Katalog

SAYFA CUMHURİYET 15 AĞUSTOS 2013 PERŞEMBE 8 DIŞ HABERLER [email protected] Profesör Dr. Sema Kalaycıoğlu Mısır’ı değerlendirdi: Başkent Kahire’de polis yoğun şekilde göz yaşartıcı gaz kullandı. Mursi yanlıları, bir polis aracını 6 Ekim Köprüsü’nden atınca, polislerden ölenler oldu. (Fotoğraflar: AFP/AP) Çalkantı bitmez LEYLA TAVŞANOĞLU Mısır yangın yeri Baradey’den tepki istifası Ordunun yönetime el koymasının ardından göreve getirilen Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed el Baradey, “uzlaşı için siyasi alternatif yolların açık olduğu halde güvenlik güçlerinin darbe karşıtı göstericilere müdahale etmesini protesto etmek için” istifa ettiğini açıkladı. Mursi yanlılarına müdahalede yüzlerce kişi hayatını kaybederken şiddetli çatışma ve protestolar bütün ülkeye yayıldı İki gazeteci öldürüldü Çatışmalar sırasında İngiliz Sky News kameramanı 62 yaşındaki Mick Deane ile Dubai merkezli bir basın kuruluşunda çalışan Habibe Ahmed Abdulaziz (26) hayatını kaybetti. Mısır güvenlik güçlerince gözaltına alınan Anadolu Ajansı Ortadoğu Bölge Müdürlüğü’nde görevli kameraman Ahmed Said ile foto muhabiri Muhammed Hossam çektikleri fotoğraf ve görüntülere el konulduktan sonra serbest bırakıldı. Bilal Erdoğan Batı’yı suçladı Haber Merkezi Mısır’daki darbeyle ilgili olarak çeşitli platformlarda pek çok kez sert açıklamalar yapan Başbakan Tayyip Erdoğan’ın dün konuyla ilgili sadece Başbakanlık’tan yapılan açıklamayla yetinmesi dikkat çekti. Başbakan Erdoğan’ın Dünya Bankası’nda çalışan oğlu Bilal Erdoğan ise İngilizce olarak attığı Twitter mesajında “Batı medeniyeti kan ve ‘öteki’ne acı çektirme üzerine kurulmuştur. Bu yüzden bugün de Mısır’da dökülen kanı ve ‘öteki’nin acı çekmesini rahatça izleyebiliyor” ifadelerini kullandı. Ankara’dan dünyaya çağrı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Mısır ordusunun yaptığı müdahaleye Ankara’da tepki yağdı: BAŞBAKANLIK: Tüm uyarılara rağmen Mısır’daki yönetimin barışçıl gösterilere karşı bir kez daha şiddete başvurmasını en sert şekilde kınıyoruz. Hiçbir şiddet olayına karışmayan sivil halkın üzerine ateş açılması ve keskin nişancılar vasıtasıyla sivil halkın hedef alınması ağır bir suç teşkil etmektedir. 30 Haziran’dan bu yana, kardeş Mısır halkının yaşadığı can kayıplarından darbe yoluyla demokratik ve sivil yönetime el koyan mevcut idare sorumludur. BM Güvenlik Konseyi ve Arab Birliği başta olmak üzere uluslararası topluluk, bu katliamın durdurulması için derhal harekete geçmelidir. MHP LİDERİ DEVLET BAHÇELİ: Arap Birliği, bölgesel aktörler ve Birleşmiş Milletler gecikmeksizin ve vakit daha da geç olmadan devreye girmeli, Mısır’daki tarafları uzlaştırarak, yatıştırarak demokrasinin kapısını açma konusunda sorumluluk almalıdır. CHP PARTİ SÖZCÜSÜ HALUK KOÇ: Türkiye bu kargaşayı sona erdirebilecek aktörlerden biri olabilecekken bölge ülkelerindeki çatışmaların hemen hemen hepsinde kendisini taraf haline getirerek yapıcı bir siyaset üretme şansını kaybetmiştir. Dış Haberler Servisi Mısır’da güvenlik güçlerinin, devrik Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi yanlılarının