Katalog

8 HAZİRAN 2014 PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 13 IŞİD üniversite bastı İslamcı örgüt, Irak’ın Ramadi şehrindeki Anbar Üniversitesi’nde yüzlerce öğrenciyi rehin tutarken Musul’da da İslamcılarla hükümet güçleri arasındaki çatışmalarda son 24 saatte en az 165 kişi öldü Dış Haberler Servisi Irak’ın Musul kentinde dün güvenlik güçleriyle Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) arasındaki çatışmalarda en az 59 kişinin öldüğü bildirilirken Ramadi’deki Anbar Üniversitesi’ne saldıran IŞİD militanları 1300 öğrenciyi bir süre esir tuttuktan sonra serbest bıraktı. Musul’da son 24 saatte en az 165 kişinin öldüğü bildiriliyor. Anbar Emniyet Müdürü İsmail elMihlavi dün sabah saatlerinde, üniversite yakınlarında bulunan köprüyü havaya uçuran IŞİD militanlarının güvenlik görevlilerini öldürerek üniversiteyi işgal ettiğini belirtti. Mihlavi, militanların, aralarında öğretim görevlileri ve öğrencilerin de bulunduğu çok sayıda kişiyi rehin aldığını söyledi. Üniversiteden patlama sesleri gelirken kampusu ablukaya alan güvenlik güçleri operasyon başlattı. Militanlar, ilerleyen saatlerde silah sesleri arasında binadan çekildi. Ramadi ve Felluce başta olmak üzere Anbar vilayetinde bir süredir Sünni militanlarla Şiilerin önderliğindeki hükümet güçleri arasında çatışmalar yaşanmasına karşın, şimdiye kadar üniversiteye dokunan olmamıştı. Anbar’da çatışmalar yürak görülürken El Maliki’nin Anbar bölgesinde bulunan aşiretlerin silahlandırılması için talimat verdiği bildirildi. “Kanun Devleti Listesi” milletvekili Abbas Beyati, bölgede etkin ve pasif çok sayıda IŞİD hücresi olduğunu belirtirken Maliki’nin, IŞİD ile mücadele etmeleri için aşiretlerin silahlandırılması ve gerekli lojistik desteğin sağlanması için talimat verdiğini söyledi. Maliki, daha önce de Anbar bölgesinde IŞİD’e karşı cihat ilan etmişti. IŞİD militanlarıyla güvenlik güçleri arasındaki çatışmaların perşembe gününden beri sürdüğü Musul’da dün en az 59 kişinin öldüğü kaydedildi. Ölenlerin arasında asker, kadın ve çocukların olduğu belirtiliyor. Musul’da 17 Temmuz, EtTeneke ve Muşeyrife mahallelerinde IŞİD militanlarıyla güvenlik birimleri arasında meydana gelen çatışmalar nedeniyle yüzlerce ailenin evlerini terk ettiği söyleniyor. Önceki gece Musul’un 17 Temmuz, EtTeneke ve ElArabi mahallelerindeki çatışmalarda 26 kişinin öldüğü haberi gelmişti. Bağdat’ta yerleşim bölgesine düzenlenen havan topu saldırılarında 5 kişinin öldüğü, 20 kişinin yaralandığı öğrenildi. Siyasi Kültürde Döneklik Olmayınca... İspanya’nın siyaset tarihinde “döneklik” kültürü yok. İtalya’da “dönek” tabirinin trasformista! bire bir karşılığı var da, İspanyolcada bu tanımla anılan bir aydın/siyasetçi kategorisi yok. İspanya’da siyasi tercihler, gecegündüz gibi açık ve net: Cumhuriyetmonarşi, demokrasidiktatörlük, dinciliklaiklik, merkeziyetçilikyerelcilik, sağsol, iç savaş veya iç barış... İspanya’nın siyaset tarihinde; bu net tercihler arasında “nüans”lar, “ara durak”lar, “savrulmalar” pek yok... İspanyollar, inançları için çok kanlı bir iç savaşı (193639) göze almış insanlar... Bu tutarlılık çizgisine ilaveten, bizdeki siyasi oluşumların aksine, İspanyol siyasi partilerinin arkasında, Avrupa siyasetiyle örtüşen ve buluşan çok uzun bir siyasi tarih var. Yani demokrasinin miladı İspanya’da Franco’nun 1975’teki ölümüyle başlamıyor. Bizde alabildiğine zayıf olan “sol”un geçmişi fevkalade uzun ve zengin örneğin... “Diktatör”ün ölümünden sadece 7 yıl sonra “mutlak çoğunlukla” iktidara gelen ve 198296 arası Gonzalez, 20042011 arasında da Zapatero ile... Franco sonrasının İspanyası’nı 21 yıl boyunca yöneten Sosyalist İşçi PartisiPSOE’nin 135 yıllık bir tarihi var örneğin. 