Katalog

24 TEMMUZ 2014 PERŞEMBE CUMHURİYET kultur@cumhuriyet.com.tr SAYFA TÜSAK YASA TASARISI’NI ELEŞTİRMİŞTİ KÜLTÜR 15 Rengim Gökmen SELDA GÜNEYSU Güle güle sevgili Sevda Şener Hocam... Gittiğin yeri de ışıklandır... görevden alındı ANKARA 2007 yılında, eski Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay döneminde, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü’ne getirilen orkestra şefi, Prof. Rengim Gökmen, Bakan Ömer Çelik tarafından görevinden alındı. Aynı zamanda Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası şefi de olan Gökmen’in bu görevden de el çektirildiği öğrenildi. Gökmen’in her iki görevinden alınmasının nedeninin de devlete bağlı sanat kurumlarını lağvedecek Türkiye Sanat Kurulu (TÜSAK) Yasa Tasarısı’na karşı basına verdiği sert demeçler ve taslağa karşı bakanlığa direnmesinin olduğu kaydedildi. Gökmen’in görevden alınmasıyla bakanlıktaki tüm üst düzey kadrolar da değiştirilmiş oldu. Gökmen, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün isteği üzerine İstiklal Mârşı’nın daha fazla enstrüman kullanılarak yeni kaydının yapılması görevini de üstlenen bir isim. Bugüne değin İtalya hükümeti tarafından “Cavalleria” nişanı, 1995’te “Kültür Bakanlığı” tarafından “Yılın En İyi Şefi” gibi pek çok ödül almıştı. Gökmen, “12. Uluslararası Bodrum Bale Festivali”nin basın toplantısında, TÜSAK’ı eleştirmiş ve “Devletin sağlık ve eğitimle ilişkisini nasıl koparmamak gerekiyorsa, gerçek kültür ve sanatla ilişkisini düzenlemek ama koparmamak gerekiyor. Kültür ve sanatı devletin korumasından, koruyuculuğundan yoksun bırakmamak gerekir. Aksi takdirde ticaretin acımasız çarkları arasına terk edilmiş bir kültür sanat etkinliği, şarkıcı sanat, düğün sanat etkinliği karmaşasına yol açar. TÜSAK yıkım olacaktır” demişti. Gökmen, önceki gün de Devlet Tiyatroları’nın yıllardır kullandığı Akün ve Şinasi sahnelerinin satışı için ihaleye çıkarılmasına da karşı çıkmış ve “Bu yapıların Türk sanatının hizmetinden mahrum bırakılması konusunda kaygı duyuyoruz” demişti. Gökmen’in yerine orkestra şefi ve besteci Selman Ada’nın vekâleten atandığı kaydedildi. Yolculuğun aydınlık olsun DİKMEN GÜRÜN Cehalete Teslim Olmamak… Ahh! İçime koca bir “Ahh” yerleşiyor günlerdir. Türkiyem her geçen gün cehalete teslim olurken değerler tek tek yok oluyor yaşamımızdan. Geride çok büyük bir boşluk bırakarak. Yeri doldurulamayan ve bu gidişle doldurulamayacak olan bir boşluk... “Hocaların hocası” dedik hep onun için. O Sevda Şener. Eğer bugün ülkemde tiyatro eleştirisinden, tiyatro kuramlarından söz edebiliyorsak… Tiyatro sanatını bir aydınlanma ve çağdaşlık aracı olarak görmekte direnebiliyorsak… Eğer bugün bir avuç insan hâlâ onun bilimsel yanıyla ilgilenip araştırmaya, öğrenmeye, yeni yollar aramaya, farklı sorular sormaya yönelebiliyorsa… Yine bir avuç insan nitelikli tiyatro bilincini genç kuşaklara aktarmaya kararlıysa ve aktarabiliyorsa… İnanın bütün bunlarda Sevda Şener’in rolü büyüktür. Bize armağan ettiği eserler, dostluğu, her daim güler yüzü… Bunları anlatmaya ise bu köşeler yetmez. HHH Bu haftanın bir başka acı haberi