel Müdürlüğü payı, futbol kulüplerine aktarılan paydan daha fazlasını ifade ediyor. Kritik ihale Yeni yapılan İddaa ihalesi futbol kulüplerimiz açısından çok kritik bir öneme sahip. Devlet tekelinin bulunduğu bahis ekonomisinin organizasyonu ve oynatılmasına ilişkin birden fazla teklif gelse daha rekabetçi bir ortam oluşurdu. Bu haliyle İddaa’ya bakacak olursak, bu oyun devlet için “altın yumurtlayan tavuk” niteliğinde. İddaa oyununu organize eden İnteltek firması ciro üzerinden önemli gelirlere ulaşırken, toplanan paranın yüzde yirmiye yakın kısmı kamuya gidiyor. Şüphesiz ki, kamuya aktarılan bu kaynaklarla önemli sayıda ve tutarda spor tesisleri yapılmış, sosyal fayda yaratılmış olabilir. Ancak kulüplerimize aktarılan payın artırılması, kulüplerimize orta ve uzun vadede olumlu katkı sağlayabilecektir. Kulüp ekonomisinin aleyhine durum Oyunun temel aktörü olan futbol kulüplerine son 14 yıllık süre içinde toplam gelirin sadece yüzde 5.76’lık kısmı aktarılabilmiş durumda. Yani 2004’ten bu yana gerçekleşen 57.9 milyarlık İddaa cirosunun sadece 3.3 milyarlık bölümü kulüplere transfer edilmiş. Bu verilere göre son 14 yılda İddaa cirosu yıllık ortalama 4.1 milyar TL olarak gerçekleşirken, kulüplere “isim hakkı” adı altında yıllık dağıtılan ortalama tutar 238.9 milyonda kaldı. Burada, kulüp ekonomisinin aleyhine bir durum söz konusu. İddaa oyununun temel öğesi olan futbol kulüplerinin, bu aleyhte durumu düzeltmek için mesleki örgütleri Kulüpler Birliği aracılığıyla organize olup İddaa’dan daha fazla pay alabilme mücadelesi içinde olmaları gerektiğini düşünüyorum. * Futbol ekonomisti Yücelman’ı anıyoruz l Gazetemiz spor servisi kurucularından, Türk spor basınının efsane ismi Abdülkadir Yücelman, aramızdan ayrılışının 9. yılında bugün Eyüp’teki aile mezarlığında anılacak. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti ve Türkiye Spor Yazarları Derneği’nde yöneticilik yapan, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi başta olmak üzere birçok spor kurumuna hizmet veren Yücelman için ailesi, sevenleri ve Cumhuriyet çalışanları saat 13.00’te Eyüp Mezarlığı’nda bir araya gelecek. 08.50 havaalanı 11.00 antrenman H HH l UEFA Avrupa Ligi I Grubu 5. maçında deplasmanda 20 geriye düşmesine rağmen Norveç’in Sarpsborg ekibini 32 mağlup eden Beşiktaş’ta futbolcular İstanbul’a döndükten 2 saat sonra antrenmana çıktı. SiyahBeyazlı ekip, maçın ardın dan 2 saatlik karayolu yolculuğuyla havaalanına ulaştı. Beşiktaş kafilesi, 4 saati aşan uçuşla saat 08.50’de İstanbul’a döndü. SiyahBeyazlılar, saat 11.00’de Nev zat Demir Tesisleri’nde gerçekleştirdiği antrenmanla yarın Galatasaray’la oynayacağı derbinin hazırlıklarına başladı. PepeBabel şoku Beşiktaş’ta sakatlıkları devam eden Pepe ve Babel büyük ihtimalle Galatasaray maçında forma giyemeyecek. Norveç’e götürülmeyen Medel, Gökhan Gönül ve Quaresma’nın G.Saray derbisine hazır olduğu öğrenildi. Sarpsborg maçında 2 gol atan Lens, UEFA Avrupa Ligi’nde haftanın oyuncusu oldu. Ayrıca Lens haftanın 11’ine de girdi. KISA... KISA... KISA... KISA... KISA... l TRABZONSPOR, Süper Lig’in 13. haftasında bugün saat 19.00’da Kadir Has’ta Kayserispor’la karşılaşacak. Başkan Ahmet Ağaoğlu’nun tek aday