1921’de içinden İspanyol Komünist Partisi’ni çıkaracak PSOE, 1879’da kurulmuş... Demokrasiye geçiş döneminde gene önemli bir sağ parti olan ve bugün iktidardaki Halk Partisi de (Partido Popular), 1930’lu yıllar Frankoculuğundan geliyor. Bitmedi. Yerel Bask politikasının tarihi siyasi gücü “Partido Nacionalista Vasco” (PNV), keza 19. yüzyıl sonunda kurulmuş. Benzer biçimde Katalan siyasetini yönlendiren “Convergencia i Unio”nun kökenleri de 1931’e uzanıyor. Büyük siyasi geleneğe sahip iki yerel partinin tarihsel duruşları tartışmasız olarak demokrat ve antifaşist. Bu farklı fikirler ve ideolojilerin mücadelesi İspanyol toplumunda bir yüzyılı aşkın süredir kıyasıya yapılıyor.... Siyasi partilerin yanı sıra o denli köklü geçmişi olan işçi hareketini ve sendikal geleneği unutmamak lazım. İspanya’da “cumhuriyetçi, Marksist, komünist” siyasetin efsane liderlerinden “La Pasionaria” Dolores Ibarruri, 20. yüzyıl başında Bask yöresinin maden işçileri arasından çıkmış. Güçlü sosyalist işçi sendikası UGT lideri Nicolas Redondo, Franco sonrası demokrasiye geçiş döneminin keza en önemli isimlerinden biri. Redondo’nun sendikasının kuruluş tarihi ise 1888! İspanya’da başka deyişle daha 20. yüzyıla girerken bir Batı demokrasisinin kök salması için gereken her şey ve her altyapı mevcut. İç savaş ve 40 yıllık Franco dönemi bu yapıyı sadece askıya alıyor. Muhalefet liderleri bu durumda ya yurtdışına kaçıp sürgüne gidiyor ya yeraltına iniyor. Fakat 38 yıl Fransa’da sürgün yaşayan Carrillo örneğinde görüldüğü gibi sürgün yıllarında da Batı demokrasilerinden kopmuyorlar, bir yandan Batı fikirlerinden beslenirken, İspanya ile de engellere rağmen siyasi bağlarını sürdürmeye çalışıyorlar. Osmanlı’nın son yıllarında Batı’nın fikir dünyasından beslenen Jön Türklerin siyasete getirdiği “yenilenme” ne ise sürgündeki liderlerin Franco sonrası dönemde İspanya’ya dönüşlerinde getirdikleri soluk da bir anlamda, o oluyor... Türkiye’de 20. yüzyılın ikinci yarısında ise Batı’ya bağlı böyle bir ikinci yenilenme dönemi olmuyor. Türkiye, İspanya’nın tam tersine 20. yüzyılın ikinci yarısında tümüyle kendi kendiyle hallolan, kendi yağıyla kavrulan konuma giriyor. İspanya’da 40 yıllık faşizme rağmen, Avrupa ile siyasi bir alışverişin sürdüğünü görüyoruz. Avrupalı demokratlar, İspanya’nın muhalif, sürgün liderlerine, her destek ve yardımı veriyorlar. Franco’nun son döneminde hele, François Mitterand, Felipe’nin sosyalistlerinin sosyal demokrat dönüşümünü hazırlayan Fransa’nın tarihi Suresnes kongresi için bizzat önayak oluyor. Willy Brandt, Franco sonrasına hazırlamak için Felipe’yi kanadı altına alıyor. Alman sosyal demokratlarının Ebert Stiftung Vakfı, genç Gonzalez’in yanına Helga Soto adındaki önemli bir temsilcilerini “yardımcı” tayin ediyor. Türkiye’deki siyasi partiler, ilerde İspanya’nın AB’ye giriş sürecinde çok etkili olacak tüm bu yakın bağlardan ve işbirliğinden yoksunlar. Ne Avrupa, Türkiye’ye parçası gördüğü İspanya’ya gösterdiği yakın alakayı gösteriyor, ne Türk tarafı Batı ile ilerici güçlerin böyle sıkı fıkı diyaloğa girmesine hoşgörüyle yaklaşıyor... Çeşitli darbeler sonunda Avrupa ülkelerine göçe zorlanan sol kökenli Türk aydınları da beri yandan, İspanya’nın sürgün politikacıları gibi demokrasiyi yeniden kurmak için bir geri dönüş düşünmüyor. Çoğu gittiği yerde kalıyor, ülkedeki gelişmeleri uzaktan seyrediyor... Türkiye bu nedenle İspanya’nın yararlandığı yoğun siyasi kültür mayasından yararlanamıyor. Siyasi yalnızlığını aşamıyor. Devam edecek. ‘Musul kan gölü’ Irak