Katalog

SAYFA CUMHURİYET 7 TEMMUZ 2013 PAZAR 12 DIŞ HABERLER [email protected] Mursi yandaşları ve karşıtları arasındaki çatışmalarda çok sayıda kişi öldü, eylemler sürecek 13 yönetmeyi beceremeyen Mursi’nin yeteneksizlikleri bunlara eklenince; meydanın öfkesi gemlenemez olmuş… Kahire savaş alanı Model ülke tezi Mısır’a takıldı Dış Haberler Ser visi Mısır’da askerin Muhammed Mursi’yi darbeyle devirmesi, Türkiye’nin Müslüman dünyası için kendisini model olarak gösterme politikasına da bir darbe olarak yorumlanıyor. 10 yıllık iktidarındaki en geniş çaplı protestolarla karşılaşan AKP’nin, Müslüman Kardeşler’le ittifak kurduğuna dikkat çeken uzmanlar, aske ri müdahalenin kendisi Nijerya’da öğrencileri diri diri yaktılar Dış Haberler Servisi Nijerya’da en az 29 öğrenci ve bir öğretmen, ülkenin kuzeydoğusunda bir okula İslamcılar tarafından düzenlendiği sanılan saldırıda katledildi. Yobe eyaletindeki Mamudo köyünde katliamdan kurtulanlar, militanların ellerinde benzin bidonlarıyla gelerek okulu ateşe verdiğini anlattı. Bazı öğrenciler diri diri yakılırken bazıları kaçmaya çalıştıkları sırada silahla öldürüldü. Katliam, Boko Haram (Eğitim Haramdır) isimli İslamcı örgüte yönelik operasyonların artmasından sonraki en kanlı saldırı oldu. AP’nin bölgedeki muhabiri 5 kilometre ötedeki Potiskum Hastanesi’nin, yanmış ve kurşunlanmış cesetler arasından kendi çocuklarını tanımaya çalışan dehşet içindeki anne babalarla dolu olduğunu aktardı. Çok sayıda öğrenci de yanık için tedavi görüyor. Çiftçi Malam Abdullahi, kaçtığı sanılırken sırtından vurulan 10 yaşındaki ve göğsünden vurulan 13 yaşındaki oğullarının başında gözyaşları içinde “Artık yetti, öteki çocuklarımı okuldan alacağım” diyor. “O kadar askere rağmen okullar korunamıyor. Üç çocuğum daha okulda” diye ekliyor. Yatılı okulda öğretmen olan İbrahim Suriye faktörü Arkadan bu öfkeye “Ortadoğu jeopolitiğinin satrancı” eklemlenmiş, film kopmuş, generaller devreye girmiş. “El Pais”teki bir başka analiz (La guerra siria arrastra a Morsi/Mursi’yi Suriye savaşı devirdi/sürükledi); “Suriye’de Alevi rejimine açılan cihadı desteklemek, Mursi’nin devrilmesinde tayin edici rol oynadı” diyor; Mursi’nin aldığı pozisyonun generallerle arasını telafi edilmez şekilde açtığını söylüyor Anlatılanlara göre, Mursi’nin “Suriye rejimine karşı cihad çağrısı” olarak algılanan 15 Haziran’daki son açıklamaları ardından, Mısır ordusunda alarm çanları çalmış. El Kaide lideri Ayman el Zevahiri’nin Mısırlı olduğunu hatırlatan “El Pais”, generallerin bu konuda çok hassas olduğunu ve “Şam’a karşı savaşmak amacıyla Suriye’ye cihatçı olarak giden Mısırlıların, ‘El Kaideci’ olarak geri dönmelerinden” çekindiklerini belirtiyor. Mursi’nin, Suriye rejimine açtığı savaşı desteklemeyenleri ayrıca “dinden çıkanlar” şeklinde nitelendirmesi bardağı taşıran damla olmuş. Ordu, Mursi’nin mesajlarını ülke çıkarlarıyla beraber “Mısır’daki ortak yaşama” bir tehdit olarak görmüş... Suriye bağlantılı gelişmelerin Mısır’da yaptığı “kısa devre” aslında, Katar şeyhliğindeki ani ve beklenmedik iktidar değişikliğinin de arkasındaki dinamik olarak görülüyor. Katar’da haziran sonunda hesapta olmayan biçimde yetkilerini oğlu Halit el Tamim’e devreden Emir Şeyh Hamad, bu hamleyi meğerse Mısır’daki gelişmelerin kokusunu aldığı için yapmış! Berlusconi ailesinin