Katalog

‘Islama uygun borsa’ örneği dünyada yok BİST Başkanı Ulussever ‘İslami kurallara uygun borsa’ çağrısı yaparken uzmanlara göre dünyada böyle bir örnek yok. Borsa İstanbul’un yapısı da buna uygun değil orsa İstanbul (BİST) Yönetim Kurulu Başkanı Talat Ulussever’in “Borsayı İslami kurallara uygun bir yapıya dönüştürmeliyiz” sözleri finans dünyasında tartışma yarattı. Konunun uzmanlarına göre BİST’in yapısı İslaPELİN mi modele uygun ÜNKER değil. Çünkü yüzde 90’a yakını bankalardan oluşuyor. Üstelik dünyada bu konuda örnek gösterilecek bir borsa modeli de mevcut değil. Önceki gün İslami Ekonomi ve Finans 2015 Sempozyumu’nda konuşan Ulussever, “Tüm borsa faaliyetlerinin İslami kurallara daha uygun bir yapıda yeniden oluşturulacağı bir model geliştirmeliyiz” demişti. Marmara Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Burak Arzova ve Sermaye Piyasası Yatırımcıları Derneği Başkanı Arif Ünver konuyu Cumhuriyet’e değerlendirdi. Burak Arzova, “Dünyada hangi ülkede böyle bir örnek var” diye sordu. Arzova “Sadece İslami usullere uygun borsa olacaksa ticari bankalar olamayacak demektir. Bankacılık sektörü ağırlıklı bir borsamız var. En başta etkilenecek olan bankalardır. Böyle bir yapı ya da finansman modeli yok” dedi. EKONOMİ 8 DOLAR AVRO FAİZ BORSA CUMHURİYET ALTIN ALTIN 24 AYAR 3.0450 1.8 kuruş TASARIM: SERPİL ÜNAY 3.4150 3.6 kuruş 11.28 0.03 puan 71.714 289 puan 726.18 3.31 lira 108.70 55 kuruş EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ Cuma 11 Eylül 2015 Bilimle nefes almak.... n güzel deniz: henüz gidilmemiş olanıdır, En güzel çocuk: henüz büyümedi. En güzel günlerimiz: henüz yaşamadıklarımız, Ve sana söylemek istedigim en güzel söz: henüz söylememiş olduğum sözdür...” 2. Dünya Savaşı’nın tüm insanlığa yaşattığı trajediye karşın güzel günlere olan inancını kaybetmemiş olan bir büyük şairin, Nâzım Hikmet’in bu dizeleri ile başladı açılış konuşmasına Prof. Dr. Mehmet Öztürk. Dokuz Eylül Üniversitesi bünyesinde kurulan Uluslararası Biyotıp ve Genom Merkezi İBG’nin açılışı için İzmir’deyiz ve dünyanın sayılı genetik uzmanlarından biri Prof. Öztürk merkezin başında. Terör, öfke, linç kültürü ve akıl dışı her türlü olayın yaşandığı bugünlerde kendini bilime adamış insanların bir araya geldiği bir sığınaktayım sanki... Zaten Prof. Öztürk de sözlerini “Acı günler yaşadığımız bu günlerde geleceğe umutla bakmaya inatla devam ediyoruz. Daha güzel bir dünya kendiliğinden gerçekleşmeyecek, bunu birlikte inşa etmemiz gerekiyor” diye sürdürüyor. Başlığa taşıdığım “Bilimle nefes almak” sözü öylesine bir laf değil. Gerçekten nefes almaya başladığını hissediyor insan... Açılış dolayısıyla birçok dünyaca ünlü bilim insanı da burada. İçlerinden biri Prof. Dr. Aziz Sancar... Kanser tedavisinde ritmik saat buluşuna imza atan Sancar, yıllardan beri ABD’de Kaliforniya Üniversitesi’nde... Sancar, Türkiye ile yakından ilgili, siyasi ve toplumsal gelişmeleri yakından takip eden biriydi ancak “Artık özellikle takip