Katalog

Cumhuriyet Pazartesi 18 Mayıs 2015 Üretici AKP’nin belini kıracak HİKMET ÇETİNKAYA 35 YAZARIYLA MEYDANLARDA EDİTÖR: MÜNEVVER OSKAY TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 15 CHP, AKP’den MHP’ye kayacak olası oylarla yıllardır kurduğu düşü gerçekleştirip 4. milletvekilliğini kazanabilir Haziran Genel Seçimleri’ne 20 gün var daha... Ege’nin çağdaş kentlerinden birisi olan Muğla yöresinde 7 Haziran’ın siyasal nabzının nasıl attığını öğrenmek için önce uçakla İstanbul’dan İzmir’e gittim, oradan karayoluyla Muğla’ya. Yaz sıcakları bastırmış... Sessiz kent Muğla’da hayat güzel. Çağdaş bir kent, üniversitesi var ama sanayisi yok. Tarıma dayalı bir ekonomi. Genel seçim öncesi kentin sessizliğiyle siyasetin sessizliği birbirine karışmış. Yatağan yakınlarında bir kır kahvesinde çaylarımızı içerken, siyasete daha doğrusu seçimlere ilişkin düşüncelerini sordum köylülerin. Konuşmaktan çekiniyorlar... Gözlerinde bir korku var... Acaba? Acabaların anlamı şu: “Gerçekten gazeteci mi bu konuştuğum kişi?” Neyse ki tanıyanlar çıkıyor... Muğla sosyal demokratların kalesi, tıpkı İzmir gibi. Anlatılanlardan şu çıkıyor ortaya. AKP’nin 2011 seçimlerinde aldığı yüzde 32.9 oranındaki oy, düşecek. Düşüşün ne kadar olacağını söylemek güç elbet. Yanılma payı yüksek... Konuştuğum kişiler, Türkiye’de olup bitenlerin, özellikle baskının, gözdağının farkındalar. Adlarını yazmak istedim, hepsinin verdiği yanıt şu oldu: “Aman adımızı yazmayın, ne olur ne olmaz!” Adlarının yazılmamasını isteyen köylüler buna gerekçe olarak şunu gösterdi: “Savcıların, yargıçların, jandarma subaylarının, gazetecilerin tutuklandığı bir ülkede biz hayda hay cezaevini boylarız...” Türkiye genelinde olduğu gibi bir seçim heyacanı yaşanmıyor 7 Muğla’da Kürt seçmen azımsanmayacak kadar var... Milas, Bodrum, Marmaris, Muğla, Fethiye ve hemen hemen her ilçede az çok var! HDP yüzde 2’lerde olan oyunu yüzde 5’e çıkarabilir mi? Büyük olasılıkla çıkarır... Ben söylemiyorum, CHP’li, MHP’li, AKP’li seçmenin görüşü bu... İzmir’de ve Muğla yöresinde genel izlenim, Türkiye genelinde HDP’nin yüzde 10 barajını yüzde 100 geçer düşüncesine odaklanmıyor... HDP bölgede çok çalışıyor, bölgeye göre adaylar koyuyor... Muğla 7 Haziran’da 6 milletvekili çıkacak... Bir kez daha altını çizeyim, AKP’den MHP’ye kayacak olası oylar CHP’ye yarayabilir. Böylece CHP yıllardır kurduğu düşü gerçekleştirip dördüncü milletvekilliğini de kazanabilir. AKP’nin Ege’de gümbür gümbür gittiğini nereden mi biliyorum! AKP’nin milletvekili adayları kırsal kesime gidemiyor da ondan. Köyceğizli turizmci Ömer Oflaz, Yeni Zaman’da araştırmacı yazar. Belki okurlar Oflaz’ı “Oğuzname” kitabından tanır... Oflaz, üretici sorunlarını gündeme getirirken şöyle diyor: “Üretim giderleri hızla yükseliyor. Biz bu yıl zarar ettik narenciyede. Gelirimiz