Kahire’deki Adeviye ve Nahda meydanlarında kurduğu protesto kamplarına gerçekleştirdiği müdahalede yüzlerce kişinin öldüğü bildiriliyor. Mısır hükümeti ülkede bir ay süreyle “Olağanüstü Hal” ilan ederken İçişleri Bakanlığı Kahire’ye gelen tüm tren seferlerini durdurdu. Müslüman Kardeşler Örgütü Sözcüsü Cihad Hattat, ölü sayısının iki bini geçtiğini söylerken, Mısır Sağlık Bakanlığı yetkilileri ise ölü sayısının 149 olduğunu ileri sürdü. AFP ise olaylarda en az 124 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Müdahalede Müslüman Kardeşler’in önde gelen liderlerinden Dr. Muhammed Baltacı’nın 17 yaşındaki kızı Esma Baltacı’nın da hayatını tepelerinden güvenlik güçlerine kaybettiği kaydedildi. 2010 yılın ateş açtığını ve Müslüman Karda İsrail’in operasyon düzenledi deşler liderlerinin de destekçiği ve dokuz Türk’ün hayatını yi lerine polis merkezlerine saldırtirdiği Mavi Marmara filosuna da maları yönünde çağrı yaptıklakatılan Muhammed Baltacı yaptı rını ifade etti. İbrahim olaylarğı açıklamada, gözaltına alındığı da 43 polisin öldüğünü söyledi. yolundaki haberleri de yalanladı. Mursi’nin danışmanlarından Ahokağa çıkın’ çağrısı med Abdülaziz’in kızı Habibe’nin Kızını kaybeden Müslüman Karde müdahale sırasında öldüğü, deşler liderlerinden Muhammed Abdülaziz’in iki çocuğunun da Baltacı tüm Mısırlıları meydanlaryaralandığı iddia edilirken Nah da eylem yapmaya çağırdı. Baltada Meydanı’ndaki müdahale sı cı, “Uçaklardan ve tanklardan rasında çıkan yangında bazı pro insanların kalplerini ve beyinletestocuların yanarak can verdik rini hedef almak için açılan ateş leri de öne sürüldü. Mısır İçişleri kesilmedi. Ambulansların meyBakanlığı’ndan yapılan açıklama danlara girmesine izin verilmida ise, güvenlik güçlerinin göste yor. Sahra hastanesinin ilaçlaricilere ateş açmadığı, kamplarda rının bulunduğu depo yakıldı” bulunan “teröristlerin” saldırıya geçtikleri ileri sürüldü. Müslüman Bazı görgü kaynakları ise güKardeşler destekçileri venlik güçlerinin zırhlı araçlar ve iş makineleri ile Ade müdaheleye polis viye ve Nahda’daki göstericikalkanlarının lere müdahale ettiklerini ve arkasından güvenlik güçlerinin rast gele Kalaşnikof ateş açtığını bildirdiler. tüfeklerle Müslüman Kardeşler üyele karşılık verdi. rinin, başkent Kahire’de Mustafa Mahmud Meydanı’ndaki polis müdahalesine Kalaşnikof tüfeklerle karşılık verdigi bildirildi. Mısır İçişleri Bakanı Muhammed İbrahim, göstericilerin yüksek binaların Güvenlik güçlerinin, Mursi yanlılarının haftalardır sürdürdüğü gösterilere müdahalesiyle Kahire kan gölüne döndü. Müdahale sırasında Müslüman Kardeşler liderlerinden birinin kızı ile Mursi’nin danışmanlarından birinin kızı da hayatını kaybetti. ‘S diye konuştu. Başkent Kahire dışındaki kentlerden de çatışma haberlerinin geldiği bildirilerek başta Minye ve Asyut kentleri olmak üzere Helvan kentinde de polisin göstericilere müdahalesi sonucunda onlarca kişinin hayatını kaybettiği, bu kentlerde 2 binden fazla yaralı olduğu bildiriliyor. Çatışmalar sürerken, Hıristiyan gruplar Mursi yanlılarının kiliselerine saldırdıklarını ileri sürdü. İddiaya göre