Paris’ten geldi. Piyanist Verda Erman aramızdan ayrıldı. (Biliyorum, her ölüm erken ölüm… Biliyorum her insanın yaşamı çok değerli… Ama yaşamı boyunca yeryüzünü daha güzel, daha anlamlı kılmaya adamış bir insan için 70 yaş çok, hem de çok erken!) Verda Erman “harika çocuk”larımızdandı. Sadece müzik yeteneğiyle değil, kişiliğiyle de gönüllerde taht kurdu. Hiç unutmuyorum, 60’lı yılların ortalarında Paris’te bir yandan Yüksek Gazetecilik Okulu’nda okurken bir yandan da Türkiye’deki gazetelere “Paris Mektup”ları yollardım. Verda’nın Marguerite LongJacques Thibaud Uluslararası Piyano Yarışması’nda birinciliği, Paris Kenti ödülünü kazanması üzerine bütün gazeteleri “Verda Erman” bombardımanına tutmuştum. O gün bugün her karşılaşmada o günleri andık. O gün bugün her konserinden sonra ona hayranlığım ve sevgim arttı. Yitirdiğimiz her iki değerin tüm sevenlerine, tüm yakınlarına sabırlar diliyorum. Işık içinde var olsunlar. HHH Şu içinde yaşadığımız günlerde bu kayıplar, bizi her zamankinden daha çok kahrediyorsa, bu biraz da ülkemde adım adım cehalete, karanlığa, geriliğe teslim olmamızdandır. Her ama her alanda sıradanlığın yüceltilmesindendir. Birbirinden farklı alanlarda vasatın altına düşülmesindendir. Niteliksizliğin baş tacı edilmesindendir. Cehaletin, bilgisizliğin, hoyratlığın alkışlanmasındandır. Haydi bir adım daha ilerleyip şunu da itiraf edelim: Bırakın hoyratlığı, magandalığı, bilgisizliği alkışlamayı; hırsızlığı, ahlaksızlığı, yalanı ve talanı bile sorgulayamaz olduk. Cumhuriyet ilkeleriyle kazanılmış tüm değerler, yerlerini kin ve öç alma duygularına, o değerlerle hesaplaşmaya, çıkar ilişkilerine bırakırken bütün mesele bu gidişata teslim olmamakta. Geçen hafta Türkiye’nin aydınlık yüzünden iki yıldız kayarken işte haberler arasından seçtiğim iki haber: 1) Milli Eğitim Bakanlığı, özel okulla yeni standart getirdi: Dershaneler okula dönüştürülürken ilkokul, ortaokul ve liselere ibadethane zorunluluğu getirildi. “sağlık odası” ve “oyun odası” ise zorunlu değil, isteğe bağlı bırakıldı. 2) Diyarbakır’da bir kahveye saldırı düzenlendi, camları kırıldı. Bırakılan notta “Bir daha ramazanda açarsanız kendinizi yok bilin. Hizbullahi Cemaat” yazıyordu. İşte böyle Sevgili Okurlar. Sadece 10 Ağustos’ta değil, her gün yaptığınız seçimlerde, cehalete, yozluğa, karanlığa geçit vermemeniz dileğiyle… Prof. Dr. Sevda Şener… “Hoca” Sevda Şener…“Akademisyen” Sevda Şener… “Kültür ve Sanat İnsau Kimi zaman nı” Sevda Şener… tatlısert hocam oldu, “Aydın” ve “Aydınlık” Sevda Şeama hep dostumdu, ner… “Araştırmadert ortağım, cı” Sevda Şener… arkadaşımdı… “Yazar” Sevda Şener… Sevda Hocamın Daha pek çok sıdesteği hiç eksik fat koyabilirim olmadı üstümden… onun o pırıl pıAslında, yetiştirdiği rıl adının önüne… Ama, her şeyinsanların hiçbirinin den önce o beüstünden eksik nim Hocam Sevolmadı bu destek… da Şener’dir. Eskilerin tabiriyle “feyz aldığım”, ışığından her zaman yararlandığım hocam… Sevda Şener, 2012’de İKSV’nin 18. İstanbul Tiyatro Festivali’nin Onur Dostum, arkadaşım, dert ortağım… Ödülü’nü öğrencisi, tiyatro yazarımız Dikmen Gürün’ün elinden almıştı. 