giderimizi karşılamadı. Marketlerdeki fiyatların yüksek olduğuna bakmayın siz. Portakal ağacın üzerinde çürüdü, kimse almadı. İhracat yolları tıkandı.” Bu arada KöyceğizFethiye arasında yapılan irili ufaklı HES’ler, 80 bin alana yapılaşma izni... Madenciler tarafından delik deşik edilen dağlar... Gübre, mazot, tarım ilacı fiyatları üreticinin belini kırmış. Üretici, köylü eline sopayı almış belini kıracak siyasetçi arıyor, haberiniz olsun... Bölgeye göre adaylar Muğla’da Yörükler seçimlerde dengeleri sarsabilir. Bakalım oylarını kime verecekler... Övgü ve eleştiri... Muğla’da. Bodrum, Fethiye, Datça, Marmaris gibi denizi olan ilçelerinde de durum aynı. Peki en çok sözü edilen parti hangisi? CHP’nin kalesi olan Muğla yöresinde elbet Atatürk’ün kurduğu parti konuşuluyor. Övenlerin yani sıra eleştirenler de var. Yarı yarıya diyelim! CHP’nin salt ekonomik konulara ağırlık vermesi ya da oraya odaklanması parti içindeki solcuları, sosyal demokratları kuşkulandırıyor. Eleştirilerin temel nedeni şu: “Elbet Türkiye’de ekonomi dibe vurdu, işsizlik katladı. Emeklilere zam, asgari ücretin yükseltilmesi iyi bir şey. Bunlara kimse karşı çıkmıyor ama ideolojik bir alan var, çevre sorunları var, örneğin Göcek koyları, yağma, talan, madenciliğin getirdiği ağaç katliamı. Arıcılık bitti, Datça bademini soran var mı? Ya üreticinin sorunlarıyla, toplumsal olaylarla ilgilenen? CHP’nin ideolojisi nedir bilen var mı?” CHP, 7 Haziran’da, 2011’de çıkardığı üç milletvekilini dörde çıkarabilir mi? CHP seçim bildirgesini seçmene ulaştıramıyor. Eğer ulaştırırsa bunu başarabilir. Muğla’da MHP ivme kazanıyor, Yüzde 43’e mi yoksa 39’a mı düşer bilemem! Muğla’da CHP’nin her seçimde olduğu gibi 7 Haziran’da birinci parti olarak çıkacağı kesin. Altı milletvekili çıkaran Muğla’da CHP 2011 seçimlerinde üç milletvekili çıkarmıştı, ancak 7 Haziran’da bu sayıyı 4’e çıkaracağı, MHP’nin oyunu önemli oranda yükseltme olasılığına karşın bir milletvekili kazanacağı dillendiriyor. Burada bir başka olasılık da var elbet... Kırsal kesimde AKP’nin eridiği, “dinci milliyetçi” oyların MHP’ye gideceği öne sürülüyor. Bu oylar Yörüklerden gelecek. Yine de çok zor MHP’nin iki milletvekili çıkarması. En az 70 bin AKP oyunun MHP’ye kayması gerekir. Bu olabilir mi? Çok zor... Benim kişisel görüşüm, izlenimim böyle... İki gün içinde Muğla’da 7 Haziran’ı çözmek zor. Milas, Bodrum, Marmaris, Fethiye ve öteki ilçeler, köyler, beldeler, Datça Yarımadası, yok olan tarım, arıcılık, bademcilik... Badem, ceviz, meyve ithal eden bir ülke olduk, sözün özeti. Bu olabilir mi? AKP tabanındaki milliyetçi oyları kendine çekiyor. Muğla’da HDP, MHP gibi en çok konuşulan parti. AKP’nin kıyı kesiminde Kürtlerden aldığı oyun, 7 Haziran’da HDP’ye kayma olasılığı yüksek gibi geldi bana. HDP’nin Muğla’da yüzde 2’ye yakın bir oyun