Katalog

DUNYA AfD basını fişliyor Almanya’da eylül ayındaki seçimlerde İkinci Dünya Savaşı’nın ardından meclise giren ilk aşırı sağcı parti AfD’nin, parti toplantılarına katılacak olan gazetecilere dini ve politik inançlarını sorduğu belirtildi. Stuttgarter Zeitung gazetesinin haberine göre Alman Gazeteciler Birliği bu durumu “kabul edilemez” olarak yorumladı. Pazar 29 Ekim 2017 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ 21 Tehlikeli virajHATTBIAAMNRTADASADENRLGİYODEONRKİAADIM Katalan lider Puigdemont, Madrid’in özerkliği askıya alma kararına karşı direneceklerini belirterek ‘demokratik muhalefet’ çağrısı yaptı Katalonya Özerk Yönetimi’nin bağımsızlık ilanı, Madrid’in kayyım kararı ile birlikte karşılıklı restleşme sürüyor. İspanya mer kezi yönetimi, Katalonya’da hü kümetin yetkilerini feshetmesinin ardından dün yaptığı açıklamayla birlikte 21 Aralık’taki er ken seçime kadar yönetim so rumluluğuna İspanya Başbakanı Mariano Rajoy’un yardımcısı Soraya Sáenz de Santamaría’ya devredildiğini duyurdu. Katalan Bölgesi Başkanı Carles Puigdemont’tan ise Madrid’in Katalonya’nın özerkliğini askıya alma kararına karşı “demokratik muhalefet” çağrısı geldi. Televizyondan halka seslenen Puigdemont, “Özgür bir ülkenin inşaası için çalışmaya devam etme” vaadinde bulunurken yetkilerinin Santamaría’ya devrolmasını “Katalan halkının iradesine karşı gelmek” olarak yorumladı. Puigdemont, “Bu zamana kadarki kazanımlarımızı korumanın en iyi yolu, anayasanın 155’inci maddesine karşı demokratik muhalefettir” dedi. Madrid’deki Senato’da önceki gün yapılan oylamada özerk bir bölgenin yönetimini merkezi hükümete devreden anayasanın 155’inci maddesinin işleme koyulmasının kabul edilmesiyle Katalan Başkanı Puigdemont, yardımcısı ve tüm bakanların görevden alınmasına Madrid’de birlik yanlıları meydanlara çıkıp “Puigdemont tutuklansın” sloganları attı. Barselona’da ise bağımsızlık yanlıları eylemlerini sürdürdü. karar verilmiş, Katalan parlamentosu feshedilmişti. Reuters’ın gördüğü bir belgeye göre, Katalan yerel polisi Mossos d’Esquadra’daki üst düzey yetkililer polislere bu kriz sırasında “tarafsız bir pozisyon almaları” talimatını verdi. ‘İsyan suçlaması’ Diğer yandan İspanya’daki savcıların Katalan liderlerine “isyan” suçlamasını yöneltmeye hazırlandığı aktarıldı. İspanyol resmi haber ajansı EFE’nin haberine göre İspanya hükümeti, Katalonya özerk yönetiminden 141 kişiyi görevlerinden alacak. Bu arada başkent Madrid’de binlerce kişi Katalonya’nın bağımsızlık ilanını protesto için “Puigdemont’a hapis cezası”, “Onu hapiste görene kadar durmayacağız” sloganları ile sokaklara döküldü. Katalanların bağımsızlık ilanı ABD ve Avrupa’dan destek bulamazken Meksika’da Madrid’e destek olanlar kervanına katıldı. Korsika destek verdi Avrupa’dan bağımsızlığa tek destek, Katalan yönetimi gibi bağımsızlık isteyen Korsika Parlamentosu’ndan geldi. Daha önce referanduma giden İskoçya hükümetinden Dışişleri Bakanı Fiona Hyslop ise Katalonya’nın bağımsızlık ilanını tanımadı ancak “Katalan hükümetinin pozisyonunu anlıyor ve saygı duyuyoruz. İspanya’nın bağımsızlık talebine muhalefet hakkı varsa, Katalan halkının da kendi geleceğini belirleme hakkı vardır” ifadesini kullandı. ‘2003 sınırına dönüş müzakeresi’ Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) bağımsızlık referandumuna Bağdat’tan askeri taarruz yanıtıyla peşmergeyi 2014 sınırlarına döndürmesi, Türkiye sınırının kontrolünün merkezi yönetime devredilmesi talebi sonrasında tarafların dün bir araya geldiği savunuldu. AFP ajansının haberine göre, Irak merkezi