1974 yılında DilTarih Coğrafya Fakültesi Tiyatro Kürsüsü’ne doktoçalışma süreciydi bu, ama zevkliydi. dim onu... İyi ki o da çok sevdi bera yapmak için başvurduğum gün ta Çünkü Sevda Hocamın desteği hiç ni… nışmıştım Sevda Hocamla… Önüme eksik olmadı üstümden… Aslında, 2012 yılında, benim İKSV’den aykoyduğu uzun okuma listesinin içiyetiştirdiği insanların hiçbirinin üsrılmadan önce yönettiğim son fesne dalarak, hatta öğrenmemi zoruntünden eksik olmadı bu destek… tival olan 18. İstanbul Tiyatro lu kıldığı eski Türkçeyi öğrenerek, Yıllar sonra, İstanbul Festivali’nde kendisine sunduğumuz bir kütüphaneden diğerine koşturaÜniversitesi’nde Bölüm Başkanı ola Onur Ödülü ne kadar mutlu etmişti rak, sevgili Metin And Hoca’nın ar rak çalışırken hep onu örnek aldım Prof. Dr. Sevda Şener’i… şivinde yüzmeye çalışarak yıllar ge kendime. Onun kitaplarından yararOnca ödüller almıştı hayatı boyunçirdim. Daha doğrusu yıllar geçirdik landım. Türk tiyatrosu üstüne değerca ama belki de bu ödül aldığı son birlikte… li kitaplar üreten bir insan olarak her ödül oldu önceki sabah erkenden son Kimi zaman tatlısert hocam oldu, zaman tevazu sahibiydi. Hep yeni ça yolculuğuna çıkmadan önce… ama hep dostumdu, dert ortağım, arlışmalara, araştırmalara açıktı… Güle güle sevgili Hocam… Gittikadaşımdı… Bitmez tükenmez bir İyi ki tanıdım onu... İyi ki çok sev ğin yeri de ışıklandır… SEVDA ŞENER’İN CENAZE TÖRENİNE AİLESİ VE SANATÇI DOSTLARI DA KATILDI KAMİL KÜLTÜR MASARACI l ÇİZİK Öğrencilerinin omuzlarında uğurlandı datmacası saydığım oyun/ ANKARA (Cumhurigerçek ikilemine tiyatro yoyet Bürosu) Tiyatro caluyla ışık tutmak istiyorum’ miasında “hocaların hodiyordu bir yazısında. Ticası” olarak bilinen, eski yatro sanatının kuramsal Ankara Üniversitesi Dil yanını öğrenmeye başlave Tarih Coğrafya Faküldığım derslerinden 40 yıl tesi (DTCF) Tiyatro Böönce mezun oldum belki lümü Başkanı Prof. Dr. ama aslında mezun falan Sevda Şener (86), yüzolmadım, ondan öğrenmelerce öğrencisinin omuzyi sürdürüyordum. Yıllarlarında son yolculuğuna ca kitaplarından öğrenuğurlandı. dim ve yıllardır da öğrenTürk tiyatrosunun en Tiyatro sanatçısı Genco cilerime ders kitabı olarak önemli isimlerinden tiErkal da cenazeye katılan öneriyorum. Her yıl öğyatro eleştirmeni, yazar isimler arasındaydı. rencilerim için bir kez dave öğretim üyesi Prof. Dr. ha göz attığımda şaşıraSevda Şener için Ankara Kocatepe Camisi’nde dün cenaze töreni rak görüyorum ki eksik algıladığım nice bilgilerle donanmış satırları. Öylesidüzenlendi. Törene, Şener’in ailesi, tiyatro sanatçıları Genco Erkal, Tülay Günal, ne birikimli bir bilim insanının ne denBülent Seyran, Tülin Oral, Ankara Dev li hoşgörülü, mütevazı olabileceğini, ancak onun bilge kişiliğini tanıyanlar anlet Tiyatrosu Müdürü Şekip Taşpınar, layabilirdi. Tiyatrodan demokrasiye yaMüdür Yardımcısı Serdar Kayaokay, tişamın hemen her alanındaki sorunları yatro eleştirmeni Gülşen Karakadıoğlu, emekli DTCF Tiyatro Bölümü Öğretim umutsuzluğa ve karamsarlığa yer vermeden yorumlayan diri–üretken beyniÜyesi Prof. Dr. Nurhan Karadağ ile çok ni, sıcacık