Kıpti Hıristiyanlara ait yedi kilise Mursi taraftarlarınca ateşe verildi. Kiliseleri yaktılar hal ve sokağa çıkma yasağı Olağanüstü Mısır geçici Cumhurbaşkanı Adli Mansur, ülke genelinde 1 ay boyunca olağanüstü hal ilan edildiğini, ordunun polise yardımcı olmak için görevlendirildiğini açıkladı. Mısır Bakanlar Kurulu ise 14 vilayette sokağa çıkma yasağı ilan etti. Sokağa çıkma yasağına riayet etmeyenlerin hapis cezasına çarptırılacağı belirtildi. Mısır güvenlik güçlerinin, İhvan’ın önde gelen yöneticileri, üniversite hocaları ve Ezher uleması ve gönüllü doktorların da aralarında bulunduğu yaklaşık 200 kişiyi gözaltına alındığı bildirildi. DUYGU GÜVENÇ ANKARA Mısır’da Adeviye ve El Nahda meydanlarında yapılan kanlı müdahaleyi durduramayan Ankara, ilk olarak Katar, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Fransa, Almanya, ABD ve BM Genel Sekreteri Ban Kimun ile temas kurdu. Mısır’da Mursi hükümetinin devrilmesinin ardından Suudi Arabistan ve Katar’a “Müslümanların ölümüne göz yummayın” uyarısını yapan hükümet, dün de “Katliamı durdurun” çağrısında bulundu. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, dün Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Suud el Faysal, Katar Dışişleri Bakanı Halid Bin Muhammed El Atiye ve Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle ile telefonla görüştü. Mısır’da müdahalenin başlaması üzerine Başbakan Tayyip Erdoğan ile bir araya gelen Davutoğlu, Kahire Büyükelçisi Hüseyin Avni Botsalı’dan da gelişmelerle ilgili bilgi aldı, El Nahda ve Adeviye meydanlarında Hükümet telefona sarıldı ki gelişmeleri Erdoğan ile birlikte takip etti. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Azerbaycan gezisine eşlik ettiği için telefon diplomasisine daha sonra devam etme kararı alan Davutoğlu, Katar ve Suudi muhatabından Mısır’da yönetime el koyan Sisi ve Cumhurbaşkanı Adli Mansur üzerinde etkilerini kullanmalarını istedi. Davutoğlu, muhataplarına “Bugün halka karşı güvenlik kuvvetlerince yapılan müdahalenin bir an önce durdurulması ve uluslararası toplumun masum sivillere karşı gerçekleştirilen şiddetin önlenmesi için gerekli adımları atması ge rek” mesajını verirken “bunun sorumluluğunun herkese ait olacağına” işaret etti. Davutoğlu, Alman meslektaşı Westerwelle ile yaptığı görüşmede de başta AB’nin Mısır’daki duruma karşı sadece açıklamalarla tepki göstermesini eleştirdi. Görüşmelerinde sivillere yönelik saldırının kabul edilemeyeceğini ve bunun sorumluluğunun herkese ait olacağını belirten Davutoğlu, Mısır’ın güvenliğine kavuşması için seçimlerin bir an önce yapılmasını istedi. Mısır’daki asker müdahalesinin ardından Türkiye, ABD Büyükelçisi Francis Ricciardone ile de temas kurdu. Akşam saatlerinde ise Davutoğlu, ABD’li mevkidaşı John Kerry ile görüştü. