Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 HAZİRAN 2014 CUMA 16 DIŞ HABERLER Irak’ta Tuzhurmatu’ya bağlı Biravcılı köyünü basan IŞİD 3’ü kadın 23 Türkmeni kurşuna dizdi CENAZELERİYLE KAÇTILAR sonu, neocon rüyası mı? Dış Haberler Servisi IrakŞam İslam Devleti’nin saldırısı, her ne kadar özellikle de Batı için sürprizmiş gibi gözükse de, Irak’ın bölünüp bölünmeyeceği sorusunun bu kadar kolaylıkla ortaya atılması, aslında bu petrol zengini ülkede mezhepçi politikaların sonunun nelere varacağı konusunda pek çok kesimin tahminleri olduğunu gösteriyor. Bu krizden siyasi anlamda kârlı çıktığı yorumları yapılan Kürt Böl ge sel Yö ne ti mi’nin Baş ba ka nı Ne çir van Bar za ni’nin “Irak’ın bir bü tün ola rak ka la ma ya bi le ce ği ” yolundaki sözlerinin ardından Time dergisi de son sayısının kapağında “The End of Iraq Irak’ın Sonu” başlığını kullandı. Bölünmüş bir Irak’ın yanı sıra, bölgede sınırların yeniden çizildiği bir Ortadoğu haritası 2006 ortalarından beri ABD askeri çevreleri, NATO ile siyasi çevrelerde de dolanıyordu. 2003’teki ABD işgalinin merkezinde petrolün bulunduğu konusunda hemfikir olmayan yok aslında. IŞİD’in doğuşunun da bu çerçevede bir neocon düşü olduğu görüşünü dile getirenlerin sayısı da artıyor. El Arabiya’da çıkan bir yorumda da Irak’ın Sünni, Kürt ve Şii olarak özerk üç kantona ayrılmasının fikir babasının ABD’li neoconlar olduğu mesajı verilirken İngiltere, Körfez ülkeleri, Türkiye ve İran arasındaki jeopolitik planlamaların sonuçta İslami Frankeştayn’ı yarattığı ifadesi kullanıldı. Irak’ın neredeyse her gün bombalı ve silahlı saldırıların mey23 köylüyü katleden IŞİD dana geldiği Kerkük’te, son 15 gündür herhangi bir asamilitanları Biravcılı’dan yiş olayı yaşanmadı. ayrılırken, köylüler Kentin çevresine konuşcenezalerini de alarak diğer landırılan peşmerge güçleri, ilçelere gitti. Musul, Selahaddin muhtemel IŞİD saldırılarına karşı 24 saat nöbet tutuyor. ve Tuzhurmatu’daki Silahlanan gönüllü Türkmen Türkmenler, saldırılara karşı gençler de peşmergeye deskorumasız durumda. tek oluyor. Selahaddin ilinin TuzhurDış Haberler Servisi Irak’ın matu ilçesi ile Kerkük’ün TaSelahaddin vilayetinde Tuzhurzehurmatu ve Dakuk nahiyematu ilçesine bağlı Biravcılı kölerinde de Türkmen grupları yünü basan IŞİD militanları 3’ü peşmergelerle birlikte IŞİD’e kadın, 23 Türkmeni öldürdü. karşı savunmada. IŞİD militanlarının TürkmenTürkmenler ve Kürtler, lerle yaklaşık 3 saat çatıştıkTelafer’de yaşanan insani tan sonra köye girmeyi başararak 23 Şii Türkmeni kurşu 23 kişiyi öldüren IŞİD militanları evleri de ateşe verdi. (DHA) krizlerde de birlikte hareket etti. Telafer’den kaçan binna dizdiği bildirildi. SaldıMusul, Selahaddin ve Diyala’daki Türkrı sonrası bazı evleri de yakan IŞİD mi menler, IŞİD saldırılarına karşı koruma lerce Türkmen, Irak Türkmen Cephesi’nin yönlendirmesiyle Kürt bölgesel