Katalog

21 EKİM 2014 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Bankacılık Yasası’nda değişiklikle ilgili yasa teklifine göre TMSF’ye borcu olanı ihbar edene ikramiye var İhbar et, ikramiyeyi kap M eclis’e gönderilen 60 maddelik yasa tasarısına göre TMSF’nin alacaklarını ihbar edene ikramiye verilecek. İkramiye, tahsil edilen tutarın yüzde 40’ını geçemeyecek. Tasarıyla Resmi Gazete’nin basım ve dağıtımında grev yasaklandı. V akıfbank’taki vakıf hisselerinin Hazine’ye devriyle özelleştirilmesinin önü açılırken, kamu bankalarının katılım bankası kurması için BDDK izni gerekmeyecek. Her üç kamu bankası da Bankalar Kanunu’nun gerektirdiği izin ve onay süreçlerinden muaf olacak. Cumhurbaşkanlığı Kaçak Saray Olur mu? Ankara’nın bozkırında yeşil yaratma, çağdaş tarımda köylüye öncülük yapmanın simgesi, Atatürk’ün özenerek emeğini, alın terini kattığı Atatürk Orman Çiftliği; hukuk tanımaz biçimde işgal edilerek, bir dev hukuksuz yapılaşma, dudak uçuklatan lüks harcamalarla, betonlaştırmayla, Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı Kaçak Sarayı olur mu? Ortada geçerli bir hukuk devleti düzeni olsa, Ankara 5. İdare Mahkemesi, Ankara Bölge İdare Mahkemesi, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun yürütmeyi durdurma kararları karşısında kaçak inşaat hâlâ yıkılmamış olsa da, en azından mühürlenmiş, karar tarihleri sonrası için yapılaşma durdurulmuş olurdu. Mimarlar Odası’nın Anayasa Mahkemesi’ne başvuru sonucu bile beklenmeden, Atatürk Orman Çiftliği’nin adı Yenimahalle Orman Çiftliği’ne dönüştürülerek, “Yıkabiliyorlarsa gelsinler yıksınlar, devam ediyorum..” buyruğu ile inşaatlara son hızla devam edildi. Lüks ithal inşaat malzemeleri kullanılarak, açık vermiş bütçeye karşın milyarı bulan harcamalarla son hızla inşaatlar yürütüldü. Kamu yatırımlarını hızlandırma ödeneğinden aktarmalar yapıldı. CHP İzmir Milletvekili Oğuz Oyan dün gazetemizin ikinci sayfasında yayımlanan çağrısında, Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı’na geçiş sürecinin bir bütünlük içinde ülkenin demokrasiden koparılıp Ortadoğulaştırıldığının göstergesi olduğunun nedenlerini en önemli satırbaşları ile sayarak Erdoğan’ın 29 Ekim resepsiyonuna katılınmaması çağrısı yapıyor... “Cumhuriyet ve değerlerini temsil etmeyen, bir totaliter rejim simgesine dönüşen Erdoğan Sarayı”nı “görgüsüzlük, hukuksuzluk ve otoriterlik abidesi” olarak tanımlarken, bu sarayı bekleyen iki akıbetin; yıkım veya halkın ibretle gezeceği bir müzeye dönüştürülmesi olabileceğini söylüyor. Müzenin adının “açgözlülük ve hukuksuzluk müzesi” olmasını öneriyor... HHH Hafta sonu, IŞİDKobani eksenli IrakSuriye’den sonra Türkiye’yi sarsan gelişmelerde önemli yeni boyutlar yaşanırken İktidarlarının konumu, izlediği siyasete ilişkin zikzaklar, karışık kafaları büsbütün karıştırdı. Erdoğan’ın “Kobani düşüyor..” bilgilendirmesi, hafta sonu gelişmeleriyle “Kobani düşmüyor”a dönüşmüş gibi geldi... Dengeler değişiminde ABD’nin bölgede yoğunlaşan IŞİD’e yönelik bombardımanı, PYD’ye gelen silah desteğinin