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ise konuyla ilgili açıklamasında “Bütün tecrübemle şunu söyleyeyim, bu yol Mısır için çıkmaz bir yoldur. Onun için herkesin kendi ülkesinin kıymetini bilmesi gerekir” dedi. ABD’yle temas kuruldu olmayan bir toplum için Mursi’nin seçimi ayrıştırıcıydı. rof. Dr. Sema Kalaycıoğlu Mursi seçimleri bıçak sırtında Batılı güçlerin Mısır’da kazandıysa öbür kesim bir darbe olduğunu, bu ülkeye başka kamptı. Mursi bu ekonomik yardım yapmak kamplaşmayı derinleştirdi. istedikleri için hiçbir zaman Tamam da, General telaffuz etmeyeceklerini Sisi’nin siyasete söylüyor. Uluslararası iktisat müdahalesine darbe denebilir ve bölgesel işbirlikleri uzmanı mi sizce? S.K. Dünya buna darbe olan Kalaycıoğlu Batı’nın Mısır’a dememeyi tercih ediyor. Bir yardımdaki esas amacını tek darbe sözünü telaffuz ise “Herhalde Mısır’ı çok edenler Ankara, Tunus ve sevdiklerinden değil” diyerek Kenya. Gerek ABD gerekse İsrail’le barış koşullarının devam de AB Mısır’a yardım etmek etmesini istemesine bağlıyor. istiyor. O yardımın sürebilmesi Bir de şu tespiti çok can alıcı: için darbe yapılmamış olması “Mısır halkı darbeyi kendi lazım. Onların, “Hayır, bu darbe kendine yaptı. Tahrir tetikledi, değil” dedikleri bir ortamda Adeviye ayrıştırdı. Sonunda Türkiye’nin darbe olduğunda da Sisi yönetime el koydu.” ısrarı biraz tuhaf. Siz Mısır’da olanları Peki, Batı Mısır’a neden yakından izleyen bir bilim yardım etmek istiyor? insanısınız. Mısır son S.K. Herhalde Mısır’ı çok iki yıl içinde iki askeri sevdiklerinden değil. Batı İsrail’le müdahale geçirdi. Kimileri barış koşullarının devamı için bu müdahalelere darbe dedi, Mısır’a yardım etmek istiyor. kimileri de darbe demekten Bunu güvence altına alacak bir kaçındı. Mısır’da neler yönetim Batı için makbuldur. olduğunu anlatır mısınız? Bir kere Batı, Sina’daki terörün S.K. Mısır’daki yapı durdurulmasını istiyor. Bu terör ayrışmaya çok elverişli. Mısır’a olduğu kadar Ürdün’e de Eşitsizlik ve ayrıcalıklara çok İsrail’e de zararlı. Mısır üstelik açık bir toplumsal yapısı var. Gazze’de bulunan Hamas’la Hem Selefiler hem Müslüman sorunlu. Kardeşler hem de laik kesim Onlar için Mısır’ın ne zaman arasında bir kamplaşma demokrasiye geçeceği ya da fevkalade güçlü. ne kadar kalkınacağı önemli Devrik Cumhurbaşkanı gözükmüyor. Onun için de Hüsnü Mübarek rejimine Mısır’da olana müdahale darbe demiyorlar. eden önceki Hiçbir seçilmiş, Genelkurmay “Ben istediğim Başkanı Tantavi noktada diktatör bu nedenlerle olurum” deme yönetimi bırakmak hakkına sahip istemedi ama olmamalıdır. seçimlerin Mursi önce sonucunda Mursi parlamentoyu açma göreve geldiği yoluna gitti. Bunu zaman bütün başaramayınca dünya gibi ben de şeri anayasa umutlanmıştım. yapmayı ve kendi Çünkü geçen tabanının da daha yıl Mursi çok ötesindekileri mutlu güzel bir seçim Sema Kalaycıoğlu etme yoluna gitti. konuşması “Ben Mısırlının yapmıştı. “Ben hizmetindeyim. Ayrıcalığım herkesin hizmetinde olacağım” yoktur” dediği halde bütün dedi. Görüşlerine çok değer yetkileri kendi elinde toplamayı verdiğim Sadettin İbrahim, tercih etti. Mursi’yle ilgili “Mübarek Demek ki bırakılsaydı o da döneminden hapishane Mübarek’leşebilirdi. Ama artık arkadaşımdır. Uzlaşmacı bir bugün Nâsır, Sedat, Mübarek kişidir. Orduyla ve toplumun döneminin Mısır’ı değil. diğer kesimleriyle de Yani sivil toplumun uzlaşacaktır” dedi. Ama sonuçta oluşması, internet medyasının ne yazık ki öyle olmadı. ortaya çıkması Mısır’ı Baştan uzlaşmacı mesajlar böylesine mi dönüştürdü? verirken sonradan Mursi’ye S.K. Demokratikleşme o ne oldu da otokrasiye kadar kolay bir süreç değil. Ama yöneldi? Mısır’da acil ihtiyaç olan aş ve S.K. Mısır kolay bir ülke iş. Bu yıl geçen yıl duymadığımız değil. 