gazetesi “Il Giornale”de yazan ünlü Ortadoğu uzmanı Gian Micalessin de Katar olayının perde arkası için mealen şunları söylüyor: 61 yaşındaki emir, 2022 Dünya Kupası’nın peşinde koşuyor, Paris Saint Germain takımını alıyor, Volkswagen Porsche’nin hissedarı oluyor, Süveyş Kanalı’nın kontrolünü ele geçirmek gibi çılgın projeler peşinde koşuyor… Beri yandan da isminin başharfleri “HBJ” logosuyla anılan kendi Dışişleri Bakanı Şeyh Hamit bin Jaber el Thani kanalıyla; siyasi İslama destek veriyor. Müslüman Kardeşler’e Mısır’da olukla para akıtıyor, Kaddafi’yi düşürüyor ve Suriye’de isyancılara silah yardımı yapıyor. Washington, Paris, Londra; Suriye’deki silahların yanlış ellere düşmesinden rahatsız olunca, “emir”in kulağını çekiyorlar ve ivedilikle kendisinden bu “politikayı değiştirmesini” istiyorlar. “Emir”; siyasi İslamın Katar’daki başlıca hamisi ve kuzeni olan Dışişleri Bakanı HBJ’yi görevden almış olmamak adına, kökten değişime gidip kendi yetkilerini de oğluna devrediyor. Böylece genç emirle Katar’da yeni yönetim siftah yapıyor… Büyük belirsizliklere gebe Mısır ve Katar’daki bu son yetki değişimiyle birlikte zarlar Ortadoğu’da yeniden atılıyor. İslamcı militanlardan şüpheleniliyor Analistlere göre Ankara’nın ısrarla vurguladığı tez, Mısır’daki darbeden sonra sorgulanır hale geldi bakan Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki AKP’nin Arap dünyasında “bahar”la ortaya çıkan siyasi boşluktan yararlanarak kendisini demokrasiyle İslamı karıştıran başarılı bir model olarak gösterme çabasında olduğunu kaydeden uzmanlar, Erdoğan’ın “Müslüman bir ülkede ileri demokrasinin olabileceğini herkese gösterdik. Müslüman ülkeler için model olduk” içerikli konuşmasına atıfta bulunuyor. Analistlere göre Jetler perşembe günü kalp Mısır’da olanlar, yapmıştı. AKP ve Erdoğan’ı savunma konumuna geni Ortadoğu’ya demok çirecek, özellikle de çorasi modeli olarak sunan ğunluğu, İslamizasyona ve Ankara’da yarattığı kay hükümetin otoriterleşmegının altını çiziyorlar. sine karşı olan laik TürkDüşünce Kuruluşu Car lerin hükümet karşıtı gösnegie Avrupa’dan, eski terilerinin akabinde. Lehigh Üniversitesi’nden AB Komisyonu Türkiye Temsilcisi Marc Pierini, Henri Barkey, AKP’nin “Ortadoğu’da çalışmış hâlâ etkili bir parti olduğu birisi olarak, herhangi görüşünde. AFP’ye yaptıbir dönemde Mısırlıla ğı açıklamada, “Mursi’nin rın gözünde global bir başarısızlığı bir şekilde Türkiye modeli olduğun AKP’nin özgün başarısıdan şüpheliyim” diyor nı gösteriyor” diyor. Pierini de Mısır’ın son ve ekliyor: “Mısırlıların Türkiye’de gördüğü tek 12 ayından çıkarılacak en model, Türkiye’nin ger önemli dersin, sandığın, çektende 2001’den beri toplumun farklı kesimlebaşarılı olduğu ekono ri arasında bir diyalog ortamı yaratmadan ülkenin mik politika.” Gittikçe otoriterleştiği karmaşık sorunlarını çözeleştirileri altındaki Baş meye yetmeyeceği. Dış Haberler Servisi Mısır’da, 30’dan fazla kişinin öldüğü 1000’den fazla kişinin yaralandığı önceki geceki olaylardan sonra İslamcılar, Muhammed Mursi geri dönene kadar eylemlere devam edeceklerini bildirdi. Militanların saldırılarının arttığı Sina’nın kuzeyinde, silahlı kişiler bir Hıristiyan rahibi öldürdü. Darbeden sonra düzenlenen bu ilk dini motifli cinayet, ülkenin geleceğine yönelik kaygıları artırdı. Rahip Mina Abud