etmiyorum. Çünkü çok etkileniyor ve çalışmalarımı istediğim gibi sürdüremiyordum. Kendimi yapacağım araştırmalara odaklamak için bunu kesmek zorundaydım” diyor. Bir diğer örnek... Doç. Dr. Adile Öniz, Dokuz Eylül Üniversitesi bünyesinde kurulu bir sağlık teknoparkı olan DEPARK’ın Akademik Koordinatörü, “Bir yıldır devrelerimi kapattım.. Siyasi gündemi kesinlikle takip etmiyorum. Çünkü çalışma motivasyonumu düşürüyor, kaygı düzeyimi arttırıyor. Hayata umutla bakan bir yapım vardı, nefes alamaz hale geldiğimi fark edince bıraktım. Aslında bir rol model olan birinin bunu söylemesi ayıp ama ne yazık ki elimden başka bir şey gelmiyor” diyor. Daha iyi bir yaşam için sloganı ile yola çıkan bir merkez İBGİzmir. Haberde ayrıntıları ile anlattım. Eğer hedeflediği ekosistemi kurabilirse, önüne setler çekilmezse, kuramsal sürekliliği sağlanır, siyasi oyunlara alet edilmezse İzmir’e de, Türkiye’ye de, küresel bilim dünyasına da büyük katkıları olacağı aşikâr. Bunu yapabilecek insan kalitesi ve heyecanı olduğu kesin. Umarım böyle devam eder... Öte yandan bilimi bile nefessiz bırakan bir Türkiye gerçeği ile karşı karşıyayız. Bu yüzden açılışta bir panelde konuşan Prof. Dr. Gökhan Hotamışlıgil’in “Türkiye’ye bu kadar imam lazım mı? Değil. Bize STEM’den (fen, teknoloji, mühendislik bölümleri) gelen öğrenci gerek; bunların doktora yapması lazım” sözleri çok çok önemli. Ve “Bilkent’te 800 moleküler biyoloji öğrencisi mezun ettim. 750’si ABD ve Avrupa ülkelerine yüksek lisans ve doktoraya gitti” diyen Prof. Öztürk’ün sözlerine kulak vermek ve neden biz yetenekli gençlerimizi burada tutamıyoruz diye sorgulamak... Oysa öğrenci gelmiyor gerekçesiyle üniversitelerin temel bilimler fakültelerini kapatan, 200’ü aşkın üniversite açmakla övünen ancak iş eğitimin kalitesine geldiğinde çuvallayan bir ülke burası. “E B Yeni bir borsa KURULMASI LAZIM Sermaye Piyasası Yatırımcıları Derneği Başkanı Arif Ünver ise mevcut borsa ile bu yapının sağlanamayacağını belirterek, böyle bir yapının yeni bir borsa kurulmasını gerektirdiğini söyledi. Sermaye Piyasası Kanunu’nun 65. maddesine göre, Bakanlar Kurulu kararı ile yeni bir borsanın kurulmasının mümkün olduğunu vurgulayan Ünver, Borsa İstanbul Başkanı’nın da buna işaret ettiğini düşündüğünü söyledi. Ünver şunlara dikkat çekti: “İngiltere İslami bir ülke olmamasına rağmen İslami finans alanında çok ciddi açılımlar yaptı. Altı doldurulduğu takdirde olumlu buluyorum. Çünkü bu ülkelerin ciddi fonları var. İran dışa açılmaya başladı ve büyük bir pazar. Bu fonların sermaye piyasalarına da çekilmesi gerek. Ancak mevcut borsayı bu yapıya kavuşturamazsınız. Yüzde 8090’ı borsanın bankalardan oluşuyor.” Arap sermayesi en çok New York borsasına yatırım yapıyor. Finans merkezi böyle olunmaz stanbul Finans Merkezi projesine değinen Arzova, “Bir yandan İstanbul ‘finans merkezi’ olacak diyorsunuz. Bunun için dünyanın bütün şirketlerini kendi borsanızda işlem görür hale getirmeniz gerek. Nasdaq ile anlaşmayı nereye