yönetimin litanları köyden ayrılırken, köyde yaşa sız durumda. yanlar cenazelerini de alarak diğer ilçePeşmergenin kontrolündeki Kerkük mer kontrolündeki Sincar’a sığındı. Başbakanlere kaçtı. Saldırı sonrası 2 Türkmen’in kezindeki Türkmen halkı ise daha sakin lık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkande kaçırıldığı öğrenildi. günler yaşıyor. Kerkük’te peşmerge ile lığınca (AFAD) gönderilen yaklaşık 80 ton Ö l d ü r ü l e n T ü r k m e n l e r i ç i n işbirliği yapan Türkmenler, kentin koru gıda yardımının bulunduğu 4 TIR, peşmerTuzhurmatu’da cenaze töreni düzenlen masında önemli bir rol oynuyor. Irak or genin açtığı yardım koridoru yoluyla Sindiği de gelen haberler arasında. du ve polis güçlerinin denetimindeyken car’daki Türkmen sığınmacılara ulaştırıldı. 3 saatlik çatışmanın ardından 4’ü Türk 44 kişi serbest Dış Haberler Servisi Dışişleri Bakanlığı’ndan bir yetkili, Kerkük’te önceki gün rehin alınan, aralarında 4 Türk’ün bulunduğu 44 kişinin serbest bırakıldığını duyurdu. Yetkili, aşiret grupları tarafından kaçırılan, aralarında Asyalı işçi ve mühendislerin bulunduğu rehinelerin bırakılması için Türkmenlerin yardımcı olduğunu söyledi. Hindistan vatandaşı çalışanların yakınları Irak’tan haber bekliyor. (REUTERS) Sadr semtindeki Şii aşiretlere mensup gönüllüler, IŞİD’e karşı savaşa hazırlanıyor. (Fotoğraf: AP) Bağdat’ın Ucuz sıfır LEYLA TAVŞANOĞLU ‘YENİ BİR SÜNNİ ÜLKEYE İHTİYAÇ YOK’ sorun politikası W 2002’de neler öngörülmüştü... İstihbarat kuruluşu Stratfor, Ekim 2002’de “Yeni hükümetin bütün Irak’ı kontrol etme çabalarının Sünni, Şii ve Kürtler arasında bir iç savaşa yol açabileceği, en şiddetli savaşların da petrol tesisleri için yaşanacağı” öngörüsünde bulunmuştu. IŞİD’in Musul’u ele geçirmesinden sonra ortaya çıkan senaryoya ne kadar benziyor... Stratfor, ülkenin mezhepsel hatlar temelinde bölünmesinin “Washington’a stratejik avantajlar sağlayabileceğini” de dile getiriyordu. Özellikle de İran, Suudi Arabistan ve Suriye’nin arasına, ABD yandaşı tampon bölgeler girmesi suretiyle. Yine bu kuruluşa göre yeni bir devlet, ABD’ye bölgede askeri varlık bulundurma şansı da tanıyacaktı. ABD’de de Riyad’la sürtüşmesi halinde Irak petrolüne doğrudan erişim şansı yakalayacaktı. Bu “böl ve yönet” mantığına dayalı stratejik düşünüş mantığının ABD’nin gizlice iki tarafı da silahlandırmasına yol açtığı görüşü dile getirilen yorumda, mezhepçiliği körükleyen bu stratejnin Irak’la kalmayıp Suriye dahil bütün bölgeyi içine aldığı da anımsatıldı. Hava harekâtı için Maliki gitsin şartı Dış Haberler Servisi ABD’nin, IrakŞam İslam Devleti’nin (IŞİD) ilerlemesine karşı hava harekâtı için Irak Başbakanı Nuri el Maliki’nin görevden ayrılmasını şart koştuğu öne sürüldü. İngiltere’de yayımlanan Independent gazetesinin haberine göre, Washington yönetimi bu mesajı üst düzey Iraklı yetkililere iletti. ABD yönetiminin, Maliki