katkısının anlamlı olduğunda birleşilen değerlendirmelerde, Türkiye’nin rolü netleştirilemedi. Sadece İktidarlarının bakanlar ölçeğinde çelişen açıklamaları ile değil, Kuzey Irak, Kürt cephesi, hatta ABD kaynaklı açıklamalardaki çelişkiler dikkat çekti. Dahası Kobani’de çatışanların anlamlı ancak yetersiz buldukları yardımın sürekliliği, yolu, boyutları üzerinden de çok çarpıcı bilgi kirliliği, çelişkiler gündemde... Cumhurbaşkanı, bakanlar açıklamalarındaki çelişkili çerçeveler sadece Kobani süreci üzerinden değil, çok daha anlamlı olarak ülkemizdeki Kürt açılımı süreci, görüşmelerin içeriği, varılmış uzlaşmaların çerçeveleri, Apo’nun adadaki bundan sonraki koşulları üzerinden bile anlamlı sonuç farklılıkları içeriyor. Anlaşılan o ki, tüm taraflar gerek iç gerekse dünya kamuoyuna dönük olarak, gerçek eylemleri ile oluşturmak istedikleri algılamalar arasındaki çelişkileri saklama siyasetlerinde, çıkarları ve kamuoyu oluşturma projelerinde, farklı tarafların çıkar çatışmaları ile bağlantılı olarak farklı bilgilendirmelerin, değerlendirmelerin ihanetiyle yüz yüze kalıyorlar... “Türk tarafı kabul ettiği desteğin kamuoyu tarafından bilinmesini istemedi..” cümlesi ile girilen bir başka siyasi odak açıklamasının ne ölçüde doğru ya da yalan olduğunu bilemesek de, bir başka siyasi hesap olduğunu görebiliyoruz... Sonuçta Kobani öfkesi, çaresizliğinde Türkiye’de yaşanan büyük travmatik patlamanın adresi İktidarımızca PKK ve de Suriye’nin kardeş örgütü, protesto eylemlerinin çağrısını yapan Türkiye’nin Kürt siyasi cephesi olarak açıklanmış, suçlanmış olsalar da... Düne kadar 36’yı bulan ölü sayısı, yüzlerce yaralı, ölçülemeyecek travmatik güven bunalımı, ağır kamu zararı sonuçlarıyla yaşanan olayların, aslında İktidarlarını ülkemizdeki barış sürecinde hızlı harekete, Kobani simge, bölge kavgasında siyaset değişikliklerine yönelttiğini görebiliyoruz... Barış sürecinde sona ulaşmak üzere gündeme giren takvimde hızlandırma, yoğun görüşmeler, en yakında sonuçlandırma açıklamaları.. bir boyutu ile de ülkemiz Kürt siyasi cephesinin de bu çatışmanın ürünü öfkeden, cepheleşmeden kaygılanıp üzerinde kalan siyasal sorumlulukla, barış sürecine dönüş yapma zorunluluğunun katkısı olabilir... En önemli ortak çerçeve, başta ABD, AB, ilgili güçlü bölge ülkeleri siyasetleri de içinde olmak üzere, Türkiye, Irak, Suriye’de tüm taraflar için çatışma odağı konuların sıcak savaş konusu gündem önceliklerinin iyice baskın açığa çıkmaları... Irak ve Suriye toprakları üzerinde, şimdilerde IŞİD’in baskın kullanılması ile açığa çıkmış ırklar, mezhepler çatışmaları öylesine geri dönüşü olmayan şiddet boyutlarına vardı ki... Türkiye ne kadar bastırırsa bastırsın, Esad’ın düşürülmesini güncel gündeme sokamıyor. Bizdeki barış sürecini güçlendirme, akıl yolunda buluşma oluyor... MUSTAFA ÇAKIR Halkbank ve birleşecek PELİN ÜNKER Ziraat katılımda Hükümet kamu bankalarının katılım bankacılığı yapabilmesi için düzenlemelere hız verirken, Halkbank ile Ziraat Bankası katılım bankacılığına birleşerek girmeyi