oturtacaksınız belli değil. Londra ve New York borsaları Arap sermayesinin en çok yatırım yaptığı borsalar. Manchester United gibi, Manchester City İ gibi futbol kulüplerinden hisse alıyorlar. Körfez sermayesi sadece bize gelecek değil. Malezya var, Hong Kong, New York, Londra borsaları var” dedi. Arzova şöyle devam etti: “Eski Başbakan Yardımcısı Ali Babacan karbon borsası oluşturmamız gerekiyor demişti. Bu doğru bir yaklaşımdı. Şimdi nereden nereye geldik. İlk aklıma gelen bu borsanın açılış kapanış saatle ri ne olacak, cumaları kapalı mı olacak veya dini bayramlarda tatil mi olacak? Çünkü cuma günü Arap sermayesi diğer borsalarda işlem görmeye devam edecek. Bunların hepsi soru işareti. Zaten Türkiye piyasasından rekor çıkış var. Yabancı yatırımcı için pek çok belirsizlik var. Artık yatırım yapılabilir ülke konumundan çıktık. 1 Kasım’dan sonra ne olacağını bilmiyoruz.” Yasalar kadınların çalışmasını engelliyor ünya Bankası “Kadın, İş dünyası ve Hukuk 2016” raporuna göre, 41 ülkede kadınların fabrikalarda bazı işlerde çalışması yasalarla önleniyor, 29 ülkede de kadınların gece çalışması yasak. 173 ülkedeki yasalar üzerinde yapılan araştırma, söz konusu ülkelerin yüzde 90’ında kadınların çalışmasını, finans kaynaklarına ulaşmasını, mülk ve meslek edinmesini engelleyen en az bir yasa bulunuyor. Sekiz ülkede ise kadınların eşlerinden izin almadan çalışması yasak. Araştırmada, Rusya’da kadınların, aralarında tren kondüktörlüğü, gemilerde tayfalık, ahşap doğramacılığının bulundu D ğu bazı işlerde çalışamadığı belirtildi. Haiti, Myanmar ve Rusya’nın aralarında bulunduğu 46 ülkede aile içi şiddete karşı yasa bulunmazken, 41 ülkede de cinsel istismarı cezalandıran yasa yok. ABD, Tonga, Surinam ve Papua Yeni Gine’de ise kadınlara ücretli hamilelik izni verilmiyor. Raporda son iki yıl içinde Avrupa, Orta Asya ve Sahra altı ülkelerde bazı iyileşmeler görüldüğü, Hırvatistan, Macaristan, Kenya ve Nikaragua’da kadınların mülk edinmesinin kolaylaştırıldığı, Mısır ve Mozambik’te cinsel istismarı önleyici yasalar çıkarıldığı da kaydedildi. l Ekonomi Servisi İş cinayetleri endişe verici boyuta geldi nsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Başkanı Osman Özkan, Türkiye’deki işçi ölümlerinin endişe verici boyutta artarak devam ettiğini söyleyerek bu yılın ilk sekiz ayında 1138 iş cinayeti yaşandığını belirtti. Türkiye’de işçi ölümleri ve işçi haklarına ilişkin bilgi vermek amacıyla düzenlenen basın toplantısında konuşan Özkan, sadece eylülün ilk altı gününde 40 işçinin öldüğünü söyledi. Bu tür kayıpların ancak savaşlarda yaşandığına dikkat çeken Özkan, tablonun ülke adına utanılacak bir durum olduğunu kaydetti. Önü alınmayan işçi ölümlerinin bir cinayet olduğunu belirten Özkan, “Devlet eğer sermayenin devletiyse o devlet işçilerin yanında olmaz. İşçilerin Dolarda rekor üstüne rekor olar/TL artan çatışmalar, siyasi belirsizliğin devam etmesi nedeniyle dün Asya seansı sırasında 3.06’yı aşarak tarihi zirvesini yeniledi. Dolar/TL