Katalog

Salı 25 Nisan 2017 EDİTÖR: ALPER İZBUL TASARIM: ZARİFE SELÇUK AGİT’in raporu ‘şaibeler’le dolu AGİT’e bağlı gözlemcilerin referandumla ilgili ön raporunun ayrıntıları ortaya çıktı. İlk bölümde YSK’nin ‘mühürsüz oy’ kararına dikkat çekildi Anayasa değişikliği referandumu için hem kampanya döneminde hem de referandum gecesi incelemelerde bulunan AGİT üyelerinin, hazırladığı ön raporun ayrıntıları ortaya çıktı. Raporda dikkat çeken ifadeler şöyle: l YSK, Yargıtay ve Danıştay hâkimleri arasından ve tarafından seçilen, 11 üyeden oluşan daimi bir organdır. Meclis’te sandalyesi bulunan dört siyasi parti de YSK’ye oy verme yetkisi olmayan üye atama haklarını kullanmışlardır. YSK tarafından alınan 218 karardan, basılan oy pusulası sayısı hakkında karar da dahil olmak üzere, 180 tanesi yayımlanmamıştır. YSK’nin ve daha alt kademedeki seçim kurullarının toplantıları sadece oy hakkı olmayan siyasi parti üyelerine açık olmuştur, bu da şeffaflığı kısıtlamıştır. l Son genel seçimlerden bu yana sekiz YSK üyesi değişmiş yerlerine yeni atanmış yüksek hâkimler içinden ve tarafından yeni üyeler seçmiştir: Beşinin görev süresi dolmuştur ve üçü gözaltındadır. Bir dizi olağanüstü hal kanun hükmünde kararnameleri referandum idaresinin tüm kademelerinde geniş çaplı ikamelere (değişikliklere) neden olmuştur: 9 il seçim kurulu başkanı görevden alınmış ve ikisi daha gözaltına alınmıştır, 143 ilçe seçim kurulu başkanı görevden alınmış ve 67’si daha gözaltına alınmıştır. 500’den fazla her düzeydeki seçim kurulu personeli de gözaltına alınmıştır. HDP’ye yasaklar l ‘Hayır’ kampanyası destekçileri kampanya yapma özgürlükleri ile ilgili birtakım usulsüz kısıtlamalarla karşı karşıya kalmışlardır. Pek çok ‘Hayır’ kampanyacısı fiziksel saldırılara maruz kalmıştır. Çoğu yasadışı halka açık toplantı düzenleme veya Cumhurbaşkanı’na hakaret iddiaları temelinde, çok sayıda kişi tutuklanmıştır. Bazı ‘Hayır’ kampanyacıları etkinlik düzenlemek için yer kiralamada zorluklarla karşı karşıya kalmış veya yetkililer ya da mekân sahipleri tarafından genellikle son dakikada bil YSK, Danıştay’ı beklemeyecek CHP’nin, Danıştay’a başvurarak Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK), 16 Nisan referandumunda mühürsüz oy pusulaları ve zarfları geçerli sayan kararının ve kesin seçim sonuçlarının açıklanmasına ilişkin talebi YSK tarafından reddedildi. YSK Danıştay’ı beklemeden resmi sonuçları açıklama kararı aldı. CHP’nin referandumun sonrasında YSK’ye yapılan itirazlar sonuçsuz kalınca Danıştay’a başvurmasının ardından resmi sonuçların açıklanması için mahkeme kararının beklenmesi talebi YSK tarafından reddedildi. CHP, 21 Nisan’da Danıştay’a dava açtıktan hemen sonra YSK’ye de bir dilekçe vererek “görevi suiistimal etmemeleri” uyarısında bulunmuş ve kesin seçim sonuçlarının açıklanmasını Danıştay’da açılan dava sonuçlanana kadar ertelemesini talep etmişti. Bu kararın ardından YSK’nin 23 gün içinde resmi sonuçları açıklaması bekleniyor. l ANKARA / Cumhuriyet dirimle etkinlikleri iptal edilmiştir. HDP’nin kampanya posteri ve Kürtçe bir kampanya şarkısı devletin bütünlüğü ve anadilin Türkçe olması ilkelerini ihlal ettiği gerekçeleriyle yetkiler tarafından yasaklanmıştır. Bu engellemeler AGİT 1990 Kopenhag Belgesi’nin 7.7 sayılı paragrafına aykırıdır. l