Katalog

29 EKİM 2014 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER 11 ŞİRKET 600 TL KÂR ETMEK İÇİN YEMEK VE SERVİSİ İŞÇİYE YÜKLEMİŞ Ne ‘fıtratmış’ SU MADENİ NASIL BASTI? BARIŞ YAMAN ERMENEK Karaman’ın Ermenek ilçesinin Güneyyurt beldesine bağlı Pamuklu köyü yakınlarındaki Has Şekerler Madencilik’e ait kömür ocağında işçiler saat 12.15’te öğle yemeği yediği sırada galeriyi su basması sonucu 18 işçi mahsur kaldı. Maden ocağında yaşam odası bulunmadığı, madencilere gaz maskesi bile verilmediği ortaya çıktı. Kömür ocağında iddiaya göre iş makineleri yan taraftaki kapalı madenin duvarına zarar verdi. Saat 12.15’te işçiler öğle yemeği yediği sıralarında galeriye su sızmaya başladı. Bir süredir kapalı olan madende bikiren sular bir anda madene hücum etti. Su 1 dakika içinde 50 metre yükseldi, bir süre sonra ise 100 metreyi aştı. Diğer galeride bulunan yaklaşık 40 işçi kendi imkânlarıyla kurtulurken eksi 350 kodda 18 işçi, mahsur kaldı. Saat 13.00 sularında, bölgeye ilk olarak çevredeki maden ocaklarında çalışan işçiler geldi. İlk olarak ocağa, dışarıdan oksijen verilmeye başlandı. Bölgeye gelen kurtarma ekipleri, borularla galeride biriken suların tahliyesine başladı. Sağlık Bakanlığı tarafından 21 ambulans, 4 UMKE ekibi, Türkiye Taşkömürü Kurumu’ndan 7 mühendis ve 13 madenciden oluşan toplam 20 kişilik ekip ve AFAD ekipleri bölgeye sevk edildi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden de bölgeye 5’i dalgıç 25 personelin yanı sıra 10 kilometreden su tahliyesi yapabilen 2 Ahtapot, 2 hortum aracı, 4 buster pompa, 2 motopomp, 5 dalgıç pompa gönderildi.TSK da iki uçak ve helikopter görevlendirdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan helikopterle akşam saatlerinde Ermenek’e geldi, çalışmaları yerinde inceledi. Ardından Soma faciası sırasında ortalarda görünmemesi nedeniyle çok eleştirilen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik olay yerine ulaştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Karaman Valisi Murat Koca’dan telefonla bilgi aldı. Madenci yakınları ocaktan gelecek haberi gözyaşları ve ağıt yakarak beklediler. (AA) Soma’dan 5 ay sonra yine maden faciası yaşandı 18 işçi maden ocağında su altında mahsur kaldı Gaz maskesiz madene BARIŞ YAMAN ERMENEK Ermenek’e 12 kilometre uzaktaki maden ocağına saatler süren yolculuğun ardından hava karardığında vardık. İşçilerin yakınları ve bölge halkı madene akın ettiği için 1.5 kilometre uzunluğunda araç kuyruğu oluşmuştu. Bu nedenle arama kurtarma ekipleri de bölgeye ulaşmakta zorlanıyordu. Madencilerin yakınları ve yöre halkı acı içinde maden ocağının yakınlarında bekleşiyordu. Ancak umutlar dakika dakika azalıyordu. Kadınlar gözyaşları içinde ağıtlar yakarken erkekler endişeli ve sıkıntılı bir bekleyiş içindeydi. Sonra bakanlar ve yetkililer Soma’da olduğu gibi madene akın ediyor. Zaten kaos içinde olan bölge iyice hareketleniyor. Sabah vardiyasından çıkan işçilerin anlattıkları tüylerimizi ürpertti. İşçiler, “Biz çıkarken herhangi bir belirti yoktu. Aniden