Katalog

SAYFA CUMHURİYET 22 KASIM 2014 CUMARTESİ 14 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr Fotoğraf: REUTERS DavutoğluBarzani görüşmesinde IŞİD tehdidine karşı peşmergeye eğitim ele alındı AnkaraErbil omuz omuza Dış Haberler Servisi Başbakan Ahmet Davutoğlu, iki yıldır ilişkilerin dibe vurduğu Irak’ı ilk kez ziyaret ederek yeni bir sayfa açarken, ziyaretini Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin başkenti Erbil temaslarıyla tamamladı. Önceki gece Erbil’e geçen Davutoğlu, dün Kürdistan Bölgesel Yönetimin Başkanı Mesud Barzani ve Başbakan Neçirvan Barzani ile görüştü. Masada, IŞİD tehdidine karşı Türkiye’nin peşmerge güçlerini eğitmesi, BağdatErbil ilişkilerini rayına oturtan petrol paylaşımı ve bütçe anlaşması ile Türkiye ile enerji işbirliği vardı. MİT Başkanı Hakan Fidan’ın da katıldığı heyetler arası görüşmelerin ardından ortak basın toplantısında Irak’ta kurulan birlik hükümetinden memnuniyetlerini dile getiren Davutoğlu, “Bütün grupların siyasi yapıda hak ettiği alana kavuşması hepimizin tercihidir. Irak’ta hiçbir kesim siyasi yapıdan dışlanmamalıdır” dedi. Türkiye için Kürt bölgesiyle ekonomik işbirliğinin önemine dikkat çeken Başbakan, “Irak ile 8 milyar dolarlık ticaretimizin 4 milyar dolarını Kürt bölgesi ile yapıyoruz. 1500’den fazla Türk şirketi var. 100 binden fazla vatandaşımız burada. İşbirliğimizi güçlendireceğiz” vurgusu yaptı. “Özelde sınır bölgemiz olduğu için Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin de Kürt bölgesinin güvenlik ve istikrarı Türkiye için, kendi güvenliğini doğrudan ilgilendiren hayati bir konudur. Türkiye, Kürt bölgesinin güvenliği için gereken her türlü desteği verecektir. Bu bizim için hem tarihi ve insani, hem de stratejik bir konudur. Eğitim konusunu da ele aldık, bu da dahil ol 2 HAFTA ÖNCE KUZEY IRAK’TA BAŞLANILMIŞ ‘Bordo Bereliler’ peşmerge eğitiyor (AFP) u Davutoğlu, Barzani ile görüşmesinde, “Kürt bölgesinin güvenliği Türkiye için hayatidir”dedi. Barzani, ‘Terörle savaşta birlikte hareket edeceğiz’ vurgusu yaptı. mak üzere bundan sonra güvenlik alanında vereceğimiz destekler artarak devam edecektir” diyen Davutoğlu, “Türk askerinin peşmergeyi eğitme süreci başladı mı” sorusuna şu yanıtı verdi: “Kobani’ye peşmerge geçişine izin vermemiz aramızdaki güven ilişkisinin çarpıcı bir yansımasıdır. Ortak hareket etmemiz son derece doğal. Bundan sonra da gerektiği zaman gereken her yerde birlikte tedbir almaya devam edeceğiz.” Fidan’ın heyette yer alması sorulduğunda ise Başbakan, “Bana eşlik etmesi doğaldır, güvenlik söz konusu olan her yerde istihbarat da asli unsurdur” dedi. Davutoğlu, BağdatErbil arasında sağlanan petrol ve bütçe ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun Irak’a yaptığı ziyaret sırasında peşmergeye askeri eğitim için bir aydır görüşmelerin sürdüğü yönündeki açıklamalarının detayları belli oldu. “Bordo Bereliler” olarak bilinen Özel Kuvvetler Komutanlığı’nın Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne bağlı peşmerge güçlerine iki haftadır küçük çaplı eğitimler vermeye başladığı, önümüzdeki günlerde de bu eğitimlerin seviyesinin artırılacağı kaydedildi. “Bordo Bereliler”in peşmergeye eğitimi Kuzey Irak’ta verdiği belirtildi. Eğitimin detayları konusunda ise