olarak gireceği Olağan Genel Kurul, bugün saat 10.00’da başlayacak. l TEKVANDOCU Nur Tatar Askari, 3 ayda hem dünya hem de olimpiyat sıralamasında ilk sıraya yükseldi. l AVRUPA Yıldızlar Tekvando Şampiyonası’nda 47 kiloda Şefika Çakal, gümüş madalya kazandı. l ULUSLARARASI Olimpiyat Komitesi (IOC), 2020 Tokyo Olimpiyatları’nın boksla ilgili hazırlıklarını dondurduğunu açıkladı. l LİBERTADORES Kupası’ndaki River PlateBoca Junior finalinin rövanşı, İspanyaMadrid’de S. Bernabeu Stadı’nda oynanacak. l KARABÜK 1. Amatör Ligi’nden Safranbolu’da başkan Hüseyin Özkaynak, K.Demir Çelik maçında 5 oyuncunun kırmızı kart görmesi nedeniyle takımını ligden çekti. l 2020 Avrupa Futbol Şampiyonası Elemeleri’nde kura çekimi, yarın İrlanda Cumhuriyeti’nin başkenti Dublin’de yapılacak. l SPOR Toto 1. Lig: AdanasporHatay: 00. l EFELER Voleybol Ligi: Tokat B. Plevneİnegöl B.: 31. ‘2019’u görebileceğimi düşünmüyorum’ Koeman,‘Görevim bir gün veya bir hafta sonra da bitebilir’ dedi HİLMİ TÜRKAY Fenerbahçe grubunda lider olan Dinamo Zagreb ile beraber UEFA’da son 32 takım arası süre bu görevde kalabileceğimi düşünmüyorum. 1 gün sonra da görevim bitebilir, 1 hafta sonra da... Biteceğini görebiliyorum. Açıkçası yeni yılı görebileceğimi düşünmüyorum. İlk devre sonuna kadar 7 maç var na girme hakkı kazandı. Teknik Sorumlu Erwin ve bu 7 maçta da takımın başında olacağımı zan Koeman, Zagreb karşılaşmasının ardından açık netmiyorum. Kulübün ne istediğini anlamaya çalı lamalarda bulundu. Fenerbahçe taraftarının Sa şıyorum ve bana açıklama yapacakları günü bekli mandıra Tesisleri’nde Ersun Yanal için toplan yorum. Bazı şeyler okuyorum ama asla direkt ola masına değinen Koeman, “Futbolda birçok kez rak ‘Ne istiyorsunuz’ diye sormadım. Yakın gele böyle şeyler oldu. Benim için soruyorsanız, ben cekte bir şeylerin olmasını bekliyorum. Bu ara umursamıyorum” dedi. Maçı, oyuncu değişikli da yine işimi en iyi şekilde yapacağım. Çocukların ği yapmadan bitiren Hollandalı çalıştırıcı, “Ba düşmesine izin vermeyeceğim. Zaten zor zamanlar zı oyuncularıma nasıl hissettiklerini sordum, on yaşadılar. Benim görevim bu” dedi. lar da sahada kalmak istediler, 90 dakika oy Koeman, “Bir sonraki tura adımızı yazdırmayı namak istiyorlar. Bu takım, 90 dakika boyun başardık. Hedefimiz de zaten buydu. Bunu başar ca sahada kalmayı hak etti” diye konuştu. Hollanda ba mış olduk. Kadronuzda genç oyuncular olması sizin için sınından De Telegraaf’a açıklamalarda bulunan Koeman, önemlidir. Sezonu hep aynı 11 ile oynamazsınız. Genç “Fenerbahçe’de sezon sonuna dek gidebileceğimi, uzun oyuncular için sabıra ihtiyacınız var” yorumunda bulundu. Birlikten ses yok 2 maçta 4 gol, 1 kırmızı l Spor Toto Süper Lig’in son sırasındaki Ç.Rizespor’la MKE Ankaragücü’nün mücadelesi 11 bitti. 80’de Boldrin penaltı kaçırdı. Başkent temsilcisinde kaleci Altay’ın kurtarışları 1 puanı getirdi. Atiker Konya, Aytemiz Alanya’yı Jahovic (pen.) ve Jonsson’ın golleriyle 20 yenip 5. galibiyetini aldı. 48’de hakem H. Umut Meler, ceza sahasında Sackey’in Jevtovic’i düşürmesine ‘devam’ dedi. Daha sonra VAR’a giden Meler, penaltı noktasını gösterdi. 