Katalog

SAYFA CUMHURİYET 5 MAYIS 2014 PAZARTESİ 12 DIŞ HABERLER [email protected] Ukrayna hükümeti, 42 kişinin öldürülmesinin ardından Odessa emniyet müdürünü görevden aldı Kiev suçu polise attı Dış Haberler Servisi Ukrayna’nın güneyindeki liman kenti Odessa’da cuma günü çatışmadan kaçan Rus yanlılarının sığındıkları sendika binasının ateşe verilmesi sonucu 42 kişinin yaşamını yitirmesinden sorumlu tutulan Odessa Emniyet Müdürü Pyotr Lutsyuk dün görevden alındı. Geçici Devlet Başkanı Oleksandr Turçinov’un facianın ardından iki günlük resmi yas ilan edildiğini duyurmasından saatler sonra Ukrayna Başbakanı Arseniy Yatsenyuk Emniyet Müdürü’nün görevden alındığı duyurarak konuyla ilgili araştırmanın süreceğini belirtti. Başbakan Yatsenyuk, Odessa’daki çatışmalarda 42 kişinin ölümünü engellemede başarısız kaldıkları gerekçesiyle güvenlik güçlerini suçlarken, Rusya yanlılarının da huzursuzluğu kışkırttığını savundu. Odessa’da dün de 3 bin Rusya yanlısı emniyet müdürlüğüne saldırdı. “Faşistler, Faşistler” diye bağıran kalabalık, çatışmalar sırasında gözaltına alınan arkadaşlarının serbest bırakılmasını istediler. Bu gelişmelern ardından gözaltında tutulan Rusya yanlılarının serbest bırakılmasın başlandığı öğrenildi. (AP) Rusya yanlılarının rehin aldıktan sonra önceki gün bıraktığı AGİT gözlemcileri dün Almanya’ya vardı. Gözlemciler Almanya Savunma Bakanı tarafından karşılandı. tor Yanukoviç’in hesaplarını arama konusunda da Kiev yönetimine destek verdiği kaydedildi. Ukrayna’da Rusya yanlıları tarafından 8 gün boyunca rehin alınan ve önceki gün serbest bırakılan Alman Albay Axel Schneider başkanlığında Almanya, Danimarka, Çek Cumhuriyeti, İsveç ve Polonya ordusundan personelden oluşan AGİT askeri gözlemcileri, Alman Hava Kuvvetleri’ne ait uçakla dün Berlin’e getirildi. Gözlemcilerin Almanya Savunma Bakanı Ursula von der Leyen, Danimarka Savunma Bakanı Nicolai Wammen, Çek Cumhuriyeti Savunma Bakanı Martin Stropnicky’nin yanı sıra İsveç ve Polonya’dan üst düzey yetkililer tarafından karşılandıkları belirtildi. Serbest bırakılan rehinelerin uçaktan inmelerinin ardından ilk olarak havalimanında özel bir salonda aileleriyle buluştukları kaydedildi. Almanya, Danimarka ve Çek Cumhuriyeti savunma bakanları ile AGİT askeri gözlemci heyetinin başkanı Schneider, heyeti Ukrayna’dan Almanya’ya getiren uçağın önünde, basın mensuplarına açıklamalarda bulundu. Gözlemciler Almanya’da Statüko, Demokrasi ve Gauck İnsanlar büyük çoğunlukla “statükocudurlar”. Değişim istemelerine karşın, kurulu düzendeki; gelirlerinden, işlerinden, çıkarlarından, zevkleri ve alışkanlıklarından vazgeçmek istemezler. Çok mecbur kaldıkları, bıçak kemiğe dayandığı zaman alışkanlıklarından, düzenlerinden (düzensizliklerinden) kopabilirler. Doğu Anadolu’daki işsiz genç iş bulabilmek için köyünden kaçıp şehre gelir; daha doğrusu sığınır. Köyde iş yoktur, sosyal yaşam yoktur; deprem sonucu yıkılan kentten kaçar gibi göçerler ve riske atılırlar. Bu (riski) rahatlıkla göze alırlar, çünkü köyde kaybedecekleri bir değer kalmamıştır. Alternatif maliyeti sıfırdır. Hayat orada artık sıfırlanmıştır. Böylesine, kırmızı çizgilerin aşılmadığı durumlarda insanlar büyük çoğunlukla statükocudurlar. Piramidin tepesinde ise farklı senaryolar söz konusu olabilir: Politikacı iktidarda kalabilmek için (statükoyu korumak için) her türlü riski alabilir; her türlü düzenlemeye, komploya başvurabilir. Açık piyasa koşulları karşısında işadamı, “piyasada yenilip kaybolmamak için” sürekli arayış içindedir; statükoyla birlikte gelişim ve değişim vardır. Avrupa’da kilise (ve din), en statükocu kurum olmuş ve bunu korumak için en acımasız işkencelerine girişebilmiştir. Ajanslar geçen aylarda (2014 Nisan) bir haber geçtiler; S. Arabistan yönetimi ateistleri terörist kabul eden bir “kanun” kabul etmiş. Bu da statükonun değişmemesi için başvurulan öğelerden birisidir. Düzene egemen olan kişiler, gruplar ya da devletler bu konumlarını (statükoyu) sürdürebilmek için çaba gösterirler. Ukrayna ordusunun Rusya yanlılarının elindeki bölgeleri geri almak için başlattığı operasyonlar sürerken, Geçici Devlet Başkanı Turçinov, cuma günü, ülkenin doğusundaki Sloviansk kentinde başlatılan operasyonda çok sayıda Rus yanlısı militanın öldürüldüğünü açıkladı. Amerikan Federal Araştırma Bürosu (FBI) ve Merkezi Haber Alma Teşkilatı’nın (CIA) Ukrayna yönetimine güç birimlerinin oluşturulması konusunda yardım ettiği ve ülkenin güneydoğusundaki özel ‘CIA ve FBI parmağı var’ operasyonlarla ilgili danışmanlık yaptığı iddia edildi. İddiayı Alman istihbaratına dayanarak ortaya atan Alman Bild gazetesi, gizli servis uzmanlarının ülkenin güneydoğusundaki özel operasyonlarla ilgili danışmanlık yaptığını belirterek Amerikalıların Ukrayna’da milislerle doğrudan çatışmalara girmediğini, faaliyet alanlarının Kiev ile sınırlı olduğunu vurguladı. FBI çalışanlarının ayrıca Kiev yönetimine organize suçla mücadelede yardım ettiği ifade edilen haberde, ABD’li mali suç uzmanlarının görevden uzaklaştırılmış Cumhurbaşkanı Vik Piramidin tepesi EL SİSİ YANLILARININ GÖSTERİSİ Kıyı kenti Mombasa’da düzenlenen çifte saldırıdan Somalili El Şebab militanları sorumlu tutuluyor. Patlamalarda 4 kişi hayatını kaybederken, 15 kişi yaralandı. (REUTERS) Mısır’da Türk elçiliğine saldırı Dış Haberler Servisi Mısır’ın başkenti Kahire’deki Türk Büyükelçiliği, Mısır’daki darbenin lideri ve cumhurbaşkanlığı adayı Abdülfettah el Sisi yanlılarının saldırısına uğradı. İran Radyo Televizyon Kurumu’nun haberine göre, Türk Büyükelçiliği önünde El Sisi taraftarlarınca protesto gösterisi düzenlendi. Göstericiler Büyükelçiliğe molotof kokteyli ve taş atarak Türkiye’nin Mısır Büyükelçisi’nin “derhal” sınır dışı edilmesini istediler. Türkiye ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan aleyhinde sloganlar atılan gösteride, Türkiye’nin Mısır politikasının sert bir dille kınandığı belirtildi. Protestoyu izleyenler Twitter aracılığıyla, #cairo