sevecen yakınlığını, eksiksiz sayıda sanatçı ve öğrencileri katıldı. Genco Erkal, Şener’in Türk tiyatrosunun ilgisini; onu çok özleyeceğim. Eksildim. en önemli isimlerinden biri olduğunu kay Üzgünüm...” Şener, Kocatepe’de kılınan cenaze nadetti. Tiyatro eleştirmeni Gülşen Karakamazının ardından Karşıyaka Mezarlığı’nda dıoğlu ise Şener için şunları söyledi: toprağa verildi. “Sevda Hocam, ‘Yaşamın en büyük al Anish Kapoor’un eseri SSM’de Kültür Servisi Sakıp Sabancı Müzesi’nin (SSM) ev sahipliği yaptığı ‘Anish Kapoor İstanbul’da, sergisi kapsamında müze bahçesinde sergilenen ‘Çift Double’ isimli heykel, SSM’nin koleksiyonuna katıldı. Granit taştan üretilen eser 3 metre yüksekliğinde ve 1.70 metre genişliğinde. Heykel 5.300 kg ağırlığıyla sergide yer alan taş eserlerin en büyük ve ağırlarından biri olma özelliğini taşıyordu. Yapımı 2006’da tamamlanan görkemli eser kalıcı olarak SSM’nin bahçesinde sanatseverlerle buluşuyor. Anish Kapoor’un Türkiye’de bir müze koleksiyonunda ziyarete açılan ilk eseri olan heykel çalışması, 6 Haziran 2014 tarihinde müze koleksiyonuna dahil edilmek üzere Londra’dan yola çıktı, 14 Haziran’da İstanbul’a vardı ve 15 Temmuz’dan itibaren bahçede ziyarete açıldı. n Kültür Servisi Cenk Erdoğan’ın üçüncü albümü “Karakutu” dijital ortamda satışa sunulduktan sonra müzik marketlerde de yerini aldı. ‘Sis ve Gece’ filminde ve 2009 Yeşilçam Ödülleri’nde en iyi film müziği ödülüne değer görülen Erdoğan; ‘Bıçak sırtı’, ‘Yol arkadaşım’, ‘Ekmek teknesi’, ‘Kâbuslar evi’, ‘Kırık kanatlar’ gibi pek çok dizinin de müziklerini yaptı. ‘Karakutu’ raflarda TÜRK GENÇLİĞİNE HİZMET VAKFI LOZAN KONFERANSI’NIN 91. YILDÖNÜMÜNÜ KUTLUYORUZ Emperyalist dış güçlerle işbirlikçi iktidara karşı isyanlar, ihanetler ve güçlükler göğüslenerek verilen ölüm kalım savaşlarıyla yoktan var edilen Türkiye Cumhuriyeti’ni tüm dünyaya benimseten Lozan Barış Antlaşması’nın 91. yıldönümünü kutluyoruz. Bağımsızlığımızı sağlayan Ulusal Kurtuluş Savaşı’nın siyasal alandaki zaferi de Lozan Barış Antlaşması’dır. Türk Mucizesi önünde bozguna uğrayan yayılmacı güçler, yenilemek ve uygulatmak hırsıyla Sevr’i dayatmak isterken Lozan’da tanımak zorunda kaldıkları gerçeklerle Atatürk Türkiyesi önünde eğilmişlerdi. Yabancılara tanınan imtiyazlarla öncelikleri kaldırırken tam bağımsız hukuk devletini de gerçekleştiren Antlaşma, barışçı anlayışın desteğiyle geçerliğini korumuştur. Kazanımlarımızı yitirmek tehlikesiyle karşı karşıya bıraksa bile Türk Ulusu Atatürk ve arkadaşlarının armağanlarını ve emanetlerini savsaklanmaz bir duyarlılıkla koruyacaktır. Ulusal sınırlarımızı kesinleştiren Antlaşmanın özenle uygulanmasını önleyecek her girişimin karşısına çıkacak ve sürekli kalmasını sağlayacak her çabayı savsaklamadan yerine getireceğiz. Çünkü Cumhuriyetin ve uygarlığın kapılarını bu Antlaşma açmış ve Devletimizin bağımsızlığının evrensel belgesi olmuştur. Sonuca ulaştıran Atatürk’ü ve Antlaşmayı imzalayan arkadaşlarını en içten duygularla anıyor, yürekten bağlılıklarımızı bir kez daha sunuyoruz. Prof. Dr. Güngör ŞATIROĞLU Türk Gençliğine Hizmet Vakfı Başkanı