Katalog

Cumhuriyet Çarşamba 13 mayıs 2015 Yarış bir milletvekili için OLCAY BÜYÜKTAŞ 35 YAZARIYLA MEYDANLARDA EDİTÖR: mÜNeVVer OSKAy TASARIM: ÇAĞLA SeViNiDiK 15 entin adını aldığı deniz de yok, simgesi olan horoz da Denizli’de... Epey uzak bir havaalanından önce Bozkurt Belediyesi’ne, ardından merkeze giderken düşündüğüm ilk şeylerdi bunlar. Ekonomisi gelişkin, başta tekstil olmak üzere sanayisi de, turizm ve tarımı da gelişmiş bir kent Denizli... Son dönemde yalpayan ekonomiden, düşen ihracattan payını fazlasıyla almışa benziyor. Sanayici oldukça dertli görünüyor. Ancak çok vahim bir tablo ortaya çıkmasın, zira, Denizli Haber internet sitesini hazırlayan arkadaşımız Sedat Kurt’un yardımlarıyla dolaştığımız Denizli’de esnaf, işler durgun olmasına karşın şükreden bir noktada. Sanayicinin daha sıkıntılı olduğu kentte; köylü, çiftçi ve turizmle ilgilenenler daha kötü koşullarda... K Geçen dönem AKP 4, CHP 2 ve MHP’nin 1 milletvekili çıkardığı Denizli’de sonucu 3+3+1 görenler ağırlıkta. Elli bine yakın Kürt seçmenin önemli bir bölümünün bu kez AKP’ye oy vermeyeceğinin tüm kesimlerce söylendiği kentte, cılız da olsa “2+2+2” ve artan bir oranda ‘son 1 nereye gider bilmem’ diyen de var... nılan bir argüman... Halen MHP milletvekili olan Emin Haluk Ayhan yine ilk sıra adayı. İşlerinin yoğunluğu nedeniyle kentte değildi. İkinci sıra adayı Cafer Birtürk, aynı zamanda sigortacı olduğunu, insanların nabzını iyi tuttuğunu anlatıyor. Emin Haluk Ayhan’ın kente pek gelmediği için ilk sıradan aday gösterilmesinin sorun yarattığı söylense de Birtürk bunu kabul etmiyor. Ne de olsa parti disiplini var... Geçen seçimin kendileri için bir gösterge olmadığını, AKP’nin ülkeyi iyi yönetemediğini, büyükşehir belediyesi olmanın köylüye hiçbir yarar getirmediğini, başta su olmak üzere pek çok hizmeti paralı hale getirdiğini, insanların 13 yıldır ilk kez bu kadar isyankâr olduğunu anlatıyor. Denizli’de MHP’nin bir buçuk milletvekili potansiyeline sahip olduğu şeklindeki genel kanıyı kabul etmiyor, Birtürk’e göre MHP en az iki aday çıkaracak. minde de kentten Erdoğan çıkmadı... Ancak AKP’den görüştüğüm halen milletvekili ve ikinci sıra adayı Mehmet Yüksel, bunlar olsa da iktidar partisi olarak çok büyük aksilikler olmadığı sürece avantajlarını koruduklarını ve seçimde sürpriz beklemediklerini, seçmenlerin kendisinden özellikle esnaftan daha çok hareket beklediklerini anlattı. AKP’nin ilk dört sıra adayları halen milletvekili de olan isimler. Onların da bir kadın adayları var; kapandıktan sonra ‘Kendimi temizlenmiş hissediyorum’ diyen Nurcan Dalbudak. Hatta Dalbudak’ın sırf bu sözleri nedeniyle yeniden aday gösterildiği, yoksa Meclis’te hiçbir varlık gösteremediği diğer partilerin adayları tarafından sık sık kullaAslında Denizli’de en mübarek seçim çalışmasını HDP yapıyor. Çünkü şimdiye kadar 5 bin oyu olan partinin, bu seçimlerde oyunu bir hayli artırması bekleniyor. Çünkü 50 bin civarı Kürt kökenli yurttaşın yaşadığı kentte, oylar daha önce büyük oranda AKP’ye