ve #sisi etiketlerini kullanarak gösteriden fotoğraflar paylaştılar. Bu arada ABD Başkanı Barack Obama, başkent Washington’da her yıl düzenlenen Beyaz Saray Muhabirleri Derneği’nin geleneksel yemeğinde yaptığı konuşmada, dünyanın çeşitli yerlerinde zor şartlar altında görev yapan gazetecileri anarken Mısır’da da gazetecilerin görevlerini güçlükle sürdürdüklerini söyledi. Obama’nın dikkat çektiği diğer ülkelerse Ukrayna, Afganistan ve Suriye. Kenya bombalarla sarsıldı Dış Haberler Servisi Kenya’nın Mombasa kentinde kısa aralıklarla peş peşe düzenlenen iki bombalı saldırıda 4 kişi öldü, 15 kişi yaralandı. Önceki gece meydana gelen patlamaların sorumluluğunu üstlenen çıkmadı. İlk patlama kalabalık bir otobüse el bombası atılmasıyla meydana gelirken otobüsteki 4 kişi hayatını kaybetti, 4 kişi yaralandı. İkinci patlama lüks bir otelde meydana geldi. Kenya İç Güvenlik Bakanlığı Sözcüsü, “Asyalıya benzeyen bir kişinin” lüks otelin plajına bir çanta bıraktığını söyledi. Bazı kaynaklar ise plajın barının yakınındaki duşlara plastik torba içinde düzenek bırakıldığını duyurdular. Otelde büyük panik yaşandığı ve izdiham yüzünden yaralananlar olduğu öğrenildi. Bir sinema kompleksi yakınında da üçüncü bir saldırı planlandığı, ancak gerçekleştirilemediği de gelen haberler arasında. Turistik kıyı kenti Mombasa’da Somalili El Şebab örgütü ve diğer radikal İslamcıların muhtemel saldırılarına karşı üst düzey alarm durumu ilan edilmişti. Mombasa son aylarda Somalili El Şebab militanlarının saldırılarına sahne oldu. Kentte geçen mart ayında patlayıcı yüklü bir araç ve iki kişi yakalanmıştı. Yine mart ayında Mombasa yakınlarındaki bir kilisede 6 kişi öldürülmüştü. El Şebab geçen yıl Kenya’nın başkenti Nairobi’de büyük bir alışveriş merkezine baskın düzenlemiş, olayda 67 kişi hayatını kaybetmişti. Kenya 2011’de El Şebab militanlarıyla savaşmak üzere Somali’ye asker göndermişti. ürdürülebilir Üstünlükler Kuramı’ Uluslararası ilişkiler açısından görece üstün ve güçlü konumdaki devletlerin (ve iktidarların) bu durumlarını kaybetmemek için her türlü yola başvurduklarını görürüz. 1980’li yıllardaki uluslararası ilişkiler çalışmalarımda buna, “Sürdürülebilir Üstünlükler Kuramı” adını takmış, makale ve kitaplarımda kullanmıştım. 2010’lu yıllara geldiğimizde bu kuramın devletler, iktidarlar ve hükümetler tarafından yeni ve güncel yöntemler izlenerek kullanıldığını görüyoruz. Son 100 yıl içinde bu kuramın ilginç örneklerini yaşadık: Sovyetler Birliği kuruluşundan itibaren bir süper güç olmak ve bu konumda kalmak için elinden geleni yaptı, ama 1989’da bitti. ABD Birinci Dünya Savaşı sonrasında başlattığı süreci halen sürdürüyor. Çin ise ikinci savaştan sonra ABD’nin küresel sürecine girdi ve bugün onunla yarışır hale geldi. Avrupa 1957’de AB’yi (AET’yi) kurarak Avrupalıların ortak iktisadi, siyasi, askeri ve kültürel birlikteliklerinde bir ortak zemin oluşturdu. (5+1) oluşumu bu sonucun fotoğrafıdır. Yarın muhtemelen Hindistan da süper