bir patlama meydana geldi. Kurtulan arkadaşlarımız, çıkışı yakın olanlar. Diğerleri hep su altında kaldı. Kurtarılma ihtimalleri çok az çünkü su boşaltılmadan içeri girilemiyor. Bir taraftan su boşaltılırken bir taraftan su yükseliyor” dedi. Madene girerken kendilerine gaz maskesi bile verilmediğini anlatan işçiler, “2 ay öncesine kadar servis ve yemek şirkete aitti. Ancak 2 önce bize servis parasını ve yemeğini kendiniz ödeyin denildi. Bunun üzerine 1.5 ay önce iş bıraktık. Tazminat ve çıkışlarımızı istedik ama verilmeyince işe dönmek zorunda kaldık. Firma 600 lira kâr etmek için servis ve yemek ücretini üzerimize yıktı. Çocuğumuz için mecburen geri döndük” dedi. Cinayette iki ihtimal AYKUT KÜÇÜKKAYA Ermenek’teki maden faciasının ardından “Milyonlarca metreküp su madeni nasıl bastı?” sorusu yanıt bekliyor. Konunun en önemli uzmanlarından Genel Maden İşçileri Sendikası Başkanı Eyüp Alabaş yerin 350 metre altında işçilerin çalıştığı galeriyi 23 dakika içinde basan ve saatler içerisinde 50 metreye kadar yükselen suyun kaynağını iki nedene bağlıyor: 1 Maden ocağının bitişiğinde yer alan ve üretim yapılmayan eski bir ocakta ya da galerideki biriken su ocağı bastı. 2 Yeraltındaki su göleti madeni bastı. Alabaş bu iki ihtimalin faciada yaşanan ihmaller zincirini ortaya koyduğunu söylüyor. Eski ocakta biriken suyun ya da yeraltı su kaynağının ocağı basmasında işletmenin “yaklaşma mesafelerini” dikkate almadığını gösterdiğine dikkat çeken Alabaş, “Her ikisinin de bilinmemesi ihtimali yok. Eski ocakta bilinir, yeraltı su kaynağı da. Yeraltında oluşan gölette. Kontrol sondajları yapılır ve su rezervleri tespit edilir. İki olayda da yaklaşma mesafelerine dikkat edilmemiş gibi gözüküyor” dedi. Bir diğer soru da “suyun tahliyesinde problem yaşandı mı?” Bu sorunun yanıtını ise Enerji Bakanı Taner Yıldız kazadan 8 saat sonra yaptığı açıklamayla verdi: “Su tahliyesini hızlıca yapabilmemiz lazım. Şu anda bir pompa çalışıyor. Tek başına yeterli değil. Diğer pompanın da montajı yapılıyor.” Aynı soru sorduğumuz Alabaş’ da, “Zonguldak’ta bu tür kazalara karşı çok güçlü pompalar var. Yetkililerin açıklamalarından bu bölgede yeterli ve güçlü bir tahliye pompasının olmadığı açık olarak anlaşılıyor. Bazı yetkililer ‘suyun boşaltılması 3 günü bulur’ diyor. Zonguldak’taki güçlü pompalarla bu 1 günün altında kısa bir sürede yapılırdı” diyor. Maden ocağı yetkilisinden isyan ettiren açıklamalar ‘Çocuğumuz için mecburuz’ ‘Kaçanın anası ağlamaz’ oma’daki faciadan sonra dönemin S Başbakanı Tayyip Erdoğan “Bu işin fıtratında kazalar ve ölüm var” açıklaması yapmıştı. Maden ocağı yetkilisi Şahin Uyar’ın yaptığı açıklamalar da adeta isyan ettirdi. Geçmişte madende ölümlü bir kaza olmadığını savunan Uyar, madende yaşam odası olmadığını açıklayarak, “Küçük madende yaşam odası kuralı yok. Yaşam odası olsa da bir şey fark etmiyor. Yaşam odası olsa da ani bir olayda yapabilecekler bir şey yok” dedi. Uyar katıldığı televizyon programında da, içeride kendi yakınının da bulunduğunu