Katalog

Milyonların bağrına bastığı efsane, şampiyon, ezilenlerin güçlü sesi, Muhammed Ali hayatını kaybetti Gözyaşları20 EDİTÖR: EMİNE ÖZCAN TASARIM: İLKNUR FİLİZ Pazar 5 Haziran 2016 1942’de Kentucky Eyaleti’nin Louisville kentinde doğduğundaki adıyla Cassius Marcellius Clay Jr. ya şimdi boksun konuşulduğu her yerde gözyaşları simsiyah!.. Bisikleti çalınmasa da Muhammed Ali, spor otorite Belki 2. Dünya Savaşı sonrası lerince ‘tüm zamanların en iyi yeniden yapılanan Lousville ken ağır sıklet boks şampiyonu’ ka tinin arka mahallelerinde, sem bul edilse de o, 5060 yaş civarın tin bıçkın çocukları 12 yaşında daki ‘kuşak’ için sportif başarı ki Marcellius’un bisikletini çal sı, tarzı, olaylara yaklaşımı, tep masalar, o da yumruklarını sıka kisel karakteri, isyankâr boyun rak polis merkezinin yolunu tut eğmez ruhu ve halkın anlayabile masa, bugün boks dünyası Mu ceği tarzdaki söylem hammed Ali diye bir ka leriyle gerçek bir rol rakteri hiç tanımayacak modeldi. tı. Ama o hırsızlık, 12 ya 1970’lerde TV’nin şındaki bir çocuğun ka kitlesel iletişimde rakolda sınırları zorlayan ki en etkili araç ol isyanı ve polis şefi Joe masından sonra işçi Martin’in, “Sen bu enerji si, memuru, bankacı ni ringlerde kullansana” sı, ev kadını, öğrencisi sabaha karşı uyanıp onun maçlarını AKırzifılyalın deyişi Muhammed Ali efsanesinin ilk adımı oldu. Ve ne gariptir ki Muham izlerdi. Ertesi gün (ki med Ali’nin mütevazı mu genelde kazanırdı) herkes küçük halle salonundaki ilk hocası da çaplı birer Muhammed Ali olarak polis memuru Joe’ydu. 1950’li dolanırdı sokaklarda. Dile kolay; yılların sonunda Kentucky’de ka 100 küsur maç, sadece 5 yenilgi, zanılmadık madalya bırakmayı profesyonel 56 maçın 37’si na şı, National AAU ve Altın Eldi kavt, 19’u hakem kararıyla (RSC) ven Şampiyonası’nda amatör ka elde edilen müthiş bir galibiyet yıtlara girip 18’inde ABD Olim serisi... piyat Takımı’na seçilişi ve 1960 Bu efsane yıllarca sürdü. Taa Roma Olimpiyatları’nda ağır hafif ki 1980’lerde spora ‘elveda’ diye sıklette kazandığı altın madalya, ne kadar... onu boks dünyasının yeni kah Sonrasında yeni bir Muham ramanı yaptı. Ancak menajerler, med Ali aransa da ne Mike Tyson aile baskısı ve bir ırkçılık krizi, kesti insanların bu rol model ih onun profesyonelliğe attığı adımı tiyacını ne Foreman ne de film hızlandıracaktı. kahramanı Rocky... Çünkü Muhammed Ali, ‘yaşa Madalyayı nehre attı yan’ efsaneydi dün sabah saatle Olimpiyat zaferinin ardından rine kadar. gittiği bir restorana ten rengi ne Ama artık o da tarih oldu... Ve deniyle alınmamasına kızan Mu hammed Ali, “Amerika için ka zanmıştım” dediği olimpiyat altı nını sinirle Ohio Nehri’nin dibi ne fırlattı, sonra da gidip profes yonel sözleşme imzalayıp ringle re hızlı bir giriş yaptı. Artık ağır sıklete çıkmıştı. İlk 19 maçının 15’ini nakavtla kazandı. 1964’te 22 yaşındayken Sonny Liston’u yenip dünya şampiyonu oldu. Clay öldü Muhammed Ali doğdu Liderliğini Elijah Muhammed’in yaptığı İslam cemaatiyle yakınlaşan Clay’in bu yolda en büyük dostu Malcom X’ti. Muhammed Ali ismini alan boksör kendisini Cassius Clay diye çağıranları azarlıyor “O benim kölelik adımdı” diye haykırıyordu. İslamiyeti seçmesindeki en büyük sebep de beyazların siyahilere uyguladığı ayrımcılıktı. Hollywood şöhretler kaldırımının da tek istisnası Muhammed Ali’dir. Tüm yıldızların isimleri kaldırımda yer alırken ünlü boksör isminin ayaklar altına alınmasına itiraz edince yıldızı Kodak tiyatrosunun duvarına asılır. Tarihe geçen o an 1964’te dünyaca ünlü rock grubu Beatles ile bir araya geldi. Sonny Leston ile yapacağı karşılaşma öncesi fotoğraf çektiren Ali ve grup üyelerinin şakalaşmaları magazin basınına günlerce konu oldu. 25 Mayıs 1965. Muhammed Ali Liston’u devirdi ve dünya şampiyonluğu unvanını korudu. ‘sIyah’ ONUN GİBİSİ YOK 56 galibiyet (37 nakavt, 19 jüri kararı) 5 yenilgi (4 jüri kararı, 1 çekilme) 74 