gitmiş; ama şimdi yarısından çoğunun HDP’ye gitmesi bekleniyor. Parti ne kadar oyunu artırırsa artırsın, barajı aşsa da Denizli’den milletvekili çıkarma şansı yok; ama buna karşın hummalı bir çalışma var. Seçim bürosunda görüştüğümüz ilk sıra adayı Perihan Üge, insanların dağıtılan bir kilo makarnayla sorunların çözülmediğini gördüğünü, kadın odaklı bir kampanya yürüttüklerini anlatıyor. Yine de yerel ve genel sorunları da unutmuş değiller... İlk kez isyankârlar Melike Basmacı CHP’nin birinci sıra adayı Melike Basmacı ile esnaf ziyareti... yapmış bir Alevi olan Biçer Karaca seçim çalışmasında en başarılı olduğu alanın ev ziyaretleri ve birebir ilişki olduğunu söylüyor. Kentte tüm partilerin bir avantajı var: AKP ekonomi bakanı buralı olduğu için, CHP hükümetin politikaları sonucu seçime yansıyacağı muhtemel ekonomik durgunluktan yararlanacağı ve özellikle ön seçim yaparak olumlu bir hava yarattığı için, MHP muhalefette olmanın getirdiği avantajların yanında CHP’nin Dersim katliamı konusundaki tutumunun milliyetçi seçmeni rahatsız ettiğini düşündüğü için, HDP daha önce AKP’ye oy veren Kürtlerin büyük oranda kendilerini tercih edeceği için... Denizli, AKP açısından özellikle de Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci açısından sürprizli bir şehir... Çünkü çarşıdapazarda konuştuğumuz insanların hatırlattığı iki nokta var genel olarak. Zeybekci, belediye başkanı olduğu dönem kent için iyi şeyler yapmış olmasına karşın, sonraki yerel seçimlerde partisi oy kaybetti. Bakanken yapılan Cumhurbaşkanlığı seçi Asgari ücrete razıysan Bu yılın ilk çeyreğinde İşkur’a başvuran işsiz sayısı 10 bin civarında ama 4 binin üzerinde işsize iş bulunmuş. Kenar mahallelerde bile “Eğer asgari ücrete razıysan işsizlik yok abla” diyor Denizlili... 700 binin üzerinde seçmeni ve 7 milletvekili var Denizli’nin. Dört parti seçime hazırlanıyor. Milletvekili çıkaracak üç partinin ikisinde kadın adaylar seçilebilecek noktada. Milletvekili çıkaracak MHP’de kadın aday son sırada yani seçilmesi mümkün değil. Tam tersi ilk sıra adayı kadın ve onun dışında da iki adayı daha kadın olan HDP’yse ciddi oranda oy alsa, parti barajı aşsa da milletvekili çıkaramayacak. HDP kadın odaklı CHP’nin kadınları atak İlk kez gittiğim ve sınırlı bir zaman geçireceğim bir seçim çalışmasında hele de Meclis’te ağırlığı olan bir ilde tüm adaylarla görüşemeyeceğime göre kadın aday larla görüşmeyi planlamıştım. Zira ilk sıra adaylarının biri ekonomi bakanı, biri parti genel başkan yardımcısıydı zaten. Yani işleri yoğun ve büyük ihtimalle ki şehir dışındaydılar. Geçen seçimde yeri kontenjan adaya verildiği için üçüncü sıraya düşen ve 17 bin oyla vekilliği kaçıran CHP’den Melike Basmacı, bu kez bileğinin hakkıyla ön seçimle ilk sıraya yerleşmiş bir kadın aday. Sanayici bir aileden gelen Melike Basmacı, sanayiciliğinin yanı sıra çalışma için gittiği her yerde kullandığı yerel dil ve kurduğu sıcak ilişki ile hemen sempati topluyor. Yine CHP’nin üçüncü sıra adayı ve kentte konuştuğum siyasi iklimi