belirterek, “Başımız sağ olsun. Hani bir laf varya kaçanın anası ağlamaz, diye bazı arkadaşlarımız kaçar, bazıları da ne olacak der. Vahim bir olay olmuş keşke olmasaydı” ifadesini kullandı. Uyar, “Suyu boşaltmak en mantıklısı. Buradaki mühendislerin söylediğine göre milyon metreküp su var diyorlar. Bu bir iki gün sürebilir. Tersine galeriye kaçmışlarsa kurtulma şansları çok yüksek. İnsan bir şey yemediği zaman 1520 gün dayanabilir. Maden kanunu var. Gideceği zaman, 15 metre öncesine sondaj yapılmak zorunda. Orada da böyle bir sondaj yapıldı yapılmadı bilmiyorum” diye konuştu. Öte yandan savcılık soruşturma başlattı. Sondaj yapıldı mı bilmiyorum? üfettişler madene girmeden gidiyorlar 8 saat hiç dışarı çıkmadıklarını anlatan işçiler, “Sadece tuvalete gitmek için dışarı çıkabiliyoruz. Buraya müfettişler geliyor ama madene dahi girmeden madenin etrafına bir göz atıp gidiyorlar. Çalışma şartlarımız çok kötü. İş olmadığı için, çiftçilikten para kazanamadığımız için madene giriyoruz. Yedi yıldır bölgede herkes madene gidiyor. Yokluk, mecuruz” diyor. M kez su basmış Daha önce iki nerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, “Ocaktaki su seviyesini düşürE meden başka bir işlem yapamıyoruz. Şu an l Bakana işçilerden tepki da Konya’dan Karaman’dan gelen ekiplerimiz onun için uğraş veriyor” dedi. Bu sırada işçiler Yıldız’a, “Bu üçüncü su baskını. Önlem alınsaydı böyle olmazdı. Torba Yasa’da çıkan kanununun ardından işçiler öğle yemeklerini madende yiyorlar. Öğle yemeğini madende yemeselerdi bu yaşanmazdı. Hemen müfettişler denetim yapsın. Yoksa işveren eksiklikleri giderir” diye tepki gösterdi. Daha sonra Yıldız gazetecilere yaptığı açıkalamada “Her iki saatte yaklaşık bir metrelik su yükselmesi var. Suyun nasıl geldiği tespit edilmiş değil. Eski ocakta biriken yağmur sularından mı kaynaklandı, yoksa orada bir yatak mı vardı, o mu buraya tamamen boşaldı, bunları bir sonraki tespitlerimizde paylaşmış olacağız” dedi. Şu anda çalışan bir pompanın yeterli olmadığını belirten Bakan Yıldız, 16 işçinin olay sırasında dışarı çıktığını, yaralanan 1 işçinin de durumunun ciddi olmadığını söyledi. işçinin mahsur kaldığı Has Şeker18 ler Madencilik Şirketi’ne ait linyit kömürü ocağına, Bakanlık tarafından bu yıl 1920 Haziran tarihlerinde yapılan denetimde, “Eksikliklerden” dolayı 9 bin lira idari para cezası uygulandığı ortaya çıktı. ‘Yemek dışarıda yenseydi şçiler, birdenbire suyun bulundukları yeri kapladığını, suyun tazyikiyle ocağın yukarısına doğru fırlayan işçilerin kurtulduğunu, diğerlerinin çıkamadığını belirtti. Yakındaki ocakta çalışanlardan adının açıklanmasını istemeyen bir işçi, “Burada çalışan arkadaşlarımız yemek molasındaydı ve yemeği aşağıda, ocağın içinde yiyorlardı. Aslında yemek için yukarı çıkmış olsalardı böyle olmazdı” dedi. Madenden çıkmayı başaran işçilerden Kerim Pınar, “Su patlamasından pis gaz geldi. Arkadaşlar ‘kaçın’ diye bize haber etti. Biz de kaçtık. Haber eden arkadaşlar maalesef peşimizden gelmedi. Biz geriye döndük, niye gelmediler diye baktık. ‘Gelmeyin, kaçın’ dediler. Biz kaçtık, yukarı tırmandık. O esnada su arkamızdan geldi. Düz galerilerden yukarıya doğru çıkan böyle olmazdı’ İ Hamile eşin acı bekleyişi bacalar var. Peşimizden gelmeyen arkadaşlar muhtemelen oraya doğru çıktılar. Oraya su basmadıysa kurtulma şansları var. Çok panikledik” dedi. Mahsur kalan işçilerden Ali Haznedar’ın üç çocuk annesi hamile eşi Fadime Haznedar, “Mecburdu çalışmaya. 