planlıyor. Bankacılık kulislerinde iki kamu bankası Ziraat ve Halkbank’ın katılım bankacılığı faaliyetlerini tek bir çatı altında yürütmek için görüşmeler yaptığını konuşuyor. Konuya yakın kaynaklardan edinilen bilgiye göre Halkbank, katılım bankacılığı kuruluş izni için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na (BDDK) başvurdu, ancak hâlâ onay alamadı. Bunun üzerine banka Ziraat ile görüşmelere başladı. Katılım Bankası’nın hangi isimle kurulacağı ise henüz netlik kazanmadı. 17 Aralık operasyonunun ardından Halkbank ve Ziraat Bankası katılım bankacılığı kurma planını ertelemişti. Ziraat Bankası 29 Ağustos’ta BDDK’ya başvurmuş; BDDK 15 Ekim’de kuruluş izni vermişti. Bir bankanın, faaliyete başlayabilmesi için BDDK’den önce kuruluş izni alması; ardından faaliyet izni için tekrar BDDK’ye başvurması gerekiyor. Ancak Meclis’e sevk edilen Bankacılık Kanunu’nda değişiklik öngören tasarının yasalaşması halinde bunun için BDDK izni de gerekmeyecek. Kaynaklar, tasarı yasalaşırsa teknik altyapı hazırlıklarının ardından kamu bankalarının birkaç ay içinde katılım bankacılığı faaliyetine geçebileceğini belirtiyor. ANKARA Hükümet “bir daha torba olmayacak” söyleminden çabuk caydı. Meclis’e Bankacılık Yasası başta olmak üzere çeşitli yasalarda değişiklik öngören 60 maddelik tasarı sunuldu. Tasarıya göre Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devredilen veya faaliyet izni kaldırılan bankaların satışında “köprü banka” kurulacak. Fon, faaliyet izni kaldırılan bankaların varlıklarını kuracağı bankaya ya da mevTasarıya göre fona cut bankalara devredebilecek. Tasarıyla Vakıfbank’ın özelleştirilmesi için ilk adım da atıldevredilen bankanın katılım Tasarıyla “ihbarcılık” da dı. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün, Vakıfbank’taki yüzde bankası kurmak amacıyla Halközendirilecek. TMSF’ye 58 oranındaki hissesi Hazine’ye devredilecek. Böylece bank, Ziraat veya Vakıfbank’a satışı borcu olan gerçek ya da bankanın özelleştirilmesi ve halka açıklık oranının artıdurumunda ihale düzenlenmeyecek, tüzelkişilere ait malların rılmasının önü açılacak. Hak sahibi vakıflara ödeme; kamu bankalarının katılım bankası kurmak nakit, kira sertifikası, taşınmaz ve bunun gibi varlıkyerlerini ihbar edeniçin gereken şartları taşıdığı ve kuruluş iznilar üzerinden yapılacak. Ödemenin ne şekilde yalere ikramiye ödenenin olduğu kabul edilecek. Kamu bankalarının pılacağı Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek. katılım bankası kurmaları teşvik edilecek. cek. İkramiye, tahsil Diğer yandan organize sanayi bölgelerindeki tahZiraat, Halkbank ve Vakıflar edilen tutarın yüzsis edilen parselin değeri belirlenirken Hazine’nin Bankası’nın doğrudan katılım de 40’ını geçemeyeuygun görüşünün alınması uygulamasına son verilbankası kurması durumunda cek. Tasarı grev yadi. Kamu kaynaklarının kullanılmasında, yetkilendirda söz konusu bankaların kurusaklarının kapsamıme karşılığı ödenmesi gereken kullanım hakkı ücluş izni olduğu kabul edilecek, nı da genişletti. Resretleri Hazine Müsteşarlığı