güçleri Samarra’da IŞİD’den ele geçirilen zünden yaklaşık 480 bin kişi evini terk etti. Yurtta kalan öğrenci Ahmet el Mehamdi, AP’ye yaptığı açıklamada, silah seslerini işitince pencereden baktığını, kampusta, siyah kıyafetli silahlı kişileri gördüğünü, militanların kısa süre sonra yurda girerek herkese odada kalma talimatı verdiğini anlattı. El Mehamdi, militanla silahları sergilerken Ramadi’de üniversite basan örgüt, Musul’da da güvenlik güçleriyle çatıştı. (Fotoğraflar: REUTERS) ‘Şii öğrenciler dehşete kapıldı’ rın IŞİD’den olduklarını söylediğini, Şii öğrencilerin dehşete kapıldığını kaydetti. Ancak ilerleyen saatlerde silahlı militanlar üniversiteyi terk etti. Kampus baskını Irak Başbakanı Nuri elMaliki açısından “utanç vesilesi” ola Köklü gelenek, kopmayan bağlar ‘Maliki için utanç verici’ NÜKLEER PROGRAM Trablus yine karışık Dış Haberler Servisi Libya’nın başkenti Trablus’ta önceki gün geçiçi yönetime isyan bayrağı açan emekli Tuğgeneral Halife Hafter yanlıları ile karşıtları arasında çatışma çıktı. Bingazi’de güçlü olan Hafter, yönetimi cihatçı gruplara karşı etkin olmamakla suçluyor. Hafter’e bağlı grupların sözcüsü Albay Muhammed elHicazi, “Libya ve Mısır’ı rahatsız eden terörle savaşmak için kardeş Mısır ordusundan yardım beklediklerini” söyledi. Hizaci ancak bunun, Libya’nın iç işlerine karışılmaksızın gerçekleşmesi gerektiğini kaydetti. Hafter, çeşitli suçlamalarda bulunduğu Bingazi’deki hükümet yanlısı aralarında cihatçıların da olduğu gruplara karşı “Onur Operasyonu” başlattığını duyurmuş, geçiş hükümeti, bu durumu “darbe girişimi” olarak nitelendirmişti. İran ABD ile ikili görüşme yapacak Dış Haberler Servisi ABD ve İranlı yetkililer, ilk kez 6 ülke ile İran arasında yapılan görüşmelerin dışında, ikili nükleer müzakere için masaya oturacaklar. Yarın ve salı günü Cenevre’de yapılacak görüşmelerin, müzakerelerin tamamlanması için belirlenen 20 Temmuz tarihi öncesi tıkanıklığı aşmaya yönelik bir adım olduğu yorumu yapılıyor. Bu tarihte bir sonuca ulaşılamaması halinde, müzakereler bir 6 ay daha uzayacak. İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan ikili müzakere açıklamasını, IRNA ajansı duyururken görüşmeyi doğrulayan bir ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, ABD heyetine İran’la müzakerelerden sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Williams Burns ve Müsteşar Wendy Sherman’ın başkanlık edeceğini bildirdi. Heyette Başkan Yardımcısı Biden’ın ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan da yer alıyor. Burns daha önce İran’la gizli görüşmeleri yürüten isim olmuştu. İran, bu görüşmenin hemen ardından, Roma’da Rusya ile doğrudan görüşmeler yapılacağını açıkladı. REUTERS Dış Haberler Servisi Krizin sürdüğü Ukrayna’da devlet başkanlığına seçilen Petro Poroşenko dün yemin ederek görevine başlarken Berlin’den Moskova’ya sert çıkış geldi. Almanya Savunma Bakanı Ursula von der Leyen, Rusya’nın artık partner ülke olarak görülmediğini belirtti. Leyen AA’nın haberine göre, Der Spiegel dergisine verdiği demeçte “Ukrayna, NATO bölgesinde değil ama Putin davranışlarıyla güveni zedeledi. NATO bünyesindeki doğudaki partnerlerimizin endişelerini ciddiye almalıyız, güvenliğini sağlamalıyız” ifadelerini kullandı. Leyen bununla birlikte küresel birçok sorunun Rusya’sız çözülemeyeceğini kaydederek diyalog kurulmasının gerekliliğine işaret etti. Rusya’nın partner mi yoksa rakip mi olarak görüldüğünün sorulması üzerine Leyen, “Rusya artık partner değil. Partnerler ortak anlaşmalar yaparlar. Rusya’nın bizim için rakip olmaması lazım” yanıtını verdi. Bu arada doğu bölgelerinde Ukrayna’da Poroşenko