45 gün sonra ilk defa işe geldi. Bugün de ilk iş günüydü” dedi. Madencilerden Nuri İlhan’ın eşi 2 çocuk annesi Ayşe İlhan, “Saatlerdir burada bekliyoruz. Kimse bize bir haber vermiyor” diyerek gözyaşı döktü. Ermenek yakınlarındaki Özsayın Madencilik’e ait kömür ocağında 22 Kasım 2003’te grizu patlaması sonucu 10 madenci hayatını kaybetmişti. Haziranda para cezası kesilmiş 11 yıl önce de facia Yine taşeron, yine AKP’ye yakın MUSTAFA ÇAKIR ERMENEK Soma’da 301 madencinin yaşamını yitirdiği facianın ardından Türkiye yine bir kömür ocağı faciasıyla karşı karşıya kaldı. Maden Mühendisleri Odası, önlemler alınmış olsaydı facianın önüne geçebileceğine dikkat çekti. Oda bu tür su basmalarına karşı “kontrol sondajı” yapılması gerektiğine vurgu yaparak, “Kontrol sondajı açılmış olsaydı bu facia yaşanmazdı” değerlendirmesinde bulundu. Ayrıca ocağı işleten taşeron şirket Hasşekerler’in yöneticilerinin daha önce AKP’den yerel yönetimler için aday adayı oldukları da ortaya çıktı. Facianın meydana geldiği kömür sahası Ermenek Cenne Linyit Kömür İşletmesi’ne ait. Cenne Linyit Kömür İşletmesi içerisinde toplam 4 taşeron şirket bulunuyor. Şirketlerde 800 işçi çalışıyor. Ocakta taşeron şirket Has Şekerler faaliyet gösteriyor. 1976’da kurulan Ermenek Cenne Linyit Kömür İşletmesi’nin kurucu ortakları ise Hüseyin Hüsnü Özbey, Hasan Özbey, Mehmet Uyar, Hasan Uyar, İbrahim Uyar, Sami Bağcacı, İbrahim Dabak, Abdullah Zeybek ve Mehmet Zeybek. Uyar ismi daha önce Soma Darkale’deki madende de gündeme gelmişti. Uyar Madencilik’e ait Soma’daki ocak ölümlü kazanın ardından Kasım 2013’te kapatılmıştı. Ancak işçilerin ücret ve tazminatları ödenmedi. Konuyu Meclis gündemine de getiren CHP Milletvekili Özgür Özel, Uyar Madencilik’in Darkale’deki faaliyetlerinin sonlandığını, ancak başka yerlerde faaliyetlerine devam ettiğini ifade etmişti. Özel, Uyar Madencilik’in AKP tarafından korunup kollandığına da dikkat çekmişti. Soma Darkale’deki Uyar Madencilik ile Ermenek Cenne Linyit Kömür İşletmesi’nin birbiriyle bağlantılı olduğu ve yönetimlerinde de akrabaların bulunduğu öğrenildi. Has Şekerler Madencilik Ltd. Şti.’nin sahibi Saffet Uyar’ın 1994 yılından 2009 yılına kadar üç dönem Güneyyurt Belediye Başkanlığı yaptığı, 2009 seçimlerinde AKP’den yeniden aday olduğu ancak kazanamadığı belirtildi. Madende hiçbir sendikanın da örgütlü olmadığı öğrenildi. Daha önce sendikaların örgütlenme çabalarının işverenin engellediği bildirildi. CHP de Genel Sekreter Gürsel Tekin ile milletvekilleri Aykut Erdoğdu ve Özgür Özel’den oluşan heyeti olay yerine gönderdi. CHP heyeti Ermenek’te