Katalog

24 TEMMUZ 2014 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Finans merkezi hayaliyle Ataşehir’e gökdelenler inşa edilirken Borsa’da arızaların ardı arkası kesilmiyor BIST’in kedisi kayıp PELİN ÜNKER Yerel seçimler sırasında elektriği keserek iş yapan kediler bu kez Borsa İstanbul’da ortaya çıktı. İstanbul Finans Merkezi projesi ile 2023’te dünyanın en büyük 10 borsası arasına girmeyi hedefleyen Borsa İstanbul’da (BIST) “teknik arıza”ların önüne bir türlü geçilemiyor. Nasdaq’la yapılan anlaşma sonrası Borsa İstanbul Başkanı İbrahim Turhan’ın tabiriyle “antika sistem” yenilenmeye başlandı. Ancak bu adım da arızaların giderilmesine yetmedi. Borsa İstanbul’da (BIST) önceki gün yaşanan “teknik kaynaklı” 45 dakikalık kesintinin ardından, dün de Pay Piyasası’nda birinci seans sürekli müzayede işlemleri teknik nedenden dolayı saat 9.50’de başladı. Yani 15 dakika işlemler yapılamadı. Sermaye Piyasası Kurulu Borsada dün de “teknik bir nedenle” 15 dakika işlem yapılamadı. İki gün üst üste yaşanan arızalar, akıllara Enerji Bakanı Yıldız’ın yerel seçimler sırasında elektrik kesintisi için yaptığı “Trafoya kedi girdi” açıklamasını getirdi. SPK ve borsa konuyu incelediğini belirtiyor ancak sorun hâlâ bulunabilmiş değil! muzda borsada emirler daha hızlı bir platform olan FIX uygulamasıyla geçilmeye başlandı. Ancak test aşamalarında yaşanan bu arızalar yeni teknolojiye henüz uyum sağlanmadığını gösteriyor. Turhan, “Göreve başladığımdan beri 6. arıza oldu. Değişim yapıyoruz. Hiçbir şeyi değiştirmeseydik, arıza olmazdı. Değişim ve iyileştirmelerin etkisiyle zaman zaman böyle şeyler oluyor. Borsa arızalanmadı, IT sorunu ama bizden kaynaklanmıyor, bizden kaynaklanmayan yazılım sorunu oldu. Arkadaşlarımız dünkü (önceki gün) sorunun yaşanmaması için bütün gece çalıştı, bugünkü (dün) yaşanan bir arıza değil, operasyonel bir hata” dedi. Sayı Değil İnsan Olabilmek... Elimizi vicdanımıza koymayı, sayı değil insan olabilmeyi nasıl başaracağız? Yanıtı kolaymış gibi görünen ama çok zor bir soru. Hele de medya gücünün silahlı güçten daha etkin olduğu kitlelerin özellikle iç siyaset uğruna medyatik güdülendikleri bir çağda... Hele de dünya sorunlarının çözümlenmesinde aynı zamanda en ileri, en acımasız, en kuralsız savaş yöntemlerinin; üstün silah gücü teknolojisine sahip ülkelerin, zengini, yoksulu dünyaların çıkarları ile çaresizliğin dibine çekilmiş, iç savaşlar kaosu, ırklar, mezhepler, dinler, aşiretler çatışmaları ile terör örgütlenmelerinin bataklık, kaos ürettiği ülkeler ile zengin Kuzey yoksul Güney dünyalarının çıkarları karşı karşıya kalmışlarsa... Dün Gazze’de insanlık dışı saldırılara hedef olan Filistinliler adına yapılan bir açıklamada, “Sayı değil, insan olmak istiyoruz”haykırışının haklılığı ile acımasızlığı kulağımı tırmalarken acı acı başka gerçekleri de anımsayıverdim. İsrail’in kuşkusuz insanlığın sınırlarını zorlayan, çeşitli savaş suçlarını kapsayan operasyonları üzerinden haykırış bizi insan olarak çarpabiliyorsa, ülkemizdeki duyarlılıkların medyatik uyarılması ile olan doğrudan ilişkisini yadsıma lüksümüz olabilir mi? Açıkçası medyamız her siyasal renk, bakış açısı