Katalog

Cuma 11 Eylül 2015 EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY Iş yok, büyüme hormonlu Türkiye ikinci çeyrekte yüzde 3.8 büyüdü. İstihdam yaratmayan büyümeyi yukarı çeken yüzde 5.6 artan tüketim harcamaları olurken, tüketim borçla gerçekleşiyor ayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) iç talepteki artışın desteğiyle bu yılın ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla beklentilerin üzerinde yüzde 3.8 büyürken, yılın ilk yarısındaki büyüme yüzde 3.1 oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) birinci çeyrek için daha önce yüzde 2.3 olarak açıkladığı büyümeyi yüzde 2.5’e revize etti. ekonomi 9 G Milli gelir 772.3 milyar dolara indi Dolar bazında büyümenin yüzde 10.7 düşmesi dikkat çekti. Yılın ikinci çeyreğinde GSYH 180 milyar 451 milyon dolara geriledi. İlk altı aylık GSYH ise 361 milyar 405 milyon dolarda kaldı. Mevcut rakamlarla milli gelirin geçen yılki rakamı bulması zor görünüyor. Geçen yıl ilk yarıda Türkiye’nin GSYH’si 388 milyar 67 milyon dolardı. Son dört çeyrek verileri dikkate alındığında ise Türkiye’nin GSYH’si 772 milyar 339 milyon dolara geriliyor. Geçen yıl bu rakam 800.107 milyar dolardı. Türkiye 800.1 milyar dolarlık GSYH ile G20’de 18. sıraya gerilemişti. Kurdaki artışın etkisiyle GSYH’nin daha da düşeceği ihtimali artarken, Türkiye’nin G20’deki sırasını kaybetme riski de büyüyor. Büyüme tahminlerin üzerinde çıksa da bir yandan süren siyasi belirsizlikler nedeniyle bunun sürdürülebilir olmadığı, diğer yandan da genç işsizliğin yüzde 17’e ulaştığı Türkiye’de mevcut büyümenin de kalitesiz olduğu algısı yükseliyor. IMF de geçen hafta bu noktaya dikkat çekmişti. IMF çalışmasına göre, Türkiye, G20 ülkeleri arasında ekonomik büyümeyi istihdam artışına çevirmede en başarısız ülke olmuştu. Son açıklanan veriler de bunu teyit etti. Tüketimi kısıtlayıcı önlemlere rağmen iç talep büyümenin ana kaynağı olmayı sürdürüyor. İhracat azaldı TÜİK’in açıkladığı büyüme verilerinin alt başlıklarına baktığımızda büyümenin tüketim kaynaklı olduğu görülüyor. Yılın ikinci çeyreğinde büyümeyi yurtiçi tüketim 3.6 puan, devletin nihai tüketim harcamaları 0.8 puan, özel sektör yatırımları 2.3 puan yukarı çekerken, stok değişmeleri 1.9 puan, net ihracat ise 1.1 puan aşağı çekti. Hanehalkı tüketim harcamaları yüzde 5.6, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 7.2 arttı. Gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 9.7’lik artışla 8 milyar 281 milyon TL oldu. Mal ve hizmet ihracatı yüzde 2.1 azalırken, ithalat yüzde 1.6 artış gösterdi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri, bir önceki çeyreğe göre yüzde 1.3 arttı. Tarım, ormancılık ve balıkçılık yüzde 6.7, sanayi yüzde 4.1, mali aracılık hizmetleri yüzde 15.8, vergiler yüzde 9.4 büyüdü. Sanayi büyümesinde en büyük payı yüzde 8.8 ile kanalizasyon iyileştirme faaliyetleri alırken, inşaat yüzde 2 büyüme gösterdi. l Ekonomi Servisi Yavaşlama bekleniyor konomistler politik belirsizliklerin baskısı ve artan jeopolitik riskler nedeniyle yılın ikinci yarısında ekonomik faaliyetin ivme kaybetmesini bekliyor. Finansbank Ekonomisti Gökçe