görevi bırakmadan Sünnilerle Şiiler arasında bir uzlaşma sağlanmasının mümkün olmadığını düşündüğü belirtiliyor. Kongre’den de Maliki’ye desteğin çekilmesi yönünde yönetime baskı geldiği bildiriliyor. Kongre üyeleri, Şii Maliki’nin Sünnilerle uzlaşmaya yanaşmadığını, bu nedenle artık desteklenmediğinin açıkça ilan edilmesini istediler. Senato İstihbarat Komitesi Başkanı Dianne Feinstein da, Irak’ta uzlaşma sağlanması için Maliki’nin gitmesi gerektiğini söyledi. Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ABD’nin Ortadoğu’daki müttefiklerinin de, Irak’ta istikrarın sağlanmasına yardımcı olmak için Maliki’den desteğin çekilmesini istedikleri belirtiliyor. Maliki’nin ofisinden yapılan açıklamada ise Başbakan’ın görevden ayrılması yolunda yurtdışından gelen çağrılar reddedildi. Son 10 günde IŞİD saldırılarıyla 350 bin kişilik ordusu dağılan Maliki, yaşananlara rağmen görevinden ayrılmak istemiyor. Suudi Arabistan’ı, Kürtleri ve “hain” generalleri suçlayan Maliki, ciddi bir açıklama yapmazken sorumluluğu da üstlenmiyor. 2006’da ABD’nin desteğiyle iktidara gelen Maliki, bugün İran’ın etkisi altına girmiş bir lider olarak görülüyor. Irak, ABD’den IŞİD’e karşı hava saldırıları düzenlemesini istemişti. Ancak Başkan Barack Obama’nın hava saldırısı fikrine sıcak bakmadığı bildiriliyor. Aralarında ABD’nin eski Irak komutanı David Petraeus’un da bulunduğu emekli ve muvazzaf komutanlar da Irak’ta eyleme geçmekten yana değil. Petraeus, “Şii militanlara ‘Hava Kuvvetleri’ olmak ABD’nin işi değil” dedi. Genelkurmay Başkanı Martin Dempsey de askeri güç kullanımının ulusal çıkarlar gerektirdiğinde söz konusu olabileceğini söyledi. Maliki gitmek istemiyor Obama: Basit bir askeri çözüm düşünmüyoruz WASHINGTON (AA) ABD Başkanı Barack Obama, IŞİD’in Irak’taki ilerleyişi ile ilgili olarak “Irak’ta hedefi belli ve etkili bir müdahaleye hazırız ancak askerlerimiz oraya savaşmaya gitmeyecek” dedi. Obama, Irak’taki gelişmelerle ilgili olarak Beyaz Saray’da ulusal güvenlik ekibiyle toplantısının ardından basın toplantısı düzenledi. ABD’nin Irak güvenlik güçlerine desteğini artırmaya devam edeceğinin altını çizen Obama, “IŞİD’in terör tehdidine karşı koymak için, istihbarat paylaşımı ve planlamaları koordine etmek üzere Bağdat’ta ve Kuzey Irak’ta ortak operasyon merkezleri oluşturmaya hazırız. Terörle Mücadele Ortaklık Fonu vasıtasıyla, ilave teçhizat sağlamak için de Kongre ile birlikte çalışmaya hazırız” diye konuştu. Amerikan güçlerinin Irak’ta tekrar muharip görev üstlenmeyeceğini vurgulayan Obama, “Bu sorunu onbinlerce asker göndermek ve Irak’ta daha önce zaten yapılanlara benzer biçimde kan ve servet dökmek suretiyle basitçe çözemeyeceklerini” belirtti. Obama, istihbarat kaynakları sayesinde IŞİD ile alakalı potansiyel hedefler hakkında daha fazla bilgi edindiklerini belirterek, “Sahadaki durumun bunu gerektirdiği