bir arada, duyarlı, ayrıntılı, görüntülü olup bitenleri yansıtmasa Gazze’de yaşananlara ne kadar duyarlı olabilecektik. İşte size ikiyüzlü, çifte standartlı yaklaşımlarımızdan birkaç anımsatma... İktidarları siyaseten partilerinin kuruluşundan iktidara gelişlerine... Stratejik ortak konumunda oldukları, ABD’nin Irak işgaline onay verdikleri yıllarda... Açıkçası Ecevit hükümetinin ekonomik krizden sorumlu olma sorumluluğu yanında, Irak işgali stratejik ortaklığına onay vermedikleri süreçler sonrası yaşananları dürüstçe bir anımsamaya çalışalım.. Başbakan olmadan Beyaz Saray’da kırmızı halıyla karşılanan dönemleri, AKP’nin çiçeği burnunda İktidarda hükümet olarak Irak işgali desteğinde tezkere çıkarmaya kalkıştığı, bir biçimde bizim de ülkemiz adına şapka çıkardığımız bir siyasi manevra ile... Kuzey’den işgale katılacak ABD askerleri için Türkiye’de üst olarak kullanılacak toprakların kiralandığı, gemilerden limanlarımıza asker indirilmeye başlandığı, yine de Erdoğan hükümetine şapka çıkaracağımız bir siyasi manevra ile 1. Meclis’ten onayı geri dönen tezkere günlerini düşünelim... HHH AKP İktidarı Meclis’ten geri dönen tezkerenin bedelini ABD katında hesabını vermekten sıyırttığı, TSK’nin Kuzey Irak’ta ABD’nin yeni paylaşım haritalarına engel oluşturmaması adına görevlilerinin başlarına çuval geçirildiği günleri şöyle üstünkörü anımsayalım.. “Sifonu çekmeyin, kullanın” danışman önerisi o günün ABD emperyal hesaplarına çok uygun düşmüş olmalı, İktidarları ortakları, “büyük askeri darbeler operasyonlarını” uyumlu görev bölüşümü içinde başlatmışlardı. Hani “Kader utansın” denilen zamanlama, kişiler, rol model kahramanlıklarının sonuçları vardır ya.. Yeni demokrasi, İktidarlarının emperyal güç merkezleri ile kurulmuş stratejik ortaklıkları eksenli; “askeri darbelerle, tarihimizdeki kara günler, katliamlarla hesaplaşma” gündemli operasyonlarda fren tutmayan, intikam güdülerinin depreşmesinde, Cumhuriyet rejimi, laiklik, Atatürk devrimleri, eksikli gedikli de olsa insan hakları, demokrasi, hukuk devleti düzenimizin birikimleriyle de hesaplaşmaya kalkışılınca... 12 yıllık İktidarlarında, sandık, oylar sayılarak, sivil diktatoryal yapılanmada ortaya çıkan kaos, cepheleşme, düşmanlıklar, çifte standartlarda ipin ucunu, barış içinde birlikte yaşam koşullarını yakalamak giderek zorlaşmakta. Elimizi vicdanımıza koyalım, İktidarlarının insan hakları, demokrasi, hukuk devleti düzeninin katledilmesinde sabıkaları ile katkılarını, tartıdan geçirmeye çabalayalım.. Başbakan Erdoğan’a Cumhurbaşkanlığı’nda da hangi nedenlerle olursa olsun oy vermeye kararlı seçmenlere soruyorum sadece.. İktidar ortaklıklarında tüm icraatlarından sorumlu oldukları, gönülllü savcısı oldukları ağır sivil darbe hukuku icraatlarının cemaat cephesi sorumlularını yine sivil darbe hukuku niletiğine dönüşebilecek operasyonlarla cezalandırıp yargılayarak “İnlerine kadar girme..” kararlılıkları ile, ülkemizde evrensel değerlerde insan hakları, hukuk devleti düzenine katkıda bulunma oyununa, yalanına kefil olabilecekler mi? Sayı değil, insan olabilmek, ülke çapında ya da dünya çapında, cepheleşme, çıkar çatışmalarının