Katalog

SAYFA CUMHURİYET 9 AĞUSTOS 2014 CUMARTESİ 12 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Türkiye ekonomisi ikinci çeyrekte yavaşladı. AKP’nin yüzde 4’lük büyüme hedefi hayal oldu Üretimde tehlikeli düşüş Tamince, Star için Socar’la masada Ekonomi Servisi Azerbaycan devlet enerji şirketi Socar, Star Medya Grubu’ndaki yüzde 50 payını Rixos otellerinin de sahibi olan işadamı Fettah Tamince’ye satmak için görüşmelere başladı. Socar’ın Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, Reuters’e yaptığı açıklamada “Görüşmeler olumlu sonuçlanır ve gerekli izinler alınırsa bu devri gerçekleştireceğiz. Medya yatırımının bizim iş planlarımızla direkt ilişkisi anlamında erken bir yatırım olduğu kanaatine vardık” dedi. Rekabet Kurulu, Socar’ın Star Medya Grubu’nun yüzde 50’sini almasına Mayıs 2013’te izin vermişti. Star Medya Grubu’nun kalan yüzde 50 hissesi ise işadamı Ethem Sancak’a ait. Ekonomi Servisi Sanayi üretimi 9 ayın en düşüğüne indi. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi haziranda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1.4 arttı. Yılın ilk çeyreğinde sanayi üretimi yüzde 5.3 artmıştı. Ekonomistler son verinin, büyümenin ikinci çeyrekte yarı yarıya yavaşladığına işaret ettiğini kaydediyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Haziran 2014 Sanayi Üretim Endeksi verilerini açıkladı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi haziranda bir önceki aya göre yüzde 0.1 oranında artışla 119.6 düzeyinde gerçekleşti. Takvim etkisinden arındı u Öncü göstergeler, Türkiye ekonomisinin yılın ikinci çeyreğinde yavaşladığını gösteriyor. Haziranda sanayi üretimi yıllık yüzde 1.4 oranında artarken ikinci çeyrekte ortalama üretim artışı yüzde 2.5 ile bir önceki çeyreğe göre azaldı. rılmış sanayi üretimi ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1.4 oranında artışla 121.8 değerini aldı. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde; 2014 Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi yüzde 2.3 azaldı, imalat sanayiisi sektörü endeksi yüzde 1.5 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise yüzde 2.6 arttı. Ana Sanayi Grupları sınıflamasına göre, 2014 Haziran ayında bir önceki aya göre en yüksek artış yüzde 9.9 ile sermaye malı imalatında gerçekleşti. “Sanayi üretiminin yüzde 1.4 gibi oldukça zayıf gerçekleşmesi ikinci çeyrekte büyümenin birinci çeyreğe göre daha düşük geleceğini gösteriyor” diyen Garanti Yatırım Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç, “İlk çeyrekte yüzde 4.3 olan büyümenin ikinci çeyrekte yüzde 2.53’e doğru gevşemesini bekliyoruz” öngörüsünde bulundu. Bu Aksaklıklar Doğruysa Sonucu ister gerçekçi, ister abartılı; şirketi ister nesnel, ister iktidara yakın olsun, her seçim anketi, seçimin güvenli ve hukuka uygun şartlarda yapılacağını öngörür. Seçim güvenliği ilkelerinin şu ya da bu nedenle tam çalışmadığı seçimlerde, anket sonuçlarından kuşkulanmak hakkımızdır. Son yazılarda, çalışmaları dikkat çeken #GurbetinOylari adlı bir sivil inisiyatife yer verdim. Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşı gönüllülerin oluşturduğu bu platform, cumhurbaşkanı seçiminin Almanya ayağındaki “müşahitlik” çalışmasını raporlaştırdı. “Almanya’da Cumhurbaşkanı Seçimi İlk Tur Gözlem Analizi” başlıklı 11 sayfalık rapor, sistematiği ve içerdiği veriler açısından emek yoğun bir çalışma. Rapordan seçtiğim bazı saptamalar, sadece yurtdışı oy kullanım oranının neden düşük kaldığını izah etmiyor. Yarınki seçimde hepimizin dikkatli olmasını gerektiren uyarılar içeriyor. HHH SEÇSİS Programı: En çok dikkati çeken, bilgisayarı kullanan sandık görevlilerinin SEÇSİS’in işlem gösterme özelliklerini bilmedikleri için, VPN ile işleyen sistemlere bağlantının kopabildiğini, bu durumda tekrar bağlanmak gerektiğini bilmiyor olmalarıdır. Bazı seçim alanlarında sandık numarası salon girişinde seçmene bildirilip seçmen içeri alındığı için, bağlantı koptuğu anlarda önce seçmene oy kullandırılmış, bu elle yazılan seçmen listesine geçirilmiş, daha sonra SEÇSİS’e işlenmiştir. Seçmen listesi: Seçim listeleri, mevzuata aykırı olmasına rağmen seçim alanının dışına asılmamıştır. Seçmen listesi sandık başında da basılı şekilde bulunmamaktaydı. Oy veren seçmenlerin kaydı, elle yazılan bir liste hazırlanarak tutulmuştur. Bu, SEÇSİS ile birlikte ele alındığında oy sayım sonuçlarının kontrolünü zorlaştıran bir durumdur. VPN bağlantısı koptu: Gün içinde bazen VPN bağlantısının kopması sandık görevlilerince fark edilmeyince, kullanılan oyun sisteme kaydedildiği kanısına varılmıştır. Fakat bu oy aslında SEÇSİS’e işlenmemiştir. Birkaç saniyelik kopmalardaki senkronizasyon sorunu, birçok sandıkta kaydedilen oy sayısı ile aslen oy veren seçmen sayısında değişiklik olmasına sebep olabilir. Basın özgürlüğü: YSK’nin 202 sayılı genelgesine göre “Medya mensuplarının; sandık çevresinde, sandık başı işlemlerine engel olmamak şartıyla, haber amacıyla görüntü almaları ve bilgi elde etmeleri serbesttir.” Buna rağmen basın mensuplarının seçim alanına girmesi engellenmiş ve basının görüntü almasına oy verme işlemi başlamadan belirli bir süre için izin verilmiştir. Sandık kurulu üyelerinin çalışma şartları: Sandık kurulu üyelerinin seçimler öncesinde bütün izinlerinin iptal edilmesi, kesin dönüş yapacak memurların dönüş tarihlerinin ertelenmesi, Türkiye’ye gitmiş memurların acilen geri çağrılması ve “mutlaka görev çıkacak, asla plan yapmayın” denildiği için planlarını iptal eden memurlara görev çıkmaması, çalışan memurların çalışma isteklerinin kırılmasına sebep olmuştur. Sandık başında görev alan memurların, uzun mesafeden ailelerini bırakıp gelmek zorunda kalmaları, 4 gün boyunca kalacak yerlerinin yetkililerce ayarlanmaması ve yeterli miktarda harcırah alamamaları (Almanya için aldıkları ücret çoğu zaman kaldıkları otel parasını bile karşılamaya yetmemektedir.) memurları da sıkıntıya sokmuştur. Sabah en geç 6.30’dan akşam en erken 6.30’a kadar çalışan memurlara yiyecek ve içecek temin edilmemiştir. Bu çalışma şartları birleştiğinde, çoğu kişide “bir an evvel bitirelim de gidelim” düşüncesiyle seçim öncesindeki ve oy verme işleminin, zarf sayım ve döküm işlemlerinin üstünkörü ve gelişigüzel yapılmasına sebep olmuştur. Farklı uygulamalar: 202 sayılı genelge “Seçmen oy vermek için geldiğinde sandık kurulu başkanı seçmene cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla kapalı oy verme yerine girmesinin yasak olduğu ve cezasının bulunduğunun hatırlatılması” der. Cep telefonlarının oy kabinine sokulmaması hususunun hatırlatılmasını defaetle