güçlere kurumsal olarak katılacaktır. Arada kalanlar Türkiye, Meksika, Arjantin, Brezilya, İran, Mısır gibi “orta ölçekli” ülkelerdir. Türkiye Batı ile Doğu (Ortadoğu) arasında sıkışıp kaldığı için diğerlerinden farklı özelliklere sahiptir. Demokrasi ve Avrupa uygarlığına Kurtuluş Savaşı ve Atatürk Devrimleri ile adım atmış bir ülkedir. Osmanlı ile çağdaş değerler, Avrupa ile Ortadoğu (ve Asya) arasındaki sıkışıklığı, toplumsal çelişkileri 2014 yılında en uç noktaya “getirilmiştir”. Geçen hafta Almanya Cumhurbaşkanı Gauck’ın gelişinde yaptığı açıklamalar, bu tarihi çelişkili gerçekleri gözler önüne serdi. Gauck’ın, yani bir Avrupalının Türkiye’nin bugün geldiği duruma (resme) bakışı ve yorumları... Buna karşılık Türkiye’nin Başbakanı’nın onun açıklamalarına verdiği tepkiler Ankara’daki yönetimle Avrupa’nın yaklaşımları arasındaki uçurumu ortaya koymaktadır. Demokrasi, değişim, gelişme, çağdaşlık, statüko, din, ahlak gibi kavramların “statükoyu korumak ve çağdaşlaşmaya karşı çıkmak için nasıl algılandığını” gözler önüne sermektedir. Çakma demokrasi, tramvay gibi, gerektiğinde binilen, gerekmediği zaman inilen bir araç olarak kullanılırsa Almanya’daki demokrasi ile Türkiye’deki arasındaki uçurum da gözler önüne serilir. Üstelik İstanbul’da Almanya üniversitesi açılırken Avrupa’ya Türkiye’nin kapıları kapanmaktadır. ‘S SURİYE’DE DEVLET BAŞKANLIĞI SEÇİMİ Esad dışında iki adaya onay nitelendiriyor. Dış Haberler Servisi Bu arada, “Suriye’ye Suriye’de 3 Haziran’da yaKomşu Ülkeler 3. Toplanpılacak seçimlerde Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın kar tısı”, Ürdün’deki en büyük Suriyeli sığınmacı kampı şısında yarışacak rakipler olan Zateri Kampı’nda başbelli oldu. ladı. Anayasa Mahkemesi, Suriyeli sığınmacıların soadaylık için başvuran 23 rularının ele alındığı toplanadaydan sadece ikisinin tıda Türkiye’yi Dışişleri Babaşvurusunu kabul etti. Bukanı Ahmet Davutoğlu temna göre, seçimleri kazansil ederken Irak Dışişleri Bamasına kesin gözüyle bakanı Hoşyar Zebari, Lübkılan Esad’ın dışında Mahir nan Sosyal İşler Bakanı ReAbdül Hafız Hacer ve Hasan şid Derbas ile Mısır Dışişleri Abdullah el Nuri seçime giBakanı Nebil rebilecek. Fehmi topAnayasa (AP) lantıya katılMahkemesi, dılar. diğer adaySuriyeli ların seçimmuhaliflerin ler için konuHumus kenlan şartlara tinden çeuymadıklarıkilmek için nı duyurdu. Şam yöneAdaylıkları timyle anlaşreddedilenler Muhaliflerin Humus’dan maya vardı7 Mayıs’a kadar itiraz hak çekilmesi için anlaşmaya ğı da bildirivarıldığı bildiriliyor. liyor. kına sahipler. Muhaliflerin müzakereciAdaylık için son on yılerinden Ebul Hareth el Halı Suriye’de geçirmek şarlidi, Humus’tan muhalif satı getirilince, sürgünde buvaşçıların çekilmesi, sivillelunan önde gelen muhalifrin ve yaralıların kentten çıler aday olamadı. Ayrıca sekarılması konusunda anlaşçimler sadece Şam yönema sağlandığını duyurdu. timinin kontrolü altındaGörüşmeler, İran’ın Şam ki bölgelerde yapılacak. ÜlBüyükelçisi’nin