derinleştiği, kirli oyunlar, medya gücü, güdülemesinin çok kirli kulanılabildiği süreçlerde, beyaza kara çalınması gibidir. Bush’un evrensel savaş suçlarına giren yalanlarla Evangelizm adına başlattığı Irak işgali sürecinde ölen yüz binlerin acılarını değil paylaşmak, ne kadarı ile algılayabildik? Daha kötüsü kanlı petrolün öngörülemiyen yükselişinin zengin Kuzey dünyasını sallaması sonucu Bush dönemi kapatılıp Irak bataklığa, kaosa sürüklendikten sonra milyonlara ulaştığı söylenen iç çatışmalarda ölenlere, günümüzde IŞİD katliamlarında yaşananlara ne kadarı ile duyarlıyız? Uzatmadan, insan olma hallerimizi yitirdikçe, insan olarak sayılabilmekten de uzaklaşıyoruz. (SPK) ve Borsa yaşanan kesintilerle ilgili inceleme başlattığını açıkladı. Ancak sorunun ne olduğu iki gündür netlik kazanmadı. Borsa İstanbul Başkanı İbrahim Turhan, 10 Ocak’ta yaşanan 4.5 saatlik arızanın ardından yaptığı açıklamada, borsada en son teknoloji iyileştirme yatırımının 1998’de yapıldığını ve bu yüzden “antika” kabul edilebilecek bir teknolojik sistemin mevcut olduğunu söylemişti. Turhan, Nasdaq ile anlaşma yoluna gitmelerinin sebeplerinden birinin bu olduğunu söylemişti. Nasdaq’a uyum kapsamında tem ‘Antika’ uyum tutmadı Borsa’nın arıza karnesine baktığımızda son üç yıldır arızaların sıklaştığı görülüyor. 2012’de 2 Mart ve 29 Haziran’da arızalar yaşanırken geçen yıl 10 Haziran, 16 Temmuz ve 15 Kasım’da işlemler kesintiye uğradı. Arıza sayısı bu yıl şimdiden üçü buldu. Borsa 9 Ocak’ta 4.5 saat kapalı kaldı. 22 Temmuz’da işlemlerin 43 dakika yapılamadığı Borsa, en son dün 15 dakika durdu. Arızalar sıklaşıyor Halkbank satıyor Halkbank, Halk Sigorta ve Halk Hayat Emeklilik’i satma kararı aldı. Banka her iki sigorta şirketi satışının Özelleştirme İdaresi Başkanlığı aracılığıyla yapılacağını duyurdu. Ekonomi Servisi Halkbank, Halk Sigorta ile Halk Hayat ve Emeklilik’teki hisselerin satışı için genel müdürlüğe yetki verdi. Banka, Kamuoyunu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yaptığı açıklamada, Halk Sigorta ile Halk Hayat ve Emeklilik’in sermayesinde sahip olduğu doğrudan veya dolaylı hisselerin kısmen veya tamamen satışlarının Özelleştirme İdaresi Başkanlığı aracılığıyla yapılacağını duyurdu. KAP’ın internet sitesinde yer bilgilere göre Halkbank’ın 94 ANKARA (Cumhuriyet) Başbakan milyon lira sermayesi buluRecep Tayyip Erdoğan’ın başkanlığınan Halk Sigorta’da yüzde nı yaptığı Özelleştirme Yüksek Ku89.18, 183 milyon lira sermarulu (ÖYK), Çatalağzı Termik yesi bulunan Halk Hayat ve Santralı’nın özelleştirilmeEmeklilik’te ise yüzsini onayladı. de 94.4 hissesi buÖYK, Elektrik Üretim lunuyor. TEB YaFenerbahçe AŞ’ye ait santral tırım analisti FaKalamış Yat Limanı’nın ve taşınmazla tih Tuğrul Topaç, bir bütün halinde 30 yıl süreyrın “varlık satıReuters’a yaptığı le “işletme hakkının verilmesi” yönşı” yöntemiyle değerlendirmede, temiyle özelleştirilmesine ilişkin ihaleözelleştirilmesatışla ilgilenebiyi de onayladı. 