61’de A.Alanya’dan Merih, kırmızı kart gördü.l FAİK BAKOĞLU/RİZE G.Saray, bildiriyi Kulüpler Birliği’ne sordu, yanıt verilmedi CUMHUR ÖNDER ARSLAN Süper Lig Kulüpler Birliği’nin Galatasaray dışındaki 17 takımın ortak kararı olduğunu belirterek yayımladığı bildiriyle ilgili yeni bir gelişme yaşandı. SarıKırmızılı kulüp, Kulüpler Birliği’ne resmi bir yazı kaleme alarak olayın nasıl gerçekleştiğini sordu. Galatasaray, ıslak imza olmadan bu bildirinin nasıl yayımlandığını, eğer varsa kimlerin, hangi kulüplerin imza attığını ve kendilerine sorulmadan nasıl “ortak” karar duyurusu yapıldığını Kulüpler Birliği’ne sorup cevap verilmesini istedi. Aradan 3 gün geçmesine rağmen Kulüpler Birliği’nden SarıKırmızılılara halen bir ya nıt gelmediği öğrenildi. Aynı zamanda Kulüpler Birliği Yönetim Kurulu üyesi de olan Galatasaray Başkanı Mustafa Cengiz’e haber verilmeden “17 kulübün görüş birliği” olduğu belirtilerek hazırlanan bildiriyi, 10 kulüp hiçbir mecrasında yayımlamadı. Taraftarla buluşma Galatasaraylı futbolcular ve teknik heyet, Süper Lig’de yarın deplasmanda Beşiktaş ile oynanacak derbi öncesi bugün SarıKırmızılı taraftarlarla büyük bir buluşma gerçekleştirecek. SarıKırmızılılar, derbi öncesindeki son antrenmanını bugün saat 19.05’te Türk Telekom Stadyumu’nda taraftarına açık yapacak. ANADOLU EFES FIRTINASI ANADOLU EFES: 96 BASKONİA: 85 SALON: Sinan Erdem HAKEMLER: R. Lottermoser, D. Javor, A. Halliko ANADOLU EFES: Beaubois 14 (6 as.), Moerman 10, Micic 16 (6 as.), Anderson 7, Dunston 10, Larkin, Doğuş 11 (5 rib.), Motum 16, Pleiss 4, Simon 8 BASKONİA: Granger 10 (6 as.), Poirier 6 (9 rib.), Shengelia 6, Shields 3, Hilliard 15 (6 rib.), Vildoza, Voigtmann 15 (7 rib.), Huertas 8, Janning 20, Diop 2 1. PERİYOT: 2517, İLK YARI: 4442, 3. PERİYOT: 7567 THY Avrupa Ligi’nde Anadolu Efes, 10. maçında İspanyaol Baskonia’yı 11 sayı farkla 9685 yenip üst üste 5. galibiyetini aldı ve zirve iddiasını sürdürdü. l CANBERK ADSALAN spor 21 Arif Kızılyalın Kulüpler Birliği ne iş yapar, kimi korur? Kurumun, vakıf senedindeki adı: Türkiye Süper Lig Profesyonel Futbol Kulüpleri Birliği Vakfı. Kulüpler Birliği diye anılır kısaca. Kuruluş senedindeki görevi, “Türk futbolunu ve spor kulüplerini geliştirmek, Türkiye futbol liglerinin asli unsurları olan spor kulüpleri arasında dayanışmayı ve dostluğu sağlamak.” Perde arkasındaki asıl görevi ise Türk futbolunu dizayn etmek. Çünkü, geçmişi 1990’lı yıllara Kemal Ulusu’lara, Şenes Erzik’lere dayanan, 2007’de revize edilen, 2011’de statüyle yeniden harmanlanan Özerk Türkiye Futbol Federasyonu’nda yasayla belirsınırları çizilen tüm gücü ellerine geçirmiş durumdalar. TFF Başkanı’nı seçecek oy oranına sahipler. 1. ve 2. Lig kulüp delegelerinin de bu grupla hareket ettiği varsayılırsa 256 oya hümediyorlar. Yani futbolun asıl sahibi bu Kulüpler Birliği.. Peki, bir dönem önce AKP’nin futbol yüzü Göksel Gümüşdağ, şimdilerde de Fikret Orman’ın başkanlık yaptığı bu vakıf, senetteki görevlerini yerine getiriyor mu? İşte orası belirsiz! Tanımlanan görevi yapsalar, çoğu kulübün haberi bile olmadığı bir bildiri yayımlayıp, yine birlik içindeki bir başka kulüple öteki camiaları karşı karşıya getirecek kaotik ortama zemin hazırlamaz, kayıkçı kavgasına çanak tutmazlardı. Ama oluşumun görevleri farklı! Mesela, bu