Yasal çerçeve kampanyanın ‘Evet’ ve ‘Hayır’ tarafları için eşit erişim sağlamamaktadır; ne seçimlere katılma yeterliliğine sahip siyasi partilerin medyaya eşit erişimlerini güvence altına almakta, ne de tarafsız yayıncılık sağlamaktadır. l İzlenen beş televizyon kanalından, kamu kanalı TRT1 de dahil olmak üzere üçü ‘Evet’ kampanyasını desteklemiştir. ‘Evet’ kampanyası ezici bir çoğunlukla pozitif tonda televizyondaki yayın zamanının yüzde 76’sını ve günlük gazetelerdeki yayın alanının yüzde 77.5’ini kapsayarak kamu medyasında ve özel medyada belirgin bir şekilde ön plana çıkmıştır. l YSK referandum günü sandık kurulu tarafından uygun bir şekilde mühürlenen oy pusulalarının geçerli ve sandık kurulu tarafından mühürlenmeyen oy pu sulalarının geçerli kabul edileceği yönünde iki talimat yayımlamıştır, ikinci talimat bazı sandık kurulları tarafından oyların sayımı başladıktan sonra yayımlanmıştır. Bu önemli bir güvenlik tedbirini ortadan kaldırmıştır ve bu türdeki oy pusulalarının açık bir şekilde geçersiz kabul edileceğini öngören yasaya aykırıdır. HDP 668 tutanakta uyuşmazlıklar tespit ettikleri yönündeki iddialarını kamuoyuyla paylaşmıştır. Saat 23.25’te, YSK ilk sonuçların ‘Evet’ lehine olduğunu duyurmuş fakat herhangi bir sayı bildirmemiştir. ‘YSK gülüp geçmişti ama...’ CHP’li Aksünger halk oylamasını AİHM’ye taşıyacaklarını söyledi HAKAN DİRİK CHP Genel Başkanı Yardımcısı Erdal Aksünger, referandum dan önce birlikte yaptıkları toplantı da Yüksek Seçim Kurulu (YSK) üye lerine mühürsüz oyları sorduklarını kaydederek, “Toplantıda mühürsüz zarf ve pusularla olursa ne olacağı nı sorduk. Gülüp geçtiler. Kanunun açık olduğunu söylediler. YSK’nin böyle şeyler yapabileceği aklımıza gelmezdi” diye konuştu. Aksünger, sinei milletin AKP’nin ekmeğine yağ süreceğini savundu. İzmir’de Tarihi Havagazı Fabrika sı’nda konuşan Aksünger, halk oylamasını AİHM’ye taşıyacaklarını kaydetti. Referanduma ilişkin hukuki mücadeleyi sürdürdüklerini, Danıştay’a başvurduklarını anımsatan Aksünger, Anayasa Mahkemesi’nin de ‘konuşulduğunu’ söyledi. Aksün kimliği açısından başvurular mutlaka tüm yöntemleriyle yapılacak, hem de şahsımız açısından bireysel başvuru haklarımızı kullanacağız” dedi. Sinei millet tartışması Aksünger, CHP’nin sinei millete dönmesine ilişkin tartışmalara şu buna karar verir de toplumsal uzlaşma gerçekleşiyorsa, o zaman siyasi meşru alanın dışında mücadele etmeyi gerektirir. Başka türlü bir mücadele alanına gidiyorsunuz anlamına gelir ki, sonu pek hayırlı olmayabilir de. Eğer CHP grubu istifa ederse yapılacak AKP’nin de belki de ek ger, “Benim gözümde AİHM konusu yüzde 100’dür. Hem CHP kurum yorumu yaptı: “Bu parti meclisimi meğine yağ sürmekten başka bir şezin alabileceği bir karardır. Eğer CHP ye neden olmayacaktır.” Türkiye mucize bekliyor AKPM’de bugün Türkiye’ye ilişkin yapılacak oylamanın ertelenmesinin ya da Türkiye’nin denetime alınmamasının çok zor olduğu ifade ediliyor DUYGU GÜVENÇ Türkiye’nin yeniden denetleme sürecine alınmasını öngören kritik oylama öncesinde denetleme komitesi bir dizi değişikliği kabul etti. Türkiye’nin 2018’e kadar denetleme sürecine alınmasını öngören teklife, dün Denetim Komitesi’nin toplantısında ‘ölüm cezası’ ve referendum sırasındaki YSK’nin tutumu damga vurdu. Türkiye ile ilgili