kuru 3.0622’ye kadar yükseldi. Dolar rekorunu 3.06’nın üzerine taşıdıktan sonra serbest piyasada güne 3.0470 seviyesinden başladı. Avro /TL ise 3.4445 seviyesine kadar yükseldi. Sepet kur 3.24 ile rekor tazeledi. Büyüme verisi açıklandıktan sonra dolardaki yükseliş de gevşedi. Dolar günü 3.045 seviyesinde tamamladı. D İ ölümü onu ilgilendirmez. Çünkü bu devlet sermayenin devleti. İşçiyi hiçe sayanların devleti. Devlet aslında halkın devleti olmalı. Eğer bu devlet halkın ve işçinin devleti olup onlara değer verseydi, gerekli önlemleri alırlardı ve işçiler bu kazalarda ölmezlerdi” dedi. l Ekonomi Servisi İşçi hiçe sayılıyor TL düşer Rabobank Gelişen Piyasalar Stratejisti Piotry Matys, Fed’in faiz artırması durumunda TL’nin yüzde 510 değer kaybedeceğini söyledi. Matys, TL’nin gelişen ülke para birimleri arasında en dalgalı para birimi olmaya devam edeceğini belirtti. Matys, TL’de ne olacağını biraz daha bekleyip görmek gerektiğini, TL değer kaybederse Merkez Bankası’nın faiz artışı konusunda baskı hissedebileceğini söyledi. Bank of TokyoMitsubishi UFJ Kur Stratejisti Lee Hardman da, dolar/TL için yıl sonu için kur tahminlerinin 3.10 olduğunu ve Merkez Bankası’nın zor durumda kalabileceğini düşündüklerini söyledi. “TL de dahil olmak üzere gelişen para brimlerinin yıl sonuna kadar baskı altında kalacağını düşünüyoruz diyen Hardman, liranın daha da gerileme riski de bulunduğunu söyledi. l Ekonomi Servisi Brezilya çöpte Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s (S&P), Brezilya’nın kredi notunu, Devlet Başkanı Dilma Rousseff’in ekonomide mali hesapları iyileştirmekte güçlük çekmesi ile birlikte, ‘çöp’ seviyesine düşürdü. Böylelikle ülke yedi yıldır sahibi olduğu yatırım yapılabilir not seviyesini kaydetti. S&P, ülkenin notunun bir basamak düşürülerek ‘BB+’ya indirildiğini ve not görünümünün ‘negatif’ olduğunu belirtti. Brezilya’nın notunun düşürülmesinin ardından Türkiye’nin 5 yıllık kredi iflas takası primi 7 baz puan artışla, Haziran 2012’den bu yana en yüksek seviye olan 290 baz puana yükseldi. Rusya açıkladı: Türk Akımı görüşmeleri ertelendi Rusya Enerji Bakanı Alexander Novak, Türkiye’nin seçimler sebebiyle Türk Akımı görüşmelerini geçici olarak durdurduğunu bildirdi. Görüşmeler daha önce de ertelenmişti. Türk Akımı’nın, Rusya ile gerginlik yaşayan Ukrayna’yı devreden çıkararak Türkiye ve Avrupa’ya yılda 63 milyar metreküp gaz sevkıyatında bulunması hedefleniyor. Rusya ve Türkiye henüz Türk Akımı ile ilgili sözleşmeyi imzalamış değil. l Ekonomi Servisi Murdoch, National Geographic’i satın aldı “Medya imparatoru” Rupert Murdoch’un şirketi “21st Century Fox”, National Geographic dergisi ve televizyon kanallarının yüzde 73 hissesinin sahibi oldu. “National Geographic Society” tarafından yapılan açıklamada, “21st Century Fox”un 725 milyon dolar ödeyeceği duyuruldu. Küresel ısınmanın gerçek olmadığını savunan Murdoch’un, çevreci duyarlılığı yüksek yayınları almasına dikkat çekiliyor. l Ekonomi Servisi C M Y B