bilgi vermekten kaçınıldı. ABD ile eğitimde ‘savaş’ kıstası DUYGU GÜVENÇ ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden, eşi Jill Biden ile dün İstanbul’a geldi. Biden ayağının tozuyla geç bir akşam yemeği için Erbil’den dönen Başbakan Ahmet Davutoğlu ile buluştu. Görüşmenin gündemini Türkiye’nin Esad ve ABD’nin IŞİD önceliği oluşturdu. ABD ile eylül ayından bu yana devam eden eğitdonat pazarlığında ise eğitilenlerin kime karşı savaşacağı konusunda mutabakat sağlanamadığı öğrenildi. Türkiye eğitim vereceği kişilerin görev tanımında “Esad’a karşı savaşmak” görevinin de olmasını istiyor. İki lider arasındaki özür krizinin tekrar gündeme gelmesini istemeyen ABD ve Türkiye, görüşme öncesinde liderlere soru sorulmamasında anlaştı. Biden ve Davutoğlu’nun dün Dolmabahçe’de yaptığı görüşme öncesinde sadece ortak bir açıklama yapılmasında uzlaşıldı. Ancak bu basın buluşmasında taraflar soru sorulmamasında mutabakat sağladı. Bu basın açıklamasının ilk etapta Erdoğan ve Biden tarafından yapılması planlanıyordu, ancak daha sonra Davutoğlu ve Biden’ın yapması kararlaştırıldı. Kaynaklar, soru sorulmamasına neden olarak “ilk sorunun özür kriziBiden’ın ziyareti öncene yönelik olacağı sinde Yakındoğu polibiliniyor” değerlentikaları için Washingdirmesini yaptı. ton Enstitüsü’nde göBiden’ın 183 si rev yapan ABD’nin esvil toplum örgütünü ki Ankara Büyükelçiçatısında barındıran si James Jeffrey, TürDenge ve Denetleme kiye ile ABD arasınAğı’nda yapacağı koda ABD’nin Esad’ı denuşmaya da Türk bavirmek için daha fazsını yerine beraberinla şey yapması, karşıde gelen ABD basını lığında da Türkiye’nin alınacak. Biden, HarIŞİD’e karşı daha fazvard’daki konuşmala şey yapmasını içesında Türkiye’yi IŞİD’e ren bir uzlaşma buludestek vermekle suçnabileceğini söyledi. lamış, ardından Beyaz Ancak Jeffrey, “ErdoSaray’dan özür açıkğan kendi sebeplerinlaması gelmişti. Ancak den ötürü zorlu bir alıBiden, bu yazılı açıkcı. Şu haliyle sorun yalamayı da “Özür dileratacak şekilde öngömedim” diyerek yarülemez biri” dedi. lanlamıştı. anlaşması içinse, “Enerji dosyasında herkes akılcı davranırsa herkes kârlı çıkar. Anlaşma sağlanırsa en çok Türkiye bundan memnun olur. Bunun için elimizden gelen gayreti gösteririz ama Türkiye’nin enerji ihtiyacı açık ve Türkiye verdiği sözlerde daima durmuştur” diye konuştu. k peşmerge göndermek şartlara bağlı Davutoğlu ile güvenlik, siyasi ve ekonomik pek çok konuda görüş alışverişinde bulunduklarını belirten Barzani ise “Memnuniyetle söylemek isterim ki Türkiye ile birbirimize çok yakınız” dedi. Kürt lider, “Türkiye ile istişare ve E işbirliğine devam kararı aldık. Teröre karşı savaşta birlikte hareket edeceğiz” ifadesini kullandı. Barzani, IŞİD’e karşı direnen Suriye’nin kuzeyindeki Kobani kantonuna Türkiye’nin açtığı koridorla gönderilen peşmerge gücüne ek birlik yollayıp yollamayacakları sorulduğunda, “Savaş meydanındaki şartlar bunu belirleyecektir” yanıtını verdi. Barzani, Bağdat’la yaptıkları 150 bin varil Kerkük petrolünü Kürdistan boru hattıyla Irak Petrol Şirketi (SOMO) kontrolünde gönderme karşılığında Kürt bölgesinin bütçeden payına düşen kısmı almasını içeren anlaşma için ise, “Bu nihai bir anlaşma değildir. Genel sorunların çözümü için sadece bir başlangıçtır” vurgusu