vakfın, kuruluş senedindeki görevlerine uygun davransalar, Türk futbolu için kaynak yaratır, hatta eldeki kaynakları inove ederler. İnove etmek derken burada kastedilen mesele futbol kanaklarının yenilenmesi, çeşitlendirilmesi. Peki, “Kulüpler Birliği Vakfı neyi yenileyecek” derseniz konu biraz karışık! Örneğin “Naklen yayınlar zaten üst seviyeden pazarlandı” diyebilirsiniz! Ya da, “Hafta 8, gün 19 Saray’ın kapısı aşındırılıp türlü vergi muafiyeti, ecri misil ödemelerinin asgari ücrette tutulması gibi ödevlerini yerine getiriyor bu vakıf” diye de savunabiliriniz... Amma ve lakin, asıl gelir kaynağının peşinde koşmuyor Kulüpler Birliği! Kabul edin, etmeyin, etik bulun, bulmayın futbolun, daha doğrusu sporun altın yumurtlayan tavuğu bahis. Futbol ekonomisti Doç. Tuğrul Akşar’ın araştırmasına göre sırf Türkiye’deki yasal platformu İDDAA’da dönen para yıllık 9 küsur milyar TL (2 milyar dolar). Ne gariptir ki, bu oyunun asıl sahibi olan Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş, Trabzon ve Süper Lig kulüplerinin 2 milyar dolardan aldıkları pay camia başına yıllık 1.1 milyon dolar bile değil. Kulüplerin tamamının bu işten kapabildikleri oran ise yüzde 4.13. Bahis pastasını kim yutuyor derseniz, elbette kasa, TFF, Gençlik Spor Bakanlığı, devlet kurumları. Yani kulüpler hak sahibi oldukları parayı elde edemiyor! Peki, başında önceki dönem Göksel Gümüşdağ ve şimdilerde de Fikret Orman olan “güya bağımsız” Kulüpler Birliği Vakfı, “Futbol batakta, üstelik bu malın sahibi biziz, biz olmasak millet bahis oynamaz, musluğu açın” diyebilir mi? Yanıtı siz verin en iyisi! Amaç kulüpleri maddi krizden kurtarmak mı, yoksa iktidarın futboldaki hegomonyasını sürdürmek mi? GÜNÜN PROGRAMI l FUTBOL Spor Toto Süper Lig (16.00) M.BaşakşehirSivasspor, (16.00) AntalyaGöztepe, (19.00) KayseriTrabzonspor, Spor Toto 1. Lig (13.30) BoluAdana Demir, (13.30) AltayAltınordu, (16.00) BalıkesirDenizli, (16.00) GençlerbirliğiKarabük l BASKETBOL Kadınlar Basketbol Süper Ligi (16.00) KayseriGalatasaray l VOLEYBOL Vestel Venüs Sultanlar Ligi (14.00) THYÇanakkale, (17.00) FenerbahçeAydın, (17.30) NilüferGalatasaray TV’DE SPOR FUTBOL l beIN Max 1/13.30 BoluAdana Demir, (16.00) BalıkesirDenizli, (18.00) NewcastleWest Ham l beIN Max 2/13.30 AltayAltınordu, (16.00) GençlerbirliğiKarabük, (18.15) ValladolidLeganes l beIN Sports 3/15.00 C.VigoHuesca, (17.00) SPALEmpoli, (19.00) LilleLyon, (22.00) MonacoMontpellier l beIN Sports 1/16.00 M.BaşakşehirSivas, (19.00) KayseriTrabzonspor l beIN Sports 2/16.00 AntalyaGöztepe, (20.00) FiorentinaJuventus, (22.45) Real MadridValencia l beIN Sports 4/18.00 LeicesterWatford, (20.30) GetafeEspanyol, (22.30) SampdoriaBologna l S Sport/17.30 B.DortmundFreiburg, (18.00) Manchester CityBournemouth, (20.30) SouthamptonManchester Utd VOLEYBOL l TRT Spor/14.00 THYÇanakkale Bld. l Thy Euroleague’deki BarcelonaFenerbahçe maçı oynandığı sırada gazetemiz baskıya girdiği için karşılaşmanın sonucunu yayımlayamıyoruz İSTANBUL ALTILI GANYAN 162 238 3 432 13 32 395 4 5 5 7 ADANA ALTILI GANYAN 241 71810 53 152 8 35 6 2 42 7 l ALTILI SONUÇLARI: Kocaeli’de 5/9114257/12 kombinesi 5.865,35 TL; İzmir’de 10/2893113 kombinesi 2.402,807 TL verdi. C MY B