dönemi dün resmen başladı. Milyarder işadamı “Çikolata Kralı” lakaplı Poroşenko parlamentoda düzenlenen törende yaptığı konuşmada ülkenin birliğini korumak, güçlendirmek için çalışacağını söyledi, ayrılıkçılara diyalog çağrısı yaptı. Poroşenko, ülkedeki istikrarsızlığı barışçıl yollarla çözeceğini, intikamla hareket etmeyeceğini, Rusya yanlısı ayrılıkçılardan barışçıl olanların affedileceğini de savundu. Fransa’da önceki gün Putin ile bir araya gelmesine de atıfta bulunan Poroşenko, Kırım’ı ilhak eden Rusya’nın Devlet Başkanı’na “Buranın her zaman Ukraynalı olacağını” söylediğini de belirtti. Törene katılan Rusya büyükelçisi ise bu ifadelerin Kiev’in niyetinin göstergesi olduğu yorumu yaptı, Ukrayna’nın doğudaki askeri operasyonlara son vermesi gerektiğini kaydetti. PoroşenkoPutin buluşmasına ilişkin BBC’nin haberine göre, Fransız bir yetkili “Görüşmede krizi dindirmek için olası önlemler ele alındı, bunlara Moskova’nın Poroşenko’yu tanıması da dahil” dedi. Olası bir ateşkesin ayrıntılarının önümüzdeki günlerde belli olacağını da savundu. 56 ülkeden temsilcinin katıldığı törende Türkiye’yi temsilen Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç yer aldı. Ukrayna’da Poroşenko dönemi resmen başlarken Berlin sert konuştu: ‘Rusya artık partner değil’ ‘Çikolata krallığından başkanlığa Türkiye’nin yalnızlığı CIA Twitter’a esprili girdi Dış Haberler Servisi ABD Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA), Twitter ve Facebook’ta ilk resmi hesaplarını açtığını önceki gün duyurdu. CIA, hedefin kamuoyuyla daha doğrudan ilgilenebilmek ve henüz kamuoyuna açıklanmayan dosyalara “daha kolay erişim” sağlamak olduğunu bildirdi. CIA, ilk tweet’inde “Bunun ilk tweet’imiz olduğunu ne doğrulayabiliriz ne yalanlayabiliriz” ifadesini kullandı. CIA’nın resmi sitesinin açılmasıyla takipçi sayısı birkaç saat içinde yüz binleri buldu. Teşkilat, daha sonra bir basın bülteniyle sosyal medyaya katıldığını doğruladı. CIA Direktörü John Brennan, “Bu platformlara yayılarak CIA, teşkilatın misyonu, tarihi ve başka gelişmelerle igili kamuoyuna daha doğrudan bilgi verebilecek” dedi. Bazı takipçiler CIA’yı, Almanya’nın ABD istihbaratının telefon dinlemeleriyle ilgili olarak soruşturma başlatmasının ardından Angela Merkel’i “takip etmeye” çağırırken kimileri de kayıp eposta şifrelerini istedi. CIA’nın YouTube ve Flickr hesapları da var. ‘Barış planını’ anlattı AFP Dualar Ortadoğu barışına Dış Haberler Servisi Vatikan’da bugün dualar, Filistin ve İsrail devlet başkanlarının yanı sıra Fener Rum Patriği Bartholomeos’un da katılacağı törende Ortadoğu barışı için edilecek. Katolik âleminin ruhani lideri Papa Franceska’nın ev sahipliğinde gerçekleşecek “Barış İçin Dua Zirvesi”nde törene katılan 4 liderden biri olan Bartholomeos, İtalyan La Repubblica gazetesine verdiği demeçte “Tanrı’nın desteği ile siyasete ve diplomasiye, barışa ulaşılması için yardım etmeliyiz” ifadesini kullandı. AA’nın aktardığı habere göre, Bartholomeos, umutlarının ortak olduğunu belirterek “İki sonuca ulaşmak gerekiyor. Birincisi Tanrı’nın bizi dinlemesi, ikincisi de Tanrı’nın yardımıyla somut sonuçlara ulaşılabileceğine dair Asya ve Avrupa’ya işaret vermesi” dedi. Filistin’de El FetihHamas’ın birlik hükümeti kurması ve buna ABD dahil Batı’dan gelen destek İsrail hükümetinde sert tepkilere neden oluyor. Netanyahu yönetimi yeni yerleşimlere de yeşil ışık yakmış durumda. Bugünkü törende krize karşın İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres ile Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın yan yana gelmesinin sembolik açıdan önemli olduğu yorumları yapılıyor.