Şarvin’in, sahil kasabası El Ariş’te yürürken öldürüldüğü belirtiliyor. Saldırıyı İslamcı militanların düzenlediği sanılıyor. İslamcılar ayrıca bölgede 4 askeri kontrol noktasına ateş açtı. El Ariş’te önceki gün 5 polis öldürülmüştü. Mursi’nin bağlı olduğu Müslüman Kardeşler hareketi, Mısır’daki 8 milyon Hıristiyanın ruhani lideri Kıpti Papa Tawadros’u, Mursi’nin devrilmesini onayladığı ve silahlı kuvvetler komutanı Abdülfettah el Sisi’nin darbe açıklaması sırasında yanında olduğu için suçluyor. Önceki gece Mursi yandaşlarının gösterilerine ve şiddet olaylarına sahne olan başkent Kahire’de gerilim doruk noktasında. İhvanı Müslimin’in liderlerinden Muhammed Bedii, cuma günü İslamcı hareketin üyelerini Mursi geri gelene kadar eyleme çağırmış, milyonlarca kişinin evlerine dönmeyeceğini söylemişti. İslamcı gruplar koalisyonu da ortak bir açıklama yaparak “Meşru başkanımız geri gelene kadar kitleler sivil protestolarına ve Kahire’de oturma eylemine devam edecektir” ifadesini kullandı. Bununla birlikte Kahire’nin çeşitli semtlerinden görgü tanıkları, önceki gece meydana gelen çatışmalar öncesinde çok sayıda sakallı İslamcıyı ellerinde otomatik silahlar ve maşetlerle gördüklerini anlattılar. Çatılara keskin nişancıların yerleştirildiği de söyleniyor. Kahire’deki Manial semti sakinlerinin müdahele etmeye çalıştığı ancak İslamcı militanların ellerine geçen her şeyle saldırdığını kaydetti. Mursi karşıtları da geceyi diktatör Hüsnü Mübarek’in devrilmesiyle sonuçlanan 2011 isyanının merkezi Tahrir Meydanı’nda geçirdi. Dün devrik diktatör Mübarek, protestocuların öldürülmesiyle ilgili görülen davayla ilgili olarak mahkemedeydi. Mursi yan Baradey Başbakan olarak atandı Mısır geçici Cumhurbaşkanı Adli Mansur, eski BM yetkilisi Muhammed el Baradey’i, Mısır’a geçici başbakan olarak atadı. Baradey’in Başbakanlık görevini tam yetkiyle donatılmak şartıyla kabul ettiği öğrenildi. Atama kararının ardından bir açıklama yapan Müslüman Kardeşler, Baradey’in başbakanlığının tanınmayacağını açıkladı. Cumhurbaşkanı Mansur, Cumhurbaşkanlığı Divan Başkanlığı’na da Albay Abdulmumin Fude’yi atadı. Bir dönem Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanlığı’nı yürüten El Baradey, 2005 yılında “nükleer enerjinin askeri amaçlar için kullanımını engellemeye yönelik çabaları” dolayısıyla Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü. Abdu, militanların sabah saatlerinde herkes uykuydayken okulu bastığını, eline isabet eden bir kurşunun dört parmağını kopardığını, çocuklarla birlikte İngilizce öğretmeni Muhammed Musa’nın da öldürüldüğünü söylüyor. Dehşet içindeki gözleriyle “Çocukları diri diri yaktılar” diye devam ediyor. Toplam 1200 öğrencili okulda, saldırıdan kaçan bazı öğrencilerin yeri hâlâ bilinmiyor. Bazı cesetler tanınamaz halde olduğundan pek çok anne baba çocuklarının sağ olup olmadığını bilmiyor. Şeriat devleti kurmak isteyen Boko Haram, bölgede sık sık saldırı düzenliyor. Müslüman Kardeşler’in ‘Demokrasiyle’ Sınavı “Mısır demokrasisini” yıkan “darbe” neden oldu? “Darbedemokrasi” polemiklerine dalmadan önce işin bu noktaya neden geldiğini anlayalım… Arap dünyasının ünlü yazarı Tahar Ben Jelloun’un çok öz bir tespiti var: “Müslüman Kardeşler, Mısır’ın sadece kendilerine ait olduğunu düşündü!” diyor. Mısır’da seçimle işbaşına gelen Devlet Başkanı