var. Konuştuğum bazı CHP’liler şöyle dedi: “HDP, özellikle kıyı kesimlerinde CHP’den, iç bölgelerde de AKP’den oy alıp, 2011 seçimlerinde aldığı oyu en az ikiyeüçe katlayabilir...” Olur demiyoruz, olma olasılığından söz ediyoruz. Çünkü Se lahattin Demirtaş faktörü var ortada. Esprileri, konuşma dili, hazır cevap tavrı, güler yüzü seçmeni etkiler. Demirtaş, 2014’te yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yüzde 4.3 oranında oy almıştı... HDP Ege ve Akdeniz’in kıyı kesimlerinde sürpriz yapabilir... İzmir Ikinci Bölge’ye ilişkin izlenimlerinde bu konuya daha fazla yer vereceğim. Ege ve Akdeniz’de salt HDP’nin değil MHP’nin oyları da artacak kuşkusuz. Gözle görünen bir gerçek ise AKP oylarının düşeceği... Beşinci vekil için büyük kapışma Emeğin başkenti Zonguldak’ta 7 Haziran için kıyasıya bir yarış var. En büyük olasılık ise 2+2+1 AYKUT KÜÇÜKKAYA tobüs Kozlu’ya yaklaştığında “bir anda aklıma” Kemal Özer’in o unutulmaz dizeleri geliyor. “Bir kent oldular sonunda, ve adını değiştirdiler ülkenin!..” Yerin derinliklerinden gelip tüm dünyaya seslerini duyuran emeğin başkenti, Zonguldak’tayım. Ne kadar diplere bastırılsa da maden işçilerinin isyanı hâlâ sürüyor. Bir çöküşü yaşıyor Karaelmas! Çok değil 25 yıl önce 45 bin maden işçisinin çalıştığı TTK’de şimdilerde 9 bin 500 işçi çalışıyor. Hükümetin aklı TTK’yi nasıl özelleştiririm de!.. İşsizlik emeğin başkentinde en çok konuşulan konu. 2009’dan bu yana kent hep göç veriyor. Karaelmas diyarı artık emekliler kenti olmuş. TTK’nin bir türlü eski günlerine geri dönememesi, hayata geçirilemeyen Filyos projesi ve kentin teşviklerden yararlanamaması herkesi mutsuz ediyor. Kiminle konuşsam, “kentten ümüdi kesmiş.” Tek ümitleri var Zonguldak Kömürspor!.. Maçlarını 15 bin kapasiteli stadında dolu tribünler altında oynayan kentin takımı şimdilerde Zonguldaklının tutunacağı dallardan birisi olmuş, bir de üniversite!.. Ama siyasiler öyle mi? Onlar hâlâ ümitli!.. Seçimin nabzını ölçmek için gittiğim kentte halk her ne kadar siyasetçilerden ümidini kesmişse de neyse ki adaylar arasında kıyasıya bir yarış var. Bir önceki seçimde 3 vekil çıkaran O paloğlu HDP’nin adayı. Başkanlığı yapan Ali To Tüketici Hakları Derneği vuzyılmaz. 35 yaşındaki bu ren görüşe göre AKP merkez ilAKP ile 2 vekili Ankara’ya göngenç isim CHP’nin Ankara’daki çede merkezi temsil edecek, deren CHP arasındaki yarışa bu 3. vekili olmak için şansını zorEreğli ve Çaycuma gibi ağırlıkez MHP de katılmış gözüküluyor. CHP Merkez İlçe Başkanı ğı olan iki önemli ilçeyi temsil yor. HDP ise alacağı oyla herkeCemal Şahin ‘önceliklerinin biedecek adayların listeye konulsi şaşırtabilir. Zonguldak’ta bürinci parti’ olmak olduğunu söymadığı konuşuluyor. Genç siyayük bir kesim AKP ve CHP’nin lerken bize farklı bir olasılık ikişer milletvekilliğine kesin gö setçilerden