YILLIK EFSANE n 1942 Kentucky’de doğdu. n 1960 Roma Olimpiyatları’nda altın madalya kazandı. n 1964 M.Ali Clay adını aldı. n 1964 Liston’u yendi, Dünya Ağır Sıklet Boks Şampiyonu oldu. n 1967 Vietnam Savaşı’na gitmedi, hapis ve para cezası aldı n 1970 Quarry’i yendi yeniden unvanını geri aldı. n 1971 Joe Frazier’e jüri kararıyla yenildi. n 1974 Joe Freizer’i resmen dövüp dünya şampiyonu unvanını geri aldı. n 1975 George Foreman’ı yenip unvanını korudu. n 1977 Leon Spinks’e yenildi, unvanı gitti. n 1978 Leon Spinks’i devirip dünya şampiyonu unvanını geri aldı. İslamı Erbakan’dan coşkulu karşılama Efsanevi boksör, 1976’nın Ekim’inde Türkiye’ye de geldi. İstanbul Atatürk Havaalanı’nda dönemin Milli Selamet Partisi Genel Başkanı merhum Necmettin Erbakan tarafından karşılanan Muhammed Ali, burada kendisini bekleyen binlerce kişiyle birlikte Sultanahmet Camii’ne gidip seçticuma namazı kıldı. Oyıllarda ABD’nin hemen her kesimince saygı duyduğu isim olan Muhammed Ali, önce Wallace D. Fard Muhammad tarafından ABD’de kurulan ‘İslam Milleti’ isimli siyahi hareket içinde yer alarak Hıristiyanlıktan uzaklaştı, sonra da Mu hammed Ali adını seçerek Müslüman olduğunu açıkladı. Ali, dönemin Afro Amerikan Müslüman siyasi temsil ci ve insan hakları savunucusu Malcom X ile yakın ilişkiler kurarken İslamiyetin doğru tanınması ve yaygınlaşması için çeşitli etkin liklere maddi destek sağlamaktan geri kalmadı. ‘Savaşa hayır’ Yeni adıyla da çıktığı her maçı kazanan Muhammed Ali, 1967’de ABD’li politikacılardan kendisini 3 yıl ringden uzak tutacak sert bir yumruk yedi. Çünkü savaşa karşıydı ve o günlerde ünlü isimlerden reklam aracı olarak orduya çağırılıp Vietnam Savaşı’nda boy göstermeleri istenmekteydi. Tebligat geldi, ama o, “Asla ve asla” diyerek şu ünlü açıklamasını yaptı:“Louisville’de insanlar hâlâ pis zenci diye çağırılıp köpek muamelesi görüyorken ve en basit haklarından mahrumken benden üzerime üniforma geçirip 10000 mil ötedeki bir ülkede bomba atıp kurşun sıkmamı nasıl beklerler? Halkımın gerçek düşmanı Amerika’da. Kendi özgürlüğü, adaleti ve eşitlik için savaşan o insanları köleleştirmede kullanılan bir maşa olmayacağım. Dinimi, halkımı ve kendimi küçük düşüremem. Kaybedecek hiçbir şeyim yok. Hapse atacaklarmış, Zaten 400 yıldır hapisteyiz.” Vietnam’a gitmediği için hapis ve 10 bin dolar para cezasına çarptırıldı. Ortalık ayağa kalkacak ama ırkçıların baskısıyla lisansı ve pasaportu elinden alınacaktı. Parasız kaldı, evini, araba sını sattı. Ailesinin yardımı ve üniversitelerde yaptığı konuşmalarla geçimini sağlarken ABD Temyiz Mahkemesi’nin, “Görüşleri spor yapmasına engel değil” kararı onu ringlere döndürdü. Ne var ki hem hamlamıştır hem de hakemler ‘savaştan kaçan’ birini köstekler hale gelmişti ve 1971’de Joe Frazier’le çıktığı asrın maçını kaybetti. Kimine göre o maç Ali’nin hakkıdır ama, profesyonel hayatındaki ilk ciddi yenilgisidir bu. Ardından çenesinin kırıldığı maçta Ken Norton’a da yenilince “o artık bitti” denir. Ancak o yılmayacaktı. Art arda unvan maçı için rakip olan boksörleri bir bir devirip, yeniden Ken Norton’ın karşısına çıkacak ve rakibini ringe yapıştıracaktı. Sonra Freizer ve Foreman, Spinks karşısındaki zaferleri ile 2. ve 3. dünya şampiyonluklarını kazandı. Boksu bıraktıktan sonraki gösteri maçları ise para kazanma amaçlıydı. 18 yaşında boks dünyasının efsanelerinden Angelo Dundee’nin öğ rencisi oldu. Dundee ondaki değişik tarzı fark etmişti. Muhammed Ali diğer boksörlerin aksine kendisine savrulan gülle gibi yumrukları eğilerek karşılamak yerine geriye ya da yana çekilerek savuşturuyordu. Ağır sıklet olmasına rağmen çok seri hareket ediyordu. Ama asıl ilginç taktiğiyse çenesiydi. Hiç durmuyordu. Rakibine yumruk atarken “Gencim, hızlıyım, özelim ve yenilmezim” şiirleri okuyordu. Sonradan psikolojik taktik olarak nitelendirilen gevezeliği de Muhammed Ali’nin ününe ün kattı. C MY B