karara 6 yeni ekleme yapıldı. Ancak, gözler dün verilmeyen ve bugün sunulması beklenen değişiklik önergelerinde. Türkiye’nin yeniden denetleme sürecine alınmasının oylanacağı AKPM Genel Kurulu dün bir dizi taktiklere sahne oldu. AKPM Türkiye Heyeti Başkanı Talip Küçükcan Denetleme Komitesi’nin toplantısında Türkiye’nin denetleme sürecine alınmasını reddederken, oylamanın iptalini istedi ve toplantıyı erken terk etti. Küçükcan’ın tezine bazı İngiliz parlamenterler de destek verdi ve Türkiye’nin denetime alınması halinde ölüm cezasının TBMM’ye gelebileceği uyarısında bulundu. Buna karşın, Türkiye ile ilgili karara 6 hüküm eklendi. Ancak, asıl önergeler Denetim Komitesi’ne sunulmadı. Karara eklenen 6 yeni hüküm şöyle: l Ölüm cezasının Avrupa Konseyi üyeliği ile uyuşmadığı ve toptan bir cezalandırmadan parlamentonun ka ‘AB üyeliği perspektifi sona erebilir’ Johannes Hahn Avrupa Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu üyesi Johannes Hahn, 16 Nisan referandumuyla Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yetkilerini artırması sonrası Türkiye’nin AB üyeliği perspektifinin sona erebileceğine işaret eden bir açıklama yaptı. “ABTürkiye ilişkilerinin ve hatta ilişkilerin tanımının etraflıca yeniden değerlendirilmesi vakti geldi” uyarısı yapan Hahn, halihazırdaki durumun ne Türkiye ne de AB için ‘sürdürülebilir’ olduğunu belirtti. “Elbetteki üyelik müzakerelerinin sürmesi dahil tüm seçenekler masada” diye devam eden, ama sürmesi için Ankara’nın kriterleri yerine getirmesi gerektiğini belirten Hahn, “Türkiye’nin gelişimi net biçimde Erdoğan ve AKP’ye bağlı, ama görünen o ki, Türkiye toplumunun çok geniş bir kesiminin görüşleri onlardan farklı. O yüzden ben müzakerelerin ölmemesi için görüşmelere devam edilmesi yanlısıyım” diye ekledi. AB dışişleri bakanları 28 Nisan’da Malta’da Türk Dışişleri Bakanı’nın da muhtemel katılımıyla ABTürkiye ilişkilerinde atılacak adımı görüşecek. çınması gerektiği; böyle bir kararın üyeliği tehlikeye sokacağı. l Türkiye’nin Avrupa Konseyi’nin yerel yönetimlerle ilgili konvansiyonunu ihlal ettiği ve Güneydoğu’da tutuklu bulunan belediye başkanlarının serbest bırakılması. l OHAL soruşturma komisyonunun daha fazla gecikme olmaksızın tam olarak aktif hale getirilmesi ve kişilerin önceki durumlarına dönebilmesi. l Gözlem heyetinin raporu doğrultusunda referandumun adil olmayan bir şekilde gerçekleşmesinden ve iki taraf arasında eşitlik olmamasından üzgün olduğu dile getirildi. l Referandumun meşruiyeti hak kında ciddi soru işaretleri ortaya çıkmıştır. YSK’nin bu iddiaları ciddi şekilde araştırması gerekir. l Anayasadaki 18 maddeyle ilgili Venedik Komisyonu’nun tavsiyelerine uyulmalıdır. Oylama saat 10.00’da Türkiye’nin 13 yıl sonra yeniden denetleme sürecine alınmasına dair oylamaya dair oturum bugün saat 10:00’da başlayacak. Strazburg’daki Türk kaynaklar, oylamanın ertelenmesi ve yapılacak oylamadan Türkiye’ye yönelik bir denetleme çıkmamasının ancak mucize olduğuna işaret ediyor. AKPM’de Türkiye’yi temsil eden Türk parlamenterler de kendi içeri sinde bölündü. HDP, Türkiye’nin denetleme sürecine alınması için kulis yaparken, AKP’liler alınmaması için kulis yapıyor. CHP’li vekiller ise dün üyesi oldukları Sosyalist Grupta oylarını açıklamadı. Ancak Türkiye’nin denetleme sürecine