ordu komutanları ile peşmerge yetkilileri buluştu. Irak Başbakanı Haydar İbadi’nin sözcüsünün, görüşmenin odağında IKBY güçlerinin şiddete başvurmadan sınır kontrolünü merkezi yönetime devretmesi olduğunu söylediği aktarıldı. Bu çerçevede ortak teknik komitenin oluşturulmasının ele alındığı kaydedildi. İbadi önceki gece, IKBY güçlerine karşı 24 saatlik ateşkes ilan edildiğini, böylece merkezi ordunun Kürt güçleriyle koordineli şekilde tartışmalı bölgelere ve sınırlara konuşlanacağını duyurmuştu. Bağdat’ın Erbil’e Türkiye ve Suriye ile sınır kapılarının bulunduğu Fiş Habur bölgesini devretmesi için ültimatom verdiği de basına yansımıştı. İbadi’nin sözcüsü de açıklamasında, dünkü görüşmenin amacının, IKBY’yi “Erbil, Dohuk ve Süleymaniye’yle sınırlayan 2003’teki ‘mavi hatta’ geri dönüş mü Ninova bölgesindeki çatışmalarda kimi ailenin evi yerle bir oldu. Barzani koltuğu bırakıyor IKBY meclisinin dün yapılması beklenen oturumunun ise bugüne ertelendiği açıklandı. Ayrıca Erbil yönetimine yakın Rudaw’ın haberine göre, IKBY Başkanı Mesud Barzani koltuğunu bırakacağını işaret eden bir mektup kaleme aldı. Barzani’nin 1 Kasım’da sona erecek başkanlık görevinde uzatmaya gitmeyeceği öne sürüldü. IKBY meclis başkan yardımcısı Cafer İbrahim Eminki, bugünkü oturumda okunacak Barzani’nin mektubunda, yetkilerini meclis ile IKBY hükümetine bölüştürülmesini istediğini iddia etti. zakeresi olduğunu” belirtti. Öte yandan, Havice’de IŞİD tarafından katledilen 50 polis ve askere ait cansız bedenin yer aldığı toplu mezar bulundu. Somali’de şiddet dalgası Somali’nin başkenti Mogadişu’da dün bombalı iki araçla saldırı düzenlendi. İlk saldırı başkentin işlek bir otelinin önünde intihar eylemcisinin aracını girişe doğru sürerken patlatmasıyla gerçekleşti. Ardından silahlı bir grup saldırganın, çoğunlukla siyasi ve askeri yetkililerin de kaldıkları söylenen otelin içine girdiği duyuruldu. Kısa bir süre sonra da eski meclis binası yakınında bombalı araçlı saldırı meydana geldi. Yetkililer saldırılara ilişkin operesyonların sürdüğünü belirtirken en az 17 sivilin öldüğünü, can kaybının artabileceğini duyurdu. Saldırıyla birlikte gözler yeniden köktendinci Eşşebab örgütüne çevrildi. Mogadişu yaklaşık iki hafta önce de kanlı eylemle sarsılmıştı. Yine bir otel ve alışveriş merkezinin bulunduğu bir alan yakınında gerçekleşen saldırıda en az 350 kişi yaşamını yitirmişti. Kimi kaynaklar saldırının hedefinin Somali’de bulunan Türk askeri üssü olduğu iddiasında bulunmuştu. ‘Gözaltılar başlayabilir’ Rusya’nın ABD seçimlerine müdahale ettiği ve ABD Başkanı Donald Trump’ın kampanyasından isimlerin Rus yetkililerle görüştüğü iddialarını araştıran özel savcı Robert Mueller’ın yürüttüğü Rusya soruşturmasında, büyük jüri ilk suçlama taleplerini onayladı. CNN’in haberinde, suçlamaların yöneltildiği kişilerin yarından itibaren gözaltına alınmalarının başlayabileceği belirtildi. Suçlamaların tam olarak ne olduğu henüz bilinmiyor. Mueller özel savcı olarak mayıs ayında, eski FBI direktörü James Comey’nin görevden alınmasından kısa bir süre sonra atanmıştı. nilgun@cumhuriyet.com.tr ve yardımcılarnıinlgıung@öcruemhvudriyeent.com.tr alıyor; yerel parlamentoyu feshediyor; yurtdışında bü yükelçilik gibi çalışan Katalan temsilciliklerinin kapısına kilit asıyor, özerk güvenlik güçleri ni de Madrid’e bağlıyordu. “Yeni düzenin” belirsiz liklerinin bertaraf edilmesi amacıyla da seri biçimde, Katalonya krizi asıl Katalan bölgesi seçimlerinin 21 Aralık’ta yenileneceği du şimdi başlıyor yuruluyordu. “Yeni Katalonya” öngören bu düzenlemeler yanında, Sant