Mursi’yi alaşağı eden müdahale “darbe” olmasına “darbe” de, Müslüman Kardeşler’in “malına dönüşen” rejim gerçekten demokrasi miydi? Mısır’ı anlattığı “Yakupyan Apartmanı” isimli kitabıyla dünya çapında ün kazanan bir başka Arap yazar Ala el Asvani de gelinen noktayı, “Müslüman Kardeşler’in iktidarda kaldığı her ilave günde, Mısır’ın bir parçası yitirildi” diyerek özetliyor. Mısır’ın kaynaklarını yağmalamak ve iktidar odaklarını ele geçirmek savaşında; tüm dengefren mekanizmaları devre dışı bırakılmış... Muhalefet, “altta kalanın canı çıksın” hırsıyla dışlanmış... 85 yıl ardından ilk kez ele geçirilen iktidar nimetlerine, “Kardeşler” kendilerinden başka kimseyi ortak etmek istememişler. Muhalefet ve azınlığa, “parya” muamelesi yapmışlar... “Sandığın namusuna gölge düşürülemez” söylemiyle bugün “demokrasi havariliği” yapanların unuttukları en önemli nokta ayrıca, oyların büyük oranda “satın alınmış” olması… MADURO AÇIKLADI ‘Snowden Venezüella’ya gelebilir’ ‘Her gün bir parça yitirdik!’ Barışçı dediler ama... ABD’DE MUCİZE güvenlik güçlerinin bölgeye gelişi üzerine tezahürat yaptılar. (üstte) Dün geceki çatışmaların, ordunun devreye girmesiyle yatıştığı söyleniyor. Devlet televizyonunun önünde de sürekli askeri birlikler duruyor. (sol üstte) Mursi’yi darbeyle deviren Genelkurmay Başkanı Sisi, olaylar için dün yeni devlet başkanı ile görüştü.(solda) (Fotoğraflar: REUTERS/AFP) Mursi yandaşlarıyla çatışan Mısırlılar, Haber Merkezi Güney Kore’nin Asiana Havayolları’na ait içinde 300 yolcu bulunan Boeing 777 tipi yolcu uçağı acil iniş yaptığı ABD’nin San Francisco Havalimanı’nın pistine çarptı. Kazada şans eseri ölen olmazken yaralananlar hastaneye kaldırıldı. Görgü tanıkları dün saat 22.00 sıralarında (yerel saatle 13.47) piste arka tekerleklerini koyan uçağın kuy ruğunun piste sert bir şekilde çarparak koptuğunu, pist dışına çıktıktan sonra da alev aldığını söyledi. Havaalanında bekleyen itfaiye ekiplerinin köpük sıkarak müdahale ettiği uçağın kuyruktan kokpite kadar olan üst bölümü yandı. Amerikan Hava Dairesi, Güney Kore’nin başkenti Seul’den San Francisco’ya giden uçakta 300 yolcu bulunduğunu açıkladı. Mübarek mahkemedeydi daşlarının 10 gündür kamp kurduğu Kahire Üniversitesi’ne giden bir yolda, taş ve yanmış lastiklerle barikatlar oluşturulduğu görüldü. Mursi’nin devrilmesinde büyük rol oynayan Temerrüd hareketi de taraftarlarını pazar günü sokağa çıkmaya çağırdı. Önceki gün Mursi yandaşlarının gösterisine karşılık olarak, bir o kadar da Mursi karşıtı protestocu Kahire ve İskenderiye sokaklarına çıktı. Zaman zaman iki taraf arasında çatışmalar ya şandı. İskenderiye’de 12 kişi ça El Şatır tutuklandı tışmalarda öldü. Tahrir’de de aynı şekilde 2 kişi hayatını kaybetti. Olaylar, askerlerin zırhlı araçlarla tarafları ayırmasıyla yatıştı. Bir ordu sözcüsü AFP’ye “Taraf tutmuyoruz, görevimiz protestocuların hayatını korumak” dedi. Polis ise aralarında Mursi’nin arkasındaki en güçlü isim olarak görülen Hayrat el Şatır dahil bir dizi İslamcının tutuklandığını açıkladı. Sina’da gerginliğin sürdüğü El Ariş’te, Mursi yandaşları valiliği basarak El Kaide bağlantılı İslamcı militanların siyah bayrağını çekti. Dünyadan çatışmaların bir an önce sona ermesi ve ordunun daha fazla kan dökülmesi yönündeki çağrılar artıyor. Silahlı kuvvetlerin başa geçirdiği