iyi okuyabileceği intibası uyandıran kişilerin söylemlerine göre Meclis’e gitmesi büyük bir olasılık olan Gülizar Birçer Karaca da yine ön seçimle yerini almış bir avukat. Atatürkçü Düşünce Derneği yöneticiliği de Bakan var ama... ‘topuklu efe’ Çerçioğlu, Aydın’da dengeleri ChP lehine değiştirdi SERDAR KIZIK ‘Bizim kız’ etkisi İ Tayfun Talipoğlu zmir ve Denizli’nin gölgesinde Aydın, Heredot’a bakılırsa, “Yeryüzünün üstündeki en güzel gökyüzü, gökyüzünün altındaki en güzel yeryüzü”... Coğrafi özellikleri, bozulmaya, kirlenmeye direnen doğal koşulları açısından haklıdır tarihin babası. Dünyanın en iyi pamuğunun yetiştiği, incirde marka, yaşam iksiri zeytin ve yağının fışkırdığı bereketli topraklar diyelim... Öyle de AKP’nin tarıma bakışı ve yarattığı sonuçlar ortada. Yüksek tarımsal girdilerle, dünyanın en pahalı mazot, gübre ve ilacını kullanan üreticinin adeta beli kırıldı. Pamuk para etmeyince, mısır, nar, şeftali denendi, bir yıl para etti sonraki yıl ağaçlar söküldü. Ovada 250 dönüm pamuk eken üretici Erkan Semerci, “Üretim maliyetlerimiz bu denli yüksekken en düşük desteğini alıyoruz. Artık piyasalarda rekabet etme şansımız kalmadı” diyor. Haksız mı? Dünyanın en iyi pamuğunu üret, sonra önemli bir satıcıyken komşu Yunanistan’dan, taaa Amerika’lardan ithal et. Pamukçuyu bitirdi AKP; Türkiye’yi Çin’den sonra ABD pamuğu ithal eden en büyük ikinci ülke yaptı. Peki, tarımsal üretimde kullanılan, Aydın Tabip Odası Başkanı Metin Aydın’ın “ölüm nehri” ilan ettiği Büyük Menderes’teki kirliliği de hesaba katarsak, bunun sonuçları ne olacak iktidar partisi açısından? Söke Ziraat Odası Başkanı Kemal Kocabaş, pamukta 65 kuruş olarak açıklanan desteğin, yüksek girdiler karşısında yetersiz kaldığını söylüyor. Tarım üreticisinin mutsuz olduğunu, bunun da seçimlere yansıyacağını düşünü yıldıramıyor. 150’yi geçmiş soruşturma sayısı. Mobbing boyutuna varan baskılara dikkat çekiyor, “Boşuna uğraşı” ona göre. En son valilik ucuz ekmek satıyor diye inceleme başlatmış... Özlem Çerçioğlu Çerçioğlu çekmiş kotu, sıvamış kolları, sokağa inmiş. CHP’den aday Tayfun Talipoğlu’yla birlikte... yor. Kısaca bu alanda AKP açısından sorun görünüyor. Öte yandan Aydın, 30 bin öğrencisiyle üniversite, turizm ve emekli kenti aynı zamanda. Göç var, yüksek oranda işsizlik de. Kuşadası, Didim kıyısında turizm ite kalka gidiyor. Parti adayları açısından “bizim oğlan” , “bizim kız” deyimleri çok hassas Aydın seçmeninin gözünde. “Bizim oğlan”, Adnan Menderes’ten geliyor. Bugün hâlâ CHP’ye oy verenlerin evlerinde bile Menderes’in resimleri asılı. Ne de olsa siyasal tarihe damga vurmuş, başbakan çıkarmış bir kent. Yıllarca sağın kalesi olması boşuna değil... Gel gelelim “bizim kız” dengeleri bozdu. Özlem Çerçioğlu, milletvekilliği ve belediye başkanlığının ardından Aydın’ın büyükşehir olmasıyla, yerel yönetimin tepesine oturdu. İki seçimdir rakiplerini duman ediyor adeta. Bu kolları, sokağa inmiş. Yanında milletvekili adaylarından 5. sıradaki Tayfun Talipoğlu’nu da seçtirme çabasında. CHP’nin 2. sıra adayı eski rektör Metin Lütfi Baydar, Talipoğlu’nun kazanmasının sürpriz olmayacağını söylüyor. Yerel yöneticilerin genel seçimlere etkisi açısından belli ki Topuklu Efe, ülke çapında önde gelen bir aktör. Halk ekmek kurmuş, her gün yüz bin ekmek üretiyor. 