AKP’nin 3. sıra adatablosu çiziyor: 3+1+1. AKP’yi yı halihazırda vekil olan Özcan züyle bakıyor; tüm kavga 5. vebire indiren CHP’li Şahin, 1 veUlupınar’ın 1. sıra adayı Hüsekil için. AKP de CHP de 5. vekil için de MHP’yi işaret ediyin Özbakır ile 2. sıra adayı Fakil için 3. sıra adaylarına güveyor. CHP’de dikkatimi çeken nirken MHP beklenmeyen aday ruk Çaturoğlu’nu taşımasının tek nokta 5 aday arasında kadın zor olduğu dilden dile dolaşıyor. adayın olmaması. AKP, MHP ve larıyla dengeyi bozabilir. O yüzden birinci olasılık 2+2+1. Yani HDP’de kadın adaylar dikkat çeCHP’ye ‘Deniz’ aşısı 2 AKP, 2 CHP, 1 MHP. kerken CHP’de hiçbir kadın adaBir zamanlar solun kaleyın sıralamaya girememesi beni Ulupınar’a güveniyor si olan kentlerin başında gelen şaşırtıyor... Zonguldak’ta herkes CHP’nin Kentteki hâkim görüş iktiZonguldak’ta herkes seçimin ilk iki sıra adayı Şerafettin dar partisi AKP’nin aday seçiCHP ile AKP arasında geçeceğiTurpçu ve Ünal Demirtaş’a seminde stratejik hata bir yapni konuşurken MHP’nin ilk iki çilmiş gözüyle bakıyor. Tıpkı tığı yönünde. Öyle ki AKP’nin sıraya koyduğu adaylar kentAKP gibi. CHP’nin 3. sıra adayı çok ciddi sıralama hatası yaptıte seçimin rengini değiştirmiş. ise emekli fizik öğretmeni Ömer MHP’nin adaylarını açıklamağı düşünülüyor. “İlçelerin ağırYavuzyılmaz’ın oğlu Deniz Yalığının yok sayıldığını” ileri südan önce 32 ya CHP ya AKP alır denilirken kentin eski belediye başkanı, eski enerji bakanlarından Zeki Çakan’ın birinci sıra adaylığı dengeleri yerinden oynatmış. MHP’nin ikinci sıra adayının da eski Zonguldak Valisi Yavuz Erkmen olması partinin oylarını daha da artırmış. Öyle ki 99’dan bu yana kentten vekil çıkaramayan partinin bu kez 1 vekilliğine kesin gözüyle bakılıyor. Çakan’a göreyse bu sayı “2” olacak. Tıpkı MHP gibi HDP de birinci sıra adayıyla kamuoyunu şaşırtmış. Tüketici Hakları Derneği başkanlığı yapan Ali Topaloğlu, seçim çalışmasını toplu ulaşım araçlarıyla yapıyor. Hopalı olan Topaloğlu hedefini “Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 7 bin oy aldık. Bu oyu 2 katına çıkartıp 1415 bin oy almak istiyoruz” söz HDP’nin hedefi: 15 bin leriyle açıklıyor. Kentte herkes için önemli iki kuruluş var. Birisi Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) diğeri Zonguldak Kömür Spor. GMİS Başkanı Ahmet Demirci’yle sendikada çayımızı yudumlarken siyasetçilere veryansın ediyor: “Vaatlere karnımız tok. Zonguldak can çekişiyor.” Ardından Zonguldak Kömür Spor Başkanı Süleyman Caner’le buluşuyoruz. O da dertli. “Zonguldaklı işadamları, kurumlar takıma maddi destek vermiyor. Alacağım benzini kendimi yakacağım” diyor. Caner ne kadar kızgın olsa da tüm futbolcuların imzasını taşıyan formayı bizim için ayırmış, büyük bir mutlulukla 67 numaralı formayı alıyorum... YARIN: ÖZLEM YÜZAK/UŞAK AHMET ŞIK/SAMSUN C M Y B