23 Mayıs 2014’te yapısi ihalesi 29 Nilecek potansiyel lan nihai pazarlık görüşmeleri sonucunda san 2014 tarialıcıları, “Somen yüksek teklifi 664 milyon dolar ile Koç hinde yapıl Grubu’na bağlı TekArt Kalamış ve Fenerpo Japan, Italimış, en yük bahçe Marmara Turizm Tesisleri vermiş an Assicurazioni ti. İhalede ikinci en yüksek teklifi 654 milsek teklifi 351 Generali, Fransız yon dolar bedelle Safi Gayrimenkul ve milyon dolarla Axa, Zürich FiYatırımları Sanayi Ticaret, üçüncü en Demir Madencinancial Services, yüksek teklifi ise 600 milyon dolarlik Petrol ÜrünleAegon, Talanx ve la Akdeniz İnşaat ve Eğitim Hizri Enerji İnşaat LiAIG” olarak sıraladı. metleri Yılport Holding Or iştiraklerini Petkim’de ‘taşeron’ eylemi ALİAĞA (Cumhuriyet) Petrolİş Sendikası Aliağa Şubesi, örgütlü oldukları Petkim’de bakım işlerinin büyük bölümünün taşeron şirketlere yaptırılmasını, dün 1 saatlik iş bırakma eylemiyle protesto etti. Sendika Şube Başkanı Ahmet Oktay, “Maden ocaklarından sonra en tehlikeli işkoluna giren Petkim gibi bir işletmede, işlerin taşeron firmalardaki deneyimsiz ve kalifiye olmayan çalışanlara yaptırılması hepimizin sağlığı ve işgüvenliği açısından tehdit unsuru oluşturuyor. Ucuz iş gücü ve tasarruf adı altında yapılan bu tür uygulamaları asla kabul etmiyoruz” dedi. Çatalağzı’na onay Çatalağzı Termik Santralı’nın satışının onaylanması, ihaleleri yapılan ve ÖYK’nin gündeminde bulunan Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy termik santrallarındaki işçileri endişelendirdi. man GemiYat Yapım Turizm Nakliyat Sanayi ve Ticaret AŞ vermişti. Çatalağzı Termik Santralı’nın satışının onaylanması, ihaleleri yapılan ve ÖYK’nin gündeminde bulunan Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy termik santrallarındaki işçileri endişelendirdi. Tesİş Sendikası Yatağan Şube Başkanı Fatih Erçelik ile Türkiye Madenİş Sendikası Yatağan Şube Başkanı Süleyman Girgin, 6 Ağustos’ta Muğla’ya gidecek olan Başbakan Erdoğan’a mektup göndererek görüşme talebinde bulundu. Türkiye Madenİş Sendikası Yatağan Şube Başkanı Girgin, “Eğer görüşebilirsek Başbakan’a yöre halkının ve işçilerin hassasiyetini aktaracağız. Bu işyerleri devletin değil, devlete zimmetlenmiş milletin malıdır. Satılmasına karşıyız” dedi. Erdoğan’dan ÖYK’nin özelleştirmeleri onaylamamasını isteyeceklerini ifade eden Girgin, “Hem bölge halkı, hem de işçiler patlama noktasında. Biz aynı zamanda hak, hukuk ve demokrasi kavgası vermekteyiz. 11 aydan beri sokaklardayız. 2 ay Ankara’da kaldık. En barışçıl eylemimiz dahi orantısız şiddete maruz kaldı. Yatağan’dan Ankara’ya çıkışlarımıza izin verilmedi. Güçlükle ulaştığımız Ankara’daki eylemlerimiz biber gazları, coplarla, atlı polislerle engellendi” dedi. ’un ç o K ış Kalam tak Girişim Grubu sunmuştu. TÜSİAD’dan Başbakan’a mektup Ekonomi Servisi Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), Başbakan Tayyip Erdoğan’a dış politika konulu bir mektup göndererek Türkiye’nin G20 bünyesinde yapılacak toplantılarda Birleşmiş Milletler’in yeniden yapılanmasını önermesini istedi. Türkiye’nin bölgesindeki krizlerin çözümü için yapıcı açılımlarda bulunması gerektiğini belirtti. TÜSİAD Başkanı Haluk Dinçer ’in imzasıyla Başba kan Tayyip Erdoğan’a gönderilen mektupta, son dönemde Türkiye’nin yakın coğrafyasının içinden geçtiği tarihsel dönemin “yoğun siyasal