kanaatine varırsak, hedefe odaklı ve kesin askeri eyleme geçmeye hazır olacağız” dedi. Herhangi bir karardan önce Kongre ve Irak ile bölgedeki liderlerle yakın istişare edeceğini kaydeden Obama, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin bu hafta sonunda görüşmeler yapmak üzere Ortadoğu ve Avrupa’ya gideceğini açıkladı. Irak konusunda İran ile birlikte çalışma konusunu da değinen Obama, İran’ın Irak konusunda yapıcı bir rol oynayabileceğini vurgulayarak, “Eğer İran sadece Şiiler adına silahlı güç olarak gelirse, eğer bu şekilde hareket ederlerse, bu muhtemelen durumu daha da kötüleştirecektir” ifadesini kullandı. sürüyor Beyci’de çatışma Taliban NATO araçlarını yaktı Dış Haberler Servisi Irak’ın Beyci kentinde Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) militanlarının saldırdığı ülkenin en büyük petrol rafinerisinde denetimin hükümet güçlerinin eline geçtiği yolundaki açıklamalar doğrulanmıyor. Hükümet sözcüsü dün yaptığı açıklamada Beyci rafinerisinin “tamamen” denetimleri altında olduğunu söylerken görgü tanıkları IŞİD militanlarının hâlâ bölgede olduğunu ve çatışmaların devam ettiğini duyurdular. Rafineriden dün 250300 çalışan tahliye edilirken işçilerin verdiği bilgiye göre askeri helikopterler önceki gece IŞİD militanlarını bombaladı. T aliban’ın, dün AfganistanPakistan sınırındaki bir NATO konvoyuna düzenlediği saldırıda birçok NATO aracı zarar gördü. Afgan yetkililer, 4 Taliban militanının gerçekleştirdiği saldırının ardından, militanların polisle çatışmaya girdiğini bildirdi. Bir Afgan sürücünün yaralandığı saldırıda, yakıt ve diğer tedariklerin bulunduğu 37 NATO aracı zarar gördü. Taliban kaynakları ise 100’den fazla aracın hasar gördüğünden söz etti. (Fotoğraf: REUTERS) ashington’daki etkili düşünce kuruluşlarından Council on Foregin Relations (CFR) İstanbul’da iki günlük bir toplantı düzenledi. Ağırlıklı olarak Suriye ve Irak’taki gelişmeler bağlamında Türkiye’nin rolü ve ABDTürkiye ilişkilerine etkilerinin ele alındığı paneller dizisinin konu başlığı “Ortadoğu’da Yükselmekte Olan Güç Türkiye’ydi.” Toplantınının açılışında ilginç olan bütün konuşulanların yazılabilir nitelikte olduğunun söylenmesiydi. Oysa geçmiş toplantılar her zaman offtherecord niteliğindeydi. Bunun nedeni ise şöyle izah edildi: “Burada son zamanlarda özellikle ABD düşünce kuruluşlarıyla ilgili komplo teorileri üretiliyor. O nedenle bu paneller dizisinin şeffaf olmasına karar verildi.” Konuşmalarda dile getirilen görüşler şöyleydi: 4 On iki yıl önce liberal demokrat Müslüman model olarak Türkiye çok umut vaat ediyordu. Ancak 2010’dan sonra özellikle Washington’da Türkiye’yle ilgili düş kırıklığı yaşanmaya başlandı. Öyle ki Türkiye bugün Ortadoğu’da adı bile geçmeyen bir ülke konumuna geldi. Bu durum ABDTürkiye ilişkilerini sadece ortak güvenlik çıkarlarına indirgedi. 