Jaume Meydanı, “eski şehir” diye bilinen tarihi Barselona’nın tam kalbin Madrid’de “darbe”, “isyan” sözleriyle tanımlanan kalkışmanın elebaşları da ilaveten yargılanacaktı. dedir. Katalan yerel yönetimini İspanyol yargıçların ellerinin hiç kapsayan idari “Generalitat” binaları bir şekilde titremeyeceği belirtilen ile Katalan Parlamentosu burada kararlarda, yerel hükümet başkanı bulunur. Puigdemont başta olmak üzere İspanya yanlısı temsilcilerin pro Katalan liderlere, “anayasaya karşı testo jestiyle boş bıraktığı sıralara işlenen suçlar” kapsamında 25 yıla ve de 65 muhalif parlamentere dek varan en ağır cezalar öngörül karşılık 70 temsilcinin marifetiyle mekte. geçirilen bağımsızlık oylaması ardından, Katalan parlamentosunun Korku, şok ve öfke çatısından İspanyol bayrağı önceki akşam hemen indiriliverdi. Yerel Katalan bayrağı ve AB bayrağının birlikte dalgalandığı gönderden, monarşi simgesini taşıyan İspanyol bayrağının indirilmesini seyreden kalabalıklar hep bir ağızdan; “fora, fora la bandera espanyola / dışarı, dışarı... İspanyol bayrağı dışarı” çığlıklarıyla tempo tuttular. Dünyanın seyrettiği sırf bu sert manzara dahi, İspanya’nın girdiği Katalonya krizinin trajik katmanlarını sergilemeye yeterdi. Korsan bir referanduma dayandırılan “Katalan bağımsızlık deklarasyonunu” İspanya tanımasa da ortaya şimdi parçalı bir tablo çıktı. “Wikipedia”nın misal, “Katalonya” maddesi karşısında anında “anayasal statüsü tartışmalıdır” sözleri düşüldü. Popüler internet ansiklopedisi, hükümet ve yönetim şekli olarak da Katalonya’nın yanına şu zıt tanımları Bu Katalonya’nın ilk bağımsızlık tecrübesi değil. İspanya’dan dört kez kopmaya çalışan bölge, “12” yıl süren ilk bağımsızlık hamlesini 1600’de yapmış. 1873’teki ikinci hamle, 6 ay dayanabilmiş. Franco diktası ile son bulan kanlı iç savaşın eşiğinde Katalonya iki kez daha bu maceraya girişmiş. 1931’teki ilk serüven “üç gün” sürmüş. 1934’teki ise “12 saatte” son bulmuş. 2017’deki bu egzersiz, İspanya Başbakanı Rajoy’un “nükleer seçenek” diye bilinen “özerkliği askıya alma” operasyonu ile şimdi karşı karşıya. İspanya Başbakanı’nın “kâğıt üzerinde” ilan ettiği operasyon maddelerinin, fiiliyatta ne kadarının nasıl uygulanabileceği henüz tam belli değil. Batı demokrasilerinde tamamen “out” olan askeri baskıyı devreye ekleyiverdi: 1: “Katalonya Cumhuri sokmadan, direngen sivil toplumun yeti” (tanınmıyor) 2: (de jure olarak/ kontrole nasıl alınacağı örneğin, hukuken) İspanya’da özerk bölge. bilinmiyor. Dıştan özetle, anında “çift hukuk “Darbe” ve “isyan” kelimeleriyle lu” bir tablo belirmiş oldu. tanımlanan olağandışı sürecin, “de 25 yılla yargılanacaklar mokatik normlar”la nasıl toparlanabileceği her türlü soruya açık. İspanya Başbakanı Rajoy, dünyada kimsenin tanımadığı Katalonya’yı böyle atik tetik “tartışmalı” olarak sınıflayan “Wikipedia”ya henüz daha sansür uygulamadı ama demokrasinin getirdiği tüm “özerk yönetim kazanımlarını” bölgede yerle bir etti. Bağımsızlıkçı parlamenterler kendilerini kaptırmış şekilde “Madrid’den kopuş” ilan ettikleri saatlerde, İspan Madrid’de şimdi yalnız “korku”, “şok” ve bol bol “öfke” var. İspanya bundan böyle bilinmeyen sularda seyrediyor ve “Katalonya krizi” gerçek manada asıl şimdi başlıyor. Şimdiye dek buzdağının görülen kısmı, taraflar arasında bilek güreşi ve güç gösterisinden ibaretti. El mi yaman, bey mi yaman, asıl bundan sonra göreceğiz. yol hükümeti de eşzamanlı olarak, Katalan özerk yönetimini lağvediyor; Asla vazgeçmeyeceğimiz Cum yerel hükümet başkanı Puigdemont huriyet Bayramınızı kutluyorum. C MY B