söylememize rağmen, bunun kendilerinin görevi olmadığını iddia eden bazı sandık başkanları, kabinde fotoğraf çekilmesi tespit edildiğinde, bu durumun tutanak altına alınmasına da rıza göstermemiş; durumu tutanak defterine geçirmemişlerdir. Nasıl? Yerim ancak bu kadarına yetti. Raporun tamamı için: http://gurbetinoylari.com/wpcontent/ uploads/2014/05/AlmanyanınOyları1.TurSeçimAnalizi.pdf SERBEST PİYASA ALIŞ ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını 2.1550 2.8890 3.6130 2.3740 90.70 598.62 S t a n d a r d Bank’tan Tim Ash Satınalma Yöneticileri Endeksi verilerinden sonra sanayi üretimi verileri de ekonominin kırılmasa bile zayıfladığını gösterdiğini belirterek, “Yılsonu yüzd e 4 hede fin iyimser hale geldi denil ebilir ” diye konuştu. Yılın ilk yarısında gerileyen PMI endeksi temm uz ayın da 48.5 ile son 5 yılın en düşük seviyesine inmişti. AKP hükü meti, 2013 ’te yüzde 4 büyüyen ekonomiyi 2014’te aynı oranda büyütmeyi hedefliyor. Dünya liginde bir Türk markası u Global Liman İşletmeleri faaliyetine Kuşadası limanı ile başladı, Antalya ve Bodrum limanları derken yurtdışına açıldı. Önce Karadağ’daki Port of Ardia’yı satın aldı. Şimdi de Barselona ve Lizbon limanlarını. ÖZLEM YÜZAK HES’ler için acele kamulaştırma Ekonomi Servisi Bakanlar Kurulu, hidroelektrik ve rüzgâr enerjisi santralları ile enerji iletim hattı projeleri kapsamında bazı taşınmazların acele kamulaştırılmasına karar verdi. Resmi Gazete’de yayımlanan kararlara göre, Artvin’de Şavşat hidroelektrik santralı, Balıkesir’de Poyraz rüzgâr enerji santralı ve Trabzon’da tesis edilecek Saman hidroelektrik santralının yapımı amacıyla bazı taşınmazlar Hazine adına Maliye Bakanlığı tarafından acele kamulaştırılacak. BARSELONA Global Liman İşletmeleri (GLİ), Avrupa’nın en büyük kruvaziye limanı olan Barselona limanını (Creuers del Port de Barcelona) ve Lizbon limanını bünyesine katarak dünyanın en büyük kruvaziye liman işletmecisi unvanına sahip oldu. l Saygın Narin GLİ CEO Mehmet Kutman’ın sahibi olduğu Global Yal Arpak Demircan GLİ CEO Yardımcısı tırım Holding’ in lokomotif sektörü, GLİ. l Dobrinka Cidrof Global Yatırım Holding Stratejik 2004’te kurulan şirketin bugün geldiği Planlama Direktörü noktayı üst yönetici (CEO) Saygın l Carles Domingo GLİ Barselona Limanı Genel Saygın Narin, Müdürü (Soldan sağa) Narin “Son 23 yılda bir başarı “Barselona böyle bir öyküsü yarattık” diye özetlikent İstanbul’da da aynı yor. 2003’te Kuşadası limanının potansiyel var” diyor ve ekliyor: özelleştirilmesi ile başlayan sü“Zeytinburnu doğru liman ama Galataport için aynı şeyi söyleyemereç, 3 yıl sonra Port Akdenizyeceğim çünkü çok küçük. Türkiye’ye Antalya ve ardından Bodrum geçen yıl 2.1 milyon turist geldi. Yılda 20 milyo kam 88 milyon Avro. yolcu limanı ile gelişti. YurtBarselona’ya sadece gelen kruvaziye nun üzerinde yolRekabet Kurulu’nun onayıdışına açılma ise 2013’te Katurist sayısı bu.” cunun seyahat et nın ardından satın alma işleradağ’daki Port Adria’nın kaGLİ CEO’su Nadin, Tunus Malta, tiği bir sektör kru mi gerçekleşecek. Kruvaziye tılması ile başladı. 