Adli Mansur cuma günü ilk kararına imza atarak İslamcıların önderliğindeki parlamentoyu feshetti ve yeni bir istihbarat şefi atadı. Daha önce Muhammed Mursi’ye hakaret suçundan içeri atılan ünlü bir blogcu dün serbest bırakıldı ancak dava sürecek. Ahmed Duma, Mursi’ye katil dediği için 6 ay hapse mahkum edilmişti. İngiltere Ebu Katada’dan kurtuluyor Dış Haberler Servisi İngiltere’de “ulusal güvenliğe” tehdit oluşturduğu gerekçesiyle sınır dışı edilmek istenen Müslüman din adamı Ebu Katada’nın 8 yıllık çabaların ardından bugün Ürdün’e iade edilmesi bekleniyor. Belmarsh Hapishanesi’nde tutulan 51 yaşındaki Ebu Katada’nın bugün erken saatlerde, Londra’nın batısındaki Northholt askeri üssünden Ürdün’e gönderilmesi planlanıyor. İngiltere’nin yaklaşık 10 yıldır sürdürdüğü yasal mücadele sonucu Ürdün’e iade edilecek olan Ebu Katada, “El Kaide ile bağlantılı olmakla ve aşı rıcılıkla” eleştiriliyor. Ebu Katada’nın Ürdün’de yüksek güvenlikli Muvakkar Hapishanesi’nde tek kişilik hücrede tutulması ve terörizm suçlamasıyla yargılanması öngörülüyor. Bir İspanyol yargıcın “Usame bin Ladin’in Avrupa’daki sağ kolu olarak” nitelediği Ebu Katada, İngiltere’de 10 yıl boyunca birçok kez hapishanede tutuldu ve birçok kez şartlı tahliye edildi. İngiliz basını, “Ebu Katada’nın sonunda ülkeden sınır dışı edilecek olmasının özellikle İçişleri Bakanı Theresa May için siyasi bir zafer olduğunu” bildiriyor. Dış Haberler Servisi Venezüella Devlet Başkanı Nicolas Maduro, ABD’nin bütün dünyada telefon ve elektronik mesajları nasıl takip ettiğin ortaya çıkaran Edward Snowden’ın sığınma başvurusunu kabul edeceğini açıkladı. Washington, ABD casusluk programının detaylarını açıkladığı için Snowden’ın tutuklanmasını istiyor. 30 yaşındaki Snowden’ın Moskova’nın Şeremetyevo Havaalanı’nda transit bölgede bulunduğu sanılıyor. Snowden, HongKong’dan geldiği 23 Haziran’dan beri sığınabileceği bir ülke arıyor. Maduro açıklamasında “Amerika’nın onuru adına... Snowden’a insani amaçlı olarak sığınma hakkı vermeye karar verdim” dedi. Venezüella Devlet Başkanı, ülkenin bağımsızlık gününde yaptığı konuşmada Snowden için “ABD’nin bütün dünyayı nasıl izlediği konusunda doğruları söyleyen genç bir adam” ifadesini kullandı. Rusya, Snowden’ın bulunduğu transit alanın yolcuların uçuşlar arasında kaldığı tarafsız bir bölge olduğunu pasaport kontrolünden geçmedikçe Rusya toprağında sayılmayacağını söylüyor. Moskova ile Caracas arasında doğrudan uçuşlar yok, Havana’da uçak değiştirilmesi gerekiyor. ‘Sandık namusu şekerle oy almak mı?’ Darbeler tarihinde verdiği onurlu mücadelesiyle medyada ayrı bir yere sahip olan İspanya’nın “El Pais” gazetesi, bu noktaya mim koyuyor ve “Demokrasi bu mudur” diye soruyor: “Gösterilen bir kutucuğun içini doldurmayana, ‘yoldan çıkmış’/ ‘kâfir’ muamelesi yapılacak; torbayla dağıtılan şeker, un, pirinç karşılığında oy talep edilecek, gereğinde gözdağı verilecek… Demokratik süreç bu mudur?.. Demokrasi yalnız sandıktan geçmez. Demokrasi, sadece ait olduğu cemaate değil… tüm halka hizmet eden bir devlet başkanı ve kapsayıcı hükümet demektir. Demokrasi, topluma köle muamelesinde bulunmak değil, hukuk devletine saygı göstermek demektir…” (6 Temmuz 2013, El Pais; Los errores de los Hermanos/Kardeşlerin Hataları) Dış yardımlara karşın belini doğrultamayan Mısır ekonomisini