Çelik, “Politik belirsizlik ve güvenlik risklerinin artması halinde ekonomide çeyreklik bazda daralma görülebilir. Risklerin baskısının arttığına dair daha belirgin işaretler görmediğimiz sürece yüzde 3 olan 2015 beklentimi ürkiye Bankalar Birliği (TBB) verilerine göre bireysel kredi ve bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe girenlerin sayısı 7 ayda yüzde 6 arttı. Bireysel kredi ve bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş kişilerin sayısı temmuz 2014’te 796 bin kişi iken 2015’in aynı döneminde bu sıyı 847 bin kişiye yükseldi. TBB, Negatif Nitelikli Bireysel Kredi ve Kredi Kartı Temmuz 2015 Raporu’nu yayımladı. Aynı yıl içinde birden fazla kaydı bulunan kişilerin tekilleştirilerek sayılmasıyla hazırlanan veriler; 2015’in ilk yedi ayında, bireysel kredi borcundan dolayı yasal takibe alınan kişi sayısının, geçen yılın ilk altı ayına göre yüzde 12 oranında artarak, 436 bin kişiye yükseldiğini gösterdi. Diğer yandan, bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş kişi sayısı aynı dönemde yüzde 3 oranında artarak 638 bin kişiye yükseldi. Cari açık 768 milyon 847 bin kişiye dolar arttı borç takibi C T ari açık, petrol fiyatlarındaki düşüşün olumlu etkisine karşın iç talebin güçlü seyri ile temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 32 yani 768 milyon dolar artarak 3.15 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankası’na göre, cari işlemler açığı OcakTemmuz’da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5.6 azalarak 25.43 milyar dolar olurken, 12 aylık açık hazirandaki 44.26 milyar dolardan 45.03 milyar dolara yükseldi. Garanti Yatırım Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç, “Cari açıkta enerji fiyatları düşmesine rağmen toplam rakamda arzu ettiğimiz düşüş gerçekleşmiyor” dedi. E Kredi hacmi arttı zi koruyoruz” diye konuştu. İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, büyümeye en büyük katkının özel tüketimden geldiğini söyleyerek, “Tüketimde öne çıkan kalem ulaştırma ve haberleştirme grubu. Dolayısıyla seçim öncesi büyük harcama kalemlerinin öne çekildiği yönündeki görüş destekleniyor. Yılın ikinci yarısında hem yatırım kanalında hem de özel tüketimde bir ivme kaybı bekliyoruz” dedi. Öte yandan bankacılık sektörü kredi hacmi bir haftada 6.9 milyar lira artarak 1 trilyon 427,9 milyar liraya, toplam mevduatlar 14.7 milyar lira yükselerek 1 trilyon 237,7 milyar liraya ulaştı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Haftalık Para ve Banka İstatistikleri yayımlandı. Toplam kredi hacminde 4 Eylül haftasında bir önceki haftaya göre yüzde 0,49 artış görülürken, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 27.87 yükseliş yaşandı. l Ekonomi Servisi Parasal olmayan altın kalemi altında, bir önceki yılın Temmuz ayında 143 milyon dolar net altın ihracatı olurken, bu yılın aynı ayında 639 milyon dolar net ithalat gerçekleşti. Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 44 milyon dolar tutarında azaldı. Kaynağı belirsiz para girişini ifade eden net hata noksan kaleminde OcakTemmuz döneminde Türkiye’ye 9 milyar dolarlık gizemli para girişi gerçekleşti. Geçen yılın aynı döneminde net hata noksan kalemi 8 milyar dolardı. l Ekonomi Servisi Altın satışı artıyor Kaynağı belirsiz EYLÜ EN! TİBAR İ 11 L’DEN ‘Borcu olana devlet 2.70’ten döviz satsın’ stanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı İbrahim Çağlar, üretimin yavaşlamaması ve istihdam yatırmlarının artırılması için, kısa vadeli döviz borcu olan işadamına devletin 2.70’den döviz satışı gerçekleştirmesini önerdi. Çağlar bu desteğin kamu kesimine en fazla 3.5 milyar dolara mal olacağını savundu. Çağlar’ın bir diğer önerisi de Hazine’nin Halkbank üzerinden esnaflara sağladığı yüzde 50 faiz indirimli kredi imkânının, tüm şahıs firmalarına sağlanması şeklinde oldu. Çağlar, İTO’nun eylül ayı meclis toplantısında yaptığı konuşmada reel sektörün kısa vadeli dış borcunun, finans kesimi borcu dışında İ 35 milyar dolar olduğunu belirterek, “Biz bu 35 milyar dolar borçlanırken kur bu düzeylerde değildi. Öngörülmedik şekilde yaşanan artışlar oldu. Birçok işadamı hesabını 2.50’ye göre yaptı. Bugün ise dolar 3 TL’yi aştı. Sırf aradaki bu kur farkı yüzünden özel sektörün borcu 17.5 milyar TL arttı. Bu sıkıntıyı aşabilmek için Merkez Bankamızı ve hükümetimizi iş dünyasıyla elele vermeye davet ediyorum. Bu 17,5 milyar TL zararın karşılanmasında bize destek verin” dedi. l Ekonomi Servisi İbrahim Çağlar ‘İBGİzmir’le kanser ilaçları artık Türkiye’de üretilecek ÖZLEM YÜZAK EĞRİSİ DOĞRUSU CUMA 21:00’DA Gündemin eğrisi, doğrusu, yanlışı ve gerçeği, uzman konukların yorumlarıyla bu programda. tv.cnnturk.com/egrisidogrusu twitter.com/CNNTURKProgram Taha Akyol ile ürkiye’de sağlık inovasyonunun merkezi olması hedefiyle Dokuz Eylül Üniversitesi bünyesinde kurulan ve 150 milyon TL’ye mal olan Uluslararası Biyotıp ve Genom Merkezi “İBGİzmir” dün açıldı. Dünyanın sayılı genetik uzmanlarından Prof. Dr. Mehmet Öztürk öncülüğünde kurulan ve alanında Türkiye’nin en büyük uluslararası merkezi özelliğini taşıyan İBGİzmir’de hem biyoteknolojik ilaçlar geliştirilip üretilecek hem de kök hücre tedavisi ile körlük ve genetik T hastalıklara çare aranacak. Öztürk kendisi ile yaptığımız özel sohbette, kadınlarda görülen bir kanser türü ve yaşlılığa bağlı kemik erimesi üzerine biyoteknolojik (biobenzer) birkaç ilaç üzerinde yoğunlaştıklarını söyledi. Söz konusu ilaçların dünyada 2 milyar dolarlık bir pazarı oluşturduğunu belirten Öztürk, “Türkiye bu ilaçların ithalatı için yılda 180 milyon TL ödüyor. Biz bu merkezde bu ilaçları geliştireceğiz ve 2 yıl içinde 1000 metrekarelik bir alanda tesis kurarak bu ve benzeri biyoteknolojik ilaçların üretimine geçeceğiz. İlaç firmaları ile ortak çalış malar yapacağız. Bir anlamda fason biyoteknoloji ilacı üreteceğiz” dedi. “İBGİzmir”de, çocuk yaşta ölüme neden olan ve şu andaki bilgilerle tedavi edilemeyen, üre metabolizma hastalığı Sitrulinemi ile mücadele amacıyla kök hücre tedavisi de uygulanacak. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık da Türkiye’nin ithal ilaçlara önemli bütçeler ayırmasına değinerek, kutu ilaçların yüzde 75’i Türkiye’de üretilmesine rağmen geçen yıl sektörde 4 milyar dolar açık verildiğine dikkat çekti. l İZMİR C M Y B