yaptı. ‘Erdoğan zorlu bir alıcı’ İran’da Amerikan helikopteri n Uluslararası yaptırımlardan kurtulması nükleer programında anlaşma imzalamasına bağlı olan İran’ın, üçüncü ülkeler aracılığıyla Amerikan helikopteri satın aldığı ortaya çıktı. İranlı bir şirket, Amerikan yapımı dört adet, R44 helikopterini Körfez’de Kiş Adası’ndaki havacılık sanayi sergisinde tanıttı. Dört kişilik mürettebatı bulunan helikopter California merkezli Robinson Helikopter Şirketi’nin üretimi. İranlı yetkililer helikopterin polis güçlerinin hava devriyesi ve eğitimi için temin edildiğini kaydetti. Obama: Hepimiz göçmeniz ABD Başkanı, yaklaşık 5 milyon kaçak göçmenin sınır dışı edilmesini engelleyecek planı açıkladı Dış Haberler Servisi ABD Başkanı Barack Obama, ara seçimler sonrasında başkanlık güçlerinin sınırını test etmesini sağlayacak olan göçmen reformu planını dün sabaha karşı Amerikan kamuoyuna sundu. Seçimlerin ardından partisi Demokratların Kongre’den karar çıkartamaz duruma gelmesiyle Obama, ülkedeki yaklaşık 5 milyon yasadışı göçmenin sınır dışı edilmesini engelleyen planını yaşama geçirmek için başkanlık yetkisi kartını devreye sokacak. Obama uzun süredir beklenen, tartışmalara yol açan toplam 11 milyon yasadışı göçmene ilişkin paketi duyurduğu Beyaz Saray’dan yaptığı konuşmasında halka duygusal bir tonda seslendi, Obama’nın canlı yayımlanan açıklamaları milyonlarca İncil’den de alıntılar yapa yasadışı göçmeni sevince boğdu. (Fotoğraflar: AFP/AP) rak “Amerikalı kardeşleninkinin geçerliliğini yitireceğini pıyor, ailelerin, çocukların değil, rim bizler hepimiz göçmendik, de sözlerine ekledi. Demokratlar suçluların sınır dışı edilmesini içegöçmenlerden oluşan bir ulusuz. la Cumhuriyetçiler arasındaki çe riyor. ABD’de 5 yıldan fazla süBir zamanlar bizler de yaban kişmeye ilişkin de ABD Başkanı, re yaşayan, ABD vatandaşı veya cılardık” dedi. Amerikalıların or “Kongre sırf bu konuda uzlaş Yeşil Kart sahibi çocuğu olan yatak ideallerine, eşitliğe ve herkes madık diye, bütçeyi geçirmeye sadışı göçmenlerin geçmişlerinin için fırsat sunmasına vurgu yap rek yine hükümetin kapanma kontrol edilip, vergilerini ödemetı. Ülkedeki göçmenlik sisteminin sına neden olmamalı” uyarısın lerinin sağlanmasının yer aldığı adeta çöktüğünü, bunu da herke da bulundu. uygulamaların ardından bu kişilesin bildiğini söyleyen Obama, soObama’nın göçmen paketi, ilk rin ülkede geçici statüsünde yasal runa adil bir çözüm bulmaları ge etapta ABD’de yasadışı biçimde olarak kalabilmelerinin yolu açırektiğinin altını çizdi. Cumhuri bulunan 5 milyon göçmenin sı lıyor. Sayıları yaklaşık 4 milyoyetçilerin bu plana karşı duruşu nır dışı edilmesini engelleyici ni nu bulan bu kesim için 3 yıllık çana da değinen Obama Kongre’den telikte. Diğer yandan paket oto lışma izninin verilmesi öngörülükapsamlı bir göçmenlik reformu matik vatandaşlık anlamına gel yor. Obama da konuşmasında kanun çıkması halinde bunu onay miyor. Plan “yasadışı göçmenli çak göçmenlere “gölgelerden çılayacağını ve o zaman kendisi ği sınırda önlemeye” vurgu ya kın ve yasal olun” diye seslendi. Hispanikler bayram yaptı ABD Başkanı Barack Obama’nın göçmenlik paketi ülkede gerekli izin belgeleri olmadan, her an sınır dışı tehlikesiyle yaşayan çoğu hispanik kökenli yüz binlerce