80 milyon nüfusun bir söz duymaya başladık. yüzde 20’si yoksulluk sınırının O da Adeviye Meydanı. Bu altında yaşıyor. Kişi başına beni endişelendiriyor. Geçen milli gelir fevkalade düşük. yıl duyulan hep Tahrir’di. Resmi rakamlarla üç bin dolar, Tahrir özgürlük, Adeviye iyilik, satın alma gücüyle 6 bin dolar. hayırseverlik demek. Adeviye Okumayazma oranı da öyle. Meydanı’yla Tahrir Meydanı’nda Cehalet bir taraftan, yoksulluk toplananlar çatıştığı zaman bir taraftan, bir de ayrıcalıkların bundan iyilik ya da özgürlük çok makbul olduğu böyle gelir mi? Bence Mısır’ın çelişkisi yoksul toplumlarda yapmada bu. Yani kendi meydanlarına zorluk çekiliyor. IMF’den üç koydukları isimler bile insanları buçuk milyar dolar gibi bir para çatıştırmaya uygun. Ben artık gönderildi. Mısır gibi büyük bir meydanların isimlerinden bile ülke için bu ne ifade ederdi ki? korkar oldum. Mursi parlamentoyu açamadı; Esas darbeyi kendi parlamenter seçimlere kendilerine yaptılar. Tahrir gidemedi. Anayasada yetkileri tetikledi. Adeviye ayrıştırdı. kendinde toplama yoluna gitti. Sonunda da Sisi yönetime Oysa başta milletin hizmetinde el koydu. Arap Baharı’nın olduğunu, ayrıcalıklar cereyan ettiğini düşündüğümüz istemediğini söylemişti. Ayrıca coğrafyalarda uzlaşma kültürü Savunma Bakanı ve kendi pek az. Yapıcılıktan çok atadığı Genelkurmay Başkanı yıkıcılığa eğilimli. Bir de demin General Sisi’yle de ters düşme değinmediğim bir noktayla ilgili eğilimine girdi. konuşmak istiyorum. Mursi’nin Sizce bunu neden yaptı? görevden alınmasının hemen S.K. Muhtemelen kendi ertesinde Körfez ülkeleri, Suudi tabanına cevap verme Arabistan ve Kuveyt, Mısır’a 12 kaygısından. Bakın, Mısır’daki milyar dolar göndereceklerini İhvan (Müslüman Kardeşler) açıkladı. Bu para ne karşılığında çok yumuşak bilinir. Başka geliyor? Ben bilmiyorum. ülkelerdeki Müslüman Kardeşler Bir de Mursi “Ben gibi değil. Ayrıca şunu da demokrasiyle geldim. Demokrasi söylemek gerekir ki Mursi, bir trendir. İstediğim istasyonda İhvan’ın birinci tercihi değildi. inerim”i yaptı. Biz bu sözü daha Ama Mursi bir şekilde geldi. önce duyduk. Seçimle gelmiş Sonradan da radikalleşme bir liderin istediği istasyonda eğilimine girdi. Geçen yılın inerek müstebit bir diktatöre kasım ayında da yine Tahrir dönüşme hakkı yok. Buna Mısır olayları başladı. Mısır halkı halkı bile izin vermedi. 33 yıl ekmeği özgürlüğün önüne Mübarek rejimine tahammül koyan bir halk. O arada Mursi edenler, değişim yaşayacakları yeniden demokrasi havariliğine umutlarını bağladıkları Mursi’ye döndü. “Ben seçilmiş başkanım. bir yıl tahammül edemediler. Başka diktatör gelmez mi? Ben gitmeyeceğim” dedi. Mısır Gelir. Ekonomik açmazlarının gibi askeri vesayetle temel üstesinden gelemediği sürece özgürlükler arasında çok fazla Mısır huzur bulamayacak. ayrım yapma yeteneğinde P