istikrarsızlık, uluslararası sistem normlarının ihlali ve şiddet dalgalarıyla” tanımlanabileceği belirtildi. Yaşanan bu ortamda Türkiye’nin atması gereken adımlara ilişkin şu önerilere yer verildi: * Türkiye’nin, gerek bu yıl Çayırhan grevini mahkeme durdurdu ANKARA (Cumhuriyet) Çayırha n termik santralına kömür sağlayan Orta Anadolu linyitlerinde çalışan işçilerin bugün başlatacakları grev mahkem e tarafından durduruldu. Türkiye Mad enİş Sendikası Orta Anadolu Şubesi Baş kanı Kazım Karakoç ücret konusunda anlaşma sağlayamadıklarını, grev kararı aldıklarını ancak mahkemenin durdurduğunu söyledi. Park Teknik tarafından işletilen oca kta grevin sabah saat 08.00’de başlam ası planlanıyordu. Yaklaşık 1700 işçinin çalıştığı işyerinde Türkiye Madenİ ş Sendikası örgütlü bulunuyor. Sendika nın üye sayısı ise 1250. Karakoç, 1 Ocak’ta toplusözleşme görüşmelerinin başladığını ancak anlaşma sağlayamadıklarını belirtere k, “İki yıllık toplu sözleşme kapsamında yüzde 30 zam istedik ancak işveren yüzde 19 verdi. Bunu kabul edemey iz” dedi. Karakoç, işyerinde en düşük maden işçisi ücretinin 1400 lira oldu ğunu söyledi. Yer üstünde çalışan işçiler ise en düşük 1150 lira ücret alıyor. İşçil er greve hazırlanırken, dün mahkemede n grevi durdurma kararı çıktı. Karar saa t 16.30’da sendikaya ulaştı. Karakoç , “Ankara 4. İş Mahkemesi’nin kara rı ile grevimiz durduruldu. Sendika olar ak itiraz edeceğiz” dedi. Mektupta, son dönemde Türkiye’nin yakın coğrafyasının içinden geçtiği ‘yoğun siyasal istikrarsızlık ve şiddet dalgaları’na vurgu yapılarak Türkiye’nin G20 bünyesinde BM’nin yeniden yapılanmasını önermesi talep edildi. Avustralya’da gerçekleştirilecek olan G20 Zirvesi’ndeki troyka üyeliği kapasitesi ile gerekse gelecek yıl ev sahipliğini üstleneceği G20 Zirvesi bünyesinde, öncelikli gündem maddesi olarak BM’nin ve türevleri olan kurumların yeni küresel siyasal ve ekonomik dinamiklere göre kapsamlı bir yeniden yapılanmaya tabi tutulmasını önermesi gerektiğini düşünüyoruz. * Türkiye’nin bölgesel anlamda yeni bir işbirliği zemini oluşturabilmek için tüm sorumlu aktörlerle ortak çıkarları kollayan yapıcı açılımlarda bulunmasının kritik önemde görev göreceğine inanıyoruz TÜSİAD, bölgesel ihtilafların süratle küresel düzleme taşınabildiği ortamda, BM’nin barış ve güvenliğin korunması yolunda işlevsiz kaldığını ifade etti. Türkiye, 2015 yılında G20’nin dönem başkanlığını üstlenecek. TÜSİAD, Irak’ta yaşanan son gelişmelerin hatırlatıldığı mektupta Musul Konsolosluğu’nda görev yapan 49 kişinin halen radikal Irak Şam İslam Devleti tarafından rehin tutulduğunu be lirterek örgütün Irak’ta farklı kesimlere uyguladığı şiddetin hiçbir inanç tarafından kabul edilemeyeceğini belirtti. TomTom GO serisi Türkiye’de Ekonomi Servisi Navigasyon şirketi TomTom, Gerçek Zamanlı Trafik verisi sunan Yeni GO Serisi’ni Türkiye’de 499 TL’den başlayan fiyatlarla satışa sundu. TomTom Güneydoğu Avrupa Bölgesi Satıştan Sorumlu Başkan Yardımcısı Luca Tammaccaro, “Tamamen yeniden tasarlanan TomTom GO sayesinde Türkiye’de sürücülere doğru ve güncel trafik bilgileri sağlayarak gittikleri yere daha hızlı ulaşmalarına yardımcı oluyoruz” dedi.