alınması için oy vermeleri beklenmiyor. Kulislerde, AKP’lilerin ‘AKPM’den çekilme’ kartını kullanabileceği konuşuluyor. AKPM Başkanı Pedro Agramunt’un Rus askeri uçağıyla Esad’ı ziyaret etmesi dün Strazburg’un gündemini oluşturdu. AKPM’de Agramunt’u cezalandırma yöntemleri tartışılırken başta AKP’liler olmak üzere Türk milletvekillerinin sessiz kalması ve tartışmalara katılmaması dikkat çekti. l STRAZBURG haber 5 İnsanca yaşamak varken... Bir mavi akşamın içinde, karalanmış bir sessizliğin ilk saatleri içindeyiz... Bir televizyon ekranında çocukları görüyorum. Kimi kâğıt mendil satıyor kimi su... Muhabir soruyor: “23 Nisan kimin bayramı?” Bir kız çocuğu yanıt veriyor: “Çocukların...” Aralarında Suriyeli çocuklar da var... Dışarıda inceden yağmur yağıyor... Douglos Dunn’un “Ben sende yaşıyorum, sen bende yaşıyorsun” dediği geceyi yakalamaya çalışıyorum... Umut ve mücadele... Çocuklar... Masmavi bir akşam, saatler ilerledikçe laciverde dönüşüyor. Düşsel bir yolculuğa çıkıyorum. Bahçede bırakıp gittiğin salıncak ya da en sevdiğin kitabın saatin yanı başında duruyor. Gece kâbuslarla çınlıyor... Birbirine bitişik evlerde çocuklar ağlıyor, kendi horlamasında çürüyüp giden bir adam eski sevdalarla avunuyor. Birileri sessiz adımlarla kapıları kontrol ediyor, ayak sesleri insanlara dönüşüyor, o anda umut ve mücadele beni başka iklimlere doğru götürüyor... Lemnos Kralı Thoas’ın sesi midir yoksa karanlığın içinde yükselen? Niçin gereğince tapınmamışlardır Lemnos Adası’nın kadınları Tanrıça Afrodit’e? Cezalandırılmış kadınların erkek egemen toplumda inatçı bir baş kaldırısıdır... Bir mavi akşamın içinden lacivert gökyüzü fışkırırken bir yıldız kayıyor suların üzerine doğru. Özgürlüğe açılan bir pencere. Hüzün ve düşünce ırmağı yine iç içe... HHH Belki yeryüzündeki son piyano çalıyor... Paris’te Eyfel Kulesi ışıl ışıl... Fransa’da 11 adaylı cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda siyasette merkez, ekonomide neoliberal çizgideki eski ekonomi bakanı Macron sandıktan birinci olarak çıkarken, ikinciliği aşırı sağcı parti lideri Marine Le Pen kazanıyor, merkez sol ve merkez sol partiler oyun dışı kalıyor. Sonuçların ardından merkezdeki tüm siyasi liderler 7 Mayıs’taki ikinci turda Macron’u destekleme çağrısı yapıyor. Şimdi soru şu: “Aydınlanma devriminin beşiği Fransa’da ırkçılık nasıl oluyor da ivme yapıp sandıktan ikinci parti olarak çıkıyor?” Benim düşsel yolculuğum akşamın ilk saatlerinde başlıyor... Umut ve mücadele ekseninde bir yaşam haritası... Temel hak ve özgürlükler! Hayat! Hayat bir mücadele değil miydi yarınlar için? Düşlerimi çizdim duvara. Mendil, su satan çocukları. Sonra yaşamın atlasında gezindim. Kar yüklü gergin ağaç dalları gibi hissettim kendimi. O akşamın keyfini çıkarıp yıldızlarla konuşmak istedim. Kenneth Rexroth’un dizelerinde al bir şafakta evinin önünden geçtiğim yılları düşündüm. Kalkıktı pencereler, panjurlar açıktı... Gölden esen hafif bir yel dokunuyordu yanaklarına. Soluğun geliyordu aklıma. Bütün gün dolaşmıştım yağıp dinen yağmurda. Demiştim ki: “Al bir gül kopardım bomboş parkta. Işıl ışıl damlalar titreşiyordu üstünde. Saat beşte yalnızlık rengini almıştı şehir. Oturduk düşen al bir taçyaprağı ürperene dek önüme.” HHH Rengârenk düşler çiziyorum duvara... Bulut yüklü bir