4Avrupa’da artık Başbakan Erdoğan’la aynı fotoğraf karesinde görünmek isteyen siyasi lider kalmadı. Erdoğan hukukun üstünlüğüne karşı; üstelik bu şekilde anayasayı da ihlal ediyor. Bir yandan da Putin’den Şanghay İşbirliği Örgütü üyeliği istiyor. Washington’da bir düşünce kuruluşunda üst düzey uzman olarak çalışan bir kişinin yorumu şöyle: Artık Türkiye Washington’ın gündeminde değil. 4 Erdoğan dış siyaseti MİT Müsteşarı Hakan Fidan’la götürmeye kalktı. Dışişleri Bakanlığı’nı bir yana itti. Siyaseti kişiselleştirdi. Üstelik Dışişleri Bakanı Davutoğlu’nun konuşmaları gerçeklerle bağdaşmıyor. Suriye’de, Irak’taki İslamcı örgütlerini dost sandı. Musul Konsolosluğu’nun bütün personeli IŞİD’in elinde rehine. 4 Bugün Suriye’den mülteci akını nedeniyle Lübnan nüfusunun yüzde 20’sini Suriyeli mülteciler oluşturuyor. Ürdün’ün nüfusunun yüzde 10’u Suriyeli mülteci. Türkiye’de son hesaplamalara göre 700 binin üzerinde mülteci var. 4 ABD’nin politikası şu anda Suriye sorununu çözmek yerine bir çeşit kriz yönetimi uygulamak. Çünkü arı kovanına çomak sokmak istemiyor. Mülteciler sorunu ya Kanada ya da ABD modeliyle çözülmeli. Bir anlamda topluma entegre olmalarına çalışılmalı. Aksi halde pek çoğu suç örgütlerinin maşası haline gelecek. 4 AKP hükümeti içMUSTAFA KOÇ: te ne kadar sıkışsa dış DEMOKRATİK politikada o kadar sorun yaratacak. VE LAİK 4 Washington Esad’ın OLDUĞUMUZ istifasını istemişti. İstifa etmeyince bayağı şaşırdı. Acaba İÇİN SAYGI Maliki yönetimi Irak’ın toprak GÖRÜYORUZ bütünlüğünü koruyabilecek mi? Bu çok zor görünüyor. CFR’nin danışma kuru4 ABD zaman zaman dış po lu üyesi olan Mustafa Koç litikasında yanlış adımlar atmış toplantıda yaptığı konuşolabilir. Ancak Suriye’de Davu mada, Türkiye’nin laik ve toğlu, Ortadoğu’nun başka so demokratik bir ülke olduiçin Türkiye’nin komşurunları gibi bunu en iyi kendisi ğu larından saygı gördüğünü nin bildiğini hep söyledi. Bizler söyledi. Koç devamla şöyWashington’da Esad’ın en fazla 6 le dedi: “Türkiye kendi iç ay dayanabileceğini hesaplarken çalkantılarına son vermehata yapmış olabiliriz. Esad’ın gi li, demokrasisi ve laikliğidişini öngörmek Türkiye’nin gö ni sağlamlaştırmalı, mezreviydi. Ama öngöremedi. Bu ba hepsel fay hatları tuzağına şarısız ve ucuz, sıfır sorun poli düşmemelidir. Bölge için çok iyi bir rol model olabitikasıdır. 4 Ortadoğu’da mezhepsel ça lir.” Koç, Arap Baharı’nın Ortadoğu’datışmalar körüklenmemelidir. Dik Türkiye’nin ki ticari bağlarını kötü vurkat çekici olan Ankara hüküme duğuna dikkat çekerek, tinin hep Sünni oluşumlara des “Özellikle Mısır’da Sisi’yi tek verdiğidir. Türkiye de gide destekleyen ülkelerle işirek adeta Arap Sünniliğini be miz zor. İran’ın nükleer nimseyen bir ülke haline geli enerjisi meselesi çözüldüyor. Ortadoğu’da bunlardan çok ğü zaman İran Türkiye için var. Yeni bir Sünni Arap ülkesi önemli bir ticari ortak haline gelir” diye konuştu. ne ihtiyaç yok.