30 Aralık Dubrovnik limanlarının işletmevaziye sektörü. Yıl turizmi uzun süre sadece zen2013 tarihinde ise Barselona lisine de talip olduklarını, Yunada 2.5 milyon turisti ginlerin hizmet aldığı bir sekmanının yüzde 43 hissesi, Amenistan’daki limanlarla da ağırlayan ve bu haliyle tör olarak kaldı. Bugün ise orrikalı Royal Caribbean Cruises ile yakından ilgilendiklerini dünyanın 5. büyük lima ta sınıfın da rahatlıkla ulaştığı ortak kurulan BPI şirketi tarafından anlatıyor. nı özelliğine sahip olan Bar bir turizm dalı ve her yıl seksatın alındı. Temmuz ayında ise Lizselona limanı için ödenecek ra tör yüzde 10 büyüyor. bon kruvaziye limanının yüzde 46’sı. Ekonomi zayıfladı istan ile i n lg na oruz y i n e l i Yüzde 10 büyüme Rusya ambargoyu Türkiye ile aşacak Ekonomi Servisi Rusya Devlet Başkanı Valadimir Putin’in Rusya’ya yaptırım uygulayan ülkelere karşı tarım, hammadde ve gıda ürünlerinde ambargo kararı alması sonrası Rus yetkililer aralarında Türkiye’nin de olduğu ülkelerden ihtiyaçlarını karşılamak için harekete geçti. Rus yetkililer, özellikle yaş meyve sebze ve süt ürünleri konusunda Türkiye ile görüşeceklerinin altını çizdi. Yaklaşık 1 ay önce Rus yetkililerin AB’ye uygulanacak yaptırımlar konusunda kendilerine bilgi verdiğinin altını çizen Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Latif Ünal, “İş netleşmiş gibi görünüyor. Türkiye’nin meyve sebze alanında en büyük alıcısı zaten Rusya. Bu karar Türkiye için büyük avantaj olabilir. Ancak, Rusya siyasi bir karar aldı. Siyasi bir kararla da bu önlemin ortadan kalkması mümkün. Bu kararın ne kadar süre ile geçerli olacağını takip etmek gerekiyor” dedi. Fitch’den uyarı Öte yandan Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Rusya’nın gıda ithalatına yönelik ambargosunun en çok Rus iç piyasasına tesir edeceğini dile getirdi. Fitch açıklamasında, ABD’de protein endüstrisinin de ambargodan olumsuz etkilenebileceği belirtilerek Avrupalı şirketlerin ithalat yasağından kısa vadede fazla etkilenmeyeceği, kısa vadede Rusya’nın da gıda anlamında önemli bir sıkıntı yaşamayacağı vurgulandı. Avrupa ve ABD’den kaynaklanan ithalat açığının Latin Amerika ülkeleri, Çin, diğer Asya ülkeleri ve Türkiye’den karşılanabileceği vurgulanan açıklamada, ambargodan en çok Rusya’da Avrupa’dan ithalat yapan gıda şirketlerinin etkileneceği ifade edildi. Bir çocuk daha okusun diye... 21. YÜZYIL EĞİTİM VE KÜLTÜR VAKFI (YEKÜV) Tel : 0212.274 15 02213 74 02 Fax : 0212.275 52 44 www.yekuv.org yekuv@yekuv.org Vakıflar Bankası: Osmanbey Şubesi00158007287986476 Yu Bölümümüz emekli öğretim üyesi, değerli bilim insanı Prof. Dr. Tuğmaç Sayraç’ı kaybetmiş olmanın derin üzüntüsü içerisindeyiz. Sevgili hocamıza Allah’tan rahmet; ailesine, sevenlerine ve ODTÜ camiasına başsağlığı dileriz. ODTÜ Kimya Bölümü Mensupları SATIŞ 2.1590 2.8930 3.6300 2.3880 91.05 610.84 MERKEZ BANKASI CİNSİ DÖVİZ ALIŞ 9 AĞUSTOS 2014 EFEKTİF SATIŞ ALIŞ 2.1668 1.9952 0.38859 2.9016 3.6363 2.3839 0.31218 1.9745 7.4972 0.34591 0.57382 2.1162 SATIŞ 2.1755 2.0296 0.39167 2.9132 3.6633 2.4065 0.31637 1.9984 7.8267 0.34927 0.58354 2.1463 1 ABD DOLARI 2.1683 1 AVUSTRALYA DOLARI 2.0044 1 DANİMARKA KRONU 0.38886 1 EURO 2.9036 1 İNGİLİZ STERLİNİ 3.6388 1 İSVİÇRE FRANGI 2.3875 1 İSVEÇ KRONU 0.31240 1 KANADA DOLARI 1.9818 1 KUVEYT DİNARI 7.6114 1 NORVEÇ KRONU 0.34615 1 SUUDİ ARABİSTAN RİYALİ0.57816 100 JAPON YENİ 2.1241 2.1722 2.0175 0.39077 2.9088 3.6578 2.4029 0.31564 1.9908 7.7110 0.34847 0.57920 2.1382