gök... Umut... Mücadele... Yalnızlık... Hüzün... Machoda’nın dizelerinde umut topluyorum kötülükleri savmak için... Yarınlar için... Çocuklarımız için... Akşamın içindeyim... Gözlerinde bir giz yanıyor el değmemiş... Kızıl yonca can yoldaşım benim! Bitmez tükenmez bir ışıkta yol alıyorum. Bir Paris akşamındayım geçmiş zaman masallarında kalan. Eski yazılarım geliyor aklıma. Diyorum ki: “Yarına var mısın, söyle...” Kanlı Pazar’lar, Madımak’lar, Bahçelievler... Suruç, Gaziantep, İstanbul katliamları, şehit cenazeleri... İnsanca yaşamak varken... Çocuklarımız için umut toplayacakken... CHP’DEN ANKETÇİLER İÇİN YASA TEKLİFİ: Manipüle edenler ağır cezalandırılsın CHP İstanbul Milletvekili Barış Yarkadaş, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ni TBMM’ye sundu. Siyasi ve sosyal konularda yapılan tüm araştırmaların belirli bir hata payı ile yapıldığını anımsatan Yarkadaş, “Ülkenin geleceğini belirleyecek olan seçimlerdeki bu derece büyük yanılmalar kabul edilebilir değildir. Kamuoyu araştırmalarında yüzde 2’lik hata payı makuldür. Bu oranın üzerinde ya da altında gösterilen sonuçlar, bunun kasıtlı olduğunu ve bir algı operasyonu yapıldığını göstermektedir. Ayrıca 298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri Ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun, seçim yasaklarının başlaması ile anketlerin yayımlanmasını kesin bir dille yasaklamıştır. Ancak araştırma şirketleri ve medya bu yasağa uymamaktadır. Bu nedenle kanuna aykırı davranışlarda bulunan firmalar için caydırıcı cezalar uygulanmalıdır” diye konuştu. CHP’nin teklifine göre, yasağa uymayan ve kanunda belirtilen şartları yerine getirmeyen şirketlere; birlikte çalıştıkları tespit edilen partiden fatura karşılığı aldığı ücretin 100 katı idari para cezası kesilecek ve şirket yetkilileri 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak. Ayrıca araştırma şirketleri; yaptıkları anket ve araştırma çalışmalarından elde ettikleri gelirleri, aldıkları danışmanlık ücretlerini, televizyon ve radyo programlarından aldıkları ücretleri kurumsal web sayfasından duyurmakla yükümlü olacak. l İSTANBUL/ Cumhuriyet Genelkurmay’la MSB karşı karşıya! Seçim yasakları döneminde CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nu tören mangasıyla karşılayan ve Genelkurmay’ın hakkında inceleme başlattığı 6. Ana Jet Üs Komutanı Tuğgeneral Ahmet Biçer hakkında Milli Savunma Bakanlığı (MSB) da soruşturma başlattı. Darbe girişiminin ardından kuvvet komutanlıklarının MSB’ye bağlanmasıyla yeni dönemde ilk yetki karmaşası da yaşanmaya başladı. MSB soruşturmasının, daha önce inceleme başlatan Genelkurmay’ı ‘boşa düşüreceği’ savunuluyor. Işık, söz konusu olayla ilgili MSB Teftiş Kurul Başkanlığı’nı hareket geçirdiğini belirtti. Işık, “Teftiş Kurulu Başkanımızı bizzat görevlendirdim. ‘Git, bu konuyu incele ve gerektiğinde soruşturmayı yap. Bununla ilgili raporu bana getir’ dedim. Dün akşam Hava Kuvvetleri Komutanımızın ifadesi, kendi iç incelemesidir. Bağlayıcı değil; ama nihai karar, Teftiş Kurulu’nun. O gelecek rapora göre, biz de işlem yapacağız” dedi. Işık’ın, Orgeneral Ünal’ın açıklamasını, “kendi iç incelemesidir, bağlayıcı değil” diye değerlendirmesinin ardından Genelkurmay’ın bir açıklama yapıp yapmayacağı bilinmiyor. l SERTAÇ EŞ/ ANKARA C MY B