kişi için umut oldu. Obama’nın konuşmasıyla birlikte çok sayıda göçmen, Beyaz Saray önünde ellerinde Amerikan bayrakları kutlama yaptı, şarkılar söyledi. İngilizce ve İspanyolca Başkan Obama’ya teşekkür mesajları içeren pankartlar taşıdı. Latin Grammy ödül törenine de Obama’nın açıklamaları damgasını vurdu. Şarkıcı Marc Anthony ile geçen şubatta yaşamını yitiren Flamenko müziğinin en önemli gitaristlerinden Paco de Lucia’nın ödüle layık görüldüğü gecede ABD Başkanı’nın bu adımı alkışlarla destek buldu. Ödül alan isimlerden İspanyol şarkıcı Enrique Iglesias yaptığı konuşmada “Bu gece sadece Latin sanatçılar için değil, ABD’de yaşayan tüm Latinler için tarihi” dedi. Meksika Dışişleri Bakanlığı da kararı memnunlukla karşıladıklarını duyurdu. Lieberman’a suikast iddiası n İsrail güvenlik güçleri Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman’a Batı Şeria’daki bir yerleşimde bulunan evine otomobiliyle giderken antitank roketleriyle suikast düzenleyeceği iddiasıyla 4 Filistinliyi gözaltına aldı. Suikast girişiminin temmuzağustos savaşında Hamas tarafından planlandığı öne sürülüyor. İç güvenlik servisi Şin Bet’in açıklamasına göre, gözaltına alınan üç kişi sorgularında Hamas üyesi olduklarını ve Gazze savaşını durdurma mesajı vermeyi amaçladıklarını itiraf etti. İddianın duyurulmasına dair zamanlamanın ise Kudüs’teki kutsal yerlere dair gerilime denk gelmesi dikkat çekti. Biden, İstanbul’a 20.20’de indi ve Davutoğlu ile görüşmek için Dolmabahçe’ye gitti. Biden ve Davutoğlu önceden anlaşıldığı gibi sadece bir grup basına yönelik açıklama yaptı ve soru sorulmasına izin verilmedi. Biden açıklamasıyla ince bir mesaj verdi: “Uzun zamandır birbirimizi tanıyoruz ve çok uzun zamandan beri dostuz. Dostlar birbirini merakta bırakmaz. Bosna ve Kosova’daki ortak çalışmalarımızı hatırlıyorum. Birçok konuda, zor konularda birlikte çalıştık. Birbirimize güveniyoruz. En son gördüğümde kendisi Dışişleri Bakanı’ydı. Kendisi bir üst kademeye geçti ama ben hâlâ başkan yardımcısıyım. Bu konuda kendisinden ders almalıyım.” Davutoğlu ise Türkiye ve ABD’nin son dönemde diplomatik, istihbari ve askeri olarak yakın işbirliğinde ve temasta bulunduğunu söyledi. Davutoğlu bu temasların IŞİD, Suriye ve Irak’a yönelik olduğunu belirtti. Bu arada Joe Bidenin ziyaretini protesto eden bir grup Dolmabahçe’de eylem yaptı. Halkın Kurtuluş Partisi üyesi 30 kişi Başbakanlık Çalışma Ofisi’ne yürümek istedi. Polisin, yürüyüşüne izin vermediği grup basın açıklaması yaptıktan sonra dağıldı. ‘Davutoğlu’ndan ders almalıyım’ ESKİ ABD ELÇİSİ ROSS WILSON ‘Otoriterlik bizim için endişe kaynağı’ DUYGU GÜVENÇ ABD’nin eski büyükelçisi olan ve şu anki Büyükelçi John Bass’ın görevi üstlenmesinden önce eylül ayında kısa bir süre büyükelçilik görevini üstlenen Ross Wilson, ABD yönetiminde Türkiye’de yükselen otoriterlikle ilgili endişe bulunduğunu ancak farklılıkların kaynağının bu olmadığını söyledi. Wilson, Cumhuriyet’in sorularını yanıtladı. Biden’ın ziyaretinden ne bekliyorsunuz? WILSON IŞİD, Irak ve Suriye konusunda benim gördüğüm, ABD görüşmeleri sürdürmek istiyor. Önemli olan görüşmelerin sürmesi ve bu iyi. Görev yaparken Türkiye’nin bir gün PYD’ye yardım edeceğini ve Kobani’ye geçişi açacağını tahayyül eder miydiniz? Bunu