yerine Ulaştırma Denizher üç kamu bankası da Banmi Gazete’nin basım cilik ve Haberleşme Bakanlığı’na yatırılacak. kalar Kanunu’nun gerektirdiği ve dağıtımında grev izin ve onay süreçlerinden yasaklandı. Tasarıda kurumlarına geçme rilen taahhütler Hazine Müsmuaf olacak. Öte yandan bu üç bankanın yer alan düzenlemeler hakkı verilecek. teşarlığı tarafından yakından katılım bankası kurmak için BDDK’den özetle şöyle: 4 Bireysel emeklilik takip edilecek. izin alması gerekmeyecek. Sigortacılık 4 Kamu kurumlarıntasarruf ve yatırım sis4 KİT’ler 1 Ocak’tan itiYasası’nda yapılan değişiklikle de da istihdam edilen persoteminde, alınan kararla baren bağımsız denetime ta“katılım sigortacılığı”na hukuki ra, çıkarılan yönetmelik ve bi olacak. Bağımsız denetçiyi nel, Türkiye’de merkez vealtyapı kazandırıldı. tebliğler ile yapılan diğer dü KİT Yönetim Kurulu seçecek. ya temsilciliği bulunan uluszenlemelere uyulmaması halararası kuruluşlarda da gö4 Sermaye Piyasası linde cezalar 10 bin liraya ka Kurulu’nun bilgi suiistimali revlendirilebilecek. ve piyasa dolandırıcılığı fiil4 Türkiye Kalkınma Ban Bankası’nın personeli İş Ya dar çıkarılacak. 4 Yapişletdevret, yapişlet, lerine ilişkin yaptığı suç duyukası sadece anonim şirketlere sası kapsamında istihdam edideğil, gerçek ve tüzelkişilere lecek. Yani işçi olacak. Bunu yapkiraladevret modellerinde rularında ceza alt sınırı 2 yılkredi verebilecek. Kalkınma kabul etmeyenlere diğer kamu kamu idareleri tarafından ve dan 3 yıla çıkarıldı. Vakıfbank’ı özelleştirme adımı Katılım için BDDK izni kalktı Özelin borcu katlandı Özel sektörün yurtdışı kredi borcu 207 milyar doları aşarken, reel kesimin borcu 86.9 milyar dolara çıktı. Ekonomi Servisi Özel sektörün dış borcu ağustosta 10 milyar dolar artışla 207.5 milyar dolara çıktı. Merkez Bankası verilerine göre özel sektörün uzun vadeli kredi borcu, ağustos sonu itibarıyla, 2013 sonuna göre 8.1 milyar dolar artarak 165.2 milyar dolara çıkarken, kısa vadeli dış borçları 1.9 milyar dolar artışla 42.3 milyar dolara ulaştı. Bir önceki yıl sonuna göre bankaların kredi biçimindeki borçlanmaları 3.5 milyar dolar, tahvil ihracı biçimindeki borçlanmaları ise 3.9 milyar dolar arttı. Aynı dönemde, bankacılık dışı finansal kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmaları 1.9 milyar dolar azaldı. Finansal olmayan kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmaları 843 milyon doları artarken, tahvil stoku 4.3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Özel sektörün yurtdışından sağladığı 165.2 milyar dolarlık uzun vadeli kredi borcunun yüzde 58.8’i dolar, yüzde 33.8’i Avro, yüzde 6.1’i Türk Lirası ve yüzde 1.3’ü ise diğer döviz cinslerinden oluştu. Ekonomi Servisi Tüketici Hakları Derneği (THD) Genel Başkanı Turhan Çakar, tüketicileri, bankalardan dosya masrafı ve yıllık kart aidatlarını geri alma girişimlerinde dolandırıcıların tuzağına düşmemeleri konusunda uyararak, bankacılık ve diğer konular hakkındaki şikâyetleri için THD genel merkez ve şubelerine başvurarak yardım istemelerini