gözetiminkeyi yasadışı yollardan terk de yapıldı. İki yıldır Şam yöedenlerin oy kullanması da netimine bağlı birlikler tarayasaklandı. fından kuşatma altında tuHajjar ve El Nuri’nin katulan Humus, Esad rejimimuoyunu tanımadığı isimler ne karşı 2011’de başlayan oldukları belirtiliyor. “ayaklanmanın başkenti” Suriye muhalefeti ve Baolarak nitelendiriliyordu. tı seçimleri düzmece olarak Kurtarma çalışması durduruldu Bugüne kadar 500 kiDış Haberler Servisi (AA) şinin hayatını kaybettiAfganistan’da meydana geği kesinleşirken, hükülen heyelan felaketnin ardınmet dün ülke çapında dan toprak altında kalan 2 bin yas ilan etti. 700 kişiden umut kesilirken, Köyde meydana gelen Hobo Bank köyünün kalın ilk heyelandan sonra yarheyelan tabakasıyla kaplandıma koşan komşu köyması ve teknik yetersizlikler den 600 kişinin de, topyüzünden resmi kurtarma çarağı kazmaya başladıklalışmaları durduruldu. rı sırada ikinci heyelanla Badahşan Valisi Şah Veliullah Adib, toprak altında Afganistan’da heyelan felaketinden kurtulanların toprak altında kaldığı öğrenildi. Heyelandan sağ kalanlar için hiç umut kalçoğu dördüncü günü de açıkta geçirdi. kurtulan yaklaşık 700 kimadığını söylerken Badahnalarının da geri döndüğü bilşinin çoğu üçüncü geceyi şan vilayeti polis yetkilileri, de açıkta geçirdiler. Bölgeye şu hiçbir cesede ulaşamadıklarını, diriliyor. Halk ve sivil yardım ekipleri ana kadar gönderilen çadır, batçalışmalara devam etmenin anise küreklerle hâlâ kurtarma çalış taniye ve gıda yardımının yeterlamı olmadığını belirttiler. Bölgeye gönderilen iş maki malarının sürdürmeye çabalıyor. siz olduğu belirtiliyor. Türkiye ve benzerleri Hindistan’da müslümanlar hedef MALEZYA’DA 11 kişi tutuklandı Oy vermediler diye katlettiler Dış Haberler Servisi Hindistan’ın Assam eyaletinin kuzeydoğusundaki iki bölgede Bodo kabilesi mensuplarınca perşembe günü Müslümanlara karşı düzenlenen silahlı saldırılarda 35 kişinin öldüğü bildirildi. Yerel basında yer alan haberlerde, ölü sayısının daha da artmasından endişe edildiği bildiriliyor. Kendilerine koruma garantisi verilmesini isteyen Müslümanlar cenazelerini defnetmeyi reddediyorlar. Müslümanların, Assam’da yapılan seçimlerde Bodo adayına oy vermedikleri gerekçesiyle saldırıya uğradıkları bildiriliyor. Bodo kabilesi, bağımsızlık talebiyle Hindistan hükümetine karşı savaşıyor. Kaybolan uçakta El Kaide şüphesi Dış Haberler Servisi 8 Mart’ta kaybolan ve aradan geçen iki aya rağmen akıbeti henüz belli olmayan Malezya uçağı soruşturmasıyla ilgili olarak 11 El Kaide mensubunun tutuklandığı bildirildi. İngiliz Daily Mirror gazetesinin önceki günkü sayısında yer alan haberde şüphelilerin yeni bir terör grubuna mensup oldukları ve Müslüman ülkelerde bombalı saldırılar planladıkları ileri sürüldü. Amerikan FBI ve İngiliz MI6 istihbarat örgütlerinin talebi doğrultusunda Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur ve Kedah eyaletlerinde yakalanan 2255 arası yaşlardaki şüphelilerin sorgusu sürüyor.