birkaç yıl önce tahayyül edemezdim. Elbette hayır. Ama Kobani’deki durum çok dramatik. Bence Türkiye ve ABD, IŞİD’in Kobani’de başaramayacağını gördü. Karar alınmıştı ve bu da iyi bir şey. Uçuşa yasak bölge ilan edilebilir mi? Ben kişisel olarak umut ediyor ve inanıyorum ki gelecekte kuzey’e bir çeşit “güvenli bölge” veya “güvenli alan” oluşturmak önemli olacak. Ama bu nasıl ve ne zaman olacak bilmiyorum. TürkAmerikan ilişkilerinde Türkiye’deki demokrasi karşıtı gelişmelerin etkisi ne? Temel zorluk bence görüşlerdeki ve taktiklerdeki farklılıklar Türkiye çevresindeki konularda, ki görüşmelerin esası bu. Elbette yönetimde buradaki gelişmelerle ilgili Washington’da yönetimi de kapsayacak şekilde endişeler var ki bunların içerisinde buradaki gelişmeler, nasıl göründüğü ve yükselen otoriterlik var. Bunun ABD politikasını etkileyen temel şey olduğunu düşünmüyorum. Bu algılama ve odaklanma üzerindeki farklılıklar. Cameron’a darbe n Britanya’da genel seçimlere altı ay kalırken ülkenin güneydoğusundaki Rochester ve Strood bölgesindeki ara seçimi iktidardaki Muhafazakâr Parti’den ayrılıp AB ve göçmen karşıtı Bağımsızlık Partisi’ne (UKIP) geçen Mark Reckless kazandı. UKIP böylelikle parlamentoda ikinci sandalyesini elde etmiş oldu. Ara seçim Reckless’ın eylül ayında Başbakan David Cameron liderliğindeki Muhafazakâr Parti’den istifa ederek UKIP’e katılması dolayısıyla yapıldı. Londra’nın kuzeydoğusundaki Clacton bölgesinde de geçen ay yapılan ara seçimi UKIP adayı Douglas Carswell kazanmıştı. ayland’da darbe lideri ve Başbakan T Prayut Çan o Ça, bir kameramanın başını ve kulağını okşadığı görüntülerle Darbe liderinden ağır aşağılama Merkel: Rusya’sız olmaz sosyal medyada olay oldu. Prayut’un ülkenin güneydoğusundaki Khon Kaen eyaletini ziyareti sırasında yaşananlar Facebook’ta 17 bin, YouTube’da 46 bin kere izlendi. Arkadaki kameramanların görüntü almasına engel olmamak için öndekilerin diz çöktüğü sırada soruları yanıtlayan Prayut, cunta karşıtı gösterilerin kendisini korkutup korkutmadığı sorulunca “Gazetecilerle birlikteyken güvende olduğumdan eminim. Kimse bana bir şey yapamaz, tamam mı” diyor. Tayland kültüründe çocuklara sevgi göstermenin dışında, bir yabancıya, hele başına dokunmak kaba bir hareket. Tayland’da hakkında yolsuzluk suçlamaları bulunan sürgündeki Thaksin Şinavatra’nın ülkeye dönmesini sağlayacak yasa tasarısı olaylara yol açmış, çalkantılı bir sürecin sonunda 22 Mayıs’ta ordu yönetime el koymuştu. Dış Haberler Servisi Almanya Başbakanı Angela Merkel, Avrupa’da orta ve uzun vadede güvenliğin ancak Rusya ile birlikte garanti edilebileceğini söyledi. Polonya’yı ziyaret eden Merkel, Ukrayna krizi nedeniyle Rusya’ya uygulanan yaptırımlara değinerek, “Yaptırımlar tek başına hedef değil. Rusya ile diyaloğu sürdürmek istiyoruz” diye konuştu. Merkel, Polonya Başbakanı Ewa Kopacz ile Krzyzowa kentinde, İkinci Dünya Savaşı’nın başlangıcından beri iki ülkenin paylaştığı ortak tarihi yansıtan bir sergiyi açtılar. Krzyzowa kenti aynı zamanda 1989’da Doğu Avrupa’da sosyalist rejimlerin çöküşünün ardından iki ülke arasında yapılan uzlaşma görüşmelerine sahne olmuştu. Merkel konuşmasında, “Biz tarihin rehinesi değiliz. Bugün Krzyzowa’da dostlar ve partnerler olarak buluşuyoruz” dedi.