önerdi. Çakar, yazılı açıklamasında, tüketicilerden yeni bir dolandırıcılık yöntemine karşı dikkatli olmalarını istedi. Dolandırıcılığın yöntem değişikliği yaşansa da devam ettiğini ifade eden Çakar, kötü niyetli kişilerin banka üyelik ücreti ve yıllık kart aidatlarını geri alma vaadiyle vatandaşların kredi kartı numaralarını aldıklarını, daha sonra bu kart hesaplarındaki parayı çekerek tüketicileri dolandırdıklarını söyledi. Banka müşterisine tuzak uyarısı Bu yıl 72 milyar dolar ödenecek Toplam borcun yüzde 52.6’sını oluşturan finansal olmayan kuruluşların yurtdışından sağladığı 86.9 milyar dolar tutarındaki borcun, yüzde 60.2’si hizmetler sektörü, yüzde 39.3’ü sınai sektörler ve yüzde 0.5’i de tarım sektörü tarafından kullanıldı. Geçen yılın sonuna göre bankaların kredi borçlanmaları 111 milyon dolar, finansal olmayan kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmaları ise 1.2 milyar dolar arttı. Özel sektörün 1 yıl içinde gerçekleştirilecek olan anapara geri ödemelerinin toplamı da 72.3 milyar doları buluyor. Lufthansa’da grev Ekonomi Servisi Almanya’da hafta sonu etkili olan demiryolları grevinden sonra, Lufthansa pilotları da grev kararı aldı. Şirketin kısa ve orta mesafedeki birçok uçuşu, dün başlayan ve bugün gece yarısına kadar kadar sürecek grevden etkilenecek. Pilot sendikası Vereinigung Cockpit (VC) grev nedeniyle 200 bin kadar yolcunun uçacağı uçuşların büyük bir bölümünün iptal olması gündemde. Alman ulusal havayolları şirketi Lufthansa, pilotların halen 55 olan erken emeklilik yaşının 2016’dan itibaren yükseltilmesini ve emeklilik alt sınırının pilotların çalışma sürelerine göre belirlenmesini dayatıyor. VC bu girişimi reddederken, Lufthansa’nın nisandan bu yana sendikanın yaptığı tüm uzlaşma önerilerini görmezden geldiğini savunuyor. Pansiyon ücretlerine yüzde 15 zam Ekonomi Servisi Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı eğitim kurumlarının pansiyon ücretleri, yeni yılda yaklaşık yüzde 15 artacak. 2015 yılı Merkezi YönetimBütçe Kanunu Tasarısı verilerinden yapılan derlemeye göre, pansiyon ücretleri, Anadolu ve fen liseleri, ilköğretim ve ortaöğretim okulları, yetişkinler teknik eğitim merkezleri, çıraklık eğitim merkezleri ve pratik sanat okullarında yüzde 14.6 artışla 2 bin 350 liraya yükselecek. Mesleki ve teknik ortaöğretim okulları ile mesleki ve teknik Anadolu liselerinde ise yüzde 14.5 artacak olan pansiyon ücretleri, 2 bin 635 lira olarak uygulanacak. 3. havalimanında izne gerek yok Ekonomi Servisi Rekabet Kurulu, İstanbul 3. havalimanının, yapişletdevret modeli ile yapılması işleminin izne tabi olmadığına karar verdi. Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü ile imzalanan 19 Kasım 2013 tarihli “Uygulama Sözleşmesi” çerçevesinde “İstanbul yeni havalimanının”, yapişletdevret modeli ile yapılması, işletme süresi olan 25 yıl boyunca işletilmesi ve süre sonunda İdareye devredilmesi işleminin izne tabi olmadığına karar veren Kurul, İGA Havalimanı İşletmesi AŞ’nin kuruluşu işlemine de menfi tespit belgesi verdi.