50 kuruşa satıyor, üstelik kepekli undan. Et ve süt ürünlerinin satıldığı “Ege et” mağazalarında kuyruklar. Yerli üreticiden canlı hayvanı alıyor, aracısız doğrudan halka satıyor. Kıymanın kilosu 26 lira. 65 yeni otobüs almış, hepsini kadın sürücüler kullansın istiyor, yedi kadın bulabilmiş şimdiye değin. Patates pahalı ya, yerel yönetimlerin arazilerine patates ve diğer ürünleri ekecek haftaya. Yoksullara ücretsiz dağıtılacak ürünler. AKP’nin müfettişlerle, denetlemeinceleme baskısı Çerçioğlu’nu Rakip tanımıyor... yüzden boşuna değil, “Topuklu Efe” diyorlar ona. Özlem Çerçioğlu’na rakipleri bile hakkını teslim etmek zorunda kalıyor. İncirliova pazaryerinde halka, insanlara dokunuşundan belli. Çekmiş kotu, sıvamış İstanbul’dan aday Geçen seçimlerde birbirine yaHDP’ye gelince, Kürt nüfusuykın oy alan 3 milletvekiliyle CHP, aynı sayıda AKP ve bir milletveki la belli gücü var. Geçen seçimlerde yüzde 3.1’lik oy kapasitesi Seliyle MHP çekişiyor. CHP’de ilk sıra kontenjan adayı lahattin Demirtaş’ın CumhurbaşBülent Tezcan, ardından önseçim kanlığı adaylığında 6.96’ya yükseldi. Merkez, Nazilli, Kule gelen Metin Lütşadası ve Ortaklar’dafi Baydar ve Hüseyin ki Kürt nüfusuyla yüzYıldız rahat. Mehmet deyi yükseltme peşinFatih Atay’la dört de. 1. sıra adayı Filiz Koolabilir. Talipoğlu, çali İstanbul’dan. Bir ya“Sloganım 3’ü 5 yanıyla o da Aydınlı’nın göpıcam. Ben seçildim, zünde “bizim kız” degöreceksin” diyor. ğil, İstanbul’da yaşasa da AKP’nin sıkıntıuzun yıllar bölgede posı çok belirgin. Çölitik çalışmalar yürüten züm süreci pazarlıkisim. Koçali, AKP’deki ları, Aydın seçmeni Kürt seçmenler, CHP açısından önemli bir içindeki “özgürlükçüler” handikap. Geçen yılFiliz Koçali ve HDP’nin barajı geçki milletvekillerinin mesini isteyen seçmenhiçbirini aday göstermedi. Kentin zengin ailelerinin lerden oy alacaklarını savunuyor. “Bir milletvekilliği garanti” diyor. temsilcisi 1. sıra adayı Mehmet Kişisel izlenimime gelince... Sadık Atay, seçim çalışmalarında yoksullar, işsizler ve emekliler ta CHP’nin dört yapması süpriz sayılmayacak. AKP’nin bir kolturafından yer yer sıkıştırılıyor. 3. ğu kaybetmesi, MHP’nin 2’ye çıksırada, kendini Şanlıurfa’da ağa ması beklenen bir sonuç. HDP’nin kızı, Aydın’da efe torunu olarak bir koltuk kazanması ise büyük tanıtan ithal kadın aday Zeynep sürpriz olur. Armağan Uslu’nun seçilmesi kritik bence. Kentin “bizim kız” proYARIN: SİVAS/EMİNE KAPLAN filine de denk düşmüyor üstelik. RİZE/ARİF KIZILYALIN MHP, Ali Uzunırmak’ın ardınC M Y B CHP önde dan Hayri Güleç’le milletvekili sayısını en az bir artırma peşinde. MHP’nin kentte uzun yıllardan belli bir tabanı var. Ali Uzunırmak, çözüm pazarlıkları nedeniyle AKP’den çok önemli oranda oy alacaklarını söylüyor.